dunkelflaute 1.0
(natuur, milieu en energievoorziening; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een dunkelflaute…
is een periode
- [Toestand algemeen] is een periode van tegelijk optredende duisternis en windstilte
- [Gevolg of resultaat] zorgt ervoor dat er tijdelijk weinig tot geen energie kan worden opgewekt door zonnepanelen en windmolens
Algemene voorbeelden
Dus leuk dat we op goede dagen (vaak in de zomer, als de energiebehoefte van de burger gemiddeld laag ligt) 100% groen kunnen zijn. Tijdens een dunkelflaute vertellen aan de bevolking dat ze maar 1 uur een verwarming aan mogen zetten en er geen warm water is zal de mensen woedend maken. Dat is gewoon geen doen (zeker niet in landen waar het echt koud wordt).
Het waait immers niet altijd, en de zon schijnt niet 's nachts. Energieopslag in batterijen en ons verbruik meer sturen op basis van de beschikbaarheid van hernieuwbare energie, kan dat deels overbruggen. Toch zal dat niet volstaan. Denk maar aan lange periodes van bewolking en weinig wind, de dunkelflautes.
In Nederland sloeg de netbeheerder eind april 2018 ook al eens groot alarm vanwege een dunkelflaute. Hoe vaak we periodes mogen verwachten waarbij zowel de wind stilvalt als de zon zich amper laat zien, is onduidelijk. Nederlandse experts rekenen op zo'n energieflauwte "eens per twee jaar". Maar dat het een hot topic is, bewijze het feit dat hoogspanningsnetbeheerder Elia vandaag een studie voorstelt over hoe we binnen enkele jaren - wanneer we hoofdzakelijk op groene energie draaien - dergelijke dunkelflautes gaan voorkomen. Er zijn dan in principe geen kerncentrales meer om bij te springen, nu nog goed voor de hoofdmoot van onze stroomvoorziening.
Een 'dunkelflaute' — een periode van koud en windstil weer met een grijze lucht waarbij amper elektriciteit wordt opgewekt door zonnepanelen en windmolens — leidde al tot een verdubbeling van de stroomprijs de voorbije week.
Van de Rijt denkt dat er straks zoveel accu's zijn, dat de nacht (als de energievraag lager is) overbrugd kan worden. Dit betekent dat nucleair ook 's nachts vaak geen rol van betekenis kan spelen. In een elektriciteitssysteem met veel wind en zon zijn kerncentrales alleen nodig tijdens bijvoorbeeld een zogenoemde dunkelflaute, een langere periode in de winter waarin er geen zon en wind is. Maar dat gebeurt niet vaak, zegt Van de Rijt.
Een groot probleem is de Dunkelflaute: periodes in de winter waarin de zon niet te zien is en er nauwelijks wind is. Gemiddeld eens per twee jaar is er een Dunkelflaute van meer dan twee weken. Om ook in die periodes stroom te hebben, moet er weersonafhankelijke productiecapaciteit (gasgestookte centrales) zijn.
Waar we deze winter geen gebrek aan lijken te hebben gehad, is wind. Verschillende stormen teisterden ons land, met Eunice op kop. Maar schijn bedriegt. "Als we de gemiddelde windsnelheid gaan bekijken, is die lager dan normaal", zegt Deboosere. "Februari mag dan wel winderig geweest zijn, daarvoor had je een zeer lange windstille periode. Er was zelfs sprake van een dunkelflaute, een periode met zo weinig wind dat windmolens niet renderen."
Om een eigen definitie van dunkelflaute te formuleren, onderzocht het KMI hoe dunkelflautestatistieken afhangen van hun identificatiegrens aan de hand van een algemene aanpak. [...] Het KMI richtte zich voornamelijk op de gevolgen van de klimaatverandering, zonder aannames over opslagfaciliteiten, interconnecties, technologische verbeteringen of maatschappelijke veranderingen. De dunkelflauten werden vervolgens gedefinieerd als de "balansgebeurtenissen" met de laagste terugkeerperiodes (van 1 gebeurtenis per jaar tot 1 gebeurtenis per 30 jaar).
Etymologie
| Aard herkomst | leenwoord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2018 |
| Brontaal | Duits |
| Vorm in brontaal | Dunkelflaute |
| Betekenis in brontaal | idem |