spinnewiel 1.0
Bron:
Yann
(
Publiek domein
)
Bron:
http://www.van-ham.com
(
Publiek domein
)
(sport en recreatie; techniek en technologie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een spinnewiel…
is een toestel; is een voorwerp
- [Geluid] maakt een ronkend, snorrend geluid
- [Deel] heeft een aandrijfwiel, een klos, een spinrok, een spingat en een trapper
- [Functie] werd gebruikt om draden te spinnen van ruwe vezels wol, vlas, of katoen
- [Plaats] werd vooral in de huiselijke kring gebruikt
- [Tijd] is waarschijnlijk in de twaalfde eeuw uitgevonden; is in de vijftiende eeuw ook een werktuig met voetaandrijving
- [Werking of functionering] werkt door het aandrijfwiel te laten draaien met de hand of met de voet op een trapper. Het wiel brengt de klos aan het draaien. Aan de klos wordt een begindraad geknoopt die door het spingat wordt gehaald. De begindraad wordt vastgehouden met een hand. Met de andere hand houdt men een uitgeplozen stuk wol (lont) tegen de begindraad. Door de draaiing wordt deze lont mee op de klos getrokken en ontstaat een draad.
- [Gebruiker] werd vooral door huisvrouwen en meisjes gebruikt
- [Belang] was een belangrijke uitvinding voor de textielnijverheid, maar wordt nu alleen nog gebruikt uit liefhebberij of om de folklore in stand te houden. In India werd het spinnewiel door Gandhi gebruikt als symbool van de zelfvoorzienendheid en de bevrijding van de Engelsen. Het staat nu nog als symbool op de Indiase vlag. Bij ons is het toestel verder nog bekend uit het sprookje van Doornroosje die haar vinger aan het spinrok prikte. Het is ook een symbool voor vlijt en huiselijkheid.
Algemene voorbeelden
Vezels worden tot een garen gemaakt door de vezels in elkaar te draaien. Een spinnewiel is bv een oud stukje techniek om dit proces makkelijker te maken.
Toen hij als leraar in India werkzaam was, schreef hij een brief aan Gandhi om hem erop te wijzen dat niet het spinnewiel, maar een snelle industrializatie de redding van het land was.
spinnewiel 1.1
(sport en recreatie; techniek en technologie)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Algemene voorbeelden
Een solex! Ik boog mij verbaasd over dat oudvertrouwde spinnewiel onder de brommers. Hoe lang geleden was het niet dat ik een solex had gezien! In Holland was het ding praktisch uitgestorven.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- het grote economische spinnewiel
Iets anders is dat individuele boeren als radertje in dit grote economische spinnewiel zich terecht óók slachtoffer mogen achten. Steeds sterkere druk vanuit de voedingsindustrie om tegen kleinere winstmarges te werken en toegenomen overheidseisen t.a.v. milieu en dierenwelzijn leidden tot stijgende kosten en geringere opbrengsten.