prinses


prinses 1.0

vrouwelijk lid van het koninklijk huis en/of de koninklijke familie; dochter van een koning of koningin; ook: dochter van een (kroon)prins of (kroon)prinses

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een prinses…

is een persoon

  • [Geheel] is (in Nederland) lid van het koninklijk huis en/of lid van de koninklijke familie
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is van koninklijken bloede; wordt geboren met de titel van prinses
  • [Geslacht] is van het vrouwelijk geslacht
  • [Betrokkene] is de dochter van een koning of koningin of de dochter van een (kroon)prins of (kroon)prinses
  • [Legitimiteit] erft haar titel bij haar geboorte

Algemene voorbeelden


Op 19 januari 1943 werd prinses Margriet geboren te Ottawa, Canada. Speciaal voor deze gebeurtenis verklaarde de Canadese regering de plaats waarop de prinses geboren zou worden tot niemandsland: op deze manier kon Margriet gewoon de Nederlandse nationaliteit krijgen.

http://www.nos.nl/prinses_juliana/index_2.html?paginas/biografie/,

De prinses liep afgelopen zaterdag tijdens het skieën een bovenbeenbreuk op. In het ziekenhuis werd ze meteen geopereerd. Dat verliep goed, maar de 10-jarige prinses moest nog een aantal dagen in het ziekenhuis blijven.

http://www.nu.nl/buitenland/4223247/prinses-alexia-ontslagen-ziekenhuis-beenbreuk.html,

Combinatiemogelijkheden


met koppelwerkwoord


  • zijn

De koning van België is een Duitser. Zijn moeder is een prinses uit Beieren. En zijn vader was een Coburger, dus ook een Beier.

De Standaard,

We wonen in een mooi huis met een leuke tuin. We komen niets te kort, hebben een huishoudster en een tuinman. Maar dat hebben veel mensen tegenwoordig. Maar ik doe zoveel mogelijk zelf mijn boodschappen en zorg voor de kinderen. We hebben het er echt naar onze zin. En als we op restaurant willen gaan, willen winkelen, naar de film willen of gewoon gaan wandelen, dan doen we dat. Zonder dat we op straat worden herkend of aangesproken. Slechts weinig mensen weten dat ik prinses ben. En dat wil ik ook zo houden.

http://www.gva.be/dossiers/-k/koningshuis/actua2000/actua123.asp,

met adjectief ervoor


  • de Belgische prinses

De Belgische prinses Astrid stuurt haar jongste dochter prinses Laetitia Maria (12) naar school in Engeland. Zij werd niet toegelaten in Brussel.

http://www.telegraaf.nl/prive/24444060/__Prinses_niet_toegelaten_op_school__.html,

met eigennaam


  • prinses Amalia
  • prinses Beatrix
  • prinses Esmeralda
  • prinses Irene

Prinses Amalia is zondag jarig. De oudste dochter van koning Willem-Alexander en koningin Máxima wordt elf jaar.

http://www.nu.nl/binnenland/3946922/prinses-amalia-viert-elfde-verjaardag.html,

Op 31 januari 1938 werd prinses Beatrix geboren op paleis Soestdijk. Anderhalf jaar later, op 5 augustus 1939 volgde prinses Irene.

http://www.nos.nl/prinses_juliana/index_2.html?paginas/biografie/,

Prinses Esmeralda was vrijdag even in België om haar boek Mijn vader Leopold III te signeren op het festival van het Franstalige boek in Brussel en wilde even tijd maken voor een gesprek. Ze gaat niet gekleed als een prinses. Geen oubollige jurk of mantelpakje, zoals de andere vrouwen van onze koninklijke familie. En zeker geen hoed. Wel een lange broek en truitje, een kort lederen vestje en zwarte lederen laarsjes.

http://www.gva.be/dossiers/-k/koningshuis/actua2000/actua123.asp,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


prinses 1.1

titel van prinses

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Prinses…

is een titel

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is de hoogste adellijke titel

    Algemene voorbeelden


    De partners van de koningen van België en Zweden voeren de titel koningin, terwijl de echtgenoten van de koninginnen van Groot-Brittannië en Denemarken prins heten. Premier Kok heeft zich laten "verrassen" door de discussie over Máxima's toekomstige status, zo klinkt het in zijn omgeving. Volgens de premier zou pas bij eventuele troonswisseling de vraag actueel zijn of Máxima de titel koningin of prinses zal voeren.

    NRC,

    De gebruikelijke gang van zaken is dat de rechter een voorlopige scheiding uitspreekt, die na zes weken automatisch in een definitieve scheiding wordt omgezet. Voor een eventuele ontbinding van het huwelijk, moeten afspraken worden gemaakt over de voogdij over William en Harry en over de toekomstige status van Diana. De koninklijke familie kan Diana toestaan de titel van prinses te behouden.

