karper


karper 1.0

afbeelding

Bron: Dezidor
( CC BY-SA 3.0 )

grote, veelvoorkomende zoetwatervis met een lange rugvin en vier baarddraden die zeer geliefd is bij sportvissers; Europese karper; ook: andere soorten behorende tot de vissenfamilie van karpers, zoals de spiegelkarper, de kroeskarper of de koi
Wordt soms globaal onderverdeeld in de soorten Europese karper oftewel Cyprinus carpio en Cyprinus rubrofuscus, waar bijvoorbeeld de koi toe behoort, en het meervoud kan naar de gehele vissenfamilie van allerlei soorten karpers verwijzen.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een karper…

is een vis; is een dier

  • [Afmeting] kan tot wel 120 cm lang worden
  • [Vorm] heeft een ovale vorm
  • [Bouw] is gewerveld
  • [Deel] heeft schubben en sterke vinstralen in zijn vinnen; heeft een vrij lange rugvin en vier baarddraden aan zijn mond: twee lange aan zijn mondhoeken en twee korte aan zijn bovenlip
  • [Voortplanting] legt eieren
  • [Plaats] leeft in zoet water, zoals sloten, rivieren en meren
  • [Plaats van herkomst] komt oorspronkelijk uit het gebied rond de Zwarte Zee, de Kaspische Zee en het Aralmeer, maar heeft zich al vroeg verspreid van de Lage Landen tot in China
  • [Woongebied] komt bijna overal ter wereld voor
  • [Leeftijd] kan in het wild wel 30 tot 40 jaar oud worden
  • [Gedrag] is een alleseter; doet aan 'azen', d.w.z. het zoeken naar voedsel, wat plaatsvindt door de bodem om te woelen op zoek naar voedsel of door aan het wateroppervlak naar voedsel te zoeken
  • [Onderscheid of tegenstelling] is voornamelijk op basis van schubbenpatroon van andere karpersoorten te onderscheiden, wat echter niet altijd gemakkelijk is en ook niet altijd gedaan wordt
  • [Verscheidenheid] verwijst naast de wilde en gekweekte Europese karpers met de Latijnse naam Cyprinus carpio soms ook naar de oostelijke karpers behorende tot de soort Cyprinus rubrofuscus

Wetenschappelijke naam: Cyprinus carpio

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Osteichthyes; Beenvissen
Orde Cypriniformes; Karperachtigen
Familie Cyprinidae; Eigenlijke karpers
Geslacht Cyprinus; Echte karpers
Soort Cyprinus carpio

Algemene voorbeelden


De zwaluwen schoten hoog door de lucht, in het onderhout krioelde het van het gedierte, terwijl in de slotgracht nog nooit zo'n rijke populatie aan karpers had gezwommen als juist in dat jaar.

Het overspelige gras, Louis Ferron,

Het idee daarachter is dat de karper de boilie opzuigt, wegzwemt, weerstand voelt, de boilie (en de haak) weer uitspuugt en door de uitspugende haak wordt gehaakt.

http://www.visserslatijn.nl/index.htm

Otters die zich hier vroeger ophielden, werden sinds 1955 niet meer gesignaleerd. Er is nog wel karper aanwezig.

http://www.pienternet.be/lessen/pime/water/inleid.html

Spiegelkarper: De schubben van deze karper bevinden zich meestal in een rij langs de rug en bij de ondervinnen en op de steel van de staart.

http://home.hetnet.nl/~wimspruijt/soorten%20karpers.htm

Christer Brönmark observeerde dat de kroeskarper in twee fenotypen kan voorkomen: slanke karpers en karpers met een hoge rug.

http://www.nioo.knaw.nl/CL/vo/OratieDonk.pdf,

Mevrouw Misutani kookt het diner en meneer Misutani verzorgt zijn karpers in het vijvertje.

Wankel evenwicht, Jennifer Vrielinck,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • karpers vangen
  • een karper vangen

De kleine karper is ook goed mogelijk om deze te vangen met de vaste hengel, alleen wij hebben afgesproken dat wanneer er een karper wordt gevangen tijdens de wedstrijden deze niet wordt meegerekend.

http://www.bhsv.nl/pagina/witviscursus.htm

Aan de dode arm van de Leie zijn karpers te vangen, in de Leie zelf blijft het voorlopig beperkt tot kleine witvis.

De Standaard,

Eenden houden is in Egypte vrouwenwerk, karpers vangen is mannenwerk.

NRC,

als subject bij een werkwoord


  • azen
  • rondzwemmen

Als de karpers met windstil weer aan de oppervlakte azen begin ik voorzichtig met een groot aantal kleine korsten te strooien.

http://www.hengelsport.com/pub/?MIval=HS2_karper

De brasem aast meer op de bodem, daarentegen zul je meer voorn vangen als je ondieper gaat vissen [...]. De karper aast ook op de bodem.

http://www.bhsv.nl/pagina/witviscursus.htm

De Walen leveren, naar zij zeggen, bij Eysden water af waarin onder normale omstandigheden karpers kunnen rondzwemmen en dat dus goed genoeg is om er in Nederland drinkwater van te maken.

NRC,

Helaas is het onmogelijk om precies te zeggen hoe karpers op verschillende wateren azen.

http://home.hetnet.nl/~wimspruijt/soorten%20karpers.htm

Dit neemt niet weg dat er bijna op ieder water karpers rondzwemmen met uitgesproken voorkeuren en afwijkende gedragingen zonder dat er eigenlijk aanwijsbare redenen voor zijn en men kan zich de inderdaad de vraag stellen waarom ze niet reageren zoals het gros van de populatie.

http://www.vbk.be/rotary/15/,

met adjectief ervoor


  • grote karpers
  • kleine karpers
  • reusachtige karpers

Enkele grote karpers van ongeveer 5 kilo verrasten de vissers tijdens de trainingen.

http://users.skynet.be/hengelen/cccv/archief/2001/kalender/algemeen.htm

Er zit beweging in de sloot waarlangs zij gaan. Grote vissevinnen komen aan de oppervlakte, één, drie, twintig. Ze cirkelen rond elkaar, ineens zijn er tekenen van gevecht, waterspetters, de slag van een staart. Tientallen reusachtige karpers op een oppervlakte van twaalf bij twee meter; de rest van de sloot is stil.

Het meesterstuk, Anna Enquist,

De hengel waarmee u grote brasem of kleine karpers makkelijk kunt bedwingen.

http://www.gsmeets.be/

Het hoeven niet steeds grote Mantaroggen, of haaien te zijn, inheemse snoek, zoetwaterkreeft, paling of grote karpers zijn zeer mooi in hun natuurlijke omgeving.

http://www.torpedo.be/ditjesendatjes.htm

in voorzetselgroep


  • op de karper vissen
  • op karper vissen

De kwaliteit van het water is hier nog niet ideaal: de vele karpers eten de zuurstofplanten op en woelen de bodem om. Daarom mocht er onlangs tijdelijk op karpers gevist worden.

http://www.zwvlkoepel.be/klimop2003-1.htm,

De boilie is een relatief nieuw soort aas. Het is eigenlijk niets meer dan een hard bolletje deeg, voorzien van de mooiste kleuren en geuren. De boilie wordt gebruikt voor het gericht vissen op karper.

http://www.visserslatijn.nl/index.htm

Toen de boilie ten tonele kwam heeft de aardappel veel van zijn populariteit verloren, ten onrechte eigenlijk want de oeroude aardappel is nu nog altijd een goed product om (met de pen) op de karper te vissen.

http://www.hrcteam.be/Andere.htm

Afgezien van een enkeling die met een splitcane hengel op karper vist (en diegenen, waaronder ikzelf die afhankelijk van de situatie zo nu en dan ook nog graag met een holglashengel vissen), zijn de meeste karperhengels tegenwoordig vervaardigd uit carbon of zo u wilt grafiet.

http://home.hetnet.nl/~aethonderons/viswaterbeheer.htm

met ander, nevengeschikt substantief


  • baars, snoek en karper
  • brasem en ook karper
  • karper, snoek, zalm en steur
  • ruisvoorn, bliek, brasem en karper
  • snoeken, baarzen en karpers

Naast algemeen bekende soorten zoals baars, snoek en karper, is ook informatie te vinden over de zeldzamere soorten.

http://www.museumdepeel.nl/

Poederadditief. Dit is een "gestabiliseerde" kruidenmengeling, waarvan de brasem zelfs in de winter een hongergevoel krijgt. Jean heeft er geweldige successen mee behaald in Frankrijk en kreeg de zware beesten aan de lijn: brasem en ook karper.

http://www.hrcteam.be/pf/aditieventopgun.htm,

Door de verzilting van de Zuiderzee verdween op een zeker moment de zoetwatervis, zoals karper, snoek, zalm en steur, zodat de bevolking de visserij voor gezien hield.

Meppeler Courant,

Daar lonkte ik, om met Gezelle te spreken, 't rimplend water na en viste ik met deeg op ruisvoorn, bliek, brasem en karper, tenzij ik rode regenwormen had kunnen opgraven.

Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

Twee vissers gooiden rustig hun hengeltje uit toen zich plotseling een enorme explosie middenin de vijver voordeed [...]. Snoeken, baarzen en karpers vlogen door de lucht en kwamen uiteengereten op de waterkant terecht [...]. Onderzoek [...] heeft aangetoond dat een Duitse anti-tankmijn met vier kilo springstof is afgegaan.

http://krant.telegraaf.nl/krant/archief/20020513/teksten/bin.vissers.vijver.pak.nat.html,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


karper 1.1

karper als consumptievis; karper als voedsel

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een karper…

is een consumptievis

  • [Smaak] kan soms een grondsmaak hebben, die voorkomen kan worden door de vis na schoonmaken enige tijd in water te leggen
  • [Deel] heeft veel graten
  • [Samenstelling] heeft veel visvlees tussen de graten
  • [Functie] dient om te eten
  • [Voortbrenging] wordt vaak voor consumptie gekweekt
  • [Plaats van herkomst] is verkrijgbaar in speciaalzaken en op sommige markten
  • [Waardering] is vooral zeer geliefd in de Oost-Europese en in het bijzonder in de joodse, Oost-Europese keuken in traditionele gerechten zoals 'karper in gelei' en 'gefillte fish' en wordt in Oost-Europese landen als Polen en Tsjechië traditioneel met kerst gegeten

Algemene voorbeelden


De Amsterdamse Albert Cuypmarkt biedt meer keuze, naast forel en zalmforel is er snoekbaars, karper, brasem, nijlbaars en tilapia.

NRC,

De karper, het grondprodukt van de legendarische gefillte fish, het lievelingsgerecht van de Oosteuropese joden, spant met een verkoop van 12.000 ton per jaar de kroon. De Israëlische huisvrouw staat op verse karpers.

NRC,

In Europa is de Atlantische zalm verreweg de meest gekweekt vissoort. Daarna komen forel, karper, paling, zeebaars/zeebrasem, Afrikaanse meerval, tarbot, heilbot, kabeljauw en tilapia.

http://www.minlnv.nl/infomart/parlemnt/2002/par02115.pdf,

Een lichte rode bij de paddestoelen; ja, ik moest maar gaan overleggen met die toverkok van jou. Pouilly-Fumé bij de karper, dat staat vast. Een geestige wijn en toch duur.

Het meesterstuk, Anna Enquist,

We eten de karper als hoofdgerecht, verloren in een bijzondere saus.

Het meesterstuk, Anna Enquist,

Combinatiemogelijkheden


met voorzetselgroep


Voorzetsel: in

  • karper in gelei

'Misschien kunnen we,' fantaseerde ik, 'zelfs een gerecht naar uw moeder noemen. Wat was haar specialiteit?' 'Ach,' zei mevrouw Fischer, 'ze had zoveel specialiteiten [...].' Mevrouw Fischer dacht diep na [...]. 'De karper,' prevelde ze. 'De karper,' herhaalde ik, 'de vis bedoelt u?' 'De karper in gelei.'

Fantoompijn, Arnon Grunberg,

De film Schindlers List, hier deels opgenomen omdat de fabriek vlakbij staat, heeft Kazimiersk opnieuw op de kaart gezet. Artistieke wijken bloeien op, met trendy bars en warme joodse restaurantjes waar als vanouds karper in gelei en gefillte fisch worden geserveerd.

http://www.christian-oerlemans.net/25/het-oosten-nabij/,

Er stond, zoals na een sjivve altijd het geval is, veel te veel eten op tafel. Alleen al drie schalen met fijngehakte eieren, een halve karper in gelei, een bord met haring.

http://www.awbruna.nl/multimedia/archive/00008/Fragment__Het_lot_van_8887a.pdf,

Ware oude Poolse gerechten, zoals zuurkool met boleet, erwtensalade, en rauwe ingemaakte karper (in gelei).

http://www.lafamilia.nl/weblog.php?show=reacties&show_id=31,