uitsmijter 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een uitsmijter…
is een gerecht
- [Ingrediënt] bestaat uit twee of meer spiegeleieren die liggen op twee met kaas of vleeswaar belegde sneetjes brood en is soms voorzien van een blaadje sla en wat rauwkost, zoals een tomaat of augurkje
- [Functie] dient om op te eten, meestal als lunch, maar soms ook als zwaar ontbijt of gemakkelijke avondmaaltijd
- [Plaats] ligt op een bord en wordt vaak in een café gegeten
- [Waardering] is nog altijd populair, maar ook heel bekend en daardoor gewoontjes of zelfs een beetje ouderwets
- [Voorstellingswijze] wordt zo genoemd of omdat dit gerecht net voor sluitingstijd van het café gegeten werd of omdat het door portiers veel gegeten wordt of omdat de eieren snel de pan uitgegooid worden
Algemene voorbeelden
Buiten in de zon op het Plein neem ik een uitsmijter tot mij.
Chauffeur P. de W. ("geen familie van Fokke") vertelt onder het genot van een uitsmijter dat hij nog moet zien of er wel zoveel collega's de stap durven te maken.
Je kreeg wat ze noemden een uitsmijter - toen Hes dat de eerste keer bestelde, kon ik m'n ogen niet geloven - zovéél was het, als ze in België alsmaar zeurden over de krenterige Hollanders. Rosbief en sla en ei en brood en tomaat en komkommer voor geen geld.
Nu herbergt de vesting een aantal musea, een restaurant met een schitterend uitzicht en een passabele Strammer Max (uitsmijter), een jeugdherberg en - sinds 1972 - een eremonument van het Duitse leger.
Toen Koos in het café [...] achter een biertje en een uitsmijter, ham meegebakken, zat te mijmeren over zijn bezoek aan de bekroonde tekenaar, moest hij zichzelf bekennen dat hij diep onder de indruk was geraakt van diens sterke en tegelijk charmante persoonlijkheid.
'Geert,' zei ik, 'geef vooraf maar een tequila, en daarna de uitsmijter.' 'De uitsmijter is tijdelijk van de kaart verwijderd,' meldde hij.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een uitsmijter eten
- een uitsmijter veroberen
Traag kauwend at hij de uitsmijter. De rosbief smaakte laf.
Deleu verorberde langzaam zijn uitsmijter en probeerde zijn gedachten een andere richting uit te stuwen.
'Ja,' zei Johanna. 'Heel veel honger.' Ze at een uitsmijter en twee boterhammen met kaas, ze nam koffie met suiker en melk.
Vriendelijke, mannelijke brief terug, en nu ga ik volgende week een uitsmijter met hem eten.
- een uitsmijter bakken
- een uitsmijter maken
- uitsmijters maken
Het meisje had toen maar een uitsmijter voor me gebakken, die ik onaangeroerd moest laten staan omdat mijn schuddende handen geen bestek konden vasthouden.
'Heb je al gegeten?' vroeg ze. 'Nee.' 'Zal ik een uitsmijter voor je maken? Of heb je niet zoveel tijd?'
Hij maakte uitsmijters in de keuken en schonk bier aan de bar.
- een uitsmijter bestellen
Hij bestelde een uitsmijter en keek de plaatselijke kranten die her en er verspreid lagen in.
Aangezien hij tijd zat had - de afspraak met de pastoor was om drie uur - stopte hij bij een snackbar. Hij nestelde zich achteraan in een groenfluwelen hoekje en bestelde een koffie en een uitsmijter.
'Als jij weet wat je doet en ik weet wat ik doe, dan moet daar toch een gesprek over mogelijk zijn?' had Esther tegen Kattengat gezegd, toen hij haar, een aantal dagen eerder, op aandringen van de productieleiding mee uit eten had genomen voor een werkbespreking en een uitsmijter voor haar bestelde.
- een uitsmijter serveren
- een uitsmijter neerzetten
Kees Verkerk serveert hier overigens 's avonds nog gewoon zelf de biefstuk of uitsmijter.
Ze ziet ons praten over de berichten in de krant. Ze schudt haar hoofd, zet een uitsmijter voor me neer en verdwijnt weer.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: met
- een uitsmijter met drie eieren
- een uitsmijter met ham
- een uitsmijter met kaas
- een uitsmijter met rosbief
Toen ging hij aan tafel zitten en riep "Een uitsmijter met drie eieren graag!".
Geen uitsmijter met ham, geen pizza, zelfs geen groffe volkorenboterhammen met bio-graskaas.
In een strandtent bestelt hij een uitsmijter met kaas en kijkt uit over zee.
En nu, nu na een week van allerhande heerlijkheden, heb ik geweldig zin in een uitsmijter met rosbief. Met soppig witbrood er onder, en doe dan ook maar zo'n plukje van die heerlijk vieze worteltjes uit het zuur.
met ander, nevengeschikt substantief
- een koffie en een uitsmijter
- koffie en uitsmijters
Hij nestelde zich achteraan in een groenfluwelen hoekje en bestelde een koffie en een uitsmijter.
Gedrang bij de tapkast, tafels werden tegen elkaar geschoven, dassen losgemaakt, jasjes uitgetrokken, geroep om bier en koffie en uitsmijters.
- belegde broodjes, uitsmijters en kroketjes
- broodjes, tosti's, uitsmijters
- een uitsmijter of een broodje
Dan blijkt eens te meer dat we op bezoek zijn in de 'laars van Europa'. Belegde broodjes, uitsmijters en kroketjes zijn taboe. Het zijn typisch Italiaanse gerechten wat de pot schaft.
Er zijn drie afdelingen: een restaurant, coffeeshop met broodjes, tosti's, uitsmijters, om de hoek is een traiteurs-afdeling met o.a. zelfgemaakte bonbons.
Lekker de krant lezen terwijl men een uitsmijter of een broodje nuttigt.
Vaste verbindingen
uitsmijter ham
-
uitsmijter waarbij de gebakken eieren gelegd worden op sneetjes brood belegd met gekookte ham
'Wil je geen koffie dan?', vraagt ze. 'Nee melk', zegt hij, 'en een uitsmijter ham.'
Het zijn, meldt de achterflap, vooral de alledaagse dingen die de kwaliteit van ons leven bepalen. 'Een fietstocht met een klein kind, een toevallig gesprek in een café, een goed gemaakte uitsmijter ham of de rimpeling van het water onder een plotseling opstekende zomerbries.'
Beetje stelen, beetje knoeien met bonnetjes (een uitsmijter ham declareren terwijl je een boterham met boterhammenworst uit het boterhammentrommeltje van thuis had gegeten), beetje matsen met de onderwereld, beetje met een vriendin in de dienstauto - dat soort dingen.
uitsmijter kaas
-
uitsmijter waarbij de gebakken eieren gelegd worden op sneetjes brood belegd met kaas
We eten een salade van carpaccio met parmezaanse kaas, een clubsandwich en een uitsmijter kaas.
Dit las ik rond het middaguur op een terras aan de markt, onder het eten van een uitsmijter-kaas, terwijl aan de tafel naast me een martiaal besnorde oude heer zorgvuldig aan een ijsje likte
uitsmijter rosbief
-
Vormvariant: uitsmijter ros
uitsmijter waarbij de gebakken eieren gelegd worden op sneetjes brood belegd met rosbiefJe kunt ook rosbief, kaas of ham op je brood leggen en daar de spiegeleieren bovenop leggen. Dat noemen ze in een restaurant een uitsmijter rosbief, uitsmijter kaas of uitsmijter ham.
Hij bestelde koffie en een uitsmijter rosbief.
Hij was de enige klant tussen de middag. Hij las de ochtendkranten terwijl hij de uitsmijter rosbief langzaam op at, geboeid door het nieuws in De Telegraaf.
Eén uitsmijter ros, twee koffie, één Spa. Dat maakt dan dertienvijfenzeventig.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
uitsmijter 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een uitsmijter…
is een onderdeel
- [Geheel] is een onderdeel van een iets met een bepaalde inhoud, zoals een voorstelling, wedstrijd of betoog
- [Verloop] bevindt zich meestal aan het einde
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is opvallend en uitspringend, meestal in positieve zin
- [Voorbeeld of specimen] is bv. een afsluitende topact, een mooi liedje, krachtige uitspraak of winnende manoeuvre
Algemene voorbeelden
Het journaal was bijna afgelopen. De anchor was al bezig met de uitsmijter.
Het Festival aan de Werf in Utrecht krijgt de première van de "openluchtversie" van Bernadetje, die de uitsmijter moet worden van enkele zomerfestivals.
Rust en passie vloeiden ineen, de saxofoon van Jorge Pardo speelde het themaatje en deze verkenning van de band met de Arabische muziek werd een warme uitsmijter, waarbij de luisteraar behaaglijk achterover leunde en toch de spanning tot in de toppen van de tenen voelde.
Het publiek ging absoluut gek op de techno klanken van beide boys floor. De uitsmijter, More Kante's Yekke, Yekke ging er in als zoete koek. Het moge duidelijk zijn dat het hier om de Hard Floor remix ging. Absoluut top.
Dat u daar zelf helemaal geen onderzoek naar gedaan heeft of dat uw betoog rammelt is geen probleem. Zorg voor een uitsmijter en uw conclusie maakt alles goed.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een formidabele uitsmijter
- een gedenkwaardige uitsmijter
- een heerlijke uitsmijter
- een krankjorumme uitsmijter
- een leuke uitsmijter
- een mooie uitsmijter
- een straffe uitsmijter
Via de Sabeldans en een bewerking van de Can Can belandde de malletband in de house muziek van Two Unlimited. Een formidabele uitsmijter als toegift op een prachtig vertolkt programma.
En zo kwam het dat de kijkers naar de Alles-is-Anders-Show die avond verstoken bleven van een mogelijk gedenkwaardige uitsmijter: dagbladjournalistiek, vroeger en nu.
Deze mannen verzorgden een Schots repertoire op hun Highland doedelzakken. 'Een heerlijke uitsmijter, echt een feest!', is de enthousiaste reactie van de organisatie.
Blijkbaar heb jij nooit de Openbaring van Johannes gelezen. De krankjorume uitsmijter van de Bijbel.
Michael Schumacher beloofde nog een leuke uitsmijter voor de laatste twee Grote Prijzen van het seizoen.
Het onuitgegeven kwartet Bailey/Johnson/Fredericks/Christie zorgde voor een leuke uitsmijter door de 4x100 meter in 38.87 te winnen na een serie slechte wissels.
En dan met de mooie uitsmijter dat dit individu, hoe afwijkend ook, het heeft gewonnen en bekroond is.
Een slotalinea met een mooie uitsmijter, waarbij teruggekoppeld kan worden naar het begin (= cirkel rond maken).
En ten slotte nog enkele straffe uitsmijters: "In feite is Vlaams niet zozeer een taal als wel een verzameling onvergelijkbare dialekten." Goddank schrijft de man tot slot dat we op school wel Nederlands leren, zodat we in staat zijn met mede-Vlamingen en Nederlanders te kommuniceren.
in voorzetselgroep
- bij wijze van uitsmijter
Een gewone achtbaan is niet meer goed genoeg: beleef nu de sensatie om, gezeten in een tweezitsstoeltje en hangend onder een rail, vanaf 33 meter hoogte met een snelheid van 85 kilometer per uur naar beneden te storten, drie keer tijdens een looping de wereld op zijn kop te zien, en onderga bij wijze van uitsmijter de centrifugerende werking van een draai van 360 graden.
Bij wijze van uitsmijter laat Prof. Wiles zien dat hij, met wat hij in drie uur aan wiskundige argumentatie heeft gepresenteerd, en passant het bewijs heeft geleverd voor de beroemde laatste stelling van Fermat.
Ook de volgende bedenking willen we u bij wijze van uitsmijter niet onthouden: als duurzame ontwikkeling de integratie betekent van het sociale, ecologische en economische, moet zich dit misschien vertalen in de hervorming van een aantal structuren.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- de uitsmijter van de avond
- de uitsmijter van het congres
- de uitsmijter van het festival
- de uitsmijter van de middag
- uitsmijters van vorig seizoen
De opening illustreert die veelheid aan verschillende acts nog het beste. Onder de bezielende leiding van Paul de Leeuw wisselen rap, musical, klassiek, cabaret en fado elkaar zó snel af, dat een onoplettende toehoorder kan denken dat hij met een geheel nieuwe crossover potpourri te maken heeft. Zelfs de uitsmijter van de avond is een mix, van bigband New Cool Collective met multimedia kunstenaar Eboman.
De uitsmijter van het congres was de presentatie van een nog onafgerond onderzoek, waaruit blijkt dat de ADHD bij kinderen beter behandeld kan worden met geneesmiddelen dan met gedragstherapie.
De uitsmijter van het festival vormt een optreden van Lois Lane, wat begint om 24:00.
In Bal Moderne, de uitsmijter van het festival, maken leerlingen van de P.A.R.T.S.-school van Anne Teresa De Keersmaeker groepjes danslustigen wegwijs in makkelijke koreografietjes.
Scheidsrechter J. T. uit Stiens zorgde tenslotte voor de uitsmijter van de middag door dertien minuten blessuretijd bij te tellen voor blessures die er nooit waren geweest.
In vakantiestemming heeft Jambers zijn uitsmijters van vorig seizoen doodleuk aaneengeregen, waardoor we wekelijks een wankele chorus line van treurige gevallen te zien krijgen: ziektebeelden for the fun of it.
- de uitsmijter van de burgermeester
- de uitsmijter van Pierne
Misschien wel door het ontbreken van zowel Ter Beek en Van Aartsen kreeg de uitsmijter van de burgemeester tijdens zijn openingsspeech extra bijval.
Waarom men na de pauze koos voor het stilistisch vreemdsoortige Pianotrio van Turina bleef voor mij een vraag [...]. Een luchtige uitsmijter van Pierne en een prachtige romantische slagroomsoes van Schumann zorgden ervoor dat tenslotte niemand tekort kwam.
voorafgegaan door als
- als uitsmijter
Geen andere groep speelt als uitsmijter de nieuwe single van zijn voorprogramma.
Als uitsmijter toont het museum, dat beschikt over een merkwaardige kollektie filmaffiches uit de periode 1925-1935, ontwerpen van Julien T'Felt.
Hij werkt aan een nieuwe serie rond politie en justitie, Kavanagh QC, en aan een laatste Inspector Morse-mysterie, bedoeld als uitsmijter.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
uitsmijter 3.0
((vooral) in Nederland)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een uitsmijter…
is een persoon
Algemene voorbeelden
Een man met een EHBO-vest gaat vast naar binnen, en steekt zijn hand op naar de uitsmijters.
Wel kan de overheid ervoor zorgen dat wapenbezit strafbaar wordt, als dit zover is kunnen de uitsmijters en de politie beter gaan samenwerken, als de uitsmijters iemand dan betrappen op wapenbezit, dat ze dan diegene gelijk bij de politie aangeven.
De uitsmijters schudden nog even het hoofd en hebben het er daarna niet meer over. Het rieten bakje naast de metaaldetector vult zich met een sleutelbos, tabak en pen en papier.
Conducteurs moeten niet denken dat wij uitsmijters zijn.
Een vrouw met een rugzak op is op een avond naar Yab Yum gegaan - in de Bildzeitung consequent omschreven als het beruchte Amsterdamse luxebordeel, een omschrijving die Beck amuseert -, ze is aan de bar gaan zitten en heeft zichzelf vervolgens opgeblazen. De uitsmijter dacht dat ze kwam solliciteren.
Ze is blij dat ze versterking heeft van de uitsmijters. 'Van hen nemen de bezoekers makkelijker iets aan dan van een dametje met gelakte nagels.'
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een racistische uitsmijter
Bij de rondreizende tentoonstelling 'Gelijk in een wereld van verschil' van de Anne Frankstichting, op dit moment in Haarlem te bezichtigen, kunnen scholieren testen of hun schoolregels discriminatie verbieden en of hun docenten wel afdoende respect tonen voor allochtone leerlingen, bijvoorbeeld door hun namen correct uit te spreken. Ook mogen ze op de tentoonstelling proberen een discotheek in te komen, waarbij ze een racistische uitsmijter op hun pad vinden.
Want het is natuurlijk geen verrassing dat een tweede generatie-Marokkaan als Abdel niet om het weekend uit housen gaat met onze roze medemens, zoals je er ook niet verbaasd van staat te kijken als hij het aan de stok krijgt met een racistische uitsmijter.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: bij
- uitsmijter bij een dancing
- uitsmijter bij disco's
- uitsmijter bij discotheken
Hij was ooit uitsmijter bij een dancing in de hoofdstad en jarenlang voerde hij campagne voor het vroegere PSC-boegbeeld in Brussel, Paul Vanden Boeynants.
Dan waren we op zondagmiddag van vier tot zes uitsmijter bij disco's in het hoge Noorden.
Hij werkt al jaren als uitsmijter bij verschillende discotheken in Amsterdam.
Voorzetsel: in
- uitsmijter in een nachtclub
- uitsmijter in een striptent
Hij werkte als uitsmijter in een nachtclub waar zijn zus iedere avond optrad samen met haar partner, een grote, zwarte jongen.
Michael Madsen speelt eindelijk weer eens een behoorlijke rol als de lepe alcoholische uitsmijter in een striptent.
Voorzetsel: van
- een uitsmijter van de bar
- een uitsmijter van een gogobar
- uitsmijters van nachtclubs
De politie gaat uit van brandstichting en heeft acht verdachten aangehouden, onder wie een van de managers en een uitsmijter van de bar.
Ik strompelde af op het eerste levende wezen dat ik zag, de potige zwarte uitsmijter van een gogobar.
Meer boerenknechten, uitsmijters van nachtclubs en motoragenten.
voorafgegaan door als
- je als uitsmijters gedragen
- er als een uitsmijter uitzien
- als uitsmijter werken
Het immigratiepersoneel zag eruit als politieagenten en gedroeg zich als uitsmijters zoals ze ons in de juiste positie duwden en trokken.
Dilip, een gedrongen, harige man van een jaar of veertig, die er eerder uitziet als een uitsmijter van een van de verlopen nachtclubs in Park Street dan als de academicus die hij is, verontschuldigt zich bij voorbaat voor het eten dat hij voor ons in zijn kale, tijdelijke woning heeft gekookt; terug in Calcutta wil hij bij wijze van compensatie van het laffe Californische voedsel nog wel eens uitschieten met de kruiden.
Hij werkt al jaren als uitsmijter bij verschillende discotheken in Amsterdam.
Hij werkte als uitsmijter in een nachtclub waar zijn zus iedere avond optrad samen met haar partner, een grote, zwarte jongen.
met ander, nevengeschikt substantief
- portier of uitsmijter
- portiers en uitsmijters
Neem de eerste de beste portier of uitsmijter.
De souteneurs en kroegbazen betaalden forse bedragen aan bendes die hun protectie aanboden, de klanten en de hoeren beschermden, 's avonds en in de weekeinden als portiers en uitsmijters fungeerden.
Misschien maken alle barmeisjes en uitsmijters nu weer geintjes met hun klanten, hebben alle jongens en meisjes in de disco's en cafés opeens weer fatsoen en een hart in hun lijf, en zitten Astrid en Melanie onschuldig op hun brugleuning met een nieuwe lippenstip hartjes op de rug van hun hand te tekenen.