twintigste-eeuws 1.0
Algemene voorbeelden
Heel anders is het gesteld met het tweede deel van De Mens Gemeten. Daarin schotelt Gould de lezer zijn pièce de résistance voor: een doorwrochte kritiek van ontstaan, ontwikkeling en gebruik van ons moderne, twintigste-eeuwse IQ-concept.
Maar de kostbaarste schat die in Van Eycks architectuur verborgen ligt, is de geschiedenis van de twintigste-eeuwse avantgarde.
Wellicht waren de twintigste-eeuwse dictaturen (van Mussolini in Italië, Franco in Spanje, Salazar in Portugal en natuurlijk vooral Hitler in Duitsland) wel de sterkst ontwikkelde "machtsstaten" van de West-Europese geschiedenis.
Daarnaast heeft deze instelling veel voornamelijk negentiende- en twintigste-eeuws archiefmateriaal over joodse personen, gemeenten en verenigingen.
Combinatiemogelijkheden
met substantief
- een twintigste-eeuws gebouw
- een twintigste-eeuws huis
Welke geheimen gingen er schuil in dit twintigste-eeuwse gebouw?
Zou de museumdirecteur zo goed willen zijn om daar nog wat treetjes aan te timmeren? Dan kunnen kinderen tenminste ook de bovenste verdiepingen van het poppenhuis bekijken. En daarna natuurlijk zelf een prachtig twintigste-eeuws huis namaken. Misschien wordt dat over tweehonderd jaar ook wel in een museum gezet.
- twintigste-eeuwse cultuur
- twintigste-eeuwse fotografie
- twintigste-eeuwse geschiedenis
- twintigste-eeuwse kunst
- twintigste-eeuwse literatuur
- twintigste-eeuwse muziek
- twintigste-eeuws modernisme
- twintigste-eeuws postmodernisme
Met drie twintigste-eeuwse opera's en drie opere serie van Mozart bieden de Salzburger Festspiele van volgend jaar misschien wel de grootste uitdaging tot nu toe.
Vandaar dat velen in de theorie een soort wetenschappelijke metafoor zien voor het twintigste-eeuwse postmodernisme met kernwoorden als pluraliteit, eclecticisme, holisme, betrekkelijkheid en coïncidentie.
Want al zijn de andere architectuurgeschiedenissen [...] niet expliciet marxistisch, ze vatten de geschiedenis wel altijd op als een ontwikkeling die met een ijzeren noodzaak moest uitmonden in het twintigste-eeuwse modernisme, het architectonische equivalent van het socialisme.
Componist Rudolf Escher, die het land had aan Teutoonse muziek, was een kritisch bewonderaar van Mahler en maakte van het Adagio uit de onvoltooide Tiende een vast onderdeel van zijn colleges over twintigste-eeuwse muziek.
Met een oeuvre van zo'n tweehonderdvijftig gedichten staat César Vallejo (1892-1938) op eenzame hoogte in de twintigste-eeuwse literatuur.
De Parijse galeriehouder Daniël-Henry Kahnweiler vond het kubisme de belangrijkste gebeurtenis in de twintigste-eeuwse kunst.
De kabouter zou de intimiteit met de natuur symboliseren en de (her)ontdekking van de natuur in de negentiende- en beginnende twintigste-eeuwse cultuur zou deels door de kabouter ontstaan zijn.
De unieke collectie twintigste-eeuwse fotografie van barones Marion Lambert wordt binnenkort toch in Genève tentoongesteld.
Waar Wilde Zwanen een breed panorama biedt van China's twintigste-eeuwse geschiedenis, behandelt Bittere Kou een meer afgebakende episode uit die geschiedenis.
- een twintigste-eeuwse architect
- een twintigste-eeuwse auteur
- een twintigste-eeuwse componist
- een twintigste-eeuwse ketterjager
- een twintigste-eeuwse kunstenaar
- een twintigste-eeuwse monnik
- een twintigste-eeuwse muzikant
- een twintigste-eeuwse paus
- een twintigste-eeuwse regisseur
- een twintigste-eeuwse schilder
- een twintigste-eeuwse schrijver
- een twintigste-eeuwse Leibniz
- een twintigste-eeuwse Mahler
- een twintigste-eeuwse Massenet
- een twintigste-eeuwse Molière
- een twintigste-eeuwse Paulus
- een twintigste-eeuwse Samuel Pepys
Voor nogal wat twintigste-eeuwse regisseurs was Hedda Gabler of Peer Gynt op het toneel brengen, blijkbaar zoveel als het afleggen van een eindexamen.
Van Gulik hield als een twintigste-eeuwse Samuel Pepys nauwkeurig een logboek bij van zijn Japanse en Chinese veroveringen en die boekhouding hield niet op bij de beëindiging van zijn vrijgezellenbestaan.
En dan hangen er twee schilderijen van Magritte, de meest literaire van alle twintigste-eeuwse schilders, wiens doeken soms rebussen lijken die 'gelezen' kunnen worden.
Elsschot is niet de "beste" schrijver van de Nederlandstalige literatuur van de twintigste eeuw, en hij is ook niet de "grootste" schrijver sinds Multatuli. Zou hij dit wèl zijn, waar zouden we dan Elsschots landgenoot, de twintigste-eeuwse schrijver Louis Paul Boon moeten plaatsen? En "onze" Vestdijk?
Volgens de bekende twintigste-eeuwse taalkundige Jakobson is het verschil tussen talen nooit wat zij kunnen uitdrukken - de overtuiging is dat elke taal uiteindelijk hetzelfde kan uitdrukken als elke andere taal - maar in wat uitgedrukt moet worden.
Net als vroeger ervaart ook de twintigste-eeuwse Paulus dat zijn taal ontoereikend is om zijn gevoelens in de harde vanzelfsprekendheid van woorden in te kleden.
Voorzeker de meest reactionaire twintigste-eeuwse paus, grondlegger van het tegen het modernisme gerichte "integralisme ". Zou iemand na de oorlog nog van Apollinaire hebben willen aannemen dat Pius de tiende de modernste Europeaan van het eeuwbegin was?
Allicht zou Paul Léautaud liever de twintigste-eeuwse Molière zijn geworden, in plaats van voor een paar dubbeltjes kritieken op de stukken van anderen te schrijven in een literair tijdschrift.
Maar de meeste fotografen zijn vertolkers, twintigste-eeuwse monniken, in dienst van de hen omringende wereld.
Wat het strafrecht aangaat is weliswaar het ontwerp van een wettelijk kader inzake de persoonlijke levenssfeer dat het gebruik van de Wormcam voor strafrechtelijk onderzoek dekt nog hangende, maar de FBI en de politiekorpsen hebben toch al een aantal spectaculaire successen kunnen boeken — zo hebben ze bijvoorbeeld de plannen aan het licht gebracht van de solitair werkende anarchist F. Subiru (die trouwens beweert een tweede-generatie-kloon van de twintigste-eeuwse muzikant Michael Jackson te zijn) om het Washingtonmonument op te blazen.
Matthijs Vermeulen (1888-1967) was, behalve een van de belangrijkste twintigste-eeuwse Nederlandse komponisten, ook een gerenommeerd muziek- en literatuurcriticus.
Bernsteins Mahler is er ongetwijfeld een uit vele. De zijne is niet speciaal de twintigste-eeuwse Mahler die in de jaren zestig en zeventig in zwang raakte en in wiens veel te grote, veel te volle en uit hun idiomatische en stilistische voegen barstende symfonieën niet langer het werk van een hekkesluiter maar van een wegbereider werd gezien.
'Enfin, je hebt talent, en dan vooral voor het wat lichtere genre, je zou een twintigste-eeuwse Massenet kunnen zijn.'
Hierdoor kon de twintigste-eeuwse kunstenaar deze techniek als een soort readymade opnieuw schaamteloos gaan exploreren.
De westerse wereld was voor hem zeker niet de best mogelijke wereld - Popper mag dan een optimist geweest zijn, hij was geen twintigste-eeuwse Leibniz.
Als een vasthoudende twintigste-eeuwse ketterjager volgde Marnef jarenlang het spoor van deze groep gereformeerden in zowat vijftig archieven over heel Europa.
Het vlakbij de bibliotheek gelegen stadhuis werd begin jaren zeventig posthuum gebouwd naar een ontwerp van J.J.P. Oud (1890-1963), een van Nederlands meest bewonderde twintigste-eeuwse architecten.
Guy Posson raakte alvast danig geïntrigeerd door het ingenieuze spel met feit en fictie en door het mogelijke verband tussen een zestiende-eeuwse hertog en een twintigste-eeuws auteur.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
twintigste-eeuws 2.0
Algemene voorbeelden
Ook in zijn sociale ideeën was Wedgwood bijna twintigste-eeuws.
Nu heeft Riga ook wel resten van een versterkte stad en gotische bouwwerken [...] maar de overheersende indruk die deze hoofdstad maakt, is werelds en twintigste-eeuws.
Op een twintigste-eeuws probleem past een twintigste-eeuws antwoord.
Combinatiemogelijkheden
met substantief
- in twintigste-eeuwse ogen
- met twintigste-eeuwse ogen
Die, in twintigste-eeuwse ogen, uiterst zedige en platonische relatie en de zeer sterke, onafhankelijke persoonlijkheid van Rosamond zouden wel eens de echte redenen voor Elliotts afwijzing van het manuskript kunnen zijn.
Zij bekijkt Rembrandt met twintigste-eeuwse ogen.
twintigste-eeuws 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Twintigste-eeuws…
is een taal
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] werd gesproken en geschreven in de twintigste eeuw
Algemene voorbeelden
Een synchroon woordenboek zal het eerbiedwaardige WNT moeten opvolgen; een synchroon woordenboek, van een bepaalde periode zoals bijv. een Vroegmiddelnederlands woordenboek, een Middelnederlands woordenboek, een woordenboek van het zestiende-, het zeventiende-, het achttiende-, het negentiende en ook het twintigste-eeuws. Deze woordenboeken zullen tezamen het nieuwe historische woordenboek van de Nederlandse taal vormen.
Wanneer in een zin een zinsdeel, en met name de persoonsvorm, ontbreekt, moeten we altijd nagaan of we met een (al dan niet overspannen) samentrekking te maken hebben of met een ellips. Als we het ontbrekende zinsdeel niet vanuit de context kunnen aanvullen, is er sprake van een ellips. Omdat we in het twintigste-eeuws nog steeds ellipsen kennen, levert de vertaling van dit verschijnsel geen problemen op.