tsunami


tsunami 1.0

hoge golf uit de zee die de kuststrook met grote kracht overspoelt en meestal veroorzaakt wordt door een zeebeving of een vulkanische uitbarsting onder of bij zee of door de inslag van een meteoor

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een tsunami…

is een vloedgolf

  • [Omvang concreet] heeft een hoogte van vele meters
  • [Materiaal] bestaat uit zeewater
  • [Oorzaak] wordt veroorzaakt door een zeebeving, een vulkanische uitbarsting onder zee of bij zee of de inslag van een meteoor
  • [Richting] verplaatst zich in de richting van de kuststrook
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is krachtig en verwoestend
  • [Onderscheid of tegenstelling] is iets anders dan een monstergolf, omdat die spontaan in zee optreedt en er daarbij geen sprake is van massaverplaatsing

Algemene voorbeelden


Een tsunami is een supergolf die op gang komt door een onderzeese aardbeving. Het zeewater neemt de energie van de aardbeving op en zet deze om in krachtige golfbewegingen die honderden of duizenden kilometers over de aardbol reizen en elke kust die ze bereiken grote schade kunnen toebrengen.

http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i003350.html

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • ontstaan

Stort de meteoriet in de oceaan dan ontstaat een tsunami (een reusachtige vloedgolf) en komt er een geweldige hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer.

http://www.astro.uva.nl/encyclopedie/

als object bij een werkwoord


  • een tsunami vormen

Ofschoon de beving die gisteren de havenstad Kobe trof onder een eilandje voor de kust plaatsvond, is er nauwelijks een tsunami gevormd.

NRC,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


tsunami 2.0

(neologisme)

stortvloed of vloedgolf in figuurlijke zin
Wordt gezegd van iets abstracts of concreets dat sterk in aantal of hoeveelheid toeneemt en meestal wordt voorgesteld als schadelijk of bedreigend. De vergelijking met een natuurramp geeft het woord een krachtig retorisch effect. Toch wordt het ook wel gebruikt om op een neutrale of zelfs positieve manier aan te geven dat er sprake is van een groot aantal of een grote hoeveelheid.

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een tsunami…

is een stortvloed; is een hoeveelheid

  • [Toepassingsgebied of bereik] kan van toepassing zijn op abstracte fenomenen of op concrete zaken of personen
  • [Voorstellingswijze] heeft betrekking op iets dat als iets bedreigend wordt voorgesteld

    Algemene voorbeelden


    Zeggen dat er een grijze golf op ons afkomt, is een understatement. Liefst de helft van het huidige spoorpersoneel is binnen de 8 jaar met pensioen. De golf een tsunami noemen is dan weer te lief voor politiek en vakbonden, want een tsunami komt onverwacht. "De vergrijzing niet, maar we hebben er nauwelijks wat tegen gedaan", zegt arbeidsmarktdeskundige Jan Denys.

    https://www.hln.be/nieuws/de-vergrijzing-ontspoort~a7a1c01d/,

    Combinatiemogelijkheden


    als subject bij een werkwoord


    • afkomen
    • opkomen
    • overspoelen

    Er komt een tsunami van digitale innovatie op de wereld af. Die ontwikkeling maakt bedrijven angstig. Wat betekent deze vloedgolf van innovatie voor bijvoorbeeld logistieke bedrijven?

    https://www.warehousetotaal.nl/magazijnautomatisering/futurist-kromme-digitale-tsunami-raakt-elke-industrie/106862/,

    Opeens komt er een rode tsunami op, terwijl je geen tampon of maandverband bij je hebt.

    https://oud.scholieren.com/blog/3900/app-menstruatiekalender,

    In de jaren zestig en zeventig, schrijft Longman, had de Derde Wereld zijn eigen babyboom, maar een met een bijzondere oorzaak: een ongekende daling van de kindersterfte. Nu deze generatie op leeftijd komt, veroorzaakt ze een bevolkingsexplosie van ouderen: een bejaardengolf. 'Een grijze tsunami overspoelt de planeet', zo vat het blad het betoog van de vermaarde demograaf samen.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/een-tsunami-van-ouderen-staat-de-wereld-te-wachten~bc4042a0/,

    Eemland kickt, met wind in de rug. De eerste paar minuten is het een gele tsunami die de heren overspoelt. Spijkerharde Groningse verdediging, maar Eemland wint terrein.

    http://rugbyclubgroningen.nl/nieuws/wedstrijdverslag-rc-groningen-1-rc-eemland-1-7-4-2019/,

    Een tsunami van cultuurmarxistisch gekkie-denken overspoelt ons. Individualisme wordt aan alle kanten kapotgemaakt.

    https://politiek.tpo.nl/2018/06/20/sid-lukkassen-een-tsunami-van-cultuurmarxistisch-gekkie-denken-overspoelt-ons/#,

    als object bij een werkwoord


    • een tsunami voorspellen

    Amerika's hoogste verkiezingsambtenaar voorspelt een 'tsunami' aan kiezers, die de opkomst van 63 procent in 2004 gaat overstijgen.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ongelooflijk-hoeveel-we-er-registreerden~b85ef8f1/,

    met adjectief ervoor


    • een digitale tsunami
    • een gele tsunami
    • een grijze tsunami
    • een groene tsunami
    • een rode tsunami

    Futurist Kromme: 'Digitale tsunami raakt elke industrie'. Er komt een tsunami van digitale innovatie op de wereld af. Die ontwikkeling maakt bedrijven angstig. Wat betekent deze vloedgolf van innovatie voor bijvoorbeeld logistieke bedrijven?

    https://www.warehousetotaal.nl/magazijnautomatisering/futurist-kromme-digitale-tsunami-raakt-elke-industrie/106862/,

    Eemland kickt, met wind in de rug. De eerste paar minuten is het een gele tsunami die de heren overspoelt. Spijkerharde Groningse verdediging, maar Eemland wint terrein.

    http://rugbyclubgroningen.nl/nieuws/wedstrijdverslag-rc-groningen-1-rc-eemland-1-7-4-2019/,

    In de jaren zestig en zeventig, schrijft Longman, had de Derde Wereld zijn eigen babyboom, maar een met een bijzondere oorzaak: een ongekende daling van de kindersterfte. Nu deze generatie op leeftijd komt, veroorzaakt ze een bevolkingsexplosie van ouderen: een bejaardengolf. 'Een grijze tsunami overspoelt de planeet', zo vat het blad het betoog van de vermaarde demograaf samen.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/een-tsunami-van-ouderen-staat-de-wereld-te-wachten~bc4042a0/,

    Flinke winst is er voor de twee milieupartijen: de Groenen gaan van 11 naar 28 zetels en de Groene Liberalen gaan van 7 naar 16. Celine Vara van de Groenen zei in reactie dat het geen groene golf is, "maar een groene tsunami, een orkaan".

    https://nos.nl/artikel/2307029-groenen-winnen-in-zwitserland-rechts-populistische-svp-blijft-grootste.html,

    Opeens komt er een rode tsunami op, terwijl je geen tampon of maandverband bij je hebt.

    https://oud.scholieren.com/blog/3900/app-menstruatiekalender,

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: aan

    • een tsunami aan asielzoekers
    • een tsunami aan informatie
    • een tsunami aan kiezers
    • een tsunami aan metaforengeweld
    • een tsunami aan propjes
    • een tsunami aan regels
    • een tsunami aan procedures
    • een tsunami aan rapporten

    Ken je die grap over een tsunami aan asielzoekers… Ze kwamen niet.

    https://joop.bnnvara.nl/nieuws/ken-grap-tsunami-aan-asielzoekers-kwamen,

    Kiezebrink: 'Nu spreekt men gewoon over een tsunami aan informatie. Het woord is er echt ingeslopen. En je ziet dat mensen steeds vaker met het woord spelen.' Toch verwacht de taaladviseur niet dat tsunami lang van zijn status zal kunnen genieten.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/tsunami-nu-al-meest-flitsende-woord-2005~b86f93d5/,

    Amerika's hoogste verkiezingsambtenaar voorspelt een 'tsunami' aan kiezers, die de opkomst van 63 procent in 2004 gaat overstijgen.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ongelooflijk-hoeveel-we-er-registreerden~b85ef8f1/,

    Een tsunami aan metaforengeweld. Metaforen zijn een schitterend communicatiemiddel. Ze verduidelijken, versieren en overtuigen. Er zijn ook gevallen waar een metafoor verwarring kan zaaien of nog erger: irritatie.

    https://taalstrategie.nl/een-tsunami-aan-metaforengeweld/

    Soms ligt er ineens een propje. Zomaar op je werk, bij je voor de deur, of ergens in de stad. Daar moet dan iets mee gebeuren. En dat wordt dan bij de politiek neergelegd. De ene partij zegt: nou ja, mijn propje is het niet. Laat maar rustig liggen. De andere zegt: o nee, nu komen er nog veel meer propjes. Voordat je het weet, is het een tsunami aan propjes die ons land overspoelt.

    https://www.ad.nl/rotterdam/voordat-je-het-weet-overspoelt-een-tsunami-aan-propjes-ons-land~a0c1e3f6/,

    Een tsunami aan regels en procedures om arbeid te creëren. Zo ervaren ondernemers de Participatiewet met als extra dreiging de Quotawet, de Prestatieladder Socialer Ondernemen en Social Return.

    https://www.mkbservicedesk.nl/8963/een-tsunami-aan-regels-procedures-arbeid.htm,

    Geen woord dat vaker in de media opdook de afgelopen weken dan het woord tsunami. Ook op internet groeide met de dag het aantal hits explosief... Natuurlijk verwijzen de meeste gebruikers met het woord naar de grote ramp in Azië. Maar ambtenaren klagen ook steeds vaker over 'een tsunami aan rapporten'. Geliefden met hartzeer voelen 'een tsunami van tranen'. En ouders met kinderen mopperen dat hun klierende kroost 'als een tsunami tekeergaat'.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/tsunami-nu-al-meest-flitsende-woord-2005~b86f93d5/,

    Voorzetsel: van

    • een tsunami van afval
    • een tsunami van burn-outs
    • een tsunami van buttonbestellingen
    • een tsunami van gebeden
    • een tsunami van gekkie-denken
    • een tsunami van innovatie
    • een tsunami van islamisering
    • een tsunami van liedjes
    • een tsunami van tranen

    "Een tsunami van afval, anders kan ik het niet omschrijven", zegt Maria Westerbos van de Plastic Soup foundation.

    https://www.plasticsoupfoundation.org/2015/02/plastic-soep-in-nepal/,

    Door de media-aandacht is er op dit moment een tsunami van buttonbestellingen.

    https://www.trouw.nl/nieuws/button-tegen-zoengewoonte~b59d11f8/,

    Jongeren die binnenkort op de arbeidsmarkt komen, zullen nog veel vatbaarder zijn voor burn-outs. "Als we niet ingrijpen, komt er een tsunami van burn-outs op ons af."

    https://www.hln.be/nina/psycho/-als-we-niet-ingrijpen-komt-er-een-tsunami-van-burn-outs-op-ons-af~a975dddf/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2Furl%3Fsa%3Dt%26rct%3Dj%26q%3D%26esrc%3Ds%26source%3Dweb%26cd%3D3%26ved%3D2ahUKEwiu_OSWxrzmAhXNAewKHeYSA7QQFjACegQIARAB%26url%3Dhttps%253A%252F%252Fwww.hln.be%252Fnina%252Fpsycho%252F-als-we-niet-ingrijpen-komt-er-een-tsunami-van-burn-outs-op-ons-af%7Ea975dddf%252F%26usg%3DAOvVaw0RE2thxp76fuznWv3KLQS4,

    "In 2009 geloofde ik dat God me naar Turkije riep om mensen voor Christus te winnen. [...]. Een tsunami van gebeden stortte als het ware neer in Turkije. Het was alsof God zei: Ik kan je eruit halen, maar als je bereid bent te blijven, zal Ik iets groters doen."

    https://www.rd.nl/kerk-religie/ds-andrew-brunson-een-tsunami-van-gebeden-stortte-neer-in-turkije-1.1600750,

    Een tsunami van cultuurmarxistisch gekkie-denken overspoelt ons. Individualisme wordt aan alle kanten kapotgemaakt.

    https://politiek.tpo.nl/2018/06/20/sid-lukkassen-een-tsunami-van-cultuurmarxistisch-gekkie-denken-overspoelt-ons/#,

    Futurist Kromme: 'Digitale tsunami raakt elke industrie'. Er komt een tsunami van digitale innovatie op de wereld af. Die ontwikkeling maakt bedrijven angstig. Wat betekent deze vloedgolf van innovatie voor bijvoorbeeld logistieke bedrijven?

    https://www.warehousetotaal.nl/magazijnautomatisering/futurist-kromme-digitale-tsunami-raakt-elke-industrie/106862/,

    Nederland staat aan de vooravond van een 'tsunami van islamisering'. Moslims zullen de Nederlandse samenleving overspoelen en zorgen voor criminaliteit en overlast, ook op het platteland....

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wilders-bang-voor-tsunami-van-islamisering~bdab03f7/,

    Met zijn metafoor over de 'tsunami van islamisering' brengt Wilders een politiek fenomeen als islamisering in verband met een natuurramp. Hij vereenvoudigt het complexe fenomeen van immigratie en geeft daar tegelijk een negatieve connotatie aan omdat het woord 'tsunami' angstgevoelens aanwakkert.

    https://www.tijdschriftvoorcommunicatiewetenschap.nl/inhoud/tijdschrift_artikel/CW-39-4-5/De-beeldspraak-van-Geert-Wilders-een-Tsunami-over-Nederland,

    Een tsunami van retegoede liedjes. Zo noemt Hans Cornelissen [...] zijn nieuwe 'musical met een feestelijk tintje'.

    https://www.bnr.nl/player/audio/10013400/10045185,

    Tsunami nu al meest flitsende woord 2005. Geen woord dat vaker in de media opdook de afgelopen weken dan het woord tsunami. Ook op internet groeide met de dag het aantal hits explosief... Natuurlijk verwijzen de meeste gebruikers met het woord naar de grote ramp in Azië. Maar ambtenaren klagen ook steeds vaker over 'een tsunami aan rapporten'. Geliefden met hartzeer voelen 'een tsunami van tranen'. En ouders met kinderen mopperen dat hun klierende kroost 'als een tsunami tekeergaat'.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/tsunami-nu-al-meest-flitsende-woord-2005~b86f93d5/,

    voorafgegaan door als


    • als een tsunami tekeergaan

    Tsunami nu al meest flitsende woord 2005. Geen woord dat vaker in de media opdook de afgelopen weken dan het woord tsunami. Ook op internet groeide met de dag het aantal hits explosief... Natuurlijk verwijzen de meeste gebruikers met het woord naar de grote ramp in Azië. Maar ambtenaren klagen ook steeds vaker over 'een tsunami aan rapporten'. Geliefden met hartzeer voelen 'een tsunami van tranen'. En ouders met kinderen mopperen dat hun klierende kroost 'als een tsunami tekeergaat'.

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/tsunami-nu-al-meest-flitsende-woord-2005~b86f93d5/,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Etymologie


    Aard herkomst leenwoord
    Vroegste datering 2005
    Omstandigheden opkomst Door de verwoestende tsunami in Zuidoost-Azië van 2004 kreeg het woord meer bekendheid en werd het ook af en toe in figuurlijke zin gebruikt. In 2006 sprak Geert Wilders, partijleider van de PVV, in een interview met de Volkskrant over 'een tsunami van islamisering'. Sindsdien heeft het woord pas echt een hoge vlucht genomen.
    Brontaal Japans
    Vorm in brontaal tsunami
    Betekenis in brontaal idem