herberg


herberg 1.0

horecabedrijf waar men kan eten, drinken en eventueel overnachten en dat in zijn typische vorm gevestigd is in een oud gebouw met een antiek uitziend interieur, dat buiten de steden gelegen is en dat al een lange traditie als gastenverblijf achter zich heeft
Historisch is een herberg een pleisterplaats voor reizigers en als zodanig de voorloper van het hotel. Tegenwoordig zijn zaken die zichzelf herberg noemen, niet zelden relicten uit dat verleden of hebben ze die naam gekozen vanwege de historische lading ervan. Het woord komt overigens vaak voor in een historische context of met verwijzing naar gebieden waar het oude gebruik nog in stand gehouden wordt.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een herberg…

is een bedrijf

  • [Uiterlijk] is vaak gevestigd in een fraai oud gebouw; heeft vaak een antiek uitziend interieur
  • [Samenstelling] beschikt over een gelagzaal en gastenkamers
  • [Soort] behoort tot de horecasector; is een horecabedrijf
  • [Functie] verschaft aan de gasten eten en drinken en gelegenheid tot overnachten
  • [Herkomst of oorsprong] stamt af van de pleisterplaatsen waar vroeger reizigers te paard of te voet een maaltijd konden gebruiken en overnachten
  • [Bezitter of eigenaar] wordt geleid door een waard of herbergier

Algemene voorbeelden


De schippersfamilie dreef van hier uit handel in Naamse steen en baatte het huis uit als herberg voor schippers, die er overnachtten en de paarden voor de trekschuiten verversten.

NRC,

Dat onder het 'slot' gelegen dorp bestaat uit schamele hutten, het heeft een school met niet meer dan twee leslokalen [...], een café van laag allooi, de 'Brückenhof', en een iets aanzienlijker herberg, de 'Herrenhof', waar de slotambtenaren blijven logeren als ze, zogenaamd, niet naar het 'slot' terug kunnen, maar in werkelijkheid om zich met het vrouwvolk te vermaken.

Klaas kwam niet, W.F. Hermans,

In een herberg in Maidan Shar, een morsig plaatsje zo'n dertig kilometer van de Afghaanse hoofdstad, zetten zij hun kalasjnikovs en raketwerpers tegen de muur.

NRC,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • de plaatselijke herberg
  • een gezellige herberg
  • een knusse herberg
  • een landelijke herberg
  • een romantische herberg

Vaststaat dat in 1858 Nadar van een hoogte van 80 meter een foto maakte van het gehucht Le Petit Bicecirctre, kort waarna hij zijn collodiumplaten in de plaatselijke herberg ontwikkelde.

http://odin.let.rug.nl/~kleyn/urst/intro.html

Twee nachten met avondmaal en ontbijt in een gezellige herberg.

De Standaard,

Dit zou dus een typisch landelijke herberg moeten zijn, uitgebaat door Joël en Vontje, reeds vaak vernoemd.

Gras, Clem Schouwenaars,

Als zij straks, in die romantische herberg, nu maar niet iets van hem verwacht.

Zonder genade, Renate Dorrestein,

U behoort tot die levensgenieters die zich thuisvoelen temidden van troubadours, blond schuimend bier en gerookte hammen? Maak dan een uitstapje naar de tijd van Breughel in de herberg van Soete Lieve. Daar, in die knusse herberg met zijn gewelven en nissen, wordt u een avond lang ondergedompeld in Bourgondisch feestgedruis.

http://www.partycompany.nl/

in voorzetselgroep


  • in een herberg logeren

In de plaatselijke herberg logeert hij er bij een temperamentvolle alleenstaande vrouw, Laura.

De Standaard,

  • de gelagzaal van de herberg
  • de waard van de herberg
  • de waardin van de herberg
  • een uithangbord van een herberg

Ik droeg zijn kleren, het floret in de wandelstok, ik kende de gelagzaal van de herberg, het kan niet anders of ik wàs Adolf.

De groene jager, Roger Pieters,

Ik verbeeldde een schunnig uithangbord van een herberg.

Ik draag geen helm met vederbos, W.F. Hermans,

Hij ontmoet Maria Loos, waardin van herberg "De Kroon" aan de Eiermarkt in Antwerpen.

http://www.vgl.nl/

met eigennaam


  • herberg Bij de Groene Jager
  • herberg De Rode Leeuw
  • herberg De Roskam
  • herberg Schuttershof

Er werd echter wel een bericht opgenomen waarin de weduwe, Nathalie Top, mededeelde dat zij de herberg "Bij de Groene Jager" verder zou drijven.

De groene jager, Roger Pieters,

De volgende ochtend ontboden de schepenen de vroedvrouwen van Huisduinen en Den Helder in de herberg de Rode Leeuw.

http://www.cbg.nl/

Onze Robert zegt: met een witte kappersmantel om zit ik op een kruk in de lege gelagzaal van herberg Schuttershof.

Volgend jaar in Berchem, Leo Pleysier,

De tocht gaat over een afstand van ongeveer 15 kilometer en eindigt bij herberg De Roskam in Uffelte.

Meppeler Courant,

met ander, nevengeschikt substantief


  • herbergen en afspanningen
  • herbergen en cafés
  • tapperijen en herbergen

In de tijd dat er nog geen herbergen en cafés bestonden, niet werden toegestaan door de bisschoppen, waren reizigers gedwongen om voor zonsondergang binnen de stadspoorten te zijn, wilden ze de nacht veilig doorkomen.

De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

Alle tapperijen en herbergen werden aangedaan om al te halsstarige lieden tot groter spoed aan te zetten.

Meppeler Courant,

In de loop van de 18de eeuw vertrokken vanuit de talrijke herbergen en afspanningen alhier de postkoetsen en koeriers naar het zuidelijke landsgedeelte, Frankrijk en Duitsland.

http://www.ebru.be/Streets/StrOudKoren.html,

Vaste verbindingen


een Spaanse herberg

  1. een plaats waar mensen van de meest uiteenlopende soorten samen terechtkunnen

    En zijn de "fundamentalisten" in de CVP nu plots verdwenen? Vreest u niet dat ze de politieke vernieuwing gaan tegenhouden? "Die groep [...] verweet mij steeds dat ik van de CVP een Spaanse herberg wou maken. De CVP was volgens hen niet langer een katholieke partij in het verlengde van de Kerk. Welnu, ik had een ander project. Ik zag meer in een open, eigentijdse centrumbeweging, weliswaar geïnspireerd door christelijke beginselen."

    De Standaard,

er is geen plaats in de herberg voor iemand

  1. iemand is nergens welkom; iemand wordt overal uitgesloten

    Vier theatergezelschappen kregen eind juni te horen dat er voor hun geen plaats meer was in de herberg [...]. Sommige van de gezelschappen hebben fusieplannen, andere zien meer heil in samenwerkingen waarbij ze hun eigenheid kunnen behouden.

    De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


herberg 2.0

((vooral) in België; verouderend)

horecabedrijf waar drank, vooral bier en gedistilleerd geschonken wordt; café; kroeg
Vooral nog in gebruik voor oudere zaken die deze benaming uit het verleden behouden hebben.

Betekenisbetrekking


specialisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een herberg…

is een horecabedrijf

      Hoofdsemagram: café


      Algemene voorbeelden


      "De stadsmensen gingen er 's zondags hun pintje drinken [...]. 's Winters en in de week kwam er geen luis, dan draaiden de herbergen in de stad op volle toeren. Er werd vroeger veel meer aan herbergbezoek gedaan dan nu, ook al zaten de mensen er krapper bij. Maar een pint kostte toen tien centiemen, als ik me niet vergis, en een 'kappertje' de helft."

      De groene jager, Roger Pieters,

      Als evangelist in de Borinage vereeuwigde hij een kolenmijn en een kleine herberg waar de mijnwerkers bij een glas bier hun brood opaten.

      De Standaard,

      Samen met het ontmoetingscentrum en het museum opent een volkscafé, een herberg met een inrichting anno 1900.

      De Standaard,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen