baard


baard 1.0

haar dat bij mannen groeit op kin en wangen; haargroei op kin en wangen

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een baard…

is haar

  • [Plaats] bevindt zich op kin en wangen
  • [Geslacht] komt vooral voor bij mannen; is bij vrouwen een uitzondering
  • [Activiteit of handeling] groeit op kin en wangen
  • [Behandeling of bewerking] wordt geheel of gedeeltelijk afgeschoren indien men dat verkiest
  • [Betrokkene] groeit met name op de kin en wangen van mannen; begint bij jongens te groeien in de loop van de puberteit
  • [Waardering] wordt door jongeren vaak gezien als teken van volwassenheid; wordt gezien als een teken van ouderdom, wijsheid en eerbiedwaardigheid

Hoofdsemagram: haar


Algemene voorbeelden


Door zijn baard was er maar weinig van zijn gezicht te zien, maar wat er was te zien, zag er bekommerd uit.

Het Bureau. Dl. 6: Afgang, J.J. Voskuil,

Mijn papieren zeiden dat ik Techniker in Kriegswichtiger Stelle was, zes jaar ouder dan in het echt, wat ik met een baard probeerde te bewijzen.

De dronken kanarie, Jan Gerhard Toonder,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • doorkomen

Hij glimlachte, wreef zich over zijn kin waarop de baard al weer doorkwam, en trok de kol van zijn trui eroverheen.

Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

  • groeien

Uw baard is gegroeid, maar ik weet dat u het bent.

Hongarije, Lieve de Boeck (ed.),

  • prikken

Zijn rood met grijze baard prikt als hij me op mijn wang zoent.

Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

  • schuren

Zijn baard schuurt tegen mijn wang en in mijn nek.

Buiten regent het, Gerda van Erkel,

als object bij een werkwoord


  • de, zijn baard afscheren
  • de, zijn baard scheren

Bij een benzinepompstation kocht hij scheermesjes en een krabbertje, en in het toilet van een wegrestaurant schoor hij zijn baard af.

De vrouwenoppasser, Peter de Zwaan,

Mannen scheren de baard, vrouwen nemen met regelmaat het mes ter hand om oksels en benen te verfraaien.

http://www.management-info.nl/gezond03/art02.htm

  • de, zijn baard bijknippen

Je hebt je baard bijgeknipt, zoveel zit er niet meer.

De vrouwenoppasser, Peter de Zwaan,

( (vooral) in België)
  • een, zijn baard laten botten

Wil het mensdom zich regenereren, dan moeten de mannen, die iets te zeggen hebben, eens een maand hun baard laten botten.

Miniaturen, Karel Jonckheere,

  • een baard dragen

Hij zag eruit als een oude, wijze man en droeg een lange baard.

http://www.patricklagrou.be/06TmainSK.htm

  • zijn baard laten groeien

De mannen worden geacht hun baard te laten groeien, het hoofdhaar kort geknipt te houden en een tulband te dragen.

NRC,

  • een baard hebben

Hij was op sandalen, droeg een kapotte spijkerbroek en een t-shirt, hij had een baard en twee rotte snijtanden.

De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

  • een baard krijgen

'Als wij jong zijn, zijn we slank en sensueel. Bij het ouder worden, zetten we uit. We krijgen een baard en we beginnen te schelden.'

Walvis, Tom Naegels,

  • zijn baard laten staan

Hij probeerde zijn baard te laten staan, maar meer dan een laagje dons wilde er nog niet op zijn kin en wangen groeien.

Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

met adjectief ervoor


  • een blonde baard

Het enige nieuwe aan Daniel Hoppe is een blonde baard, die hem jonger en hartelijker maakt.

Ach, mijn dal, Jan Veulemans,

  • een donkere baard

Hij had een donkere baard en droeg een lange regenjas.

Asfaltbloempje; De vrouw in de kamer; My beautiful demon; Natalja, Yorgos Dalman,

  • een grijze baard
  • een zilveren baard

Dan moet je mijn vader zien zitten, één en al statigheid, met die zilveren baard en die nog felle, levenskrachtige blik.

Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

Een oude man met een grijze baard legde zijn arm om de schouders van een naakte vrouw.

Emmeke, Jan Lampo,

  • een korte baard

Tyson, met een snorretje en een korte baard, zat op de eerste rij tegenover zijn leraar.

NRC,

  • een lange baard

Hij zag eruit als een oude, wijze man en droeg een lange baard.

http://www.patricklagrou.be/06TmainSK.htm

  • een rode baard
  • een rosse baard
  • een rossige baard

Een plompe kerel, een fractie kleiner dan zij, met een rode baard en een zilveren ring door zijn oorlel.

't Is zo weer nacht, Joyce Roodnat,

Hij liep [...] mee met de achterbuurman, die zijn ruige uiterlijk nog eens ondersteunde met een rossige baard, een ribfluwelen broek, geitewollen sokken en sandalen.

Annie Berber en het verdriet van een tedere crimineel, Yvonne Keuls,

Hij kijkt achterom naar zijn vader die groot en imposant is en die er met zijn rosse baard ook nogal woest uitziet.

Volgend jaar in Berchem, Leo Pleysier,

  • een ruige baard

Hij was een Frans heerschap met een ruige baard en een neusje om niet jaloers op te zijn.

NRC,

  • een sneeuwwitte baard
  • een witte baard

Een kromme oude man met een witte baard, debiel listig grinnikend, elke hand steunend op een stok.

Twee eendjes en wat brood, Renate Rubinstein,

Voorzitter Bert Blaauw van de Natuurbeschermingsvereniging IJhorst/Staphorst en omstreken haalt de hand door z'n sneeuwwitte baard.

Meppeler Courant,

  • een spitse baard

De oude druïde, wiens spitse baard als een tweede, lagere baken hemelwaarts wees, antwoordde onthecht: 'Dat ligt nog verborgen, in de Schoot van de Tijd.'

De Prologen, Martin Michael Driessen,

  • een vierkante baard

Hij was een zachtmoedige zeventiger met een keurige vierkante baard.

De zoon van meneer Davidson, Hubert Lampo,

  • een vlassige baard

Een hologige man met een vlassige baard heeft de radio keihard aan.

http://www.groene.nl/1997/30/jn_maasvlakte.html,

  • een volle baard

Destijds had ik een leraar die Noordewier heette, een jonge, kale man met een blozend gezicht en een volle baard.

Betrekkelijke kleinigheden, H.J.A. Hofland,

  • een woeste baard

Movdajev zelf is een man met een woeste baard en een haviksneus.

NRC,

  • een zware baard

Het enige wat Felix nu van Toms vader verwachtte was wraak. Dat deze imposante gestalte met zware baard de jongens zou achterhalen en straffen, streng en zonder mededogen.

De meisjes van de suikerwerkfabriek, Tessa de Loo,

  • een zwarte baard

Hij had een zwarte baard, een vlezige neus, een vurige blos op zijn wangen en glimmende oogjes.

Engelen van het duister, Jan Siebelink,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een beginnende baard

Even later had Jeroen een groep van een vijftigtal jongens op de been: broekjes van de lagere school, knapen die de Plechtige Kommunie al achter de rug hadden, verwarde pubers en leiders met beginnende baard op de kin.

De baan van gaan en gissen, Bruno Bartels,

  • een golvende baard

Een rimpelloze roodblonde man met een golvende baard die zeer precies in twee identieke punten verdeeld was en gekamd, schold Louis uit in het Latijn.

Het verdriet van België, Hugo Claus,

  • de volgende baard

Hij was zorgvuldig geschoren, maar de volgende baard schemerde al blauwig op zijn wangen.

Welverdiende onrust, Simon Carmiggelt,

  • een wuivende baard

Weer zo'n Vlaamse zendeling met de wuivende baard die tot over het kruis op zijn borst slaat.

Tussen tuin en wereld, Paul De Wispelaere,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een netjes geknipte baard

Hier staat een onberispelijke man met een netjes geknipte baard en een garderobe waarop een Italiaan jaloers zou zijn.

De Telegraaf,

  • een getrimde baard

Met zijn keurig getrimde baard en zilvergrijze haren had hij een aristokratisch voorkomen.

De Standaard,

  • een verzorgde baard

Hij is een mooie man, met een verzorgde baard en heldere blauwe ogen, hij kleedt zich duur, en beschikt over welwillende manieren.

De doosjesvuller en andere vondsten, Janwillem van de Wetering,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: aan

  • een baard aan de kin

Een jonge monnik in zwarte pij en met een zwarte kokervormige hoed op zijn hoofd luidde een klok op het kloosterplein in het dal en zowel Tom als Joris vertrouwden Lilly toe dat zij die monnik hadden kunnen zijn, misschien zelfs zouden willen zijn, ware het niet dat ze een afkeer hadden van lange baarden in het algemeen en een baard aan hun eigen kin in het bijzonder.

Mensen met een hobby, Désanne van Brederode,

Voorzetsel: op

  • een baard op de kin

Even later had Jeroen een groep van een vijftigtal jongens op de been: broekjes van de lagere school, knapen die de Plechtige Kommunie al achter de rug hadden, verwarde pubers en leiders met beginnende baard op de kin.

De baan van gaan en gissen, Bruno Bartels,

Voorzetsel: van

  • een baard van een paar dagen
  • een baard van twee dagen
  • een baard van drie dagen
  • een baard van een week

Hij zag er uit als bijna iedereen van die generatie: spijkerbroek, gymnastiekschoenen, T-shirt, leren jek, baard van een week, koptelefoon om zijn hoofd en een cassetterecorder aan zijn riem.

Voorval, Harry Mulisch,

Zijn pikzwarte haar stak alle kanten uit en hij had een baard van een paar dagen.

Crisis four, Andy McNab,

Hij zag een grauw gezicht met een baard van drie dagen.

Het Primus Inter Pares Project, Kasper van Zuilekom,

Hij had een baard van twee dagen, en verder zag hij eruit alsof hij lang niet had geslapen.

Fantoompijn, Arnon Grunberg,

in voorzetselgroep


( Als teken van bedachtzaamheid.)
  • aan zijn baard plukken

'Wat was uw beroep voor u nachtwaker werd?' De oude plukte nadrukkelijk aan zijn baard. 'Leraar, leraar aan een kunstnijverheidschool.'

De Cock en de dode harlekijn, Appie Baantjer,

( Vaak als teken van bedachtzaamheid.)
  • in zijn baard krabben

'Het gaat er meer om of jij misschien nog mensen kent die ons wat verder kunnen helpen met die Thorstedt-figuur, want we hebben nog geen enkel aanknopingspunt.' Ab krabt in zijn baard. 'Ik zal eens wat gaan navragen, maar ik kan niks beloven.'

Dossier vrouwenhandel, Ed van Eeden,

  • een heer met een baard
  • een kerel met een baard
  • een man met een baard
  • mannen met baarden

Andy streek over zijn baard zoals mannen met baarden dat doen.

Zuiderkruis, Pauline Slot,

Dickens is een ernstige heer met een baard.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

Het tweede meisje dacht dat ze zich bij de kerel die tegen een muur leunde, een kerel met een baard, wel veilig zou voelen.

Na de siësta, Paul Koeck,

Vanaf de Utrechtsebrug liep aan de overkant van de rivier een man met een baard in een blauw T-shirt gelijk met hem op, in looppas.

Het Bureau. Dl. 6: Afgang, J.J. Voskuil,

  • over zijn baard strijken

Andy streek over zijn baard zoals mannen met baarden dat doen.

Zuiderkruis, Pauline Slot,

( Als teken van spijt. Vgl. zich zijn haren uit zijn hoofd trekken.)
  • zich zijn haren uit zijn baard rukken

Misschien zou Dostojevski zich z'n haren uit z'n baard rukken, als ik hem vertellen kon wat ik allemaal over Iwan Karamazov denk.

Ik draag geen helm met vederbos, W.F. Hermans,

  • de haren van een baard

Wat had het voor zin om de haren van een baard opzij te duwen en naar reepjes bleke huid te kijken?

De vrouwenoppasser, Peter de Zwaan,

  • zonder baard

Ik had u haast niet herkend zonder baard.

Het damesorkest en andere stadsverhalen, Herman Pieter de Boer,

Naast haar stond Olaf, zonder baard.

Mensen met een hobby, Désanne van Brederode,

met bezittelijk voornaamwoord


  • mijn baard
  • je baard
  • hun baard
  • uw baard
  • zijn baard

Je grote kop was omlijst door haar, en van alles aan je dat mij ogenblikkelijk intrigeerde vond ik je baard, die niet lang en niet kort was, wel heel interessant.

Winterlicht. Een vergeetboek, Jeroen Brouwers,

Hij was toen pas achter in de twintig, maar dankzij zijn baard leek hij veel ouder.

Mensen met een hobby, Désanne van Brederode,

Ik had veertien dagen mijn baard laten groeien.

Miniaturen, Karel Jonckheere,

De mannen worden geacht hun baard te laten groeien, het hoofdhaar kort geknipt te houden en een tulband te dragen.

NRC,

Het wonder is geschied, uw baard heeft zijn wuivende verreining in uw herwording gespeeld.

Miniaturen, Karel Jonckheere,

met ander, nevengeschikt substantief


( In het bijzonder als significante onderdelen van het uiterlijk van orthodoxe joden.)
  • baard en hoed
  • baarden en hoeden

Al met al, met baard en hoed, gebed en sabbat, was hij toch de oude Simon voor mij gebleven.

Alles wat het geval is, Milo Anstadt,

In de Pelikaanstraat liepen de sjofele zwarte vogels met baarden en hoeden.

Acacialaan, Koen Peeters,

( In het bijzonder als significante onderdelen van het uiterlijk van hippies en andere als alternatief beschouwde personen.)
  • baard en lang haar
  • baard en lange haren
  • baarden en lange haren
  • lang haar en een baard
  • lang haar en baarden

Een jongen met lang zwart haar en een baard kwam binnen en liep naar haar toe.

Het wil nog maar niet zomeren, Hannes Meinkema,

De softe welzijnssector van de jaren zeventig heeft definitief de macht overgenomen. Alleen zijn tuinbroeken, baarden en lange haren in de kast gehangen en vervangen door snelle babbels en goed zittende pakken.

Metro,

Hij baart er opzien met zijn kaalgeschoren hoofd bij de standaard sandaal, baard en lang haar dragende gewetensbezwaarden.

De Standaard,

In de beklaagdenbank van het gerechtszaaltje in het enorme justitiepaleis in Berlijn zit een dikke man met cowboylaarzen, western overhemd, baard en lange haren.

de Volkskrant,

Hij haat jonge mensen alleen omdat ze lang haar en baarden hebben.

Het jaar van de kreeft, Hugo Claus,

  • baard en snor
  • baarden en snorren
  • baarden of snorren

Je mocht niets in Albanië toen ik klein was: geen rockmuziek, geen jeans, geen zonnebrillen, geen baarden of snorren voor de jongens, geen minirokjes of geen make-up voor de meisjes.

Zij kwamen uit het Oosten, Chris De Stoop,

Van de giganten met baarden en snorren uit mijn jeugd die grote trommels voor hun buik uit torsten en daar gemakkelijk kilometers overheen zwaaiden is niets meer over.

Een treurige afdronk, Levi Weemoedt,

Vóór de opkomst van de televisie zagen veel politici baard en snor als een middel om indruk te maken en hun gezag te versterken.

De Standaard,

voorafgegaan door naamvalsgenitief


  • Castro's baard

Laat het programma 'snuffelen' aan een foto van Fidel Castro, en het zal aan de hand van eigenschappen als de ruwheid van Castro's baard, de kleur van zijn uniform en de vorm van zijn ogen allerlei andere foto's opduikelen van de Cubaanse president.

NOS Nieuws,

gevolgd door als


  • baarden als struiken

Alle grote filosofen waren [...] mannen geweest, onzijdige mannen met kale hoofden of baarden als struiken.

Op toernee met Leopold Sondag, Ward Ruyslinck,

overig


  • geen baard

Ik droeg in die tijd helemaal geen baard.

Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

Neen, zijn helle blauwe ogen konden van warme ontroering wenen en zijn fijngesneden gelaat waar je geen baard op voelde, zo zacht en dun was zijn haar, kon verkrampen van angst voor zijn kinderen.

De lange geboorte, Lut Ureel,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende samenstelling


Overige woordfamilieleden


baard 1.1

baardvormige begroeiing op of aan de kop van een bok of geit; geitenbaard; bokkenbaard; sik

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een baard…

is begroeiing

      Hoofdsemagram: sik


      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • de baard van een bok

      De gnoe, die is ingedeeld bij de antilopen, kan met geen enkel ander dier worden verward. Zijn wonderlijk silhouet lijkt te zijn samengesteld uit delen van andere dieren: de voorkant van een rund, met een buitensporig grote kop met de horens van een muskusos en de baard van een bok, de ingevallen romp van een zeboe en ten slotte, de ranke poten, manen en staart van een paard.

      http://www.vriendenvanafrika.nl/gnoe.htm

      • de baard van een geit

      De eenhoorn is [...] een wereldberoemd fabeldier, dat meestal wordt beschreven als een soort wilde ezel, zo groot als een paard. Hij is wit en heeft donkerblauwe ogen. Op zijn voorhoofd draagt hij een hoorn van ongeveer 45 centimeter, spiraalvormig gedraaid en uitlopend op een punt. Zijn hoeven zijn gespleten zoals die van een bok, hij heeft de staart van een leeuw en de baard van een geit.

      http://www.paddepoel.info/informatie/275-de-eenhoorn-fabeldier-met-een-voorliefde-voor-schone-maagden-straatnamen-nader-verklaard

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      baard 1.2

      iemand die een baard draagt; iemand met een baard

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een baard…

      is een persoon

      • [Geslacht] is meestal een man
      • [Activiteit of handeling] draagt een baard; heeft een baard

        Algemene voorbeelden


        Ze tuurde naar het water waarop grassprietjes dreven en zei dat ze bang was dat ze vermoord zou worden. 'Door een van die baarden. De dappere strijders voor het geloof die hier tot Taliban worden opgeleid.'

        De gelukkige, Mensje van Keulen,

        Een blote elleboog is al genoeg om die baarden naar hun geweer of mes te laten grijpen. Pas nog is hier in Islamabad een vrouwelijke arts vermoord. En waarom? Omdat ze haar opleiding in Amerika had gehad en omdat ze niet getrouwd was, christelijke bedienden had en weleens ging skiën.

        De gelukkige, Mensje van Keulen,

        Terwijl ze zich met factor zestien insmeerde, knikte ze naar het gordijn dat ons van de buitenwereld afsloot en zei: 'Wie weet staat daarachter zo'n baard zich aan ons te verlekkeren.'

        De gelukkige, Mensje van Keulen,

        Woordfamilie


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        baard 1.3

        een baard voorstellend voorwerp van haar of kunsthaar dat door middel van lijm op kin en wangen kan worden bevestigd

        Betekenisbetrekking


        metonymie
        Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een baard…

        is een voorwerp

        • [Uiterlijk] stelt een baard voor
        • [Materiaal] wordt gemaakt van haar of kunsthaar
        • [Wijze] wordt door middel van lijm op kin en wangen bevestigd en met elastiek achter de oren vastgezet
        • [Gelijkenis] lijkt op een natuurlijke baard
        • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld de baard van Sinterklaas of de kerstman; is bijvoorbeeld de baard van een vermomming

        Algemene voorbeelden


        Een vader vertelt aan zijn zoon over Sinterklaas. Zegt-ie: 'Ach, schei toch uit met je Sinterklaas. Ik heb alles gevonden in de kelder: het kostuum, een baard en die staf.'

        http://www.fortunecity.com/campus/economics/35/algmop.htm

        Combinatiemogelijkheden


        als object bij een werkwoord


        • iemands baard aftrekken
        • zijn baard lostrekken

        Als Napoleon wist hij een afspraak met hem te maken. Lachend en schertsend kwam hij bij zijn gastheer binnen. Wat was de stemming goed. Hij ging zitten en ineens trok hij zijn baard en wenkbrauwen los.

        NRC,

        Mijn vader verkleedt zich als Sinterklaas, maar ik herken hem onmiddellijk, ik ontmasker hem en trek zijn baard af.

        NRC,

        • iemand een baard opplakken

        Harpo Marx, die in het complot zat, plakte hem een baard op en stak een handdoek onder zijn jas om een bochel te suggereren.

        NRC,

        • een baard voordoen

        Het is toch ook veel gewoner dat iemand een baard vóórdoet, dan aan te nemen dat al dat haar zomaar uit zijn gezicht groeit!

        Het geminachte kind, Guus Kuijer,

        met adjectivisch voltooid deelwoord


        • een aangeplakte baard

        Barabas, met zijn aangeplakte zwarte baard, ziet er zeer vreeswekkend uit.

        De Standaard,

        • een opgeplakte baard

        Het enige dat hem te binnenschoot was de avond dat hij de Kerstman ontmaskerde als vader met een opgeplakte baard en een kussen voor de buik.

        Boter halen, Harry Bouts,

        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: van

        • een baard van engelenhaar

        Hij past in alle seizoenen, want met zijn lang wit haar en prachtig uitstaande dito baard van engelenhaar zien langskomende kinderen in hem tijdens de warme zomermaanden een trol of een kabouter, vanaf november onderkennen ze in hem de Sint en nadien, "maar nooit voor 6 december", zegt hij streng, "ben ik dan weer Santa."

        De Standaard,

        • de baard van de kerstman

        In Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Brazilië rookten de fabriekspijpen van Bruynzeel hun pluimen van nijverheid, die op plaatjes als mooie witte wattenslierten werden afgebeeld, vrolijk als de baard van de kerstman, ze hadden nog niets van de wolken van vervuiling waar ze in onze tijd voor staan.

        Hier ben ik, Donald Niedekker,

        • de baard van Sinterklaas

        Samkalden wist toen te vertellen dat de baard van Sinterklaas van haar uit Nepal was gemaakt.

        NRC,

        in voorzetselgroep


        • vermomd met een baard

        Onlangs verscheen hij hier vermomd met een baard op de tribune om nadien met zijn vele vriendjes in de klub te gaan souperen in het sjieke Park Hotel.

        De Standaard,

        • de pluizen van een baard

        Ik heb hem uit zijn Sinterklaaspak gehesen en samen hebben we een glaasje wijn gedronken. De pluizen van zijn baard plakten nog aan zijn ingevallen wangen.

        Kan ik even langskomen?, Paul van Vliet,

        met ander, nevengeschikt substantief


        • baarden en snorren

        Reusachtige spinnen, holle taarten waaruit naakte meiden springen, rode neuzen, valse baarden en snorren, en niet te vergeten: artificiële drollen.

        De Standaard,

        • mijter en baard

        Zijn overgrootvader schijnt Sinterklaas te zijn geweest. Zijn grootvader en vader kwamen door allerlei oorzaken niet aan het ambt toe, maar Karel vecht al veertig jaar om mijter en baard.

        ...honderd. Ik kom, Piet Grijs,

        • pruik en baard
        • pruiken en baarden

        Een van de hoofdrollen was voor Christopher Lee (Dracula), die in de Tolkien-verfilming met precies dezelfde pruik en baard komt opdraven in de rol van de tovenaar Saruman.

        http://utopia.knoware.nl/users/vanderwa/stukken/fantasy.htm

        Men konfronteerde de akteur met archiefmateriaal uit de KVS waarop hij vermomd is als Romeo, Shylock of Oedipus. "Die pruiken en baarden herken je wel."

        De Standaard,

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        baard 1.4

        iets wat de vorm van een baard heeft en zich op enig moment op kin en wangen bevindt, maar wat niet door natuurlijke haargroei ontstaan is; iets wat op een baard lijkt

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 1.0 : 1.4

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een baard…

        is een verschijningsvorm

        • [Vorm] lijkt op een baard
        • [Plaats] bevindt zich op kin en wangen
        • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld een aandoening als krentenbaard of rozijnenbaard; is bijvoorbeeld een baard van kwijl (kwijlbaard) of van melk (melkbaard)

          Combinatiemogelijkheden


          met voorzetselgroep


          Voorzetsel: van

          • een baard van bloed

          Nu had hij het bloed uit zijn neus willen zien stromen. Een baard van bloed dat in stralen van zijn kin droop.

          Hokwerda's kind, Oek de Jong,

          • een baard van ijspegels

          Aan zijn kin hangt een baard van ijspegels.

          De kus, Jan Wolkers,

          • een baard van melk

          Micky zat naast mij. Onder de hagelslag en met een baard van melk.

          De kleine blonde dood, Boudewijn Büch,

          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          baard 2.0

          op een baard lijkend harig uitgroeisel bij diverse organismen

          Betekenisbetrekking


          metafoor
          Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een baard…

          is een uitgroeisel

          • [Uiterlijk] is harig
          • [Gelijkenis] lijkt op een baard

            Woordfamilie


            Als deel van een afleiding


            baard 2.1

            geheel van lange hoornplaten in de bek van sommige walvissen waarmee ze hun voedsel uit het zeewater zeven; balein; walvisbaard

            Betekenisbetrekking


            metafoor
            Betrokken betekenissen 1.0 : 2.1

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een baard…

            is een lichaamsdeel

            • [Materiaal] is van hoorn
            • [Functie] dient om er voedsel, het zogeheten krill, mee uit het water te zeven
            • [Plaats] bevindt zich in de bek van sommige walvissoorten, de zogeheten baleinwalvissen of baardwalvissen
            • [Object betroffen] behoort aan sommige walvissoorten, de zogeheten baleinwalvissen of baardwalvissen

            Algemene voorbeelden


            In de bek van een baardwalvis hangen rijen baleinen dat is dus de baard waarmee hij kleine zeediertjes uit het water zeeft. In deze groep hoort bijvoorbeeld: de blauwe vinvis, het grootste dier aller tijden.

            http://spreekbeurten.info/walvis.html

            Combinatiemogelijkheden


            met adjectief ervoor


            • lange baarden

            Deze dikke, trage, 'ouderwetse' walvis leeft alleen in het Arctisch gebied. Hij bezit een zeer dikke speklaag en lange baarden, waarmee hij zijn voedsel, plankton, uit het water zeeft.

            NRC,

            • reusachtige baarden

            Als de Groenlandse walvis niet zo'n sympathieke glimlach had, zou hij wellicht de reputatie hebben een dikkop te zijn [...]. Met zijn reusachtige baarden (die tot 5,20 meter lang kunnen worden) filtert hij het krill en andere kleine schaaldieren waarmee hij zich voedt.

            http://www.natuurwetenschappen.be/museum,

            Woordfamilie


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            baard 2.2

            geheel van op baardhaar lijkende draden waarmee een mossel zich ergens op vastzet; mosselbaard; byssus

            Betekenisbetrekking


            metafoor
            Betrokken betekenissen 1.0 : 2.2

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een baard…

            is een lichaamsdeel

            • [Functie] dient om zich ermee ergens op vast te zetten
            • [Object betroffen] behoren tot een mossel
            • [Gelijkenis] lijkt op een baard

              Algemene voorbeelden


              Na ongeveer een maand begint de schelp zich te ontwikkelen en zinkt het zogenaamde mosselzaad onder het gewicht van hun schelp naar de bodem. Met behulp van byssusdraden (ook wel de baard genoemd) hechten zij zich vast aan de zeebodem, aan voorwerpen of aan elkaar.

              http://www.visbureau.nl/vissoorten.htm

              Combinatiemogelijkheden


              met voorzetselgroep


              Voorzetsel: van

              • de baard van een mossel

              Vele tweekleppigen hechten zich aan rotsen met vele draden die uitgescheiden worden door een klier (byssus). Deze draden vormen de zogenaamde baard van de mossel.

              http://users.skynet.be/sky68333/biologie/dierenrijk/k_weekdieren.htm

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              baard 2.3

              geheel van op baardhaar lijkende draden dat aan een maiskolf zit; maishaar; maisbaard

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 2.3

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een baard…

              is een plantendeel

              • [Materiaal] bestaat uit de stempels en stijlen van de vrouwelijke maisbloemen
              • [Functie] wordt in de natuurgeneeskunde gebruikt als vochtafdrijvend middel en bij blaasontsteking
              • [Plaats] bevindt zich aan het uiteinde van een maiskolf
              • [Behandeling of bewerking] wordt in de natuurgeneeskunde gedroogd en dan in verschillende heilzame aftreksels verwerkt
              • [Object betroffen] behoort tot een maiskolf
              • [Gelijkenis] lijkt op een baard

              Hoofdsemagram: plantendeel


              Combinatiemogelijkheden


              met voorzetselgroep


              Voorzetsel: van

              • de baarden van maiskolven

              Daar konden de jonge snoeshanen vuur vinden voor de sigaretten die ze gedraaid hadden van dorre noteblaren, of van de baarden van maïskolven, of uit de geraapte peukjes.

              Memoires van een kerkuil, Robin Hannelore,

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              baard 2.4

              geheel van zijtakken aan een kant van de schacht van een vogelveer; de ene helft van de vlag van een vogelveer; veerbaard

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 2.4

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een baard…

              is een lichaamsdeel

              • [Constructie] groeit uit de veerschacht; bestaat uit dwars geplaatste baardjes met daaraan weer haakjes
              • [Deel] maakt deel uit van een vogelveer
              • [Materiaal] bestaat uit keratine
              • [Functie] dient om de vogelveer flexibel en buigzaam te maken
              • [Plaats] bevindt zich aan de schacht van een vogelveer
              • [Object betroffen] behoort tot een vogel
              • [Gelijkenis] lijkt op een baard

              Algemene voorbeelden


              Aan weerskanten van de schacht bevindt zich de vlag, die bestaat uit baarden, zijtakken van de schacht. Dwars op de baarden staan de fijne baardjes, die enkel met de microscoop zichtbaar zijn.

              http://users.skynet.be/vogelvlucht/

              Bij uilen zijn de baarden aan het uiteinde van de handpennen extra lang, gebogen en goed gescheiden zodat de turbulentie verminderd wordt en ze in volledige stilte hun prooi kunnen benaderen.

              http://users.skynet.be/vogelvlucht/

              Een donsveer is heel pluizig omdat de schacht veel korter is en er geen web wordt gevormd. De donsveren hebben wel baarden maar deze liggen niet parallel.

              http://www.bourkes-parakeet.nl/pg/veer-vorm-functie.html

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              baard 3.0

              uitstekend deel aan de onderzijde van de stang van een sleutel, dat in het slot gestoken wordt en dat de schoot daarvan bij het openen en sluiten in beweging brengt; blad van een sleutel; sleutelblad

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een baard…

              is een blad

              • [Vorm] is breder dan het gedeelte dat in het slot gestoken wordt om meer grip te hebben bij het draaien van de sleutel
              • [Functie] dient om meer houvast te hebben bij het gebruik van een sleutel
              • [Plaats] bevindt zich aan het uiteinde (de bovenkant) van een sleutel; bevindt zich aan die kant van de sleutel die bij gebruik niet in het slot verdwijnt
              • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is het blad van een sleutel
              • [Activiteit of handeling] wordt gebruikt om de sleutel daadwerkelijk mee in het slot te draaien, zodat iets geopend of gesloten kan worden

              Hoofdsemagram: blad


              Algemene voorbeelden


              Een sleutel heeft een handvat, en een gedeelte dat 'baard' heet en dat in het sleutelgat verdwijnt.

              Televisie, psychiaters, computers en andere griezelverhalen, Piet Grijs,

              Reeds ver voor de Franse Revolutie bestond er te Temse een schepenzegel in metaal - een schild beladen met een sleutel met de baard bovenwaarts en links gekeerd.

              http://www.temse.be/toerisme_gemeentewapen.htm

              Combinatiemogelijkheden


              met voorzetselgroep


              Voorzetsel: van

              • de baard van de sleutel

              Zij stopte de baard van de sleutel in haar mond.

              Het verdriet van België, Hugo Claus,

              in voorzetselgroep


              • de tandjes van de baard

              Zonder erbij na te denken zal hij na afloop de sleutel boven zijn hoofd op de richel geschoven hebben, in plaats van in de boekenkast, waar het ding hoorde te liggen. Ik heb vergeefs staan morrelen, de tandjes van de baard zijn wat verbogen, en misschien ook is het slot vanbinnen verroest.

              Sleuteloog, Hella S. Haasse,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              baard 4.0

              scherpe oneffenheid aan de rand van een voorwerp; scherpe kant van een bijl

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een baard…

              is een rand

              • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een scherpe oneffenheid of kant aan de rand van een voorwerp
              • [Object betroffen] kan voorkomen aan voorwerpen als een beitel of een bijl

                Hoofdsemagram: rand


                Combinatiemogelijkheden


                met voorzetselgroep


                Voorzetsel: van

                • de baard van een beitel

                Er zijn ook goedkopere alternatieven maar bij dit type krult de kant waarop geslagen wordt op den duur om (de zogenaamde baard van de beitel) en kunnen metaalsplinters loskomen.

                http://geologie.cjb.net/,

                Woordfamilie


                Als deel van een afleiding


                baard 5.0

                versierd, uitgesneden houten paneel onder aan de voorzijde van een molenkap

                Betekenisbetrekking


                metafoor
                Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een baard…

                is een paneel

                • [Vorm] is uitgesneden en versierd
                • [Functie] beschermt de kuip en het kruiwerk van de molen tegen inslaand regenwater
                • [Plaats] bevindt zich aan de voorzijde van een molenkap achter en onder de wieken
                • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] vermeldt vaak de naam en het bouwjaar van de molen

                Hoofdsemagram: paneel


                Algemene voorbeelden


                Blijkens het opschrift op de baard en de sluitsteen van de toog boven de achtergroot is het bouwjaar van de Achtkante Molen 1761 en kan men dus stellen dat de Kleine Molen in datzelfde jaar werd gebouwd.

                http://www.simav.nl/streefkerk/plannen%20stichting.htm,

                De kap heeft maar liefst 11 spanten en tegen een gewone bovenkruier 2! En opmerkelijk detail is, dat de baard voor de boeghouten langs gaat. Deze voeghouten zijn vroegen al eens ingekort.

                http://www.torenmolen.nl/wandeling_vervolg.htm