broeikas


broeikas 1.0

(verouderend. Het woord kas wordt vaker gebruikt.)

constructie, meestal van glas of polycarbonaat, die wordt gebruikt voor het kweken van planten onder gecontroleerde omstandigheden; beschermende ruimte voor gewas

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een broeikas…

is een gebouw

      Hoofdsemagram: kas


      Algemene voorbeelden


      Een pad, tussen twee hoge ligusterhagen, maakte na een kleine honderd meter een haakse bocht: de kwekerij lag voor hem. Twee rijen broeikassen, met witgekalkte ruiten, hoge stapels eenruiters, daaromheen het land met dahlia- en zonnebloemvelden.

      Engelen van het duister, Jan Siebelink,

      De neven en nichten lieten haar links liggen. Hun waren geen beperkingen opgelegd. Bijgevolg klommen ze in de fruitbomen, vertrappelden de bloemen, ruïneerden rondslingerend speelgoed, en vernielden met een bal de oude broeikas.

      Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • broeikassen bouwen

      Op een stuk papier tekent ze een plattegrondje van het huis [...]. Dan gaat ze over op de tuin en haar handen verdelen de tafel in stukken om nieuwe bloemperken aan te duiden en hagen een kopje kleiner te maken [...]. 'Misschien kunnen we zelfs wel een nieuwe broeikas bouwen?' oppert ze.

      De jongen die alles goed wou denken, Ben Faccini,

      Hij bouwde broeikassen tegen de zonnige zuidkant van de schoolmuren en hij ging zelfs proeven doen met zaden en planten.

      De lange geboorte, Lut Ureel,

      in voorzetselgroep


      • in de broeikas
      • in een broeikas

      Weet je wat het laatste grote idee van Maurice was? Inheemse orchideeën. In de broeikas experimenteerden we met luchtvochtigheid en warmte maar het lukte niet.

      Acacialaan, Koen Peeters,

      Al is winterpostelein winterhard, hij kan toch last krijgen van overtollig vocht. Hou ze daarom min of meer vorstvrij in een broeikas, dan kun je dit gewas midden winter zonder problemen oogsten.

      De Standaard,

      voorafgegaan door als


      • vochtig als een broeikas
      • benauwd als in een broeikas
      • warm als in een broeikas

      De ingang van De Koperen Kop was een lange glaspassage, vochtig als een broeikas, waar de drukte hem haast dwong om stil te staan.

      Gesprekken in huizen aan zee, Willem Brakman,

      De loopbrug is smal en met glas overdekt. Het is er benauwd als in een slecht geluchte broeikas.

      Weerloos, Jan Siebelink,

      De zon schijnt rustig in haar slaapkamer en het is er warm als in een broeikas.

      Opwaaiende zomerjurken, Oek de Jong,

      met ander, nevengeschikt substantief


      • wintertuinen, oranjerieën, broeikassen, serres

      In wintertuinen, oranjerieën, broeikassen, serres, maar ook in de huiskamer en in kantoren kunnen er in alle seizoenen allerlei soorten bladluizen voorkomen.

      De Standaard,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Overige woordfamilieleden


      broeikas 1.1

      afgesloten ruimte die door de zon langzaam tot hoge temperaturen opgewarmd is; zeer warme ruimte

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

      Algemene voorbeelden


      Leo parkeerde zijn auto in de buurt van een houten picknicktafel en zette de motor af [...]. Achter de ramen hoorde hij de krekels zingen. Met gedoofde lichten bleef hij een tijdje zitten luisteren, alle portieren op slot. Toen schoof hij de lichtgewicht Walther door de lus achter zijn riem en verliet de broeikas van zijn auto. Het zweet sijpelde in dunne straaltjes langs zijn rug.

      http://www.crimezone.nl/magazine/2003/december/p5.html,

      Combinatiemogelijkheden


      met koppelwerkwoord


      • een broeikas worden

      Het getinte, warmtewerend glas, waaruit het dak is vervaardigd, houdt wel alle schadelijke zonnestraling tegen en voorkomt tevens dat het binnenin een broeikas wordt.

      De Standaard,

      als object bij een werkwoord


      • van een ruimte een broeikas maken

      De zon had van de cabine een kleine broeikas gemaakt.

      De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

      met adjectief ervoor


      • de kleine broeikas
      • een kleine broeikas

      De aanslepende spanning verstoort de sfeer in de kleine broeikas die de wagen intussen is geworden.

      Hete zeeprikkels, Andreas Roels,

      De zon had van de cabine een kleine broeikas gemaakt.

      De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

      in voorzetselgroep


      • een ruimte veranderen in een broeikas
      • een ruimte tot een broeikas maken

      En ik ontdekte dat geluk geen idee was dat alleen maar in een verleden kon bestaan of in een toekomst die ik al slordig had vormgegeven [...]. Het kon ook in de tegenwoordige tijd bestaan, met handen die plakten van deeg en zweet dat overal langsliep, omdat de oven de kleine keuken had veranderd in een broeikas.

      Fantoompijn, Arnon Grunberg,

      Ik ging terug naar onze kamer [...]. De hitte was overweldigend en het vocht van de drogende kleren en lichamen had het daarbinnen tot een broeikas gemaakt.

      Crisis four, Andy McNab,

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      broeikas 1.2

      aarde voorgesteld als broeikas, waar opwarming door de uitstoot van broeikasgassen zoals koolstofdioxide (CO2) door menselijk toedoen heeft geleid tot het broeikaseffect; ook: het broeikaseffect zelf

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.1 : 1.2

      Algemene voorbeelden


      Het jaar 2012 was weer een recordjaar: bijna 32 miljard ton CO2-uitstoot wereldwijd. Ooit hadden we de hoop dat de mensheid erin zou slagen de snelle toename van het broeikasgas in de atmosfeer af te remmen. Maar nee [...]. De nieuwe vraag is nu of aanpassing aan de broeikas beter zal lukken dan het voorkomen ervan.

      https://www.nrc.nl/nieuws/2013/09/21/wachten-op-de-wereldramp-1295178-a302686,

      Pas op met koelen van broeikas. Er moet internationaal toezicht komen op geo-engineering, kunstgrepen om het klimaat te koelen, vindt Arthur Petersen.

      https://www.volkskrant.nl/wetenschap/pas-op-met-koelen-van-broeikas~a978384/,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • de broeikas stoppen
      • de broeikas tegengaan

      Je gelooft toch nooit dat we de reducties die nodig zijn om de broeikas te stoppen halen op basis van vrijwilligheid?

      https://www.ecobouwers.be/forum/post/lees-stop-de-broeikas-van-jeroen-trommelen?page=3,

      Wat houdt het klimaat parijs-verdrag in? Net zoiets als emissiehandel? Dat zou broeikas tegengaan maar is handel geworden voor grof geld.

      https://twitter.com/stijlloosnl/status/870549640126410752,

      in voorzetselgroep


      • bijdragen aan de broeikas

      Het wordt warmer op de uitgestrekte vlakten van Noord-Siberië. Planten gaan harder groeien en dus meer CO2 opnemen, maar tegelijkertijd komt er methaan uit de grond. Hoeveel draagt dat bij aan de broeikas?

      https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Bubbelend-Siberie/2739,

      Koelmiddel draagt steeds meer bij aan broeikas. Er moet wat worden gedaan tegen koelmiddelen in koelkasten en airco's. Als er niets gebeurt, dragen die HFK's (fluorkoolwaterstoffen) steeds meer bij aan het broeikaseffect.

      http://www.telegraaf.nl/nieuws/484039/koelmiddel-draagt-steeds-meer-bij-aan-broeikas,

      Een hele wijk die verwarmt, doucht, wast, kookt en recreëert zonder dat het ook maar één CO2-molecuul bijdraagt aan de broeikas van de aarde.

      http://www.vvvhartvannoordholland.nl/nl/omgeving/routes/heerhugowaard/wandelen-door-stad-van-de-zon-en-park-van-luna/detail=1069_000026_000000_091118

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Overige woordfamilieleden


      Etymologie


      Aard herkomst inheems woord

      broeikas 1.3

      plaats waar ideeën en plannen ontstaan en ontwikkeld worden; broedplaats

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

      Algemene voorbeelden


      De huisartsenkring is de ideale broeikas om innoverende initiatieven te laten kiemen.

      http://www.uhak.be/uhak/OGLim010609.htm,

      Dit spectrum is echter [...] zodanig verbreed dat de high-tech met financiële steun van de overheid nieuwe, vaak veelbelovende wegen kan inslaan. Dat gebeurt in zogenaamde 'technologische broeikassen' waar geleerden [...] in een rustige omgeving, zeker van hun salaris, zonder administratieve beslommeringen, gedurende twee jaar hun ideeën rijp voor de markt kunnen maken. Uit zo'n 'broeikas' kan volgens de gekozen juridische structuur een onderneming groeien waarvan de 'man met het idee' eigenaar van de helft van de aandelen is, afhankelijk van de financieringsvormen die hij op de vrije markt voor zijn produkt vindt.

      NRC,

      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • een broeikas van de internationale avant-garde
      • een broeikas van creativiteit

      Bovendien werden de Ballets Russes omstreeks het begin van de Eerste Wereldoorlog een broeikas van de internationale avant-garde: er werd in de coulissen en op het podium geëxperimenteerd met muziek, beeldende kunst en choreografie.

      De Standaard,

      'Wij willen een laboratorium creëren voor een machtsvrije dialoog. Want er is duidelijk een spirituele revival aan de gang. Ja, dat blijkt ook uit de groei van het zogenaamde alternatieve veld. Ook daar zie je een broeikas van creativiteit, mensen die op een authentieke manier op zoek zijn.'

      http://www.khbo.be/~lodew/Kerkhofs%20goeroes.htm,

      Voorzetsel: voor

      • een broeikas voor nieuwe media

      De geluidcassette, die het aanschijn van de wereld veranderd heeft, is Vlaams. De cd, die de stunt nog eens overgedaan heeft, is Vlaams. Allebei komen ze uit Hasselt. De opvolgers cd-i en cd-rom: idem dito [...]. We praatten met A. G., hoofd van die broeikas voor nieuwe media.

      De Standaard,