wakaman 1.0
((vooral) in Suriname)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een wakaman…
is een man; is een persoon
- [Groep] maakt vaak deel uit van een groep
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft geen duidelijke, legale bron van inkomsten
- [Geslacht] is een man
- [Activiteit of handeling] brengt zijn tijd grotendeels zwervend op straat door
- [Gedrag] vertoont stoer gedrag; gedraagt zich als een macho
- [Waardering] wordt door zijn vrienden stoer gevonden en gewaardeerd; wordt door buitenstaanders meestal intimiderend gevonden en niet gewaardeerd
- [Overige] Het eerste deel van het woord is gebaseerd op het Engelse werkwoord (to) walk 'lopen'.
Algemene voorbeelden
Er is in het Surinaams een mooi woord voor: wakaman, zwerver letterlijk, de man die hier gaat en die daar gaat, op zoek naar eigen voordeel. De meest gewieksten onder de jongens die in de arme creoolse buitenwijken van Paramaribo opgroeien, worden de beste wakamans.
Capoeira vraagt [...] om positiviteit en discipline. Om die eigenschappen staat capoeira er in Brazilië om bekend dat het kinderen uit het straatleven haalt. Hoewel dat in Suriname niet de algemene trend is, heeft het bij Chucky wel dit effect gehad. Acht jaar geleden was de breakdancer nog een echte wakaman. "Je weet, als je jong bent, doe je domme dingen. Ondeugende dingen." De politie kreeg hem niet op het rechte pad – dat gebeurde pas toen de acrobaat in aanraking kwam met capoeira.
Het vraagstuk werd hier [...] opgevat als een probleem van beklagenswaardige randgroepjongeren: de wakaman zijn jongens die met versluierend woordgebruik "voor hun levensonderhoud zijn overgegaan op praktijken die de omringende samenleving als 'illegaal' of 'crimineel' aanmerkt".
De wakaman, de jongen die met illegale activiteiteiten in zijn levensonderhoud voorziet, rukt op.
Er gebeurde iets dat voor een wakaman onverdraaglijk moet wezen: hij en de zijnen werden publiekelijk belachelijk gemaakt.
Combinatiemogelijkheden
met koppelwerkwoord
- een wakaman worden
- een wakaman zijn
Hugo was een wakaman. Een man van de straat. Geen jongen die je de wet kon voorschrijven [...]. Zoals hij daar stond op het podium: glimmende blouse met punten zo scherp als bliksnijders, een riem met daarop twee ineengestrengelde handen, plateauzolen.
Haar moeder die zich altijd zorgen maakte om de vijf kinderen, en dan vooral om Franklin en Steven, haar broertjes die helaas hun school niet hadden afgemaakt en nu allebei wakaman dreigden te worden. (Dat was het eerste woord uit het Sranantongo dat hij van haar hoorde. Zij legde uit wat het betekende - iets als 'straatjongen'.)
met adjectief ervoor
- een zogenaamde wakaman
B. schreef [...] een gedurfd rapport over Creoolse jongens in Rotterdam die hun leven organiseerden rond verslaving aan heroïne en rond de tegencultuur van de Rastabeweging, of die de exuberante levensstijl van een zogenaamde wakaman ten toon spreidden.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
wakaman 1.1
(politiek en bestuur; (vooral) in Suriname)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een wakaman…
is een politicus; is een persoon
- [Activiteit of handeling] onderhandelt en werkt samen met verschillende partijen om een zo groot mogelijk politiek voordeel te behalen; sluit nu eens een verbond met de ene, dan weer met de andere partij om zijn wensen voor elkaar te krijgen
Algemene voorbeelden
De zoektocht naar politieke veiligheid had de wakaman zelf in een ongemakkelijke positie gedrongen. Er waren twee partijen over, die niets met elkaar gemeen hadden en dus niet tegen elkaar uitgespeeld konden worden. En er was dit keer geen derde partij meer om er en passant mee heen te lopen.