apenpokken 1.0
(gezondheid, geneeskunde en zorg)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Apenpokken…
is een virusziekte; is een infectieziekte; is een ziekte
- [Herkomst of oorsprong] is in 1958 voor het eerst ontdekt bij apen en in 1970 bij de mens
- [Plaats] treedt vooral op in Midden- en West-Afrika, maar heeft zich inmiddels ook verspreid naar Amerika en, in 2022, naar Europa
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een virale infectieziekte
- [Overdraagbaarheid] wordt overdragen van dier tot dier, van dier tot mens, of in zeldzame gevallen van mens tot mens; wordt met name overgedragen door knaagdieren
- [Ondervinder] kan dieren en mensen besmetten
- [Symptoom] heeft als symptomen koorts, hoofdpijn, gezwollen lymfeklieren, rillingen, uitputting, en huiduitslag in de vorm van blaren en puisten
Algemene voorbeelden
Apenpokken is een virale ziekte die voor het eerste werd ontdekt in 1958 bij kolonies apen die voor onderzoek werden gehouden. Het eerste geval bij de mens werd geregistreerd in 1970. Symptomen zijn koorts, hoofdpijn, gezwollen lymfeklieren, rillingen en uitputting. Binnen enkele dagen ontwikkelt er zich een uitslag over het lichaam van de persoon. Het sterftecijfer is ruwweg 0 tot 10 procent en iets hoger bij kinderen.
Sinds november 2022 heet de ziekte geen apenpokken of monkeypox meer, maar mpox. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft dit besloten, omdat de organisatie klachten kreeg dat de oude termen stigmatiserend en discriminerend waren.
Apenpokken is vernoemd naar apen omdat het virus in 1958 voor het eerst werd ontdekt bij deze diersoort. In 1970 werd het virus voor het eerst vastgesteld bij mensen. Daarna verspreidde het zich onder mensen in met name West- en Centraal-Afrikaanse landen. Het virus dook in mei ook op in andere landen, waaronder Nederland.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil af van de naam apenpokken, monkey pox, voor de ziekte en het virus. [...]. De naam apenpokken is historisch slecht gekozen; een verwijzing naar de ontdekking van het virus in 1958 bij apen in gevangenschap in Denemarken. Weliswaar zijn apen (net als mensen) gevoelig voor deze infectie, maar het natuurlijk reservoir van dit virus zijn knaagdieren in Afrika. Van daaruit kan het overspringen naar de mens.
Apenpokken is een tropische ziekte die vooral optreedt in Midden- en West-Afrika, maar ook mensen kan infecteren die reizen naar deze gebieden. Bepaalde knaagdieren, apen en andere dieren infecteren mogelijk mensen met het apenpokkenvirus. [...]. De meeste symptomen houden twee tot drie weken aan en verdwijnen dan, want het apenpokkenvirus is een zelfbeperkte ziekte.
Sars is nog niet uit het nieuws verdwenen, of in de VS is een nieuwe ziekte opgedoken: de apenpokken. De Amerikaanse autoriteiten hebben iedereen die mogelijk in aanraking is gekomen met een mens of dier besmet met dit virus, aangeraden zich in te laten enten tegen de gewone pokken.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- (op mensen) overgaan
- zich verspreiden
- voorkomen
Wat doen we als de apenpokken op mensen overgaan?
Apenpokken verspreidt zich verder: eerste gevallen in België en Duitsland.
Apenpokken komen normaal alleen in Centraal- en West-Afrika voor.
als object bij een werkwoord
- apenpokken constateren
- apenpokken herkennen
- apenpokken krijgen
- apenpokken oplopen
Na besmettingen in onder meer de Verenigde Staten, Spanje en Groot-Brittannië is apenpokken nu ook in België, Duitsland en Frankrijk geconstateerd.
Apenpokken werd voor het eerst vastgesteld bij apen in 1958, vandaar de naam. Het virus is een zoönose, wat betekent dat het van dier op mens kan overgaan. Bij de mens werd apenpokken voor het eerst in 1970 geconstateerd in de Democratische Republiek Congo. Anders dan de naam doet vermoeden, wordt het virus vooral door knaagdieren overgebracht.
Hoe herken je apenpokken en hoe loop je ze op?
Er geldt een absoluut jachtverbod op bonobo's en gorilla's, maar op de markten in de dorpen kun je kilo's gerookt vlees van die apen kopen. Het is een kwestie van overleven: ik heb mensen zelfs dode apen en stekelvarkens uit het oerwoud zien sleuren om ze op te eten. Door die kadavers aan te raken, krijgen ze dan weer apenpokken.
in voorzetselgroep
- aan apenpokken lijden
Pokken komen steeds minder voor op de wereld.[...]. Bij de aangemelde gevallen waren er in 1973 drie uit Zaïre, waarbij mensen leden aan apenpokken, een ziektebeeld waarvan tot dusver in totaal zeventien gevallen bekend zijn. In twee gevallen heeft het er veel van dat de ene persoon de ziekte kreeg van de andere. Dit zou dan het eerste bekende geval zijn dat deze pokken zich van mens tot mens verbreiden.
- besmetten met (de) apenpokken
- patiënten met apenpokken
Twee kinderen in China zijn volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO besmet door een vogelvirus, dat voorheen alleen werd aangetroffen bij kippen en eenden. De organisatie maakte dinsdag eveneens bekend dat in de Democratische Republiek Congo 511 mensen besmet zijn met apenpokken.
Beiden zijn volgens dermatoloog John Melski mogelijk besmet met de apenpokken.
Medici in de Amerikaanse stad Milwaukee, in Wisconsin, onderzoeken drie mensen die mogelijk het apenpokkenvirus hebben opgelopen door contact met andere mensen. Zij zouden de eerste gevallen van mens- tot-mensbesmetting in de Verenigde Staten zijn. Twee van de mogelijke besmettingsgevallen zijn verpleegsters uit ziekenhuizen in Milwaukee waar patiënten met apenpokken zijn behandeld.
- (het tweede) geval van apenpokken
- gevallen van apenpokken
- tekenen van apenpokken
- een uitbraak van apenpokken
- (verdere) verspreiding van apenpokken
In België is vandaag het tweede geval van apenpokken opgedoken.
Het RIVM heeft enkele mogelijke gevallen van apenpokken in Nederland in onderzoek. De monsters worden momenteel in een laboratorium onderzocht, de uitslag is nog niet binnen.
Koorts, spierpijn en een huiduitslag die wijzigt in letsels, blaren of puisten zijn enkele tekenen van apenpokken.
Het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid verricht onderzoek naar een uitbraak van 'apenpokken' in drie Amerikaanse staten.
Het regionale bureau voor Europa van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt voor de verdere verspreiding van apenpokken bij komende festivals en grote samenkomsten.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
apenpokken 2.0
(gezondheid, geneeskunde en zorg; (vooral) in Suriname; (vooral) op de Caraïbische eilanden)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Apenpokken…
is een huidinfectie; is een infectie
Algemene voorbeelden
Huisartsen in Nederland zien dit najaar meer kinderen met apenpokken, in Nederland ook wel Krentenbaard genoemd, dan gebruikelijk, meldt gezondheidsinstituut Nivel. De oorzaak hiervan is niet bekend. Apenpokken (impetigo) is een bacteriële ontsteking van de huid, met wondjes, rode plekjes of blaasjes met gele korstjes. Het vocht uit de blaasjes is erg besmettelijk. Het is belangrijk om bij de verzorging van apenpokken te zorgen voor voldoende hygiëne, zo adviseert Nivel. Een apenpokkeninfectie kan door de huisarts behandeld worden. Het komt het meest voor bij jonge kinderen en werd daarom vroeger ook wel 'kinderzeer' genoemd. Apenpokken komt in Nederland vooral in augustus en september veel voor.
Het RIVM waarschuwt dat het apenpokkenvirus makkelijk verward kan worden met krentenbaard. Dat komt doordat op Aruba, Bonaire, Curaçao en in Suriname de naam apenpokken vaak gebruikt wordt om de ziekte krentenbaard aan te duiden. Krentenbaard is een huidinfectie die veroorzaakt wordt door een bacterie en vaak voorkomt in Nederland.
Monkeypox is iets anders dan krentenbaard (een huidinfectie door een bacterie, die wel vaak in Nederland voorkomt). Op Aruba, Bonaire, Curaçao en Suriname gebruikt men de naam apenpokken vaak voor deze ziekte krentenbaard.
Combinatiemogelijkheden
met bezittelijk voornaamwoord
- je apenpokken
Twee jaar had hij in "de Oost" gediend en vervolgens ook nog eens anderhalf jaar in Nieuw Guinea. "Om de haverklap naar de dokter voor je badeczeem of je apenpokken. Blik-eten, ondersteund door zouttabletten, anders vielen de tanden uit je bek."
met ander, nevengeschikt substantief
- je badecz3eem of je apenpokken
Twee jaar had hij in "de Oost" gediend en vervolgens ook nog eens anderhalf jaar in Nieuw Guinea. "Om de haverklap naar de dokter voor je badexceem of je apenpokken. Blik-eten, ondersteund door zouttabletten, anders vielen de tanden uit je bek."