grootmoeder


grootmoeder 1.0

moeder van iemands vader of moeder; oma

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een grootmoeder…

is een moeder; is een vrouw; is een persoon

  • [Leeftijd] is van middelbare leeftijd of ouder
  • [Betrekking of relatie] is de moeder van de vader of de moeder van iemand

    Algemene voorbeelden


    Brondgeest romantiseert op een al te doorzichtige wijze de erfelijkheidsleer zoals die destijds in de mode was, een leer waarin de kleinkinderen boeten voor de misstappen van hun grootvader en waarin een nerveuze grootmoeder onvermijdelijk leidt tot de zelfmoord van een achterneef.

    Averechts, Gerrit Komrij,

    Grootmoeder bakte, moeder zette de tafel, vader deed niks, en ik hielp grootvader bij zijn act.

    Hubert, Jules Grandgagnage,

    De vreugde is groot wanneer Roodkapje en grootmoeder bevrijd worden uit de buik van de wolf, niet alleen in de poppenkast maar ook bij de toekijkende kleintjes.

    http://www.sprookjestheater.nl/

    Ze duwde me een portretje van grootmoeder in de hand, een kiekje van voor de oorlog.

    Moeder, Pamela Koevoets,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • wijlen zijn grootmoeder

    Deleu associeerde De Staercke met die gevleugelde uitspraak van wijlen zijn grootmoeder: 'Hij is zo stom als het paard van Christus en dat was een ezel.'

    Naakte zielen, Luc Deflo,

    met adjectief erachter


    • mijn grootmoeder zaliger

    Ja, dat was het eerste: een muffe geur die je de adem benam en die me herinnerde aan de zware, stoffige overgordijnen in het huis van mijn grootmoeder zaliger, toen ze slecht uit de voeten kon en drie jaar lang dag en nacht doorbracht in de kleine voorkamer waarvan het raam klem zat.

    Kras, Peter Terrin,

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: langs

    • grootmoeder langs vaderskant

    Het duurde geruime tijd voor de dood opnieuw op beslissende wijze in mijn leven optrad: de tijd die ik nodig had om aan grootmoeder langs vaderskant gehecht te raken als nooit meer aan iemand.

    Verzameld proza, Jotie T'Hooft,

    Voorzetsel: van

    • de grootmoeder van acht kleinkinderen
    • de grootmoeder van de bruidegom
    • grootmoeder van moederszijde
    • grootmoeder van vaders kant

    Als moeder van drie kinderen en grootmoeder van acht kleinkinderen geef ik ten volle mijn steun aan Connerotte en Bourlet.

    De Standaard,

    Mijn grootmoeder (van moederszijde) was geboren in 1860, ongeveer het jaar waarin Multatuli Woutertje Pieterse begon te schrijven en zij had haar jeugd in dezelfde buurt doorgebracht als Woutertje de zijne.

    Ik draag geen helm met vederbos, W.F. Hermans,

    Over Anna was iedereen het eens: ze leek op haar grootmoeder van vaders kant.

    Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

    Vermeldden wij verder nog dat de grootmoeder van de bruidegom haar actieve leven lang onderwijzeres was in de plaatselijke meisjesschool en op die manier een blijvende stempel drukte op talrijke generaties kinderen uit het dorp.

    De kabouter met het moedervlekje, Louis Verbeeck,

    in voorzetselgroep


    • van zijn grootmoeder erven

    In de keuken hoorde hij het getingel van de porseleinen kopjes die hij van zijn grootmoeder had geërfd.

    De kinderen van Arthur, Kristien Hemmerechts,

    met bezittelijk voornaamwoord


    • haar grootmoeder
    • mijn grootmoeder
    • onze grootmoeder
    • zijn grootmoeder

    Mijn grootmoeder was alles op tafel aan het zetten: een grote schaal gelatinepudding, een pot spaghetti en een gepureerde groente die mijn moeder nog nooit had gezien.

    Linoleum en aubergines, John Taylor,

    Hoofdpijn, buikpijn, hartklachten en één keer reuma zonder dat ze wist wat het was, maar ze had haar grootmoeder daarover horen klagen.

    Na de siësta, Paul Koeck,

    Op dat moment sakkerde onze grootmoeder op haar nachtkastje.

    Broere, Bart Moeyaert,

    Het enige familielid in Frankrijk waarmee hij nog contact had was zijn grootmoeder, die in Parijs woonde en de drijvende kracht was achter die wereldvermaarde juwelierszaak.

    Bulgaar in Wassenaar, Michael Eenhoorn,

    Mijn grootmoeder was uit haar graf gekomen om me te vertellen dat ik een groot schrijver was.

    Nette mensen in een nieuwe tijd, Hans van der Kamp,

    voorafgegaan door naamvalsgenitief


    • Davids grootmoeder

    Het grootste deel van de te veilen voorwerpen is echter afkomstig uit de nalatenschap van Philip Sassoon, wiens zuster Sybil, Davids grootmoeder, in 1913 in de Cholmondeley-familie introuwde.

    NRC,

    met ander, nevengeschikt substantief


    • grootmoeder en kleinzoon
    • grootmoeder en overgrootmoeder
    • grootvader en grootmoeder
    • moeder en grootmoeder

    Grootmoeder en kleinzoon bidden voor het eten in een stationswachtkamer, verbaasd gadegeslagen door grove typen.

    De doosjesvuller en andere vondsten, Janwillem van de Wetering,

    Een jaar later werd de sultane opnieuw moeder, én grootmoeder.

    Donderdagmiddag. Halfvier, Kristien Hemmerechts,

    Complete families, kleine kinderen, grote kinderen, vaders en moeders, een enkele grootvader en grootmoeder; drie generaties met hun hebben en houden in een paar bundeltjes en pakken.

    Een broer in Brazilië, Beb Vuyk,

    Niet alleen zijn moeder hield zich bezig met het genezen door kruiden, ook zijn grootmoeder en overgrootmoeder waren natuurgeneeskundigen.

    http://www.bloesem-remedies.com/nl/default.html

    "Zien wij er gemeen uit, wij vrouwen die hier staan?" vroeg afgevaardigde Sue Kelly, tevens moeder en grootmoeder.

    NRC,

    Hij veegde het glas af met zijn zakdoek en schrok. Grootvader en grootmoeder! Precies zoals ze thuis op zijn kamer hingen, maar zonder die scheur in het glas en zonder dat gouden kruisje op grootvaders neus.

    Kermis, Gaston Durnez,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    grootmoeder 1.1

    vrouw van wie de kinderen zelf vader of moeder zijn; vrouw met kleinkinderen

    Betekenisbetrekking


    generalisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een grootmoeder…

    is een vrouw; is een persoon

        Algemene voorbeelden


        Een missiekruis, waarvoor een grootmoeder zit te schuddebollen met een paternoster in de hand, terwijl haar kleinzoon met water, spons, zalf en lijnwaad de wonden van Christus verzorgt.

        Ik ga altijd uit de weg voor een andere ezel, Jos de Man,

        Toen puntje bij paaltje kwam en Mehdi begon te vertellen wat er te vertellen was, namelijk dat hij binnenkort de jongste vader zou zijn uit de familiegeschiedenis, met havo-diploma, en zij de jongste grootmoeder, draaide ze zich naar hem om en deed haar blik zijn onzalige plan verdwijnen.

        De langverwachte, Abdelkader Benali,

        Een poosje heb ik in de luwte verkeerd, in het oog van de orkaan, maar toen stak de wind weer op, toen werden al m'n vroegere vriendinnen die eerst moeder geworden waren, stuk voor stuk grootmoeder.

        De zonnewijzer, Maarten 't Hart,

        Ze vindt het heerlijk grootmoeder te worden, ik help haar, wat ons betreft, nog niet uit de brand, zal vader straks wel doen.

        Het pistool van de rekening, Jan Willem Holsbergen,

        Combinatiemogelijkheden


        met adjectief ervoor


        • zesvoudig grootmoeder

        Oma baart vierling. Een 50-jarige vrouw, moeder van zeven kinderen en zesvoudig grootmoeder, is in de Amerikaanse staat Californië bevallen van een vierling.

        De Standaard,

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        grootmoeder 1.2

        verre vrouwelijke voorouder
        meestal in de combinatie verre grootmoeder

        Betekenisbetrekking


        generalisering
        Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een grootmoeder…

        is een vrouw; is een persoon

            Algemene voorbeelden


            Hij ging ervan uit dat hij zich nooit een voorstelling zou kunnen maken van hun uiterlijk, van het gereedschap dat ze zouden gebruiken, van hun gedachten - net zomin als deze Neanderthaalse grootmoeder zich ooit een voorstelling had kunnen maken van dit laboratorium, zijn halfonzichtbare broer en de glimmende apparaten hier.

            Het licht van vroeger dagen, Arthur C. Clarke & Stephen Baxter,

            Combinatiemogelijkheden


            met adjectief ervoor


            • een verre grootmoeder

            Bij mijn verre grootmoeder Marijke de Leeuw stond als reden vermeld dat haar vader doopsgezind was en haar geboorte dus niet geregistreerd was.

            https://groups.yahoo.com/neo/groups/groningen-genealogy/conversations/topics/17270

            Het voorhoofd werd lager, het gezicht langer - hoewel het brein van deze verre grootmoeder, veel kleiner dan dat van een moderne mens, nog altijd veel groter was dan dat van een chimpansee.

            Het licht van vroeger dagen, Arthur C. Clarke & Stephen Baxter,

            grootmoeder 1.3

            vrouw van hogere leeftijd; oudere vrouw

            Betekenisbetrekking


            generalisering
            Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een grootmoeder…

            is een vrouw; is een persoon

            • [Leeftijd] heeft duidelijk een vrij gevorderde leeftijd

              Algemene voorbeelden


              Er zijn zelfs van die praktische wagentjes waarop men voor het bewaken van de reeds gekochte boeken een kind of een hondje kan plaatsen. Of een grootmoeder, daar rijdt toch niemand mee weg.

              De wekker, André Janssens,

              Als ze lachte, bolden haar wangen op tot in haar kap en trilde haar onderkin. Daardoor leek ze niet op een engel of een heks, maar op een soort verklede grootmoeder.

              Het verkeerde keelgat, Diane Broeckhoven,

              Bertje maakt op het een of ander marktplein een rondedansje met een vrolijke grootmoeder en zegt dat er dringend aan de kwaliteit van het leven moet gewerkt worden.

              Werk, Josse De Pauw,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              grootmoeder 1.4

              vrouwelijk dier, vooral een paard, dat de moeder is van de vader of de moeder van een ander dier

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 1.0 : 1.4

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een grootmoeder…

              is een dier

                  Algemene voorbeelden


                  "Het was ons dagje niet", zuchtte teamchef Jean-Paul Musette toen vijf topcombinaties zich meldden voor de barrage waarin regerend wereldbekerhouder Hugo Simon met E.T. springles gaf maar door een rondstormende Ratina Z met in het zadel Ludger Beerbaum van de tabellen werd geveegd. Precies net zoals voor 26 jaar de Duitser Herman Schridde sprong met Heureka Z, de grootmoeder van Ratina Z, één van de Lanakense Zangersheide-stammoeders.

                  De Standaard,

                  De moeder van Henzo, Bodulia, is een dochter van de volbloedhengst Abgart XX, de grootmoeder is een prestatiemerrie van Uppercut.

                  Meppeler Courant,

                  grootmoeder 2.0

                  ((vooral) in België)

                  bedrijf dat een ander bedrijf controleert via een dochteronderneming waarvan dat bedrijf op zijn beurt een dochter is

                  Betekenisbetrekking


                  metafoor
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een grootmoeder…

                  is een bedrijf; is een organisatie

                      Algemene voorbeelden


                      En voor de Generale Bank is het uiteindelijk haar "grootmoeder", de Franse holding Suez, die het licht op groen moet zetten.

                      De Standaard,

                      Waarom bij kleindochter Tractebel blijven zitten als hij voor hetzelfde geld bij grootmoeder Suez zijn zegje kan doen over een veel groter geheel?

                      De Standaard,

                      Monod beantwoordde vragen over Tractebel en Suez - via de Generale Maatschappij de grootmoeder van Tractebel - op een persconferentie naar aanleiding van de publicatie van de halfjaarresultaten van Lyonnaise.

                      De Standaard,