kuiken


kuiken 1.0

jonge, nog onvolwassen hoendervogel of andere vogel; jong van een hoendervogel of andere vogel

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kuiken…

is een vogel; is een dier

  • [Leeftijd] is jong; is nog niet volwassen

    Algemene voorbeelden


    Een brandgans moet in topconditie te zijn om met zoveel risico's tot broeden te komen. Tien procent van de ganzen zorgt voor bijna de helft van de jongen terwijl 43% nooit aan broeden toekomt. Een zwak kuiken dat de eerste zomer overleeft zal nooit meer de achterstand op fittere exemplaren kunnen inhalen en zal ook nooit tot broeden komen.

    http://www.waddenzee.nl/dutch/ecomare/NED0947.HTM

    Op 12 maart werd in het Noorderdierenpark een roze pelikaan geboren. Het kuiken was helemaal kaal en had een grote keelzak: de lelijkste baby van Nederland. Toch waren de dierverzorgers blij met de nieuwe bewoner, omdat er haast nooit een roze pelikaan in gevangenschap wordt geboren.

    NRC,

    Eerder deden boeren in Midden-Drenthe al een klemmend beroep op de provincie om de jacht op vossen en kraaien niet te verbieden. "Onder deze omstandigheden hebben wij geen zin meer om weidevogelbeschermers op ons land toe te staan. Het kost je veel tijd en moeite om kieviten te beschermen. Maar het helpt niets wanneer er steeds meer vossen en kraaien komen; die vreten bijna alle kuikens op," zegt T. Boersma van de boermarke Vries.

    Nieuwsblad van het Noorden,

    Volwassen korhoenders zijn vegetariëres, de kuikens niet.

    Meppeler Courant,

    Op drie verschillende plaatsen in Antarctica zijn penguinkuikentjes massaal gestorven. De kuikens verhongeren, omdat hun ouders in de kustwateren rond Antarctica onvoldoende voedsel kunnen vinden.

    NRC,

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • kuikens van patrijzen

    Steeds meer boeren willen bijvoorbeeld vogelnesten beschermen [...]. Ook leggen steeds meer boeren met behulp van subsidie 'kruidenakkers' aan: stroken land worden gevuld met planten die veel verschillende insecten aantrekken. Hierdoor hebben bijvoorbeeld kuikens van patrijzen, die deze insecten eten, weer genoeg voedsel.

    http://www.nederlandstraks.nl/content.cfm?id=1

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    kuiken 2.0

    afbeelding

    Bron: MustafaZ
    ( CC BY-SA 3.0 )

    jonge, nog onvolwassen kip of haan; jong van een kip
    Kuiken wordt vooral gebruikt in zakelijke contexten, kuikentje vooral in contexten waarin sympathie voor het dier blijkt.

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een kuiken…

    is een kip; is een vogel; is een dier

    • [Geluid] piept
    • [Uiterlijk] heeft geel dons op zijn lichaam
    • [Leeftijd] is jong; is nog niet volwassen

      Algemene voorbeelden


      Een paar dagen voordat een kuiken uit het ei komt, kun je het al horen piepen. Na drie weken heeft het kuiken al het voedsel gebruikt en is het klaar om geboren te worden.

      http://www.blijmeteenei.nl/

      Met een scherp puntje op zijn snavel, de eitand, maakt het kuiken stukje voor stukje de schaal van het ei kapot. Dat is heel zwaar werk en daarom doet een kuiken er soms wel een dag over om uit het ei te komen. Dan rekt het zich uit en breekt de schaal in twee stukken.

      http://www.blijmeteenei.nl/

      Pasen is ook een lentefeest. De natuur vernieuwt zich. De mensen zelf doen dat ook: ze trekken nieuwe kleren aan en lopen er op hun paasbest bij. Kuikens komen uit hun ei, bloemen uit hun knop en hazen krijgen kleine haasjes.

      http://www.kbspirouette.nl/kinderen/hoezitdat/hoezitdat.htm

      Kuikens die uit een ei kruipen, bloeiend hout, Goede Vrijdag en opstanding, ze horen bij elkaar en bij het paasevangelie, de ziel van het christelijk geloof.

      NRC,

      Onder een lage struik scharrelde een moederkip met haar kuikens. Ik moest Robin wegfluiten. Niet dat hij de kuikens kwaad zou doen, maar kloekhennen geraken rap in paniek.

      De Standaard,

      Diezelfde nacht om vijf uur een ijselijk gekrijs en gepiep. Snel wat kleren aangeschoten en naar beneden gerend. De kuikens zitten luid piepend verspreid door de tuin. Moe hen slaat oorlogskreten uit en attaqueert een egel die een kuiken eet.

      http://www.jeanne-doomen.net/doodle.html

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • kuikens drogen
      • kuikens seksen

      Op de 19e dag heeft het kuiken op zijn snavel een eitandje, met dit tandje stoot hij door de schaal van het ei heen. Dit kost veel energie, hij pikt aan de bolle kant. Hier zit de luchtkamer, dit is voor hem een makkelijk punt. Op de 21e dag is hij uit het ei en een half uur later is hij droog. Als de kuikens gedroogd zijn worden ze gesekst. Dit wil zeggen: haantjes? en hennetjes? gescheiden.

      http://hklinken.www.cistron.nl/babbelskw299.doc

      • kuikens uitbroeden

      Er is niets mooiers dan een broedse kip een aantal eieren laten uitbroeden en de jongen laten groot brengen. Er kleven ook nadelen aan deze methode, vooral voor een fokker die een flink aantal kuikens wil uitbroeden. Voor deze fokkers is een broedmachine de enige aangewezen weg.

      http://www.zobk.nl/foktipsnatuurlijkbroeden.htm,

      Kuikens worden dikwijls nog uitgebroed in broedsystemen waar men voor de temperatuur en vochtigheid van de incubatoren waarden gebruikt die tientallen jaren geleden als optimaal werden beschouwd.

      http://www.kuleuven.ac.be/doctoraatsverdediging/0304/027.htm,

      met adjectief ervoor


      • donzige kuikens
      • jonge kuikens

      Vele eendvogels leggen eieren in Artis. Jammer genoeg zijn de risico's te groot om de vogels zelf voor hun eieren en kroost te laten zorgen. Te weinig jongen komen groot. Eksters, meeuwen, ratten, blauwe reigers en parasieten eisen hun tol. Daarom worden de meeste eieren verzameld en in de machine of onder een pleegmoeder (b.v. een broedse kip) uitgebroed. In het Broedmachinehuis zijn in het voorjaar dan ook vele donzige kuikens van allerlei snit te bewonderen.

      http://www.artis.nl/main.php?pagina=paginas/t/dierentuin/vogels/vogelweide.html

      De pluimveehouder koopt zijn leghennen bij een gespecialiseerd opfokbedrijf. De hennen zijn dan ongeveer zeventien weken oud. Het opfokbedrijf op zijn beurt koopt de jonge kuikens van een gespecialiseerde broederij. Hier worden bevruchte eieren uitgebroed in verwarmde broedkasten.

      http://www.blijmeteenei.nl/

      De huilende wolf had een paar gele veertjes aan een van de mondhoeken hangen. Die moesten van de jonge kuikens zijn, die de verantwoordelijke biologen hadden uitgezet.

      Boter halen, Harry Bouts,

      met ander, nevengeschikt substantief


      • kippen en kuikens

      Op onze boerderij lopen zo'n honderd melkgeiten, een zestigtal lammeren, kippen en kuikens, wat hangbuik-zwijntjes en een kalfje.

      http://www.geitenboerderij.nl/

      Voorbij het terrein van de gemeentelijke reiniging lag de kippenboerderij. Grote schuren, loodsen en hokken van de kippenkremers. Kippenkremers en eierkremers, de boeren die eieren en pluimvee aan de Duitse kantines leverden, ook met manden vol kippen en kuikens op de markt stonden, en rondtrokken met hun handel.

      De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

      voorafgegaan door als


      • als kuikens krioelen
      • als kuikens lopen
      • als kuikens volgen

      Het betekende dat ze haar domicilie, haar zeskamerwoning moest verlaten en opgesloten werd met vrouwen wier kinderen als kuikens om hen heen krioelden, vrouwen die ze moest onderhouden met loos gepraat.

      De langverwachte, Abdelkader Benali,

      De hele tijd liepen de drie zussen in haar spoor, als kuikens achter een kloek.

      Het goddelijke monster, Tom Lanoye,

      Ze volgen Roger als kuikens een kip.

      Kras, Peter Terrin,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als deel van een samenstellende samenstelling


      kuiken 2.1

      vlees van een jonge kip of haan als gerecht; vlees van het piepkuiken als gerecht

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Kuiken…

      is voedsel

          Algemene voorbeelden


          Een piepkuiken is eigenlijk een kippenkuiken dat slechts enkele weken oud is. In principe zijn deze kuikens te jong voor verbruik. Men wacht tot ze 5 tot 6 weken oud zijn en een gewicht van 250 g tot 300 g bereiken.

          http://www.xquis.com/_scripts/search_products.pl?query=17

          Zet de piepkuikens op een rooster in een braadslee in de oven en laat ze circa 40 minuten staan, waarbij u ze twee of drie keer met het braadvet bedruipt, tot ze goudbruin zijn. De kuikens zijn gaar wanneer u de poot makkelijk op en neer kunt bewegen. Serveer de piepkuikens en geef er de warme saus apart bij.

          NRC,

          Als u de piepkuikens van tevoren gaat pocheren, kunt u ze in het pocheernat laten afkoelen. Neem de piepkuikens dan uit het pocheernat, zeef het en gooi de groenten en specerijen weg. Doe de kuikens terug in de pan, giet er de helft van het nat over en gebruik de rest van het nat voor de saus.

          NRC,

          Woordfamilie


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          kuiken 2.2

          afbeelding

          Bron: ianus
          ( CC BY-NC-SA 2.0 )

          voorstelling van een kuiken in een afbeelding, een beeldje, een speeltje e.d.

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 2.0 : 2.2

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een kuiken…

          is een voorstelling

              Algemene voorbeelden


              De firma Sphinx bracht een paar jaar geleden urinoirs met een ingebakken vlieg op de markt. De vlieg bewoog niet. Dat was saai. De lol was er snel af. Mannen kunnen nu mikken op stickers van dames in badpakken die verdwijnen als zorgvuldig is gericht. Er zijn stickers met dartborden, met als ultiem mikpunt de bull's eye, candid camera's en ontploffende bommen. Kinderen kunnen mikken op kikkers, kuikens, vlinders, schoolborden.

              De dieven zijn al gaan slapen, Leo Pleysier,

              Een leuke dierenkaart, geschikt voor alle gelegenheden, met een oekie konijn en kuiken!

              http://babyenkind.sendasmile.com/card/27783/home/oekie+dierenkaart+-+konijn+en+kuiken

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              kuiken 3.0

              onnozel of dom persoon; onnozel of dom meisje, onnozele of domme jongen; uilskuiken

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een kuiken…

              is een persoon

              • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is onwetend, dom
              • [Gedrag] gedraagt zich onnozel of dom

                Algemene voorbeelden


                De rubberboot nadert snel, doelgericht. De grote mensenleider neemt de roeispanen van Jens over. Hij moet iets doen. De roeiboot tegen de oever laten vastlopen zou helemaal te gek zijn. Hij keert het bootje en begint zelf in de richting van de belagers te varen. 'Wat doet u nu?' roept Jens. 'Laten zien dat je niet bang bent.' 'U bent gek.' 'En jij bent een kuiken.'

                Vertezucht, Jef Aerts,

                'Weet je wat hij ooit tegen een meisje van mijn groep zei: "Jij bent totaal geconstipeerd. Jij bent een en al frustratie. En weet je waarom? Omdat je geilt op mij. Raak me aan. Vooruit, raak me aan." Maar het meisje kon alleen maar huilen en wij, kuikens, bleven aan onze stoel gespijkerd alsof we doof, blind en verlamd waren. Maar het moet gezegd: hij heeft van ons acteurs en actrices gemaakt. Ik kan alleen nog op het toneel iets voelen.'

                Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

                Woordfamilie


                Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen