tijdbom 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een tijdbom…
is een bom
- [Deel] is voorzien van een tijdsmechanisme zoals een klok
- [Functie] dient om een aanslag te plegen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is instelbaar op het tijdstip waarop de explosie moet plaatsvinden
Algemene voorbeelden
De politie vond een complete uitrusting voor een terrorist [...]. Het gaat om dertig handgranaten, een granaat van het type RPG M-80, drie tijdbommen, TNT-explosieven en munitie.
Brandauer gaf zichzelf de rol van Georg Elser, de man die de aanslag beraamde, de explosieven stal, de tijdbom maakte, het ding op ingenieuze wijze plaatste.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- afgaan
- exploderen
- tikken
Op 20 mei probeerden de Duitsers nog wraak te nemen door een munitiewagen op te blazen, maar de tijdbom ging af voordat de wagen de feestende menigte in Den Burg bereikte.
Terwijl de Canadezen naderbij schoven, en de Duitse troepen wegtrokken over de Haaksbergerstraat, lieten sprengkommandos de brug bij station-zuid springen [...], explodeerden de tijdbommen onder de tankwagons met benzine en olie.
Op de avond van 5 november 1939 zet hij zijn tijdklok op 3 dagen later om 21.20 uur als Hitler zijn toespraak zou gaan houden. Zijn tijdbom tikt en Elser vertrekt naar Zwitserland.
als object bij een werkwoord
- leggen
- plaatsen
Hij had een tijdbom gelegd in de Bürgerbraükeller, de Münchense brasserie waar de Führer jaarlijks zijn mislukte putsch van 1923 herdacht.
Patrick Magee, lid van de Provisional Irish Republican Army, plaatste een tijdbom met de bedoeling premier Margaret Thatcher en leden van haar kabinet om het leven te brengen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
tijdbom 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een tijdbom…
is een onstoffelijke zaak
Algemene voorbeelden
Veel economen zeggen dat er een tijdbom aan het tikken is die binnenkort moet ontploffen.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- tikken
De tijdbom tikt: de staatsschuld van de landen van de Europese Unie is inmiddels opgelopen van gemiddeld 57 procent van het bruto binnenlands produkt in 1991, naar volgens schatting 74 procent volgend jaar.
als object bij een werkwoord
- een tijdbom leggen onder
- een tijdbom plaatsen onder
Die valse verwachtingen legden een tijdbom onder hun relatie.
De zwarte lonen legden een tijdbom onder een van de centrale peilers van het industrialisatieproces: de geleide loonpolitiek.
Deze regering heeft beloofd de financiële problemen van de ziekenhuizen op te lossen, maar heeft daarentegen juist een tijdbom geplaatst door met een oplossing voor zes maanden te komen.
met adjectief ervoor
- een financiële tijdbom
- een maatschappelijke tijdbom
- een politieke tijdbom
- een sociale tijdbom
België moet zijn schuld afbouwen, niet alleen omdat ze in alle opzichten te hoog is, maar ook omdat er over een jaar of 15 de factuur aankomt van die andere financiële tijdbom, nl. de aanzwellende pensioenlasten.
Dit is een maatschappelijke tijdbom. We krijgen hier jonge mensen over de vloer met tijdelijke arbeidscontracten die veel te hoge kredieten met een veel te lange looptijd afsluiten en geen idee hebben van de verzekeringen die ze daarvoor hebben moeten afsluiten.
Het was dus al moeilijk genoeg om de voordracht op reguliere wijze er door te slepen, maar de klacht van Anita Hill maakte er een politieke tijdbom van.
De Chinese bevolking vergrijst razendsnel. Specialisten noemen de spectaculaire omkering van de bevolkingspiramide een sociale tijdbom.
met voorzetselgroep
- een tijdbom onder de maatschappij
- een tijdbom onder het regeerakkoord
Voor wie echt tussen de mazen glipt, is er nog altijd de OCMW-bijstand. Daarvan leven al meer dan 100.000 mensen. Zo'n verspilling van menselijke energie is erg. Ze brengt grote frustratie met zich voor de betrokkenen. Die vormt een tijdbom onder de maatschappij.
Kok en zijn kabinet lossen problemen doorgaans pas op, nadat ieder mogelijk alternatief is besnuffeld [...]. En de MP demonstreerde dat met de Betuwelijn, voorheen één van de tijdbommen onder het Regeerakkoord.
Vaste verbindingen
een tikkende tijdbom
-
iets waarvan het vernietigende effect op iets anders voorspelbaar en op termijn te verwachten is
De sociale zekerheid, die door Wallonië steeds meer als voorwaarde nummer één voor het voortbestaan van het Belgisch samenlevingsmodel wordt opgevoerd, wordt op die wijze de steeds indringender tikkende tijdbom onder het unionistisch federale België.
Het is duidelijk dat de islam in Europa een tikkende tijdbom is. De islamitische gemeenschap in West-Europa en Vlaanderen wordt alsmaar groter door een hoog geboortecijfer en door alsmaar toenemende immigratie.
Daarop doken echter brieven op van een andere vleeskeurder, die de overheid waarschuwde dat de hygiënische omstandigheden in de slachthuizen "een tikkende tijdbom" vormen.
een wandelende tijdbom
-
iemand van wie te verwachten is dat hij zich op termijn door onderdrukte, opgekropte gevoelens of latente negatieve karaktereigenschappen tot een gevaarlijk persoon ontwikkelt
De V. is getypeerd als een wandelende tijdbom [...]. "Zonder alcohol of drugs ben ik een zeer beheerst mens. Dan kunnen ze gerust het bloed onder mijn nagels vandaan halen." Maar op 16 oktober vorig jaar was hij met Henk H., stijf van de cocaïne en de whisky, op pad om in Groningen een vuurwapen te gaan kopen.
Ze spreekt van 'het Moeder Teresa-syndroom': hunkerende hulpverleners die in de zorg voor anderen compensatie zoeken voor hun eigen leed en daardoor 'een wandelende tijdbom' kunnen worden.