zeepaard


zeepaard 1.0

afbeelding

Bron: Alexander August
( CC BY-SA 3.0 )

mythisch paard dat in de zee leeft, dat er meestal uitziet als een paard met vleugels en een vissenstaart en dat veel afgebeeld wordt als standbeeld en op schilderijen, mozaïeken en munten, vaak als het paard van de zeegod Neptunus of Poseidon

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een zeepaard…

is een mythisch figuur

  • [Afmeting] heeft de grootte van een paard
  • [Vorm] ziet eruit als een paard met vleugels en een vissenstaart, heeft soms ook vinnen, schubben of zwemvliezen, is soms ook een als paard gebruikt zeepaardje
  • [Waarneembaarheid] komt vaak voor als standbeeld, zoals in de Trevifontein in Rome of bij de Korenbeurs in Groningen, is afgebeeld in mozaïeken in badhuizen, op schilderijen, of op oude Griekse of Romeinse munten
  • [Functie] dient als paard voor goden en mythische wezens die in zee leven
  • [Herkomst of oorsprong] is vooral bekend als paard van de zeegod Neptunus of Poseidon en komt ook in allerlei andere verhalen en sprookjes voor, zoals bv. in versies van 'De kleine zeemeermin'
  • [Activiteit of handeling] trekt een koets, soms in de vorm van een schelp, of wordt bereden door een mythisch zeewezen

Algemene voorbeelden


Links van de ingang staat 'Neptunus', god van het water. Rechts 'Ceres', godin van de landbouw. 'Neptunus' is te herkennen aan zijn drietand. Met zijn linkerhand houdt hij de riem vast van het zeepaard dat aan zijn voeten ligt, zo maakt hij zijn heerschappij over het water en wat erin leeft kenbaar.

http://www.staatingroningen.nl/321/neptunus

De centrale figuur van de fontein, staande in een grote nis, is Neptunus, de god van de zee. Hij rijdt in een strijdwagen in de vorm van een grote schelp die wordt voortgetrokken door twee zeepaarden. Elk zeepaard wordt geleid door een triton. Een van de paarden is kalm en gehoorzaam, het andere is onrustig. Ze staan symbool voor de fluctuerende stemmingen van de zee.

http://www.stadsverkenner.com/rome/trevifontein

Een klassieke Poseidon met drietand staat op een kar getrokken door zeepaarden. Het is een soort golf, vaak een fontein [...]. Poseidon blijft echter onverminderd door de tijd populair, zijn onderwaterrijk is onbetwist, zeepaarden en meerminnen leven daar.

http://www.allartlakke.nl/hpg_wl_AtlasTellusPoseidonEnVerwarring.html

Het is de mythische maritieme tegenhanger van het gewone paard [...]. Het gewone zeepaard heeft het hoofd en voorbenen van een paard, het geschubde onderlijf van een vis en de staart van een dolfijn. Andere soorten hebben geen hoeven maar poten met vliezen, geen manen maar een vin, vleugels of een hoorn.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Hippocampus_(mythologie)

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


zeepaard 2.0

afbeelding

Bron: Nhobgood
( CC BY-SA 3.0 )

sierlijk klein zeevisje dat eruitziet als een klein paardje met een gekrulde staart; zeepaardje
Wordt veel minder vaak gebruikt dan de verkleinvorm zeepaardje.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een zeepaard…

is een vis; is een dier

      Rijk Animalia; Dieren
      Stam Chordata; Chordadieren
      Klasse Actinopterygii; Straalvinnigen
      Orde Syngnathiformes; Zeenaaldachtigen
      Familie Syngnathidae; Zeenaalden en Zeepaardjes
      Geslacht Hippocampus

      Algemene voorbeelden


      Waarom het zeepaard zijn naam heeft gekregen, word al snel duidelijk door zijn uiterlijk. Het lijkt net een zwemmend paardje. Het visje zwemt rechtopstaand, zijn hoofd doet aan een paard denken. Zijn snuit is lang. In tegenstelling tot paarden zijn zeepaarden echter niet zo snel; ze zwemmen zeer langzaam omdat ze alleen met hun rugvin vooruit komen. Deze rugvin is best klein voor een vis. Zeepaarden hebben net als paarden hun ogen aan de zijkant zitten, alleen kunnen ze de ogen onafhankelijk van elkaar bewegen. Het zeepaard heeft geen zeebenen, dus kan ook niet over de bodem galopperen. Wel heeft hij een krulstaart waarmee hij zich vast kan grijpen.

      http://dier-en-natuur.infonu.nl/vissen/53568-zeepaard-een-zwanger-mannetje.html

      Het zeepaard is een klein soort vis. Net zoals alle andere vissen heeft hij vinnen en ademt hij door middel van kieuwen. Geen enkele vis heeft een staart zoals het zeepaard heeft!

      http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/Zeepaard

      Zeepaarden spreken al eeuwen tot onze verbeelding. In de aquariumwereld kent iedereen ze wel en behoren ze vaak tot het verlanglijstje van menigte aquariaan. Het houden van deze dieren is een bijzonder verhaal en er hangt een heuse handleiding aan vast. Afraden om deze dieren te houden zou dom zijn. Zeepaarden zijn beschermde diersoorten dus hoe meer inzet hoe meer nakweek. Maar eerst moeten we eens bekijken hoe we deze mooie dieren huisvesten.

      http://www.reefsecrets.org/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=93:zeepaarden-aquarium&catid=60:verzorging,

      Zijn dochter Lia zat bij Nathan in de klas Haar tanden stonden heel ver uit elkaar en zij aten bij haar thuis tussen de middag altijd vis. Heel vies, vond Nathan. Behalve dan de gouden bokkingen. Die stonken ook, maar omdat hij geraamtes spaarde en bokkingkoppen zo stevig leken, boeiden ze hem zeer. Graat en bek kreeg hij mee voor zijn verzameling. Een zeepaard in galop gevonden, De vinnen van een monstervis, Gebroken krab met touw verbonden, Alles wat te jutten is.

      Nathan Sid, Adriaan van Dis,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      zeepaard 2.1

      voorstelling van een zeepaardje; object in de vorm van een zeepaardje; afbeelding van een zeepaardje

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

      Algemene voorbeelden


      Iets verderop wacht een mensenhoog zeepaard op verflagen en aan de andere wand heeft een school blauwe vissen zich opgestapeld.

      NRC,

      Het drie meter hoge, uit ijs gekapte, zeepaard, dat onder harde spots langzaam stond te smelten in de eetzaal bij de Gouverneur van Hongkong.

      Werk, Josse De Pauw,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding