hyper 1.0
(informeel)
Algemene voorbeelden
Vroeger was je weleens 'hyper'. Dan had je gewoon lekker veel energie en was je ontzettend vrolijk. Hartstikke leuk natuurlijk met een vriendinnetje. Soms werd je moeder er misschien een beetje gek van. Hyperactief, was je dan.
Gisteren zijn we vertrokken uit Beijing. Nog wat gemodder bij het inchecken van de bagage. Het is zo'n puinhoop, zo'n groep inchecken met alle bagage op één hoop, dat de dame die moest wegen en labellen helemaal hyper werd.
Dit was niet mijn tiep. Een beetje hiep. In de vergrotende trap: hyper.
Combinatiemogelijkheden
met bijwoord
- nogal hyper
Hij heeft grootsche plannen voor een scenario. Anderhalf uur lang licht hij deze plannen toe. Ze klinken niet slecht. Of hij mijn zegen heeft, wil hij nogal hyper weten.
met ander, nevengeschikt adjectief
- dronken, stoned, high en hyper
F zag mij niet. Dat kwam doordat ze haar tong in de mond had van een jongen die zijn handen wellustig over haar zwarte zomerjurkje liet gaan. Toen F me toch ontwaarde, lispelde ze dronken, stoned, high en hyper: 'Eh, Ronald...'
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
hyper 2.0
(informeel)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een hyper…
is een toestand
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een deels mentale en deels fysieke toestand waarin een persoon zich bevindt
- [Ondervinder] komt relatief vaak voor bij mensen met ADHD (een hyperactiviteitsstoornis)
- [Gevolg of resultaat] uit zich in overmatig druk en opgewonden gedrag
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- in een hyper belanden
- in een hyper schieten
Toen ik me op internet aan het inlezen was bleek dat ritalin ook gegeven wordt bij narcolepsie, de slaapziekte waarbij mensen spontaan overdag in slaap vallen. Het werkt dus ook opwekkend. Mijn ADHD-trekjes zorgden ervoor dat ik zodra de energie weer een beetje opbouwde, in een hyper belandde en daardoor al mijn opgebouwde energie weer opvrat.
Potverdorie, wat is dit nu weer confronterend. Zat ik net lekker een paar jaar in ontkenning (...), kom ik weer eens een ADD-er tegen. Dus ik schiet meteen in een hyper: 'Goh, jij ook ADD? Gezellig!' Urenlang over ADD zitten kletsen, vergelijken, beetje begrip zoeken. Heel fijn. Ontzettend vermoeiend.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
hyper 3.0
(gezondheid, geneeskunde en zorg; informeel)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een hyper…
is een aandoening
Algemene voorbeelden
De hoeveelheid glucose in het bloed schommelt normaal tussen de 4 en de 10 mmol/l. Boven de 10 spreek je van een hyper.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- ontstaan
Hoe ontstaat een hyper? Als je te veel eet. Als je te weinig insuline spuit of bij een slechte opname van de insuline. Bij minder lichaamsbeweging dan wat je normaal gewend bent. Bij ziekte en stress, bijvoorbeeld als je zenuwachtig bent voor een proefwerk.
als object bij een werkwoord
- een hyper hebben
Iedereen met diabetes kan last krijgen van te hoge bloedglucosewaarden. Dit heet hyperglykemie: te veel glucose in het bloed. U heeft een hyper als uw bloedglucosewaarde boven de 10 mmol/l is.
in voorzetselgroep
- bij een hyper
Bij een hyper kan je wat vaker naar het toilet moeten. Je loopt iets vaker de klas uit.
Bij een hyper kan je ook flauwvallen en in coma raken, maar dit gebeurt veel minder snel dan bij een hypo en je bloedsuiker moet dan heel hoog zijn.
- in een hyper leven
De laatste tijd leef ik constant in een 'hyper'. Maar anders hyper dan hyperactief. Misschien juist wel het tegenovergestelde.
met ander, nevengeschikt substantief
- hyper oftewel hyperglykemie
Hyper oftewel hyperglykemie. Dit is de volledige term voor een te hoge bloedglucosewaarde (hoger dan 10 mmol/liter). Vaak wordt dit afgekort tot hyper.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
hyper 4.0
(gezondheid, geneeskunde en zorg; informeel)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een hyper…
is een aandoenig
Algemene voorbeelden
Een bloedonderzoek naar de T4-waarde geeft veelal een duidelijk antwoord op de vraag of een hond schildklierproblemen heeft. De T4-waarde moet tussen de 19 en 46 liggen. Gaat de uitslag ver boven de 46 uit dan kunnen we spreken van een "hyper" en als de waarde onder de 19 blijkt te zitten hebben we te maken met een "hypo".
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een hyper hebben
- een hyper herkennen
Ik heb een boekje, 'De grote (ont)regelaar', ik heb daar heel veel aan. Er staan verhalen in van mannen en vrouwen die een hypo of hyper hebben.
Erger nog zijn de echt onsympathieke artsen die we te vaak tegenkomen in de schildklierzorg. De marathonloper met hypothyreoïdie en op streng dieet die steeds toch dikker wordt en te horen krijgt van de arts dat het 'vreetziekte' is. [...]. Of de dokter die een vrouw met hyperthyreoïdie diagnosticeert door achter haar hoofd hard in zijn handen te klappen en dan grinnikt: 'Ik kan een "hyper" zo herkennen, die springt praktisch van de behandeltafel!'
met adjectief ervoor
- een enorme hyper
Ik heb de ziekte van Graves, wat, na heel veel verkeerde diagnoses, 10 jaar geleden is vastgesteld. [...]. Na 2 second opinions ontdekte men dat ik door veelvuldig verkeerde diagnoses heel angstig ben geworden, want ik had een enorme hyper met veel hartkloppingen.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: zonder
- een hyper zonder antistoffen
De behandeling van een hyperthyreoïdie is geen sinecure. [...]. Een hyper zonder antistoffen zou een voorbijgaande ontsteking kunnen zijn: wordt vaak niet met pillen behandeld.
met ander, nevengeschikt substantief
- een hypo of hyper
Ik heb een boekje, 'De grote (ont)regelaar', ik heb daar heel veel aan. Er staan verhalen in van mannen en vrouwen die een hypo of hyper hebben. [...]. Sinds kort heb ik de dvd van Graves [...] en dat was heel herkenbaar. Dat is echt een aanrader. De dvd en het boek zijn te bestellen via de Schildklierstichting.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
hyper 5.0
(informeel)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een hyper…
is een detailhandel; is een winkel; is een bedrijf
Algemene voorbeelden
Een hyper is een complete megamarkt waar je naast levensmiddelen nog een hoop andere dingen kunt kopen die je niet in je mond kunt stoppen. SUMA bestaat intussen niet meer, maar in Frankrijk zijn er genoeg andere concerns die zweren bij deze formule: E. Leclerc, Intermarché, Carrefour, om er maar een paar te noemen.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een grotere hyper
- een modernere hyper
Alleen oudere mensen blijven de hypermarché trouw, blijkt uit marktonderzoek. Maar ook op deze doordeweekse dag is het bij Carrefour in Château-Thierry rustig. [...]. Toch is er ruime keus hier in Château-Thierry. Vijf minuten verderop is een modernere en grotere hyper van concurrent E. Leclerc.
in voorzetselgroep
- in hypers
De afdelingen met doe-het-zelfartikelen of sportspullen zijn in hypers de laatste jaren steeds kleiner geworden.
- naar een hyper gaan
"Er zijn overal uitstekende bouwmarkten, dus waarom zou je daarvoor naar een hyper gaan?", zegt Moati. "Hetzelfde geldt voor kleding: wat H&M kan, kan de hypermarché niet."
met ander, nevengeschikt substantief
- de hypers en mega's
Tijdens mijn vakantie in Frankrijk hield ik halt in enkele steden met concentraties van overmatig veel grootwinkelbedrijven op hun invalswegen. Het was voor mij dan ook geen verrassing dat de stadscentra steeds opnieuw het beeld vertoonden van verkommerde winkels in fraaie straten. [...]. Als je vaststelt hoe stadsverloedering snel in de hand wordt gewerkt door de hypers en mega's, dan moet je dringend en luidop halt roepen!