zelfbewoningsplicht

De zelfbewoningsplicht geldt in sommige gemeenten voor alle nieuwbouwhuizen en in andere gemeenten voor huizen tot een bepaalde waarde.

Uit een recente inventarisatie van de Nederlandse Vereniging van Makelaars blijkt dat inmiddels meer dan de helft van de gemeenten anti-speculatiebedingen toepast bij nieuwbouw. Sommige gemeenten stelden een zelfbewoningsplicht voor de eigenaar in, andere hebben een overwinstheffing van 100.000 gulden, of een verbod op doorverkoop binnen een periode van soms zeven jaar.

Vanaf 1 januari 2022 kunnen gemeentes ook een zelfbewoningsplicht invoeren voor bestaande huizen. Een meerderheid van de ondervraagde gemeentes heeft al stappen gezet om dat te doen. Amsterdam en Rotterdam hebben al aangekondigd de opkoopbescherming zo snel mogelijk in te voeren.

Na verzoeken van bewoners is vorig jaar de zelfbewoningsplicht opnieuw ingevoerd.

Het anti-speculatiebeding kent vele verschijningsvormen. De bekendste is een overwinstregeling, waarbij de bewoner - bij verkoop van de nieuwe woning - elk jaar een minder groot percentage van de winst moet afstaan aan de gemeente; het eerste jaar 100 procent inleveren, jaarlijks aflopend tot nul. [...]. Andere gemeenten kennen een zelfbewoningsplicht; je mag het huis alleen kopen als je tekent dat je er zelf gaat wonen. In Groningen is de termijn bijvoorbeeld vijf jaar.

Met de huidige oververhitte woningmarkt is het voor particulieren steeds moeilijker geworden een geschikte en betaalbare koopwoning te vinden. Bijkomend probleem hierbij is dat veel beleggers woningen opkopen om ze vervolgens (duur) te verhuren (het zogenaamde 'buy-to-let'-principe). Verschillende gemeenten en de regering proberen dit probleem tegen te gaan door aan kopers een zelfbewoningsplicht op te leggen. Op deze manier wordt tegelijkertijd getracht het opkopen van koopwoningen door beleggingsmaatschappijen te voorkomen en particulieren een (grotere) kans te bieden een geschikte koopwoning te verkrijgen.

Bijna alle grote steden overwegen een zelfbewoningsplicht voor bestaande bouw.

Vanaf 2012 ziet Van der Zwet [...] steeds meer nieuwe, onbekende mensen in zijn portiek. De corporatie had de zelfbewoningsplicht geschrapt, vertelt hij. Opeens werden woningen opgekocht door beleggers. Vijf van de 56 woningen zijn nu verhuurd aan arbeidsmigranten of studenten. "Lucratief, want die migranten betalen 450 euro per persoon", weet Van der Zwet, voorzitter van de Vereniging van Eigenaars (VvE). "En ze wonen daar met z'n vieren. Reken maar uit." Die anonimiteit en hoge doorstroom maakt het lastig om de nieuwkomers aan te spreken.

Groningen past een zelfbewoningsplicht toe van vijf jaar en heft een boete van 25.000 gulden wanneer de eigenaar de woning zonder toestemming verkoopt.

Als u de woning in de vrije verkoop heeft gekocht, geldt de eeuwigdurende zelfbewoningsplicht na overdracht. Dat betekent dat u de woning niet mag verhuren. Dat geldt ook voor de koper van uw woning.

Ze wil betaalbare huizen voor iedereen, zowel kopers als huurders. Wethouder Anne Janssen van de gemeente Wageningen is in eerste instantie dan ook blij met de nieuwe zelfbewoningsplicht die gemeenten vanaf volgend jaar mogen doorvoeren. "Toch denk ik dat de wet bij lange na niet genoeg is."

Een door de overheid opgelegde zelfbewoningsplicht is (op dit moment) in strijd met het recht. Er is geen noodzaak of algemeen belang zo dringend dat inbreuk op het eigendomsrecht rechtvaardigt. Een anti-speculatiebeding of opgelegde zelfbewoningsplicht tussen private partijen is toegestaan, maar kent wel uitzonderingen en is niet altijd op juridisch correcte wijze vastgelegd.

Koop je een etage in het centrum van Amsterdam maar blijf je ingeschreven staan in je boerderij in Noord-Holland, dan ben je officieel niet de bewoner en kun je niet voldoen aan de zelfbewoningsplicht in de koopakte. Opletten dus!

Uit een enquête van de Volkskrant komt naar voren dat van de 222 (van de 352) gemeenten die hebben meegedaan, 60 procent al gebruikmaakt van een zelfbewoningsplicht van nieuwbouwhuizen.

Uit een recente inventarisatie van de Nederlandse Vereniging van Makelaars blijkt dat inmiddels meer dan de helft van de gemeenten anti-speculatiebedingen toepast bij nieuwbouw. Sommige gemeenten stelden een zelfbewoningsplicht voor de eigenaar in, andere hebben een overwinstheffing van 100.000 gulden, of een verbod op doorverkoop binnen een periode van soms zeven jaar.

Per 1 januari worden maatregelen voor opkoopbescherming voor bestaande woningen wettelijk mogelijk. Een zelfbewoningsplicht voor nieuwbouw is al mogelijk. Op de enquête van de Volkskrant reageerden 222 van de 352 gemeenten. In 60 procent van die 222 gemeenten moeten kopers van een nieuwbouwwoning er al zelf gaan wonen.

Koop je een etage in het centrum van Amsterdam maar blijf je ingeschreven staan in je boerderij in Noord-Holland, dan ben je officieel niet de bewoner en kun je niet voldoen aan de zelfbewoningsplicht in de koopakte. Opletten dus!

We bieden starters meer kansen door een opkoopbescherming, zodat koopwoningen niet door beleggers voor hun neus worden weggekaapt. Tegelijk is het mogelijk bij de gemeente een starterslening aan te vragen, zodat ze de stap naar een koopwoning kunnen zetten. Door een zelfbewoningsplicht verzekeren we dat de woningen ook in de toekomst weer voor een starter beschikbaar komen.

Uit een enquête van de Volkskrant komt naar voren dat van de 222 (van de 352) gemeenten die hebben meegedaan, 60 procent al gebruikmaakt van een zelfbewoningsplicht van nieuwbouwhuizen.

Vooruitlopend op landelijke wetgeving wil de gemeente een 'opkoopbescherming' invoeren, een soort zelfbewoningsplicht. Kopers mogen in bepaalde buurten een woning dan vijf jaar lang niet verhuren.

Minimaal 70 procent van de nieuwe woningen verkopen zij voor veel geld aan beleggers, die het vervolgens gaan verhuren. [...]. Die andere 30 procent van de nieuwe woningen gaat in de vrije verkoop. Op die markt zie ik je ook veelal grote beleggers met diepe zakken die de woningen opkopen. [...]. Natuurlijk neemt de gemeente Rotterdam initiatieven om starters te helpen, zoals de zelfbewoningsplicht, anti-speculatiebeding en starterslening. Probleem opgelost? Nee. Er is amper aanbod.