vleugel 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een lichaamsdeel
- [Afmeting] komt voor in verschillende verhoudingen van grootte tot de romp, samenhangend met het vlieggedrag van het dier; is bijvoorbeeld zeer lang en smal bij zeevogels zoals de meeuw en naar verhouding kort bij de kolibrie; beslaat een breed oppervlak bij vlinders, maar is eerder smal bij vliegen, muggen en libellen
- [Geluid] maakt bij het vliegen soms een klapperend, klapwiekend geluid
- [Kleur] is bij vele insecten transparant; kan zeer kleurrijk zijn bij vlinders; kan bij vogels uiteenlopende kleuren of kleurencombinaties hebben
- [Attribuut] wordt bij sommige insecten bedekt en beschermd door dekschilden
- [Bouw] is bij vogels een van de voorste ledematen en heeft dezelfde beenderstructuur, bestaande uit de hand, de arm en de schouder; is bij een vogel begroeid met slagpennen en dekveren die zich vooral op de hand en de arm bevinden; bestaat bij vliegende insecten uit een dooraderd vlies
- [Functie] wordt vooral gebruikt om te vliegen, zowel om zich in de lucht te handhaven als om de vlucht te sturen; dient bij vele vogels ook als bescherming voor de jongen die zich in het nest onder de vleugels kunnen verschuilen
- [Plaats] zit bij vogels vast aan het schoudergewricht; zit bij insecten bovenaan de thorax
- [Positie] bevindt zich in rust tegen het lichaam aan; neemt bij het vliegen een positie aan in een bepaalde hoek ten opzichte van het lichaam; wordt bij vogels uitgeslagen wanneer zij beginnen te vliegen
- [Aantal of hoeveelheid] komt bij vogels in tweevoud voor; komt bij insecten in viervoud voor, twee voorvleugels en twee achtervleugels
- [Gebruikswijze] wordt gebruikt door er snel of langzaam mee op en neer te bewegen, door te fladderen of door ermee te slaan; wordt door sommige vogels in uitgespreide toestand stilgehouden in de lucht, zodat het dier op de luchtstroom gaat zweven; wordt gebruikt om de vlucht te sturen door de pennen in verschillende posities te brengen
Algemene voorbeelden
We hebben de auto aan de wal gelaten [...]. Een donkerbruine rookpluim drijft over onze hoofden in de richting van het vasteland. Meeuwen zweven op bewegingloze vleugels met ons mee.
'Ach, geef dit eens aan die jongens' zei ze afwezig [...]. Ze knikte met haar hoofd naar een witte zak met een donker stempel [...]. De zak zo ver mogelijk van mij afhoudend, volgde ik het insect met waterblauwe vleugels dat voor me uit naar hun tent vloog.
Met een dun stokje probeerden wij de dikke mot het spinweb in te duwen en keken kokhalzend toe hoe de spin behoedzaam de kop en de vleugels van het slachtoffer met ragdraad inkapselde, tot een plotse walg ons overviel en wij het net uiteenscheurden en blindelings spin en mot tegelijk doodtrapten.
Zijn vrouw leeft niet meer, ze kan niet meer geïntrigeerd raken door een ritselend geluid en opstaan om te kijken of het inderdaad door de wind wordt veroorzaakt of dat een verstrikte vleermuis met zijn vleugels om hulp smeekt.
Het lichaam van de honingbij bestaat uit drie delen: de kop, het borststuk en het achterlijf [...]. Aan het borststuk zitten twee paar vleugels en drie paar poten.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- vleugels inkorten
- vleugels knippen
- vleugels kortwieken
- zijn vleugels openvouwen
- zijn vleugels schudden
- zijn vleugels spreiden
- zijn vleugels strekken
- zijn vleugels uitslaan
Nieuwsgierige eekhoorns, een uil die zijn vleugels uitslaat, huppelende konijnen en soms een ree.
Wanneer de vlinder op een bloem zat en de vleugels gesloten had, was er weinig aantrekkelijks aan – de onderzijde was over de gehele oppervlakte roestbruin – maar zodra hij opvloog en de vleugels openvouwde, kwam een overweldigende kleurenpracht Arend tegemoet.
Vroeger werden van exotische vogels in het park soms de vleugels gekortwiekt, om het wegvliegen te voorkomen.
Ten eerste kun je ervoor kiezen één of beide vleugels van het dier te kortwieken. Ten tweede kun je kiezen of je de handpennen (dit zijn de buitenste slagpennen die aan de hand van de papegaai vastzitten) kortwiekt (een methode die in Amerika veel gedaan wordt) of de broekpennen (dit zijn de slagpennen die aan de onderarm van de papegaai vastzitten). Deze methode wordt in Europa veel toegepast.
Vroeger konden kippen los rondlopen, al eens hun vleugels strekken, graantjes pikken waar en wanneer ze wilden, en nu zitten ze in een hokje waarin ze zich niet kunnen bewegen, krijgen ze niet eens de kans om pluimen te kweken en wordt hun voedsel hen letterlijk in hun strot geramd.
Pas na een halve meter vrije val spreidde hij zijn vleugels.
De hagelwitte duif was uit het verwrongen geraamte van de cockpit gekropen, schudde zijn vleugels, draaide enkele keren rond en vloog toen klapperend omhoog.
Opzettelijk had men haar woordenschat ingedijkt, beknot, afgeremd zoals men bij pluimvee de vleugels inkort van die jonge dieren die pogen over de ren in de moestuin te vliegen.
Toen het voorjaar naderde, voorvoelde Martha dat ook Thomas haar zou verlaten maar zij knipte z'n vleugels niet opnieuw. Wel probeerde zij het dier ervan te overtuigen niet eerder te vertrekken dan wanneer zijn wiekslag sterk genoeg zou zijn om zijn doel te bereiken.
met adjectief ervoor
- een lamme vleugel
Het is jammer dat je asse niet hier kan verstrooid worden, hier waar de vogels zijn. Die zouden je dan verder diep in het bos brengen, heel diep waar het donker is en waar de merel met de lamme vleugel woont.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- openwaaierende vleugels
De twee meter hoog gegroeide beukehaag, waaronder de herfstkleurige hanen met schuin gestrekte poten en openwaaierende vleugels in de ochtendzon liggen.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een gebroken vleugel
- gesloten vleugels
- gespreide vleugels
Omdat hij zo groot was wellicht - met gespreide vleugels mat hij meer dan een meter en zijn gewicht liep soms op tot vierhonderd gram - werd hij daar met riempjes aan de poten gebruikt als lokvogel.
Veel gewonde vogels kunnen we een wekenlange lijdensweg in de natuur besparen, door ze in te laten slapen. Bijvoorbeeld een buizerd met een gebroken vleugel ('open breuk'). Hij zal nooit meer kunnen vliegen en kan dus geen prooien meer vangen. De verwonding is echter niet meteen levensbedreigend, zodat het dier een lange lijdensweg te wachten staat.
Hij stak zijn hand uit, wachtte even tot de vlinder met gesloten vleugels zijn aandacht weer op een bloemkelk richtte en sloeg toen toe.
in voorzetselgroep
- met de vleugels slaan
- met zijn vleugels klapperen
Ineens spert de duif haar bek wijd open en uit het binnenste van haar bloedende keel priemt ze haar bloedende tongetje naar buiten. Dan kapseist ze. Nog even klappert ze met haar vleugels en klauwt ze met haar tenen.
Duitse soldaten, met witte voorschoten vol bloedspatten grepen de gekopte kippen beet en droegen ze naar de vrachtwagens, waar ze, soms wild met de vleugels slaand, onder het zeil werden geworpen.
Een meerkoet zwemt luid piepend en met zijn kop laag over het water naar een onnozele, bontgekleurde eend. Als hij de stadsvogel tot op enkele meters is genaderd zet hij een sprint in. Zijn gelobde poten jakkeren door het water en hij klappert met zijn vleugels zodat het water rondom hem opspat.
Vaste verbindingen
iemand vleugels geven
iemands vleugels kortwieken
lood in de vleugels
met vleugels
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- vleugelaanleg
- vleugelader
- vleugelbeen
- vleugelbeweging
- vleugelboog
- vleugelbreedte
- vleugelbreuk
- vleugeldun
- vleugeleind
- vleugelgebaar
- vleugelgefladder
- vleugelgeklap
- vleugelgeklapper
- vleugelgewricht
- vleugelhelft
- vleugellam
- vleugellengte
- vleugellicht
- vleugellid
- vleugelmotief
- vleugelonderkant
- vleugeloppervlak
- vleugelpen
- vleugelpluim
- vleugelpunt
- vleugelsbeschermer
- vleugelschild
- vleugelslag
- vleugelslak
- vleugelspan
- vleugelspanning
- vleugelspanwijdte
- vleugelspiegel
- vleugelspier
- vleugelstreep
- vleugeltekening
- vleugelveer
- vleugelvel
- vleugelvertoon
- vleugelvlek
- vleugelvorm
- vleugelwijdte
- vleugelziekte
vleugel 1.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een lichaamsdeel
Algemene voorbeelden
Het is vaders blijdschap als hij aan de poëzie van de dichters zijn hart ophaalt, Het is het licht geluk van opa en oma als ze hand in hand de jonge lente tegemoet gaan. O, en misschien is het iets van de droom van de vrome Als hij de engelen hun blanke vleugels ziet openvouwen.
Pegasus, Medusa en Chimaera hebben allen één ding gemeen. Het zijn wezens waarbij kenmerken van mensen en dieren zijn samengevoegd. Pegasus heeft het lijf van een paard en vleugels van een vogel, Medusa het lijf van een mens en slangen op haar hoofd. Al sinds de oudheid kennen we samengestelde wezens die onze beleving te boven gaan. Een centaur lijkt van boven op een mens, maar heeft de benen van een paard. De draak spuugt vlammen zoals geen enkel ander dier.
De draak heeft vleugels maar staat dichter bij de aarde (en dus de hel) dan de hemel.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
vleugel 1.2
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een toestel
Algemene voorbeelden
De geschiedenis van de luchtvaart begon met waaghalzen die de vlucht van vogels poogden na te bootsen. Ze bonden zich vleugels van zeildoek en bamboestokken aan en hoopten daarmee het zwerk te doorkruisen. Het bekwam hen slecht. Indien ze niet al meteen verongelukten, kwamen ze in elk geval nauwelijks van de grond.
In het jaar 125 vervaardigde Lucianus van Samosta een aantal satirische dialogen, getiteld Icaromenippos of Een reis door de lucht, waarin een vlucht naar de maan, door middel van aangebonden vleugels, wordt beschreven.
Natuurlijk heeft de behoefte aan het doen van ontdekkingen, het experimenteren en het beleven van lust aan het gebruik van het vernuft iets hoogmoedigs en heeft het te maken met hybris, maar deze hybris zorgde ervoor dat de vleugels van Ikaros uiteindelijk vleugels werden die niet door de hitte van de zon smolten.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
vleugel 1.3
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.3 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een voorstelling
Algemene voorbeelden
Mijn broer ging erheen om zich te concentreren, om de kracht te ontwikkelen die hij in zich had. Hij bouwde geen geraamte waaraan hij veren of pluimen bevestigde, en ook knutselde hij geen vleugels van stof of karton. Toen hij na weken van voorbereiding eindelijk sprong, klapwiekte hij zelfs niet met zijn armen. Zijn concentratie zou hem immers opwaarts dragen.
Een danser met een vogelmasker en vleugels verschijnt in de kring.
De twee jongetjes die de wespen nu met rust lieten omdat ze op een luchtbed op het water ronddreven, met aan hun armen opgeblazen plastic vleugels, zodat ze niet konden verdrinken.
Het helmteken op de gekroonde helm bestaat uit een leeuwekop met aan beide zijden een vleugel.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 1.4
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.4 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een stuk vlees
Algemene voorbeelden
Probeer uzelf niet voor de gek te houden; volg het dieet nauwkeurig en voorkom teleurstellingen: 2 kleine appels hebben meer calorieën dan één grotere; vervang een borst niet door een vleugel of poot, en een kippenborst niet door een borst van een andere vogel.
Het aanbod en assortiment van kipdelen is uitgebreid: filet, borst, bout, bovenbout, onderbout of drumstick, vleugel, vleugelstick.
Dan wordt de fazant gebraden. Het vlees van de vleugels moet een wat rozige kleur hebben. Indien nodig kan de fazant gebardeerd worden. Meestal worden enkel de bouten en de vleugels van de fazant gegeten. Van het karkas kan een geconcentreerde bouillon getrokken worden om de saus te bereiden.
De boodschappen voor een barbecue van 50 personen: 15 kilo houtskool-briketten [...] 8 kilo varkensfricandeau of hamlappen [...] 8 kilo kipvleugels, wordt ook wel tv-sticks genoemd, voorgekruid met veel paprika en kipkruiden. Hiervan kan je er veel tegelijkertijd roosteren en ze zijn redelijk snel klaar. Waag je voor een grote groep liever niet aan hele vleugels of drumsticks, dat is beter geschikt voor kleine groepen met veel geduld.
Laat de eend ontdooien en snijd er de vleugel tot aan de drumsticks af.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 2.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
- [Uiterlijk] is lang, smal en vrij plat
- [Materiaal] is in de regel gemaakt van een licht metaal
- [Functie] dient als draagvlak van het vliegtuig op de luchtstroom; draagt bij grotere toestellen onderaan ook een of twee van de motoren; bevat vaak de brandstoftanks
- [Plaats] staat links of rechts van de romp
- [Positie] staat haaks op de romp
- [Aantal of hoeveelheid] komt per twee voor, twee grote voorvleugels en twee kleinere staartvleugels
Algemene voorbeelden
Ze naderden! Alsof een verfrissende wind over de heuveltoppen scheerde met de blijde boodschap: hier zijn wij met de reddende bommen. Twee prachtige Thunderstreaks... ons door de Amerikaanse geallieerden gezonden. Onder hun machtige vleugels droegen ze massa's napalmbommen. Gestroomlijnde wraakengelen.
Als ik naar voren buig zie ik de beide kolossale straalmotoren en kan ik de hele grijze vlakte van de vleugel overzien.
Door verschillen in de luchtdruk als gevolg van de lucht die tijdens een vlucht over de vleugel stroomt gaat de vleugel omhoog; vandaar dat een vliegtuig ook altijd een minimale voorwaartse snelheid moet hebben om te kunnen (blijven) vliegen.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- vleugelbelasting
- vleugelbevestiging
- vleugelboot
- vleugelbouwer
- vleugelbreedte
- vleugelbreuk
- vleugeldeel
- vleugelhelft
- vleugellengte
- vleugelleverancier
- vleugelonderdeel
- vleugelonderkant
- vleugeloppervlak
- vleugelprofiel
- vleugelpunt
- vleugelrand
- vleugelroer
- vleugelstand
- vleugelstok
- vleugelstructuur
- vleugeltank
- vleugeltip
- vleugelverbinding
- vleugelvliegtuig
- vleugelwortel
vleugel 3.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een deel van een zaak
- [Geheel] kan deel uitmaken van uiteenlopende zaken; maakt deel uit van iets wat tweedelig, soms ook driedelig of vierdelig, en min of meer symmetrisch is
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is in sommige gevallen uitklapbaar; is meestal uitstaand ten opzichte van het midden van de zaak waarvan hij deel uitmaakt
- [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld de ene zijde van een dubbele deur of de helft links of rechts van het middenschot van een neus
Algemene voorbeelden
Deze dia gaat in de ene vleugel van het toestel, en deze in de andere.
De broeders wandelen naar de hoge deur, waarvan nu beide vleugels geopend zijn.
Als alle beeltenissen waren afgestoft, sloot de grootmoeder de glazen vleugels van haar kast.
Ook zijn andere wang kwam aan de beurt, vervolgens zijn voorhoofd, zijn gesloten ogen, de vleugels van zijn neus en ten slotte zijn lippen.
Al meer dan 300 jaar maken de vissers van Bergen op Zoom met een unieke methode jacht op de verliefde ansjovis. Op een zandplaat worden "weren" aangebracht. Dat zijn V-vormige hagen van dicht bij elkaar gestoken takken. De takken zijn vier meter lang, de weren meer dan een kilometer. Labeur. Als het gebied bij eb droogvalt, wordt de vis naar het diepste punt van het water gedreven, en dat is precies waar beide vleugels van de weren bij elkaar komen.
Holle scheidingswanden: Afwerking van de platen en voegen. De platen worden afgewerkt zonder zichtbare voegen (later te behangen, te betegelen of te schilderen). Op alle buitenhoeken wordt een stalen hoekbeschermingsprofiel geplaatst met volle afgeronde hoek en vleugels in fijn strekmetaal.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 4.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 4.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een werktuig
- [Uiterlijk] is een uitsteeksel dat in allerhande vormen kan voorkomen, maar in de regel langer is dan het breed of dik is
- [Geheel] is in sommige gevallen een onderdeel van een ander voorwerp; maakt in andere gevallen deel uit van een constructie en is dan vastgehecht aan een ander voorwerp
- [Functie] kan naargelang van het geval uiteenlopende functies hebben, zoals bediening of ondersteuning, of hulpmiddel in allerhande opzichten; kan ook de hoofdfunctie van het geheel vervullen, waarbij datgene waaraan hij vastzit dan louter een drager wordt
- [Aantal of hoeveelheid] komt voor in paren, symmetrisch aan weerszijden van datgene waaraan het vastzit
Algemene voorbeelden
Na het indraaien van de schroef gaan zowel aan de voor- als achterkant van de plug vleugels uitstaan, die voor hoge uittrekwaarden zorgen.
Deze drukringen, vervaardigd van siliconenrubber, zijn voorzien van twee "vleugels", waarmee de ring met beide handen wordt uitgerekt en vervolgens over de stijve penis wordt geschoven en zo dicht mogelijk tegen de balzak losgelaten.
Bij draverijen van meet krijgen alle deelnemende paarden dezelfde afstand af te leggen, zij worden gestart achter een startauto, die voorzien is van brede 'vleugels' waarachter de paarden zich in één gelid (bij ten hoogste acht deelnemers) of in twee gelederen (bij meer dan acht deelnemers) opstellen.
De hindernis wordt aan beide zijden geflankeerd door een railing van zachte plastic buizen, de zogenaamde vleugels. Dick Francis zal me op Aintree uitleggen hoe een jockey op zo'n enorme hindernis toerijdt met snelheden van rond de 50 kilometer per uur: "Als je tussen de vleugels van de hindernis komt gooi je je hart eroverheen en hoop je dat je paard de hindernis springt zodat je je hart aan de andere kant kunt oppakken."
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 5.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 5.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een deel van een gebouw
- [Afmeting] beslaat een aanzienlijk gedeelte van het gebouw
- [Functie] heeft vaak een eigen specifieke bestemming
- [Plaats] strekt zich uit voor of achter of links of rechts van het centrum van het gebouw
- [Aantal of hoeveelheid] komt in de regel in een aantal van meer dan een voor in het gebouw
Algemene voorbeelden
Omdat Serpina zelf ook een beetje aan het werk moest, bracht ze mij naar de bibliotheek, die zich in dezelfde vleugel bevond als mijn kamer en het vertrek waar ik een glimp van Wilkes had opgevangen.
De ene vleugel, bij de straat, was een opslagplaats met allerlei verpakkingsmateriaal, uiteraard erg brandbaar [...]. De andere vleugel stond vol machines, een lopende band en dozen met farmaceutische produkten.
Hun brein was, in aanleg, een helder verlicht paleis in de nacht, door een catastrofe doofden in de ene na de andere kamer de lichten, hele vleugels raakten verduisterd en nu brandt nog maar achter één venster licht.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een vleugel aanbouwen
- een vleugel bijbouwen
De muziekschool groeide namelijk uit haar jasje. In vijftien jaar tijd gingen we van 3.000 naar 4.000 leerlingen. Om die groei op te vangen wilden we een vleugel aanbouwen. Ik heb gezocht naar de financiële middelen om te verbouwen en uit te breiden.
Volgens de mode van die tijd moest het kasteel een buitenverblijf voor de zomer worden [...]. Een gracht werd gedempt, de weermuur gesloopt en aan de zuidwestzijde werd een vleugel bijgebouwd. De zuidoostgevel van de middenvleugel werd van een nieuwe façade voorzien.
met adjectief ervoor
- de nieuwe vleugel
- de oostelijke vleugel
- de westelijke vleugel
- een aparte vleugel
In de westelijke vleugel stond dicht bij het venster een gedrongen man, zo te zien rond de zestig, gebogen over een groot oud radiotoestel.
Ook in de ruime zalen van de nieuwe vleugel zijn, naast tijdelijke tentoonstellingen, regelmatig presentaties te zien van de eigen collectie beeldhouwkunst [...]. Met zijn tentoonstellingsprogramma belicht het Kröller-Müller Museum aspecten van de 20ste eeuw en hedendaagse kunst.
Een niet al te opzichtig geschminkte blondine leidde Van In, Hannelore en Versavel naar het kantoor van meneer Steen dat in een aparte vleugel van het complex was ondergebracht.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een aangebouwde vleugel
- een gerenoveerde vleugel
Aangebouwde vleugels vanaf de achttiende eeuw geven het geheel nu het karakter van een gesloten hoeve.
Er kwam een verdieping op de Molenhof en door de bewoners steeds te laten verhuizen kon in fasen het huis worden gerenoveerd [...]. Voor de laatste verbouwing, die van de laatste nog niet gerenoveerde vleugel, worden momenteel plannen gemaakt.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- een vleugel van het gebouw
- een vleugel van het kasteel
'Via de zolders kun je iedere vleugel van het kasteel bereiken', zei hij.
De sage van St.Hubertus ligt zo letterlijk aan het gebouw ten grondslag, dat men er niet aan ontkomen kan. De legende zegt, dat Hubertus [...] tijdens één van zijn vele jachtpartijen een hert ontmoet, dat in het gewei een lichtend kruis draagt [...]. De twee vleugels van het gebouw verbeelden het gewei van het hert, waarboven de 31 meter hoge toren zich verheft als het kruis in de legende.
met telwoord ervoor
- twee vleugels
- vier vleugels
Toen zag ik, helemaal in de hoek waar de twee vleugels van het gebouw samenkwamen, iemand die net als ik aan het raam stond, een roerloze schaduw, onmogelijk te ontwaren wie het was.
Het hotel is een opgeknapte hacienda. Vier vleugels opgetrokken rond een binnenplaats waar nu een zwembad is aangelegd.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- abtsvleugel
- achtervleugel
- babyvleugel
- bedrijfsvleugel
- bibliotheekvleugel
- dienstvleugel
- directievleugel
- foyervleugel
- gevangenisvleugel
- hospitaalvleugel
- hotelvleugel
- kantoorvleugel
- kloostervleugel
- lengtevleugel
- linkervleugel
- middenvleugel
- museumvleugel
- nieuwbouwvleugel
- noordvleugel
- oostvleugel
- rechtervleugel
- recreatievleugel
- seminarievleugel
- senaatsvleugel
- stuurboordbrugvleugel
- stuurboordvleugel
- voorvleugel
- vrouwenvleugel
- westvleugel
- woonvleugel
- ziekenhuisvleugel
- zijvleugel
- zuidervleugel
- zuidvleugel
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 6.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 5.0 : 6.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een groep
- [Samenstelling] bestaat uit personen
- [Geheel] maakt deel uit van een vereniging, een organisatie of een beweging, vooral in de politieke sfeer, waarin verschillende strekkingen een plaats hebben
- [Overtuiging of levensbeschouwing] houdt er gemeenschappelijke opvattingen op na; heeft gemeenschappelijke belangen
- [Activiteit of handeling] verdedigt binnen de vereniging de opvattingen of de belangen van zijn leden
Algemene voorbeelden
Tegenover de vleugel die 'de vrouw beslist' roept, staat een andere die even principieel tegen alle abortus is.
Sinds 1 december 2001 wordt het beheer van de Belgische wielersport verzekerd door enerzijds de 2 vleugels - de vzw Wielerbond Vlaanderen (WBV) en de vzw Fédération Cycliste Wallonie-Bruxelles (FCWB) - en anderzijds de vzw Koninklijke Belgische Wielrijdersbond, die als nationale koepel fungeert.
Romsée behoort op dat moment tot de vleugel die het demokratische politieke model verdedigt.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- de gematigde vleugel
- de gewapende vleugel
- de orthodoxe vleugel
- de politieke vleugel
- de radicale vleugel
- de ultrarechtse vleugel
- de Vlaams-nationalistische vleugel
Tijdens de burgeroorlog, in 1983, werd zij vermoord door een radicale vleugel van haar eigen achterban.
BRT- Belgische Radio en Televisie; CEPIC - Centre Politique des Indépendants et Cadres Chrétiens (ultra rechtse vleugel PSC voor 1983) [...] PLC - Parti Libéral Chrétien (ultra rechtse vleugel PSC na 1983).
In 1978 werd de Landelijke Zeilwagenfederatie (LAZEF) gesticht als Vlaamse vleugel van de Belgische Federatie de Land Yacht Clubs (BFLYC), die op haar beurt aangesloten is bij het Belgisch Olympisch Comité (BOIC).
De EO put uit een reservoir van 800.000 gelovigen uit de orthodoxe vleugel van de gereformeerde gezindte.
Bovendien werden democratische politieke partijen als Sinn Fein, de politieke vleugel van de IRA, tot de besprekingen toegelaten.
Dat op zich was al een merkwaardig fenomeen, want de eerste eis werd geuit door de Vlaams-nationalistische vleugel, die het van oudsher voor het zeggen had binnen het KVHV, en de tweede door de Studenten VakBond, SVB, de kersverse marxistisch getinte vleugel ervan.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- ABVV-vleugel
- ACV-vleugel
- ACW-vleugel
- anti-Maastrichtvleugel
- arbeidersvleugel
- CDA-vleugel
- CVP-vleugel
- FGTB-vleugel
- fundivleugel
- Hamasvleugel
- huisartsenvleugel
- jongerenvleugel
- linkervleugel
- middenstandsvleugel
- ondernemersvleugel
- partijvleugel
- pro-Europavleugel
- PSC-vleugel
- PvdA-vleugel
- rechtervleugel
- SDAP-vleugel
- senaatsvleugel
- SPD-vleugel
- SVB-vleugel
- vakbondsvleugel
- vrouwenvleugel
- VVD-vleugel
- werknemersvleugel
vleugel 7.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 7.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een zijde
- [Geheel] maakt in sommige gevallen deel uit van een terrein dat dient om een veldslag te leveren; kan ook deel zijn van een gebied op zee, in het geval van een zeeslag; maakt in andere gevallen deel uit van een sportterrein, waar voetbal, hockey e.d. gespeeld worden
- [Functie] wordt gebruikt voor aanvallen via de flanken of verdediging op de flanken
- [Plaats] bevindt zich links of rechts van het centrum van het terrein
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] wordt meestal onderscheiden naar zijn positie links of rechts van het centrum of naar de windstreek ten opzichte van het centrum
Algemene voorbeelden
Van Marwijk heeft ondanks de magere bezetting van de voorhoede nooit overwogen om van het systeem af te stappen. Hij houdt vast aan vaste bezetting van de vleugels, hoewel op die flanken vrijwel geen enkele eer wordt behaald als de tovenaars Leonardo en Kalou ontbreken.
Op de linker Maasoever liepen de Duitse aanvallen vast in het verbeten verzet van de Franse troepen. In april al lanceerde Pétain zijn beroemde dagorder: 'On les aura!' (We zullen ze krijgen!) Aan de andere vleugel van het front had men iets meer succes, zij het ten koste van grote verliezen.
Joure rook zijn kans en stichtte gevaar vanaf de vleugels.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- de linker vleugel
- de rechter vleugel
De Poolse hussaria vielen aan in het centrum en op de rechter vleugel en namen het Turkse kamp in waar zich ook de paleisachtige tenten van Kara Mustafa bevonden. De Oostenrijkers en Duitsers vielen aan de linkerzijde aan en braken eveneens door de Turkse linies heen.
in voorzetselgroep
- langs de vleugel
Tony Dorigo, 27 jaar, linker verdediger van Leeds United. Hij speelt zijn vijftiende interland. Hij is zeer snel, valt graag aan langs de vleugel. Maar hij heeft verdedigend tekortkomingen.
- op een vleugel
- op de vleugels
Peter Hoekstra passeerde op de andere vleugel nog weleens zijn opponent, maar hij haalde zelden de achterlijn waardoor de voorgetrokken ballen zinloze projectielen werden.
Om de forten links van de Maas te kunnen aanvallen moesten de Duitsers echter eerst de controle hebben over de heuvelrug tussen Le Mort-Homme en heuvel 304. Op 6 maart begon de slag op de vleugels.
De bondscoach kondigde vrijdag aan dat hij voor het duel met de Ieren van vanavond een systeem overwoog met twee spitsen, zonder een bezetting op de vleugels.
- over de vleugels
"Wat ook niet best is voor de grasmat is dat elftallen 'systemen' spelen. Op bepaalde plekken verschijnt zelden of nooit een voetballer. Daar wordt het gras zwak en komt er snel straatgras doorheen. Michels zei ook al 'we moeten meer over de vleugels spelen'. Dat is niet alleen goed voor het spel, maar vooral ook voor de grasmat".
- via de vleugels
'Via de vleugels kwamen wij nog wel goed door maar voorin werd daar onvoldoende van geprofiteerd'.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 7.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 7.0 : 7.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een groep
Algemene voorbeelden
Omdat de rechtervleugel van Antonius' vloot de grootste verliezen had opgelopen, richtte zijn aandacht zich vooral op twee zones waarbinnen deze vleugel had geopereerd.
De kopsterke aanvaller is afhankelijk van de voorzetten van de vleugels en heeft moeite met de combinaties door het centrum, zoals Heerenveen die woensdagavond zocht.
Terwijl de hertog van Broglie zich bepaalde tot een hevige kanonnade van de tegenoverliggende vleugel van de geallieerden onder Wangenheim, met de bedoeling om de tegenstander te binden en deze daarna met een snelle uitval uiteen te jagen, had de hertog van Brunswijk op de rechtervleugel een aanval op het dorp Hahlen bevolen, om de rechterflank van zijn leger te beschermen.
Intussen had het Duitse opperbevel (O.H.L.) - sedert 30 aug. in Luxemburg gevestigd en in een situatie verkerend waarbij het contact met de westelijke vleugel te wensen overliet - berichten doorgekregen over grote geallieerde troepenconcentraties bij Parijs en wilde daarop op 5 sept. het 1ste en 2de Duitse leger aan twee zijden van de Marne een front tegen Parijs laten vormen, terwijl het 3de, 4de en 5de leger de achtervolging in zuidelijke en zuidoostelijke richting moesten voortzetten.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- de noordelijke vleugel
- de oostelijke vleugel
- de westelijke vleugel
- de zuidelijke vleugel
De zuidelijke vleugel van de aanval bij Scherpenzeel had bijzonder veel hinder van de voorposten bij Renswoude en Ederveen, die daags te voren niet genomen konden worden.
vleugel 7.2
(sport en recreatie)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 7.0 : 7.2 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een zijde
Algemene voorbeelden
Anand bereikte na de opening een stelling waarin Kamsky op beide vleugels zwaktes had.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 7.3
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 7.2 : 7.3 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een groep
Algemene voorbeelden
In zijn tijdschrift Dammen analyseerde Sijbrands enkele partijen uit de blindsimultaan en daarin lees je commentaren als 'deze stand had zich al eens voorgedaan in de partij Wiersma-Sijbrands, Suikertoernooi 1969', of 'door veld 18 vanuit zijn linker vleugel op te vullen, doet IJssel de tijden van Koeperman en – vooral – Pieter Bergsma herleven.'
vleugel 8.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 8.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een lichaamsdeel
- [Afmeting] is groot; is sterk ontwikkeld; omvat een groot deel van het lichaam
- [Soort] is een borstvin
- [Functie] wordt gebruikt als gerecht
- [Herkomst of oorsprong] is afkomstig van een rog
- [Behandeling of bewerking] wordt meestal ontveld maar niet ontgraat; wordt gekookt, gepocheerd, gebakken of gegrild; wordt meestal opgediend in een saus, bij ons vaak met kappertjes
Algemene voorbeelden
Rog heeft een zeer specifiek uitzicht: het is een platte, grote vis met een lange, puntige staart en fors ontwikkelde borstvinnen. Die laatste worden in de sector 'vleugels' genoemd.
De rog wordt opgediend. De vleugels liggen machteloos in een viskeuze gele plas. Zoon hoopt dat ze recht smakelijk zullen eten.
Roggen zijn overigens geen platvissen, maar platte vissen (platvissen worden geboren als rondvis, na een aantal weken verandert de lichaamsvorm en neemt een platte vorm aan). Eetbaar zijn de "vleugels" en kleine delen van de staart.
In het Belgisch assortiment vis vindt men o.m.: paling, rog (waarvan meestal de vleugels verkocht worden), haring (ook gemarineerd in azijn en gekend als rolmops), makreel, kabeljauw, wijting, schelvis [...], zeewolf, zeeduivel (of staartvis).
Voor 4 personen: 4 rogvleugels, olie of boter, 1 limoen, zout, vers gemalen peper, 8 theelepels vers geraspte gemberwortel [...]. Verwarm de oven voor op 200°C. Was de vis en leg elke vleugel op een vel ingevette aluminiumfolie. Strooi over elke vleugel 1 theelepel gember en wat zout en peper. Druppel er ook limoensap over. Vouw de folie dicht tot een pakje en leg de pakjes in de oven.
Het culinaire aspect van rog draait volledig om de vleugels. Enkele zuiderse praktijken niet te na gesproken – de roggenlever wordt op sommige plaatsen als een lekkernij beschouwd – beperkt de consumptie van rog zich tot de vleugels. Die nemen ongeveer een derde van het lichaamsgewicht in beslag.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 9.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
is een auto-onderdeel
- [Uiterlijk] is een verhevenheid, hetzij een golving in de carrosserie, hetzij een los onderdeel dat erop vastgemaakt is; heeft traditioneel de vorm van een halve cilinder, maar komt ook voor in andere, meer fantasievolle vormen
- [Functie] dient om de luchtweerstand te vergroten en zo de baanvastheid van het voertuig te verbeteren
- [Plaats] bevindt zich op of in de carrosserie
Algemene voorbeelden
Voor de Caravelle werd geopteerd voor een lijn die meer aanleunt bij de personenwagens van het gamma. Zo werd de voorsteven verfijnd met een nieuwe motorkap, hertekende vleugels, andere koplampen en een nieuw radiatorrooster.
Op nog twee punten werden de veiligheidsvoorschriften uitgebreid: de stuurkolom moet voortaan 7 centimeter samentrekken indien met kracht beroerd door de helm van de rijder, zoals Hakkinen in Adelaide '95 overkwam, en de achtersteven moet een kreukelzone bevatten. Om eventuele shocks te absorberen en wervelblessures bij de rijders te voorkomen. Midscheepse vleugels zoals we bij McLaren en Jordan zagen, zijn verboden.
Volgens Walter J. Boyne, auteur van het boek 'Power behind the wheel', heeft de periode van escapisme - die tot uitdrukking kwam in extravagante vleugels, onbeperkte cylinderinhouden en de meest bizarre 'Kleinwagen' in Duitsland en Engeland - tot 1976 geduurd.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vleugel 10.0
((vooral) in Nederland)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vleugel…
- [Afmeting] is groot; kan variëren in lengte van ongeveer anderhalve meter tot wel drie meter
- [Kleur] is vaak zwart
- [Attribuut] wordt bespeeld vanaf een pianokruk
- [Bouw] heeft een klavier met normaal 88 toetsen dat afgesloten kan worden met een klep; heeft een horizontaal gerichte klankkast, min of meer in de vorm van een driehoek of van een gestileerde vleugel van een vogel of een vlinder, die bovenaan opengeklapt kan worden; heeft horizontaal gespannen snaren die langs onderen beroerd worden door hamertjes die door het klavier in beweging gezet worden; heeft drie poten; heeft twee of drie pedalen voor het dempen van het geluid en voor de nagalm; heeft boven het klavier een standaard om partituren op te zetten
- [Materiaal] is hoofdzakelijk van hout gemaakt; heeft vaak een ivoren bekleding op de witte toetsen; heeft stalen snaren
- [Functie] wordt gebruikt bij uiteenlopende soorten muziek, als solo-instrument, in kamermuziek, ensemblemuziek of combomuziek, ter begeleiding van zang of van andere solo-instrumenten, als onderdeel van een orkest of als concerterend instrument met een orkest
- [Gebruikswijze] wordt bespeeld door met beide handen de toetsen te beroeren en door met de voeten de pedalen te bedienen
- [Gebruiker] wordt bespeeld door een pianist of in het geval van quatre-mains door twee pianisten
Algemene voorbeelden
Zo werd ik tijdelijk pianostemmer en kreeg ik de beschikking over een toonzaal vol vleugels waarop ik 's morgens vroeg spelen mocht.
Hij kwam overeind en liep naar de vleugel, waar hij een paar toetsen in het middenregister aansloeg, zodat de tonen zich met het stampen van de kachel vermengden tot iets, dat Anton aan Stravinsky deed denken.
Ik moest op bepaalde dagen met mijn vader mee en dan zong ik, eerst staand op de klep van de vleugel en later zittend, bepaalde liederen die de Duitse officieren aan thuis deden denken zoals 'Regentropfen, die an mein Fenster klopfen'.
Mijn vader is een enorme jazzliefhebber. Bovendien hadden we thuis een piano en later een vleugel, waar hij vaak op speelde.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- de vleugel bespelen
De Bulgaarse meesterpianiste Marietta Petkova bespeelt de vleugel met een indrukwekkende virtuositeit, maar uiteindelijk draait alles bij haar om veel méér dan de noten.
met adjectief ervoor
- een akoestische vleugel
- een moderne vleugel
Het was al rockjazzz, soulrock en jazzfunk wat de klok sloeg tot Keith Jarrett [...] een diametraal tegenovergestelde richting insloeg: 'unplugged' in zijn eentje aan de Bösendorfer. Zijn Köln Concert werd in grote aantallen verkocht, wat menige bekeerling aan het denken zette: zo'n akoestische vleugel klonk toch ook wel weer aardig en gaf minder gedoe dan al die altijd storende stekkerdozen.
Brautigam werd opgeleid op de moderne vleugel.
in voorzetselgroep
- aan de vleugel
Hij zit aan de vleugel en begint een sonate van Beethoven te spelen.
- achter de vleugel
Ze gaf inmiddels les op het conservatorium, deed solo optredens zichzelf begeleidend achter de vleugel en speelde in een Nijmeegs bandje, the Dream, van Maarten Peters die op dat moment een hit had met "White horses in the snow".
Om drie uur nam hij plaats achter zijn vleugel en speelde iets van Schubert en Brahms.
- op de vleugel
- op een vleugel
- op de vleugel begeleiden
- op de vleugel spelen
- op de vleugel staan
Ook nu begon ze met twee mooie ballads waarbij ze zichzelf begeleidde op de vleugel en ook nu sprak ze daarna lof over die vleugel.
Samen met organist Wybe Kooijmans komt Van Leer op zaterdag 15 oktober. Kooijmans zal dan op de vleugel spelen.
Lang geleden, toen ik de partituur thuis op de vleugel zag staan, vond ik het zo'n prachtig woord: Wesendonk.