schildluis 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een schildluis…
is een insect; is een dier
- [Afmeting] wordt, afhankelijk van de soort 1 tot 5 mm lang
- [Vorm] is vaak heel erg plat
- [Waarneembaarheid] is vaak vanwege geringe grootte of vanwege goede schutkleuren nauwelijks waar te nemen
- [Bouw] is ongewerveld; heeft zes poten
- [Deel] heeft zes pootjes en een schild op de rug
- [Voortplanting] plant zich vooral ongeslachtelijk voort
- [Plaats] leeft op planten
- [Woongebied] komt wereldwijd voor in tropische en subtropische gebieden
- [Gebruikswijze] wordt in de soort cochenilleluis (Dactylopius coccus) gebruikt voor de kleurstof karmijn, die ook in voedingsmiddelen voorkomt als E120
- [Gedrag] is een planteneter; leeft van plantensappen die met de mond opgezogen worden en moet zijn zachte buik beschermen, wat, afhankelijk van de soort, gebeurt door een wasachtige, wollige substantie af te scheiden of door zich aan een plant vast te lijmen
- [Verscheidenheid] is een diertje van de biologische superfamilie Coccoidea dat tot maar liefst 7000 verschillende soorten kan behoren, zoals soorten uit de familie van wolluizen of wollige dopluizen
| Rijk | Animalia; Dieren |
|---|---|
| Stam | Arthropoda; Geleedpotigen |
| Klasse | Insecta; Insecten |
| Orde | Hemiptera |
Algemene voorbeelden
Maar door het spuiten tegen de vliegjes worden ook de natuurlijke vijanden gedood van de schildluis (Aspidiotis destructor), die door een iets andere levenswijze zelf nauwelijks hinder heeft van het "vliegjes-insekticide". Hierdoor krijgen de schildluizen de gelegenheid uit te groeien tot plaagpopulaties, wat voor de plantagehouder ernstige gevolgen heeft.
Samen met het bankiershuis Barings (nu een dochter van ING) begon Henry Hope in 1787 ook te speculeren in cochenille, een scharlaken verf die werd gewonnen door het drogen van de gelijknamige op een Mexicaanse cactus levende schildluis.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een vrouwelijke schildluis
- vrouwelijke schildluizen
Cochenille is de vrouwelijke schildluis die leeft op een cactus. Cochenille wordt nog steeds gebruikt als rozerode kleurstof in voeding o.a. confituur en yoghurt. Hoewel deze schildluizen duur zijn kan je er prachtige kleuren mee verven.
Deze worden aangeduid met een E-nummer als blijk dat het additief goedgekeurd is door de Europese Gemeenschap of ze krijgen een andere mooie en indrukwekkende naam mee, zoals bijvoorbeeld 'royal jelly', synoniem voor de 'uitgespuugde afscheiding van de klieren van een insect' die vaak wordt verwerkt in voedingssupplementen of 'karmijnzuur' dat eigenlijk niet veel meer is dan een winning uit de achterlijven van vrouwelijke schildluizen.
met substantief ervoor
- grote hoeveelheden schildluis
In de woestijn groeien taaie struiken waarop in de maanden mei en juni grote hoeveelheden schildluis (trabutina mannipara) zitten die een zoete kleverige substantie afscheiden, te vergelijken met de viezigheid op onder lindebomen geparkeerde auto's.
met ander, nevengeschikt substantief
- bladluizen, motluizen, schildluizen en cicaden
- mango-cicades, wolluizen, schildluizen en bepaalde vliegjes
- spintmijten en schildluizen
Tot die zuigende insecten behoren de wantsen en vooral de bladluizen, motluizen, schildluizen en cicaden.
Volgens Jeffrey Waage, de directeur van dit instituut, wordt in deze plantages veelvuldig gespoten tegen plagen van mango-cicades, wolluizen, schildluizen en bepaalde vliegjes (Bactrocera dorsalis).
Kevers en larven leven roofzuchtig op vele cultuurplanten en vreten voornamelijk bladluizen, maar ook andere schadelijke insecten zoals spintmijten en schildluizen.