vleermuis


vleermuis 1.0

afbeelding

Bron: JLplusAL
( CC BY 2.0 )

afbeelding

Bron: Salix
( CC BY-SA 3.0 )

zoogdier dat echt kan vliegen, door een vlieghuid die gespannen is tussen de tenen van de voorpoten en van de achterpoten en de staart, en dat alleen in het donker actief is

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vleermuis…

is een zoogdier; is een dier

  • [Afmeting] komt voor in uiteenlopende afmetingen, afhankelijk van de soort; heeft, afhankelijk van de soort, een spanwijdte van 15 tot 170 cm
  • [Geluid] maakt ultrasone geluiden
  • [Bouw] is gewerveld; heeft vier poten
  • [Deel] heeft een vlieghuid, een groot stuk huid dat als een zeil is gespannen tussen de tenen van de voorpoten, de tenen van de achterpoten en de staart; heeft vaak grote oren
  • [Functie] wordt vaak opgevoerd ter wille van het griezeleffect in horrorfilms, in spookkastelen en op Halloweenfeesten
  • [Voortplanting] brengt de jongen levend ter wereld; krijgt slechts eenmaal per jaar een jong
  • [Plaats] slaapt in grotten, in bunkers, in torens, in boomholten en in donkere plekken in huizen, zoals in de spouw en op zolder
  • [Woongebied] komt voor over de hele wereld
  • [Leeftijd] kan 30 jaar oud worden, maar wordt gemiddeld 4 tot 15 jaar oud, afhankelijk van de soort
  • [Deskundigheid of vaardigheid] is een uitstekend vlieger; kan zich in het donker oriënteren door ultrasone geluiden uit te stoten en zijn omgeving waar te nemen door echolocatie
  • [Gedrag] is een vleeseter of een planteneter; slaapt overdag en gaat op jacht in de schemering en in het donker; is een nachtdier; slaapt hangend met de kop naar beneden en met de vlieghuid dichtgevouwen; houdt een winterslaap
  • [Waardering] maakt een griezelige, angstaanjagende indruk; wordt soms beschouwd als een soort vampier
  • [Onderscheid of tegenstelling] kan, in tegenstelling tot alle andere zoogdieren, vliegen
  • [Verscheidenheid] komt voor in meer dan 1200 soorten

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Mammalia; Zoogdieren
Orde Chiroptera

Algemene voorbeelden


Vleermuizen stoten geluiden uit die boven onze gehoorgrens liggen.

http://home.planet.nl/~nvd.strix/

Aan het uiterlijk van vleermuizen kun je goed zien dat echolocatie voor hen erg belangrijk is. De vorm van de oren en snuit is vaak helemaal aangepast aan het uitzenden en ontvangen van geluidssignalen.

http://www.vleermuis.net/

Vleermuizen zijn de enige zoogdieren die echt kunnen vliegen. Ze kunnen dat dankzij een vlieghuid tussen de voorpoten (met sterk verlengde vingers) en de romp, en tussen de achterpoten en de staart.

http://www.vzz.nl/

Ierse vleermuizen kiezen massaal voor katholieke kerk [...] - In de overwegend katholieke republiek Ierland voelen de vleermuizen zich beter thuis in katholieke kerken dan in de voor protestantse gelovigen bestemde godshuizen.

De Standaard,

Mensen krijgen koude rillingen als ze een vleermuis zien, de gedachte aan vampiers is niet van de lucht, verhalen over bloedzuigende monsters zorgen voor griezeleffecten. Het zijn nu eenmaal geen beesten die op het eerste gezicht sympathiek overkomen.

De Standaard,

Vleermuizen slapen overdag in de schorsspleten en holtes van de grillige, fraaie boomkarkassen.

http://www.vloedlijn.nl/tekst/stillesterfte.htm

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • cirkelen
  • fladderen
  • hangen
  • ondersteboven hangen
  • over iets scheren
  • vliegen
  • wapperen

Linea staat nu tussen twee bomen in en kijkt naar de lucht waar vleermuizen fladderen.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

In die periode hangen vleermuizen wel eens overdag in de buitenlucht wat uit te rusten van hun inspanningen.

http://www.vleermuis.net/

Boven de open plek cirkelt een vleermuis als een wapperend handje rond en trekt nerveuze lijnen in de lucht.

Memoires van een luipaard, Peter Verhelst,

Terwijl de vleermuizen geluidloos over het gazon scheerden en je in de verte de overvliegende Lancasters hoorde brommen.

Het overspelige gras, Louis Ferron,

Om het oude kerkje vliegen de vleermuizen.

De natte gemeente van Koos Tak, Rijk de Gooijer & Eelke de Jong,

Vleermuizen wapperden rondom de Westertoren, die juist tien uur sloeg.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

Het is er wachten op de koelte die niet komt, zelfs niet in de ochtend als de mensen oncomfortabel woelen op hun mat, als de vleermuizen weer ondersteboven gaan hangen in hun schuilplaatsen, de muggen ophouden met prikken en alles wat het daglicht schuwt, haastig wegkruipt.

Hoe Ezra Doren zich naar Maleisië begeeft, Kris Peeraer,

met substantief ervoor


  • een kolonie vleermuizen
  • een vlucht vleermuizen
  • een zwerm vleermuizen

En 's avonds na het zwemmen, terwijl in de verte de bloedrode hemel boven het oerwoud helemaal duister wordt van de zwermen vleermuizen die met veel lawaai en gedruis uit het geboomte opstijgen, zitten zij in de met muskietengaas afgeschermde veranda met z'n tweeën nog wat te lezen.

De dieven zijn al gaan slapen, Leo Pleysier,

Als een kolonie vleermuizen toch echt voor overlast zorgen, is het belangrijk om te weten dat u ze niet zomaar zelf mag weghalen of gaten mag dichtstoppen.

http://www.vleermuis.net/

Vluchten kleine vleermuizen scheren over het verlaten zwembad en de nog steeds klaterende fonteinen.

Labyrint, Fleur Bourgonje,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


vleermuis 1.1

voorstelling van een vleermuis door middel van een afbeelding, een beeld, een houtsnede, een vermomming en dergelijke

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een vleermuis…

is een voorstelling

      Algemene voorbeelden


      Houtsneden met courtisanes, toneelspelers, vleermuizen, sprookjesfiguren, landschappen en de berg Fuji.

      NRC,

      Print de mal uit van de vleermuis, knip het uit en teken het over op het zwarte karton. Maak op deze manier vier of vijf vleermuizen. Haal bovenaan door het hoofd van iedere vleermuis een naald en trek de draad er verder door [...]. Maak een knoop aan het einde van iedere draad. Knoop de draden vast aan de kapstok en kijk hoe je vleermuizen fladderen in de wind.

      http://www.pinkelotje.nl/halloween.html

      Ook werken rond plaatsbepaling: het spook staat bovenaan de prent, de pompoen onderaan, de vleermuis vliegt naast het spook.

      http://users.telenet.be/jufeveline/juffen/thema/themahalloween.htm

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen