victimblaming 1.0
(neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Victimblaming…
is een handeling
- [Onstoffelijke inhoud] is het negatief beoordelen van de rol van een slachtoffer van een misdrijf of misstand door de schuld geheel of gedeeltelijk te leggen bij het slachtoffer in plaats van de dader
- [Waardering] wordt als onterecht ervaren
Algemene voorbeelden
Voor John de Mol was het zó vanzelfsprekend dat daders van grensoverschrijdend gedrag dit nóóit in zijn bedrijf mochten vertonen, dat hij tijdens het BOOS-interview in de oplosmodus zat. Dat zegt directeur televisie en radio bij Talpa Network Paul Römer bij Spraakmakers. "Victim blaming was natuurlijk never nooit de bedoeling."
Ze stellen dat het slachtoffer de situatie aan zichzelf te wijten heeft. Een bekend voorbeeld van victimblaming is de reactie die slachtoffers krijgen, nadat ze aangerand zijn: 'Dan had je maar niet zo laat in de avond in een kort rokje over straat moeten lopen'.
Uit persoonlijke en professionele ervaring kan ik helaas stellen dat victimblaming nog schadelijker kan zijn dan de traumatische #metoo gebeurtenis zelf. Vooral wanneer dit voortkomt uit onbegrip voor hetgeen iemand heeft meegemaakt, vanuit de directe (en indirecte) omgeving van de persoon. Het niet kunnen vinden van een luisterend oor zonder oordeel, is de dubbele straf voor het slachtoffer.
Een indirect beschuldigende opmerking is gauw gemaakt. Victim blaming komt dan ook veel voor: bij instanties en hulpverleners, maar ook bij familie en vrienden van een slachtoffer. Soms is dat een bewuste keuze, bijvoorbeeld wanneer een advocaat van de verdachte vragen stelt aan het slachtoffer tijdens een zitting. Daarmee probeert de advocaat de rol van de verdachte kleiner te maken en die van het slachtoffer groter. Maar in de meeste gevallen gebeurt victim blaming zonder nadenken en zonder opzet.
Sunny Bergman maakte (in opdracht van de overheid) een documentaire over victim blaming, waarin slachtoffers vertellen welke opmerkingen ze kregen en wat dat met hen deed. Daarin wordt ook pijnlijk duidelijk dat een foute opmerking zo gemaakt is. Ernstig, want victim blaming wordt niet voor niets ook wel 'second rape' genoemd. Het zou voor slachtoffers zijn alsof ze voor een tweede keer worden verkracht.
De kern van victim blaming is de verantwoordelijkheid bij de verkeerde persoon leggen. Het slachtoffer krijgt de schuld van iets, de pleger komt ermee weg. Dit gebeurt vaak - maar niet exclusief - na incidenten van seksueel geweld. We kennen allemaal de 'had maar geen kort rokje aangetrokken'-respons, een klassiek schoolvoorbeeld van victim blaming. Maar het komt in alle soorten en maten, vertelt Van Berlo. En uit alle hoeken.
Mijn promotieonderzoek richtte zich op 'victimblaming' van vrouwen en meisjes in de samenleving met daarin meegenomen het grootste ooit literatuuronderzoek ooit m.b.t. elke factor in de samenleving die het 'victimblaming' van vrouwen en meisjes steunt (dan bedoel ik dat het iedere factor die ik kon bewijzen, van porno tot hindoeïsme, omvatte).