    De Standaard,

    prinses 2.0

    vrouw die getrouwd is met een prins; echtgenote, vrouw van een prins; soms ook: vrouw die getrouwd is met een koning; echtgenote van een koning

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een prinses…

    is een persoon

    • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is van adellijke komaf; is getrouwd met een prins
    • [Geslacht] is een vrouw
    • [Legitimiteit] ontvangt haar titel door het huwelijk met een prins

      Hoofdsemagram: prins


      Algemene voorbeelden


      Nog een goeie maand en dan trouwt de 'rebel' van ons koningshuis, Prins Laurent, met Claire Coombs. Een koninklijk huwelijk heeft altijd iets speciaal, al is het maar om de massale media-aandacht en de duizenden kijklustigen langs de kant van de weg. Maar er is nog iets dat dit huwelijk een extraatje geeft, want Claire Coombs is namelijk niet van adel en heeft dus geen blauw bloed door haar aderen stromen. Maar moet een prinses in spé noodzakelijk van adel zijn? Is er blauw bloed nodig om de koninklijke bruidsklokken te kunnen luiden?

      http://www.start60.be/magazine/archief/012003/Marl%E8ne%20De%20Wouters.htm

      Volgens velen was zij de mooiste vrouw aller tijden. Haar leven was een sprookje: van gewoon meisje tot prinses. Maar in het echte leven lopen sprookjes niet altijd goed af… Volgens filmregisseur Alfred Hitchcock is drama het leven zelf, maar dan zonder de saaie stukken. Het leven van Grace Kelly kende geen saaie stukken.

      http://www.gracethemusical.nl/

      Combinatiemogelijkheden


      met eigennaam


      • prinses Diana
      • prinses Máxima

      Watts deelde, na een vraag van een parlementslid, het Lagerhuis de lijst mee van personen die de Koninklijke Trein mogen nemen om hun officiële taken te vervullen. Bovenaan het lijstje van negentien namen staat de koningin, gevolgd door haar echtgenoot Philip, hertog van Edinburgh, en de koningin-moeder. Ook prinses Diana, die gescheiden leeft van kroonprins Charles, komt op de lijst van koninklijke geprivilegieerden voor.

      De Standaard,

      Huwelijk kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima. Op 2 februari 2002 traden kroonprins Willem-Alexander en Máxima Zorregièta in het huwelijk. Regiopolitie en KLPD, recherche- en uniformdiensten, weg, water, lucht en spoor waren die dag met één en hetzelfde doel bezig: het koninklijk paar een veilige dag bezorgen. De dag verliep vlekkeloos, op één verfbommetje na.

      http://www.klpd.nl/

      met ander, nevengeschikt substantief


      • koning Leopold en prinses Liliane
      • prinses Lilian en koning Leopold

      Graaf Arnold de Looz Corswarem, die lid was van "IJzer en Leie", een vereniging met als doelstelling de vroegere militairen in staat te stellen hun gehechtheid aan koning Leopold III uit te drukken, zegt hierover luidens een gesprek dat hij op 3 augustus 1945 had met koning Leopold III en prinses Liliane: "De koning herkent zijn eigen broer niet meer, hij is als een vreemdeling, een vijand."

      De Standaard,

      Op 20 april 1959 raakte bekend dat Johannes XXIII, op aandrang van het hof, persoonlijk het huwelijk zou inzegenen in Rome. Het hof had echter op eigen initiatief gehandeld, zonder medeweten van de bevoegde ministers. Daarop ontstond er een diplomatieke rel; terwijl prinses Lilian en koning Leopold vereerd waren met de pontificale zegen, drong Gaston Eyskens met aandrang aan op een civiele dienst in België. Paus Johannes verstond de kritiek en trok zich terug.

      http://stkonfbelg.blogspot.nl/

      prinses 2.1

      titel van prinses

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Prinses…

      is een titel

          Algemene voorbeelden


          "Een leuk jong paar", noemde de burgemeester van Utrecht Prins Bernhard junior en Annette Sekrève tijdens de huwelijksceremonie. En ze voegde daar aan toe "zoals er gelukkig velen zijn". Hiermee leek zij de 'gewoonheid' van het adellijke paar te willen benadrukken. Maar helemaal gewoon zijn Van Vollenhoven junior en Sekrève toch echt niet. Bernhard junior heeft voor dit huwelijk toestemming gevraagd aan het parlement, omdat hij graag lid wil blijven van het koninklijk huis. Annette Sekrève mag zich door deze daad officieel Prinses noemen.

          ANP,

          prinses 3.0

          voormalig koningin die afstand heeft genomen van de troon; voormalig koningin na de troonsafstand; voormalig koningin na haar regeerperiode

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een prinses…

          is een persoon

          • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is van koninklijken bloede
          • [Geslacht] is een vrouw
          • [Legitimiteit] krijgt haar titel bij het afstand nemen van de troon

            Algemene voorbeelden


            De prinses kondigde haar terugtreden aan op 28 januari 2013, drie dagen voor haar 75e verjaardag en kort na staatsbezoeken aan Brunei en Singapore. In de televisietoespraak waarin ze haar voornemen bekend maakte, uitte Beatrix de wens dat zij "velen van u nog dikwijls kan ontmoeten".

            http://www.nu.nl/binnenland/4206744/prinses-beatrix-viert-78e-verjaardag-in-familiekring.html,

            Combinatiemogelijkheden


            met eigennaam


            • prinses Beatrix
            • prinses Juliana

            Er waren bijna 4000 aanwezigen in Ahoym waaronder prinses Beatrix zelf en koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Tijdens het programma werden onder andere 33 odes gebracht aan Beatrix door 'gewone Nederlanders', één voor elk jaar van haar vorig jaar afgesloten regeerperiode.

            http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/3588621/2014/02/02/Feest-Beatrix-trekt-2-5-miljoen-kijkers.dhtml,

            Prins Bernhard en prinses Juliana hebben gisteren - ieder afzonderlijk - in een brief alle mensen bedankt voor hun blijken van medeleven tijdens het verblijf in het ziekenhuis van de prins.

            NRC,

            prinses 4.0

            vrouwelijke figuur die vaak een vooraanstaande rol speelt in sprookjes of andere verhalen

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een prinses…

            is een personage

            • [Plaats] speelt een rol in verhalen, vaak in sprookjes
            • [Bestaansvorm of zijnsorde] is een fictief figuur

              Algemene voorbeelden


              Lisa schreef: 'In een land aan de andere kant van de wereld woont een prinses in een groot paleis. De prinses is heel mooi. Ze heeft haren van goud. Elke ochtend als de prinses wakker wordt, schijnt de zon. Dan is ze heel gelukkig.'

              Lisa's adem, Karel Glastra van Loon,

              Haar verhalen waren de mooiste van allemaal. Fabelachtig. Sprookjesachtig. Er was eens een mooie prinses. Zij was te vondeling gelegd bij een eenvoudige man en zijn vrouw, die handelden in wol en garen. Haar hele leven lang wist zij dat zij daar niet hoorde.

              Blauwbaard, Pauline Slot,

              'Wat wil je?' Ze klonk zo vermoeid, zo ontstemd als een prinses die uit haar honderdjarige sprookjesslaap was gewekt door de verkeerde persoon en niet door de prins van het verhaal.

              De laatste woorden van Leo Wekeman, Yves Petry,

              Tijtgat hield ervan voor kinderen te werken. Hij beschreef zijn prenten als een "schatkist met frisse kleuren die zo fel schitteren dat het kind ze nooit meer vergeet". Tot zijn vroegste projekten behoren de illustraties voor sprookjes als Roodkapje en De prinses op de erwt.

              De Standaard,

              'Aan zo'n verhaal was ik net even toe', verzucht een stoere kerel na afloop van de film, die dus zeker niet alleen voor kinderen de moeite van het bekijken en beluisteren waard is. Pocahontas is de naam van een Indiaanse prinses, die met haar volk woont in een werelddeel dat door de Engelsen als 'De Nieuwe Wereld' wordt betiteld.

              Meppeler Courant,

              Combinatiemogelijkheden


              voorafgegaan door als


              • verkleden als prinses

              Napels maakt zich klaar voor carnaval. Overal kinderen, verkleed als prinses of clown of astronaut of wat dan ook. Confetti en baldadigheid. Chaos en drukte nog een tikkeltje uitbundiger dan anders.

              Een jaar als (g)een ander, Kristien Hemmerechts,

              met ander, nevengeschikt substantief


              • de prins en prinses
              • prinsen en prinsessen

              Dat heb je er van wanneer kinderen sprookjes worden verteld over de prins en prinses, die lang en gelukkig verder leefden. De werkelijkheid is helaas jammerlijk anders.

              http://utopia.knoware.nl/users/propriac/archief/010217.html,

              Prinses Victoria Louise van Pruisen, rechtstreeks afstammelinge van de laatste Duitse keizer, ging onlangs samen met haar goede vriendin Caroline Napoleon naar het fabelachtige Disneyland in Parijs. Het werd een memorabale dag vol plezier en magie. Een echte prinses op bezoek bij vele prinsen en prinsessen uit de fictieve sprookjeswereld is dan ook geen allerdaags zicht.

              http://www.royals.be/nl/index200210.html,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              prinses 4.1

              afbeelding, voorstelling van een prinses

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 3.0 : 4.1

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een prinses…

              is een afbeelding; is een voorstelling

              • [Uiterlijk] wordt doorgaans afgebeeld in een lange, feestelijke (vaak roze of witte) jurk en een kroontje
              • [Uiterlijk] is vaak mooi, aantrekkelijk

                Algemene voorbeelden


                Het uitdelen van de broodbakjes is een leuk moment voor de kinderen, omdat de medewerkers hier een persoonlijk tintje aan geven. Zo wordt er gevraagd: "Van wie is deze mooie rode trommel?" of "Ik heb hier een trommeltje met een prinses, van wie is die?"

                http://www.peuterspeelzalenvenray.nl/files/.../04.032015.Mierenhoop.pdf,

                Woordfamilie


                Als deel van een afleiding