gangmaker


gangmaker 1.0

(sport en recreatie; fietssport)

iemand die, meestal bij lange afstandswedstrijden op de baan, op een lichte motor, derny genoemd, voor een renner uit rijdt om de luchtweerstand voor hem te verkleinen en zo zijn snelheid op te drijven

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een gangmaker…

is een persoon

  • [Plaats] werkt op de wielerbaan, maar soms ook bij wedstrijden op de weg
  • [Activiteit of handeling] rijdt voor een renner uit, om voor die renner de luchtweerstand te verkleinen en om zijn snelheid op te drijven
  • [Betrokkene] werkt samen met een wielrenner
  • [Omstandigheid] werkt bij lange afstandswedstrijden op de wielerbaan, soms ook bij wegwedstrijden

Algemene voorbeelden


Sinds mensenheugenis is gangmaker Joop Zijlaard (49) Nederlands kampioen bij de derny's. Vorige week vierde hij op de betonnen baan van Alkmaar een jubileum: hij greep de titel voor de vijfentwintigste keer.

NRC,

Bij dernykoersen is de luchtstroom die de gangmaker produceert van kardinaal belang voor de renner. Door een trui extra of een gaatje in de jas waardoor deze zich met lucht vult en opbolt, kan de gangmaker zijn volume vergroten en dus de windweerstand van de renner kleiner maken.

NRC,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


gangmaker 2.0

(sport en recreatie; fietssport)

wielrenner die een hoog tempo ontwikkelt en daardoor het peloton op sleeptouw neemt in dienst van een andere renner die het werk in de sprint moet afmaken

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een gangmaker…

is een wielrenner

  • [Activiteit of handeling] ontwikkelt een hoog tempo, neemt daardoor het peloton op sleeptouw en verijdelt door zijn tempo ontsnappingen
  • [Belanghebbende of begunstigde] werkt voor een andere renner uit zijn team om hem in een goede positie voor de sprint te brengen

    Algemene voorbeelden


    Destijds zat Johan bij ons in de ploeg en trok hij een paar keer de spurt aan voor mij. Met hem als gangmaker lukt het haast vanzelf.

    De Standaard,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    gangmaker 3.0

    iemand die het initiatief neemt tot iets en optreedt als drijvende kracht bij het verloop ervan

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een gangmaker…

    is een persoon

        Algemene voorbeelden


        Vanaf de eerste zwarte zondag is er binnen het brede middenveld een zoektocht ontstaan naar nieuwe gangmakers die de democratie kunnen dienen.

        http://www.vti.be/pdf/NaarNieuwePublieken_Willaert.pdf,

        Na zijn opleiding [...] emigreerde Wigner in 1930 naar de Verenigde Staten [...]. Met gangmaker Leo Szilard en Albert Einstein schreef hij in 1939 een brief aan president Roosevelt om hem op de potentiële gevaren van kernsplijting, met name op militair gebied, te wijzen.

        NRC,

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: achter

        • de gangmaker achter een onderzoek
        • de gangmaker achter een referendum

        De populaire Italiaanse magistraat Antonio Di Pietro, gangmaker achter de smeergeldonderzoeken, heeft gisteren gezegd dat hij definitief uit de rechterlijke macht is getreden.

        NRC,

        De Lega heeft ervoor gepleit de vorming van een nieuwe regering toe te vertrouwen aan Mario Segni, de gangmaker achter de referenda voor politieke hervorming en daarmee de morele winnaar vorig weekeinde.

        NRC,

        Voorzetsel: van

        • een gangmaker van een debat
        • een gangmaker van een discussie
        • een gangmaker van een onderzoek
        • een gangmaker van een project
        • een gangmaker van kunst en cultuur
        • een gangmaker van maatschappelijke verandering

        De Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen [...] is niet alleen financier, maar ook gangmaker van het project.

        De Standaard,

        Toch was Bolkestein, als gangmaker van het debat over minderheden, er op gebrand om een allochtoon op een verkiesbare plaats te zetten.

        NRC,

        De gangmakers van kunst en cultuur in vervallen wijken zijn namelijk vaak ook de voorboden van betere tijden: zij buigen de neerwaartse spiraal om in een opgaande lijn.

        http://www.gent.be/gent/bestuur/beleid/cultuur_als_dwarsligger.pdf,

        Voorzetsel: voor

        • de gangmaker voor gelijke kansen

        De Europese Unie, van meet af aan gangmaker voor gelijke kansen, kreeg in oktober een slag in het gezicht.

        De Standaard,

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        gangmaker 3.1

        iemand die optreedt als animator of bezieler van een groep, van een feest of van een uitgaansgelegenheid

        Betekenisbetrekking


        specialisering
        Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

        Algemene voorbeelden


        U bent een gangmaker en gespreksleider in hart en nieren, wat geheel in de lijn ligt van uw rol als Assembleevoorzitter.

        http://www.dekamer.be/kvvcr/pdf_sections/pri/20nov/hdc_2003nl.pdf,

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: van

        • de gangmaker van een feest
        • de gangmaker van een kroeg

        De zich FC Den Haag-supporter noemende entertainers Kees Jansma en Fred Racké waren de grote gangmakers van het feestje.

        NRC,

        Hij was de gangmaker van de Amstel Taveerne, een bruine homokroeg.

        NRC,

        gangmaker 3.2

        organisatie die het initiatief neemt tot iets en optreedt als drijvende kracht bij het verloop ervan

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 3.0 : 3.2

        Algemene voorbeelden


        Fischer werd [...] opgetrommeld in een proces tegen een voormalige RAF-terrorist. Fischer zou daarbij valse verklaringen hebben afgelegd. Sindsdien is er een publicitaire klopjacht op Fischer aan de gang, waarbij vooral het CDU als natuurlijke gangmaker optreedt.

        http://www.groene.nl/2001/0109/rz_restauratie.html,

        gangmaker 3.3

        gebeurtenis waardoor iets op gang gebracht wordt

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 3.0 : 3.3

        Algemene voorbeelden


        Evenementen als gangmakers, dat is wat de voorbereidende fase van Vlaanderen-Europa 2002 wil bieden.

        De Standaard,

        gangmaker 3.4

        iets wat door zijn populariteit belangstelling wekt voor andere, verwante zaken
        Vooral gebruikt voor consumptiegoederen.

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 3.0 : 3.4

        Algemene voorbeelden


        De alle-terreinfiets was een prima gangmaker, maar boet de jongste tijd aan interesse in. Het noodzakelijk duwtje in de rug zoekt de fietsindustrie nu in een vernieuwd imago en nieuwe producten: free style-fietsen [...] of de fiets met milieuvriendelijke, want elektrische motor.

        De Standaard,

        Singles [...] fungeren als gangmaker voor de verkoop van cd's en een artiest die twee goeie singles heeft, realizeert algauw dezelfde winst als een hele cd.

        De Standaard,

        gangmaker 4.0

        iets wat een bepaalde fysische of maatschappelijke werking op gang brengt

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een gangmaker…

        is een zaak

        • [Werking of functionering] wekt de werking op van iets

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een gangmaker…

          is een begrip

          • [Werking of functionering] wekt de werking, het ontstaan of de groei van iets op of werkt dat alles in de hand

            Algemene voorbeelden


            De knoop van Keith-Flack [...], zenuwknoop, ook sinusknoop of sino-auriculaire knoop genoemd. Dit is de eigenlijke gangmaker, de pacemaker van het hart; hij ligt aan de rechterzijde in de rechterboezem.

            Het diepe water, Julien Van Remoortere,

            Niet technologische snufjes of doorbraken, maar traditionele uitgeversvaardigheden zullen de gangmaker zijn naar de informatiemaatschappij.

            De Standaard,

            Ze sprak de hoop uit dat "de Anna Bijns-prijs als gangmaker voor die vrouwelijke stem zich zozeer blijft waarmaken, dat hij op de lange duur in de huidige formule niet meer nodig zal zijn".

            De Standaard,

            Woordfamilie


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen