Oeigoer 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een Oeigoer…
is een persoon
- [Plaats] woont in China, vooral in de autonome regio Sinkiang (Xinjiang)
- [Plaats van herkomst] is oorspronkelijk afkomstig uit Turkije (het Turkse rijk)
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] behoort tot een islamistische minderheid in China waarvan de militante tak streeft naar een onafhankelijk Oost-Turkestan en regelmatig in het nieuws komt met bloedige aanslagen
- [Overtuiging of levensbeschouwing] is meestal moslim; is meestal islamiet
- [Taal] spreekt Oeigoers, een taal die behoort tot de Turkse talen
Algemene voorbeelden
De aanslagen doen zich vooral voor in Xinjiang, een provincie in noordwest-China. Daar wonen veel Oeigoeren, een overwegend uit moslims bestaande minderheid van Turkse herkomst. Ze verzetten zich steeds hardhandiger tegen de Chinese autoriteiten.
De moslims waar de Chinese overheid zich voornamelijk zorgen over maakt, zijn de Oeigoeren. Hoewel China in zijn officiële beleid ten aanzien van minderheden uiterst tolerant is, is deze groep door jarenlange Chinese onderdrukking het verst verwijderd van de cultuur en samenleving van de Han-Chinezen. Oeigoeren zien er niet alleen anders uit, maar spreken ook een andere taal.
Een Chinese bron zei dat de rellen ontstaan waren toen een Oeigoer die van misdaden verdacht werd, zich tegen zijn arrestatie verzette.
Volgens Oeigoerse bewegingen wil Peking met massale migratie een overwicht van Han-Chinezen in het mineraalrijke Xinjiang vestigen. Die Oeigoeren spreken niet van Xinjiang ("Nieuwe Grenzen"), maar van Oost-Turkestan.
Arabische kooplui brachten de Islam China binnen. Het is de dominerende godsdienst van 10 minderheden vooral in het noodwesten: de Hui, Oeigoer, Kazak, Kirgiz, Tadjik, Uzbek, Tatat, Dongxiang, Salar en Bonan. Hun aantal wordt op een 20 miljoen geraamd.
Twee Oeigoeren rijden, vlak voor het begin van de Olympische Spelen in Peking, in de westelijke stad Kasjgar met een vuilniswagen in op een groep politieagenten. 16 doden.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- etnische Oeigoeren
- islamitische Oeigoeren
- lokale Oeigoeren
- oproerige Oeigoeren
- radicale Oeigoeren
- seperatistische Oeigoeren
- Turkssprekende Oeigoeren
Cengiz, een Oeigoer van de Associatie van Oost-Turkestaanse Immigranten, zei dat de rellen begonnen waren toen Chinese ordetroepen een groep vrouwen arresteerde die in een huis in Yining aan het bidden waren tijdens een moslimfeest. Daarop trokken radicale Oeigoeren naar het politiebureau.
Peking vreest dat de islamitische Turkssprekende Oeigoeren geïnspireerd door het moslimfundamentalisme in de oostelijke buurrepublieken van Xinjiang een islamstaat willen maken.
Al jaren lang streven separatistische Oeigoeren samen met moslims uit de buurlanden naar een eigen staat.
Etnische Oeigoeren in het buitenland hebben de verantwoordelijkheid voor de aanslagen opgeëist.
Peking denkt dat Afghanistan de plaats is waar een aantal van deze separatistische Oeigoeren wordt getraind.
De Chinese politie maakte daar vorige week in de stad Yining een einde aan protesten van de lokale, islamitische Oeigoeren.
Separatisten in Xinjiang, woonplaats van Turkssprekende Oeigoeren en andere islamitische minderheden in het noordwesten van China, voeren actie voor stakingen op scholen en in fabrieken.
De Chinese autoriteiten in Xinjiang willen de oproerige Oeigoeren, Turkssprekende moslims die ijveren voor zelfstandigheid van de provincie, lessen geven in vaderlandsliefde.
in voorzetselgroep
- de opstand van de Oeigoeren
- een demonstratie van Oeigoeren
- demonstraties van Oeigoeren
- het nationalisme van de Oeigoeren
- het onafhankelijkheidsstreven van de Oeigoeren
- het vrijheidsstreven van de Oeigoeren
De Chinese autoriteiten van Xinjiang hebben plannen ontwikkeld om het vrijheidsstreven van de Oeigoeren om te smeden in Chinese vaderlandsliefde.
Vorige week leidde een demonstratie van Oeigoeren tot zware rellen in Yining.
Bij de demonstraties van Oeigoeren vuurde de politie waarschuwingsschoten af.
Het groeiend nationalisme van de Oeigoeren ging steeds meer gepaard met een sterk islamitisch reveil dat onder meer via boeken en cassettes wordt verspreid.
Het oude onafhankelijkheidsstreven van de Oeigoeren is aangewakkerd door de immigratie van Chinezen, door de onafhankelijkheid van Kazachstan en van andere Centraal-Aziatische republieken uit de oude Sovjet-Unie en door het Iraans fundamentalisme.
Leiders van een verbannen groep Oeigoerse nationalisten in Kazachstan beweerden vrijdag dat de opstand van de Oeigoeren in Xinjiang voortduurt.
met substantief ervoor
- een groep Oeigoeren
Modan Mukhlisi, een woordvoerder van het Front voor de Verenigde Nationale Revolutie (UNRF), een separatistische groep Oeigoeren die vanuit Kazachstan opereert, zei dat dertig Oeigoeren omkwamen bij de rellen.
Een politie-officier had maandag verklaard dat een grote groep Oeigoeren de straat was opgetrokken, onafhankelijkheid had geëist en meer dan tien etnische Chinezen had doodgeslagen.
met telwoord ervoor
- 200.000 Oeigoeren
- acht Oeigoeren
- dertig Oeigoeren
Na de communistische zege van 1949 in China vluchtten 200.000 Oeigoeren naar Sovjetrepubliek Kazachstan.
De schokkendste gebeurtenis was de aanslag op een treinstation in maart, waarbij 28 doden en een veelvoud aan gewonden vielen. Bezoekers van het station kregen toen te maken met een groep van acht Oeigoeren die met messen op hen begonnen in te hakken.
Modan Mukhlisi, een woordvoerder van het Front voor de Verenigde Nationale Revolutie (UNRF), een separatistische groep Oeigoeren die vanuit Kazachstan opereert, zei dat dertig Oeigoeren omkwamen bij de rellen.
met ander, nevengeschikt substantief
- Oeigoeren en Kazakken
- Tibetanen en Oeigoeren
Het uiteenvallen van de naburige Sovjet-Unie en de bijhorende opstoot van nationalisme laten zich voelen in China. De Oeigoeren en Kazakken uit Xinjiang zijn bijvoorbeeld nauw verwant met de Turkse volkeren in Centraal-Azië.
Door het tanen van Moskous invloed kwam er plaats vrij voor anderen, maar tegelijk versterkte het bestaan alleen al van die nieuwe staten het nationalisme van Oeigoeren en Kazakken in Xinjiang.
Tibetanen en Oeigoeren klagen steen en been dat de massale immigratie hen minoriseert en hun cultuur kapotmaakt.