homograaf 1.0
(taal en taalkunde)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een homograaf…
is een woord
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft dezelfde spelling als een ander woord
- [Onderscheid of tegenstelling] is onderscheiden van een ander identiek gespeld woord door uitspraak
Algemene voorbeelden
Er bestaan ook homografen: op schrift is geen verschil te zien, maar de uitspraak verschilt afhankelijk van de betekenis [...]. Homografen: band: ('bant':) strook stof / ('bent':) muziekgroep; beving: ('béving':) trilling / ('buh-víng':) vervoeging van bevangen; ondergaan: ('ondergáán':) iets lijdzaam ondergaan / ('óndergaan':) de zon zien ondergaan; overweg: ('overwég':) overweg kunnen met iemand / ('óverweg':) de spoorbomen van de overweg; pool: ('pool':) uiteinde van de aardas / ('poel':) voetbalpool; regent: ('re-gént':) bestuurder / ('ré-gent':) het regent; verspringen: ('verspríngen':) (van plaats) veranderen / ('vérspringen':) atletiekonderdeel; voorkomen: ('vóórkomen':) bestaan; voor de rechter komen / ('voorkómen':) beletten.
Homofonen zijn woorden met dezelfde klankopbouw maar met een verschillende schrijfwijze: bijvoorbeeld rouw en rauw of slap en slab. Homografen zijn woorden met dezelfde schrijfwijze maar met een verschillende uitspraak (door klemtoonverschil): bijvoorbeeld bedelen of kantelen.
Schrijfwijze: Zelfde; Uitspraak: Zelfde; Betekenis: Verschillend --> homoniemen. Schrijfwijze: Verschillend; Uitspraak: Zelfde; Betekenis: Verschillend --> homofonen. Schrijfwijze: Zelfde; Uitspraak: Verschillend; Betekenis: Verschillend --> homografen.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- homofonen en homografen
- homoniemen en homografen
Surface dyslexia: Bij deze vorm van alexie wordt de orthografische kennis van specifieke woorden, zoals homofonen en homografen getraind. Homofonen zijn woorden die hetzelfde klinken maar een verschillende betekenis hebben, zoals bv wij (personen) en wei (verblijfplaats voor dieren). Homografen zijn woorden die gelijk gespeld worden, maar een verschillende betekenis hebben, zoals bv. bank (financiële instelling) en bank (zitplaats).
Deelnemers moesten beoordelen of doelwoorden (controlewoorden, homoniemen en homografen) wat betreft betekenis gerelateerd konden worden aan associatiewoorden met een ondergeschikte of een dominante betekenis.
homograaf 2.0
(taal en taalkunde)
Algemene voorbeelden
De termen "púnteren" en "puntéren" zijn niet homofone, maar wel homografe begrippen. - De vaardigheid van het punteren (spreek uit: 'púnteren') met Giethoornse boten vindt u onder punter. - Het punteren (spreek uit: 'puntéren') (ook vaak puncteren genoemd), ofwel het zetten van verlengingspunten in een muzikale partituur vindt u onder puntering.
Om een beeld te geven van die breedheid: er was een scriptie over schrijftutoring in het hoger onderwijs, geheel kwalitatief van opzet, naast een kwantitatief en strak opgezet experimenteel onderzoek naar reactietijden bij Nederlands-Engelse homografe woorden.
"Faux amis" (verkeerde vrienden) zijn woorden of woordgroepen uit verschillende talen die qua vorm op elkaar lijken, maar waarvan de inhoud geheel of gedeeltelijk verschilt. De schrijfwijze van "faux amis" kan dezelfde (homograaf) of bijna dezelfde (quasi homograaf) zijn.