schimmelziekte

De keuze om een kas al dan niet te verwarmen moet iedere serrebezitter zelf uitmaken; maar als je voor verwarmen kiest, bedenk dan dat deze extra uitgave niet altijd rendeert. Bovendien zal de keuze van verwarming ook de wijze van telen beïnvloeden. Een centrale verwarming op stookolie, gas of elektriciteit, geeft de minste problemen, maar is niet echt goedkoop. Verwarmen met een petroleumvuurtje heeft het nadeel dat het de luchtvochtigheid doet stijgen, waardoor schimmelziekten zich gemakkelijker ontwikkelen.

Ook voor de sla is zo'n nat begin van het najaar funest, schimmelziekten steken dan de kop op.

Een van de dingen waar we minder vat op hebben is 'valse meeldauw', een schimmelziekte die onder sommige omstandigheden problemen kan veroorzaken.

Graangewassen. De voorkomende ziektes zijn zeer schadelijk voor de opbrengst en rentabiliteit van de teelt. Wanneer de ziekten niet tijdig worden aangepakt kunnen ze op enkele weken de totale oogst vernielen. De meest schadelijke schimmels die we nu in België kennen zijn witziekte, bruine roest, gele roest, Seporia spp, netvlekkenziekte, bladvlekkenziekte, Fusarium spp. Andere, minder schadelijke, schimmelziekten kunnen ook voorkomen. Hun voorkomen is afhankelijk van variëteit en klimaatsomstandigheden.

Praktijkonderzoek Plant Omgeving ontwikkelt voor verschillende sectoren waarschuwingssystemen om schimmelziekten effectief te bestrijden met zo min mogelijk middel.

Tegen insecten en schimmels spuit ik alleen als de schade-drempel overschreden is. Door de stikstofgift te beperken, probeer ik de schimmelziekten beter in de hand te houden.

In de plantenteelt zijn een aantal problemen moeilijk op te lossen met kruisingsveredeling. De fruitteelt en de aardappelteelt kampen bijvoorbeeld met schimmelziekten die moeilijk in toom te houden zijn.

De pesticiden die aardappelmoeheid en schimmelziekte de kop moeten indrukken, tasten oppervlakte- en grondwater aan en vormen een bedreiging voor de drinkwatervoorziening.

Voor schurft, de belangrijkste schimmelziekte in de fruitteelt, wordt onderzoek verricht om de ascosporendruk en de bladaangroei te controleren wanneer aan de klimatologische voorwaarden voldaan wordt.

De onderzoekster voerde kruisingen uit met de zwarte nachtschade (Solanum nigrum), een familielid van de aardappel, een doodgewoon onkruid, dat na de bloei giftige zwarte besjes draagt. Ze moest de nakomelingetjes van deze soortkruising met veel kunst- en vliegwerk in leven worden gehouden, maar uiteindelijk kreeg ze plantjes die volledig resistent bleken tegen de aardappelziekte Phytophtora infestans. Dat is de beruchte schimmelziekte die eind vorige eeuw tot grote hongersnood onder de Ierse bevolking leidde en tot massale emigratie van Ieren naar de VS.

Meer dan in andere jaren worden iepen aangetast door een zeer besmettelijke schimmelziekte. Sinds begin dit jaar zijn al net zoveel iepen gerooid als in het hele vorige jaar.

De langdurige stikstofwerking komt tegemoet aan de late stikstofbehoeften van de prei en verbetert de stengeldikte en -lengte. Door de bijzondere samenstelling van kalkcyanamide worden de stikstofverliezen geminimaliseerd. Kiemende en opkomende onkruiden worden onderdrukt. Bodemgebonden schimmelziekten worden sterk verminderd. Het hoge gehalte aan actieve kalk verbetert de bodemstructuur.

Dat het Bintje tegelijk als "kampioen-gifpieper" te boek staat, komt door zijn sterke behoefte aan bestrijdingsmiddelen, wat weer een gevolg is van zijn gevoeligheid voor ziekten en plagen. Dat zijn in het bijzonder aardappelmoeheid (veroorzaakt door aaltjes in de grond) en een hardnekkige schimmelziekte.

Graangewassen. De voorkomende ziektes zijn zeer schadelijk voor de opbrengst en rentabiliteit van de teelt. Wanneer de ziekten niet tijdig worden aangepakt kunnen ze op enkele weken de totale oogst vernielen. De meest schadelijke schimmels die we nu in België kennen zijn witziekte, bruine roest, gele roest, Seporia spp, netvlekkenziekte, bladvlekkenziekte, Fusarium spp. Andere, minder schadelijke, schimmelziekten kunnen ook voorkomen. Hun voorkomen is afhankelijk van variëteit en klimaatsomstandigheden.

In de gewasbescherming bestaat er een onderafdeling Aardbeien en Houtig Kleinfruit die zich bezig houdt met het bestuderen van hun specifieke schimmelziekten, o.a. wortelziekten (Phytophthora en Verticillium) en vruchtrot (Botrytis cinerea) en hun dierlijke parasieten, o.a. bonespint, aardbeimijt e.a. Deze onderafdeling ressorteert onder Mycologie en Zoölogie.

De fruittelers moeten dit jaar ongekend veel spuiten tegen fruitschurft, een oude bijna verdwenen schimmelziekte die nu herleeft.

Voor schurft, de belangrijkste schimmelziekte in de fruitteelt, wordt onderzoek verricht om de ascosporendruk en de bladaangroei te controleren wanneer aan de klimatologische voorwaarden voldaan wordt.

Koper. Wordt al sinds jaar en dag gebruikt tegen schimmelziekten op de wijnstokken.

Meer dan in andere jaren worden iepen aangetast door een zeer besmettelijke schimmelziekte. Sinds begin dit jaar zijn al net zoveel iepen gerooid als in het hele vorige jaar.

In de plantenteelt zijn een aantal problemen moeilijk op te lossen met kruisingsveredeling. De fruitteelt en de aardappelteelt kampen bijvoorbeeld met schimmelziekten die moeilijk in toom te houden zijn.

Een gezonde aardbeienteelt kan alleen met gezond plantmateriaal. [...]. Onkruid? Probleem: Onkruid leidt tot een flinke opbrengstderving en kwaliteitsverlies van het product. Het vergroot de kans op schimmelziekten omdat het gewas minder snel opdroogt, is vaak waardplant voor ziekten en plagen en belemmert een goede mineralenbenutting.

De glastuinbouw neemt slechts 3,3% van het totale gebruik in de land- en tuinbouw voor haar rekening. Ongeveer de helft van het gebruik betreft fungiciden (tegen schimmelziekten); 20% is insecticiden/acariciden (tegen insecten/mijten); de rest van het gebruik is voor groeiregulatie (sierteelt) en ontsmetten van de kas (groententeelt).

Koper. Wordt al sinds jaar en dag gebruikt tegen schimmelziekten op de wijnstokken. Bepaalde biologische landbouwmethoden laten kopen in kleine concentraties toe, maar verbieden verbindingen met andere scheikundige producten. Het wordt gebruikt tegen valse meeldauw op de wijnstokken in de serre, tegen schurft (vooral bij koud weer en vóór de bloeitijd) en tegen meeldauw op aardappelen en tomaten.

Regent. Dit is een blauw ras met eveneens een goede resistentie tegen schimmelziekten. Normaal is geen behandeling nodig. De Regent geeft een mooie opbrengst met een hoog suikergehalte (80-85 Oechsle wat overeenkomt met ca. 11 % alcohol) en een zuurgehalte van 8 gr/l.

Een opmerkelijk succes vormt de chrysant. Het verbruik, in de periode '84-'88 nog 214 kg, was in 1992 gedaald tot 34 kilo per hectare. Vooral tegen schimmelziekten wordt tegenwoordig veel minder gespoten.

Het mechanisme waarmee de zwarte nachtschade zich wapent tegen de schimmelziekte is tamelijk interessant. Toen de onderzoekster de schimmelgroei in de bladeren van deze wilde plant onder de microscoop bestudeerde ontdekte ze dat de schimmel in het blad een groeistoornis vertoont. Hij kan in de bladcellen geen voedingslichamen (haustoria) vormen en zich dus niet verder uitbreiden.

Rotspoeder heeft een hoog gehalte aan oligo-elementen en is daarom geschikt voor bodemverbetering. Het werkt ook preventief tegen schimmelziekten en kan ingezet worden bij de bestrijding van plantenetende insecten.

De wijnstok kan geplaagd worden door allerlei ziekten [...]. Voor het bestrijden van schimmelziekten is een aantal zaken van groot belang: inzicht hebben in de gunstige weersomstandigheden voor een bepaalde schimmel en daar preventief op kunnen reageren.

In de gewasbescherming bestaat er een onderafdeling Aardbeien en Houtig Kleinfruit die zich bezig houdt met het bestuderen van hun specifieke schimmelziekten, o.a. wortelziekten (Phytophthora en Verticillium) en vruchtrot (Botrytis cinerea) en hun dierlijke parasieten, o.a. bonespint, aardbeimijt e.a. Deze onderafdeling ressorteert onder Mycologie en Zoölogie.

Diagnose van schimmelziekten gebeurt in de praktijk door isolatie van de ziekteverwekker en microscopische identificatie. Dit vereist een grote expertise. Vele pathogene schimmels zijn moeilijk op te sporen in plantenstalen. Ze groeien te traag of ze vormen geen duidelijke structuren die belangrijk zijn voor de determinatie.

De hoge vochtigheid zorgt voor de nodige complicaties bij de druiventeelt. Zo is er het gevaar van een te overdadige bladgroei, met als gevolg uitgesproken plantaardige wijnen. Ook is er altijd het gevaar van schimmelziekten.

Als mensen rassen gaan aanplanten die specifiek geschikt zijn voor wijn wordt meestal gekozen voor Müller Thurgau, Spätburgunder en andere traditionele soorten. Uitgezonderd de Boskoops Glorie en de Rembrandt hebben de andere rassen nogal veel last van schimmelziekten. Zonder het gebruik van allerlei bestrijdingsmiddelen valt het resultaat dan meestal erg tegen omdat wij nu eenmaal een koel en meestal nat klimaat hebben.

Niet iedereen weet dat deze dagen genoemd zijn naar het sterrenbeeld van de Grote Hond, dat in deze tijd aan de hemel te zien is. Toch mag er uit de schijnbaar negatieve klank van deze naamgeving enige bezorgdheid voortvloeien, want de vochtige warmte biedt de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van schimmelziekten zoals meeldauw en grauwe schimmel.

Het watergeefmodel biedt ook milieukundige voordelen. Het gebruik van water is minder en er is minder uitspoeling en emissie van mineralen. Ook is er met gebruik van het model een verminderd optreden van schimmelziekten, waardoor minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn.

Door de mindere uitstoeling heeft biologisch graan veelal een ijlere stand dan gangbaar. Hierdoor is de ziektedruk (van schimmelziekten) ook lager, indien ze toch voorkomen, dan is curatief optreden niet mogelijk.

Bladeren die zijn blijven liggen, vormen een ideale voedingsbodem voor schimmelziekten. Met de diverse gazonharken van WOLF-Garten kunt u deze spelbrekers probleemloos verwijderen van uw bloemperken, paden en terrassen.

Het lijkt ons dat de Avebe zowel het milieu als de boeren een betere dienst zou bewijzen met de verdere verkenning van de versterking van de aardappel langs biologische weg. Bijvoorbeeld door een bijdrage aan de pogingen van onderzoeksinstituten die de resistentie van de aardappel tegen de schimmelziekte fytophtora proberen op te voeren door veredeling van wilde aardappelrassen uit Peru, of door geraffineerde mengteelten.

Wereldwijd worden de gewassen bedreigd door ruim 15.000 schadelijke schimmelziekten, meer dan 10.000 soorten schadelijke insecten en zeker 1.000 soorten onkruiden, om nog maar te zwijgen van de vele bacteriën en plantenvirussen.

De pesticiden die aardappelmoeheid en schimmelziekte de kop moeten indrukken, tasten oppervlakte- en grondwater aan en vormen een bedreiging voor de drinkwatervoorziening.

Sommige erg kleine sluipwespen (Braconidae) leggen hun eitjes in de bladluis. De larven eten de luis op en laten alleen een mummie achter. Bij warm en vochtig weer kunnen schimmelziekten uitbreken die hele kolonies uitroeien en omzetten in een bruine, verdroogde massa.

Op het einde van de 19e eeuw [...] werden de Europese rivierkreeftjes getroffen door de Aphanomyces astaci, een epidemische schimmelziekte die een massale sterfte onder de inheemse populatie veroorzaakte.

'Hebt u enig idee wat er met hem aan de hand was?' Dokter Rovers trok een bedenkelijk gezicht. 'Waarschijnlijk leed hij aan een dermatofyten-infectie,' antwoordde hij. 'Een of andere onbekende schimmelziekte, maar zeker ben ik niet. Zoals ik al zei, ik ben geen specialist op dat gebied. Daarom heb ik hem ook hospitalisatie aangeraden.'

AIDS-patienten lijden vaak aan secundaire bacteriologische, virale en schimmel-infecties die niet zouden voorkomen bij individuen met een gezonde immuniteit. Deze infecties worden dan ook opportunistisch genoemd. Voorbeelden zijn: Pneumocystis pneumonie of longontsteking, schimmelziekten van de huid of de slijmvliezen, tuberculose, toxoplasmose en cytomegalovirus-infectie.