zoogdier


zoogdier 1.0

warmbloedig gewerveld dier met als voornaamste onderscheidende eigenschap dat het vrouwelijk dier haar jongen na de geboorte zoogt met moedermelk uit haar melkklieren
Met uitzondering van enkele primitieve soorten, zoals het vogelbekdier en de mierenegel, brengen de zoogdieren hun jongen levend ter wereld. De zoogdieren zijn de enige dieren met een behaarde huid, vaak een dikke vacht. Tot de zoogdieren in biologische zin behoren ook de mensen.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een zoogdier…

is een dier

  • [Deel] heeft een behaarde huid, meestal een dikke vacht
  • [Voortplanting] plant zich voort door geslachtsgemeenschap en brengt meestal de jongen levend ter wereld
  • [Beweging] beweegt zich meestal voort op vier poten
  • [Gedrag] is een vleeseter, een planteneter of een alleseter; voedt zijn jongen in de eerste levensfase door ze te zogen met de melk uit de melkklieren van het vrouwelijke dier
  • [Verscheidenheid] komt voor in ongeveer 5500 soorten

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Mammalia; Zoogdieren

Algemene voorbeelden


De mens is een zoogdier dat zich er niet bij kan neerleggen dat er geen veiligheid bestaat en die dat tekort compenseert met een intense verspreiding van huiselijkheid.

De asielzoeker, Arnon Grunberg,

Eén van hen, een student met een rood aangelopen gezicht, beweerde dat walvissen een penis van bijna twee meter hadden, de langste onder de zoogdieren.

De stenen toren, Jo Claes,

De eigenaardigste truc van vele zoogdieren en ook van de mens is: je nóg zwakker voordoen dan je al bent, of andersom, maar met hetzelfde effect, de sterkere nóg sterker laten schijnen dan hij al is.

Het geminachte kind, Guus Kuijer,

Een klein mannetje met een groot wijfje, dat gaat bij zoogdieren niet goed samen.

Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • bedreigde zoogdieren
  • eierleggende zoogdieren
  • grote zoogdieren
  • hogere zoogdieren
  • inheemse zoogdieren
  • kleine zoogdieren
  • mannelijke zoogdieren
  • placentaire zoogdieren
  • primitieve zoogdieren
  • vliegende zoogdieren
  • volwassen zoogdieren
  • vroege zoogdieren
  • vrouwelijke zoogdieren
  • wilde zoogdieren
  • de hogere zoogdieren
  • de lagere zoogdieren
  • het grootste zoogdier
  • het kleinste zoogdier

Allerlei soorten amfibieën, kleine zoogdieren en vogels leven van deze insecten.

http://www.zhl.nl/admin/fileview.asp?id=75

Een andere techniek voor het klonen van volwassen zoogdieren is de Honolulu techniek. Hierbij wordt er gebruikt gemaakt van kernoverbrenging. Het zo geheten "nuclear somatic transfer". Hiermee wordt bedoeld dat de kern van een donorcel in een eicel zonder kern geplaatst wordt.

http://members.lycos.nl/allesoverklonen/hobbies.html

Zo zijn in het dierenrijk, zelfs onder hogere zoogdieren, vader- en moedermoord, benevens het opeten van de eigen kinderen aan de orde van de dag.

Ik draag geen helm met vederbos, W.F. Hermans,

Zoogdieren - De Zoogdierenwerkgroep (ZWG) vraagt alle waarnemingen (plaats, soort, datum) van wilde zoogdieren in Vlaanderen - mollen, konijnen, ratten, dassen... - te melden aan ZWG-JNM, Kortrijksepoortstraat 140, 9000 Gent.

De Standaard,

De walvis, het grootste zoogdier ter wereld, dreigde uit te sterven.

http://www.nshd.nl/interna/index.html,

De jongste expeditie leverde een dozijn protoceratops-schedels op [...]. Verder was er nog de schildpad, een reeks eieren en vier vroege zoogdieren. Die laatste zijn interessant, omdat ze stammen van ruwweg tweehonderd miljoen jaar geleden, kort nadat zowel de zoogdieren als de dinosauriërs zich afsplitsten van de reptielen.

De Standaard,

Het nijlpaard is het grootste zoogdier dat leeft in zoetwater.

http://www.pretparken.be/nl/info/zoo/dieren/zeeleeuw.asp

Het grootste zoogdier uit het Mesozoïcum was zelfs een buideldier, Didelphodon was zo groot als een wasbeer, terwijl andere zoogdieren nog maar kleine ratjes waren.

http://www.kenozoicum.nl/inhoudelijke%20bestanden/wereldvdzoogdieren/buideldieren.html

Dit wilde rund is, met een schouderhoogte 180-195 cm en een gewicht 800-1300 kg, het grootste zoogdier van Europa; het dier lijkt veel op de Amerikaanse bizon en beide vormen worden wel als ondersoorten (elkaar geografisch vervangende vormen) in plaats van soorten beschouwd.

http://users.pandora.be/peetersdirk/Bajes/quizarchief.htm

Apen ontstonden tientallen miljoenen jaren geleden na gemeenschap van de eerste verstandloze mensen met primitieve zoogdieren.

http://www.theosofie.net/sunrise/sunrise1995/septokt1995/bbsprcremo.html,

Ooit kwamen de buideldieren net zo veel voor als hun rivalen, de placentaire dieren. Maar in de strijd om te overleven bleken de placentaire zoogdieren het best aangepast en overal ter wereld vervingen zij de buideldieren. Vandaag de dag komen buideldieren alleen voor in Australië en omgeving, met uitzondering van de opposum die nog steeds in Noord- en Zuid-Amerika voorkomt.

http://www.kenozoicum.nl/inhoudelijke%20bestanden/wereldvdzoogdieren/buideldieren.html

Nu, na jaren, hebben we opnieuw spitsmuizen en deze spitsmuizen stinken veel minder. Het zijn de bosspitsmuis en de veldspitsmuis. Het zou leuk zijn om ook de wimperspitsmuis te bezitten, het kleinste zoogdier ter wereld. Met staart zes tot acht centimeter lang. Weegt niet meer dan anderhalf à twee gram.

Ongewenste zeereis, Maarten 't Hart,

De belangrijkste overlastveroorzakers [...] zijn zonder twijfel muizen en ratten. Deze zogenaamde cultuurvolgers zijn de enige inheemse zoogdieren die niet zijn beschermd. Toch is de bestrijding aan wettelijke regels gebonden.

http://www.dierennieuws.nl/nw/art/200309/nw16780.htm,

Voor wat betreft de verspreiding van de dieren behoort Australië tot Notogaea: alle hogere zoogdieren ontbreken, behalve welke er door de mens zijn gebracht.

http://home.wanadoo.nl/dvision/arjen/australie.html

Het slachten van grote zoogdieren mag in ons land niet privé gebeuren, maar moet geschieden in erkende slachthuizen.

http://www.ping.be/jvwit/witwBBarber.html

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • eierleggende zoogdieren
  • vliegende zoogdieren

Hun geheimzinnige, nachtelijke levenswijze en hun eigenaardig uiterlijk hebben vleermuizen lelijk parten gespeeld. Angst en bijgeloof maken hen nog steeds onpopulair. Nochtans zijn het ongevaarlijke en nuttige dieren. Het zijn zoogdieren, die levende jongen baren en zogen. Het zijn overigens de enige vliegende zoogdieren.

http://users.skynet.be/bk239928/html/dutch/vleermui.htm

Nog een uitzondering wordt gevormd door de cloacadieren, de zogenaamde eierleggende zoogdieren. Ze leggen eieren maar de jongen worden na hun geboorte, net zoals andere zoogdieren, gezoogd.

http://schoolweb.argo.be/bs/zottegem/bevegem/groen/dieren/zoogdieren/kenmerken_zoogdieren.html

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • bedreigde zoogdieren

De leefgebieden van bedreigde zoogdieren komen steeds meer in de knel door de bevolkingsgroei en economische ontwikkelingen.

De Standaard,

met ander, nevengeschikt substantief


  • amfibieën en zoogdieren
  • reptielen en zoogdieren
  • vissen en zoogdieren
  • vogels en zoogdieren

Zo beïnvloeden sommige insecticiden niet alleen het zenuwstelsel van insecten, maar zijn ze ook giftig voor vissen, vogels en zoogdieren.

http://www.c3.nl/evv/c3-evbestrijding.pdf,

De fauna is vertegenwoordigd door een grote variëteit aan insecten, vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren, al dan niet in hun natuurlijk milieu.

http://www.museumsite.be/

De ecologische veranderingen blijven waarschijnlijk niet beperkt tot één soort, omdat veranderingen in het insectenbestand ook kunnen leiden tot veranderingen in het bestand aan vogels en kleine zoogdieren.

http://www.c3.nl/evv/c3-evbiotechnologie.pdf,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


zoogdier 1.1

klassen in het dierenrijk die zoogdieren genoemd wordt; klasse der zoogdieren

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


De zoogdieren…

zijn een klasse

      Algemene voorbeelden


      De zoogdieren kregen de kans toen 65 miljoen jaar geleden de dinosauriërs uitstierven.

      NRC,

      Ze hebben een warme vacht (of kleren), een goed ontwikkeld gebit, een constante lichaamstemperatuur en ze zogen melk aan hun babies - van de zoogdieren bestaan er ongeveer 4000 soorten.

      NRC,

      Voorheen meenden paleontologen dat olifanten evolueerden in het vroege Eoceen, de tijdperiode die 55 miljoen jaar geleden begon en wordt gekenmerkt door de opkomst van de zoogdieren.

      De Standaard,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen