leeuw/Leeuw


leeuw 1.0

afbeelding

Bron: Tim Muttoo
( CC BY-SA 2.0 )

groot, bruin, katachtig roofdier uit Afrika en India, waarvan het mannetje imposante manen heeft

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een leeuw…

is een zoogdier; is een dier

  • [Afmeting] heeft een schofthoogte van 1 tot 1,28 m en is 1,4 tot 2,5 m lang
  • [Geluid] brult, gromt; maakt een brullend en grommend geluid
  • [Kleur] is beigebruin
  • [Bouw] heeft een krachtige en atletische lichaamsbouw; is gewerveld; heeft vier poten
  • [Deel] heeft als mannetje manen; heeft een brede kop, een korte snuit en relatief kleine, ronde oren
  • [Voortplanting] brengt de jongen levend ter wereld
  • [Plaats] leeft in gevangenschap in dierentuinen en circussen
  • [Woongebied] leeft in steppegebieden in Afrika en komt ook voor in het Gir Forest National Park in India
  • [Leeftijd] wordt 15 tot 24 jaar oud; wordt als jong welp genoemd
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft een sterk ontwikkeld jachtinstinct
  • [Gedrag] is een vleeseter; is sociaal en leeft in een groep of troep; jaagt alleen, in paren of in een groep
  • [Waardering] wordt beschouwd als een gevaarlijk dier
  • [Voorstellingswijze] wordt beschouwd als de koning der dieren; is een symbool van macht en moed en wordt daarom gebruikt in wapens van verschillende landen, steden en streken

Wetenschappelijke naam: Panthera leo

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Mammalia; Zoogdieren
Orde Carnivora; Roofdieren
Familie Felidae; Katachtigen
Geslacht Panthera
Soort Panthera leo

Algemene voorbeelden


Meestal gaan leeuwen op jacht als het al een beetje donker wordt. Overdag rusten en slapen ze. Ze kunnen enorm goed zien, zelfs in de duisternis! Gewoonlijk jagen de leeuwinnen. De mannelijke leeuw helpt bijna nooit bij de jacht en toch mag hij steeds eerst eten van de buit! Hij sleept de prooi naar de schaduw en eet ervan tot zijn buikje rond is. Dan mogen de leeuwinnen en de jongen de rest opeten.

http://www.kinderenwebhotel.be/dierentuin/images/Leeuw/leeuw.htm,

Elke groep heeft zijn eigen territorium. Dat is een plaats waarover zij de 'baas' zijn. Als er dan toch een vreemd mannetje probeert binnen te dringen, dan gaat de mannelijke leeuw van de groep erop af. Als er vrouwelijke indringers zijn, dan gaan de vrouwtjes van de groep erop af.

http://www.kinderenwebhotel.be/dierentuin/images/Leeuw/leeuw.htm,

Alle hokken moeten steeds weer worden schoongemaakt, want anders wordt het een beestenbende. Verder moeten alle dieren natuurlijk te eten krijgen. En dat is niet altijd een ongevaarlijk karweitje. Want de leeuwen eten niet bepaald uit je hand.

NRC,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een hongerige leeuw

Nu is de kans dat wij tegenwoordig oog in oog komen te staan met een hongerige leeuw niet meer zo groot.

http://people.a2000.nl/bsiffels/documenten/hyperventilatie.htm

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een brullende leeuw

Ik doe het geluid van een brullende leeuw na terwijl ik zacht in haar nek bijt.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

met substantief ervoor


  • een groep leeuwen
  • een troep leeuwen

Een groep leeuwen in het Zuid-Afrikaanse Kruger Park doet zich tegoed aan mensen die te voet uit Mozambique vluchten.

De Standaard,

Een troep leeuwen bestaat meestal uit ongeveer twaalf à vijftien volwassen vrouwtjes, hun jongen en maximaal zes mannetjes. De vrouwtjes in de troep zijn altijd familie, zussen, moeders, dochters, tantes etc. Ieder vrouwtje heeft dan ook dezelfde macht.

http://leeuwen.weebly.com/de-troep.html

met ander, nevengeschikt substantief


  • leeuwen en tijgers

Dus, ja, haaien verzorgen een broodnodige dienst. Aasetende vogels evenzo. Wellicht zullen leeuwen en tijgers en andere grote katten een gelijksoortige "karkas verwerkingsdienst" voor ons verzorgen op het vaste land.

http://www.e-watchman.be/postzakken/2003_25_29_juni_5_juli.html,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


leeuw 2.0

heldhaftig, moedig of sterk persoon; iemand die de beste is in zijn soort en boven anderen uitsteekt

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een leeuw…

is een persoon

      Algemene voorbeelden


      De Vlaamse vrijheidsstrijders, die wij zo als leeuwen hebben vereerd, stormden ineens aan mijn geestesoog voorbij als de pioniers-schenders van de oorlogswetten.

      De Standaard,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      leeuw 3.0

      beeld of afbeelding van een leeuw

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een leeuw…

      is een voorstelling

          Algemene voorbeelden


          Ik kijk naar de onooglijke zuil, hoog boven het massief stenen voetstuk [...]. In mijn geschiedenisboek staat er een afbeelding van. Alleen heb ik me die zuil veel groter voorgesteld, majestueus, door grimmige leeuwen geschraagd.

          De reis, Rose Gronon,

          De leeuw is ons lokale embleem en we hebben overal leeuwen: in de fonteinen op onze pleinen, waar ze water in de bassins spuwen, voor onze bankgebouwen, in onze parken.

          De jongste pop, Rosario Ferré,

          Combinatiemogelijkheden


          met adjectief ervoor


          • een bronzen leeuw
          • een marmeren leeuw
          • een stenen leeuw

          Na ons huwelijk – we reden in een taxi naar het stadhuis en aten 's middags een ijsje tussen de bronzen leeuwen in het Lezamapark, de enige festiviteit waaraan we ons bezondigden – betrokken we een tweekamerflat in een buitenwijk, niet ver van de Rïo de la Plata.

          Voel maar, Jan Brokken,

          Het is geen groot gebouw met zuilen en staatsietrappen. Er liggen geen marmeren leeuwen bij de ingang en aan de zijwanden hangen geen ijzeren brandladders.

          De Standaard,

          Wat hij verwacht had, was een statig buiten, op zijn minst met een paar stenen leeuwen naast de ingang van een oprijlaan. Maar er was geeneens een oprijlaan.

          Het feest, Herman Pieter de Boer,

          Vaste verbindingen


          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          Leeuw 3.1

          de Leeuw van Waterloo, het herdenkingsmonument voor de Slag bij Waterloo (1815) dat op bevel van koning Willem I van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden opgericht werd ter ere van zijn zoon, de prins van Oranje

          Algemene voorbeelden


          Het Franstalige Brusselse secundair onderwijs lag gisteren zo goed als lam. In de voormiddag stapten ook enkele honderden betogers op in Waterloo. Een dertigtal studenten beklom de heuvel waarop de Leeuw staat.

          De Standaard,

          Leeuw 3.2

          de Gouden Leeuw, het gouden beeldje van een gevleugelde leeuw dat als filmprijs uitgereikt wordt op het filmfestival van Venetië

          Algemene voorbeelden


          Hoffman krijgt zijn leeuw vanavond al in handen, wanneer zijn film Sleepers de Mostra opent.

          De Standaard,

          leeuw 4.0

          afbeelding van een leeuw als symbool in de wapenkunde, bijvoorbeeld een klimmende, klauwende of liggende leeuw in een wapenteken of vlag; heraldische leeuw

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een leeuw…

          is een voorstelling

              Algemene voorbeelden


              En dan is er het onbegrijpelijke logo van Vlaanderen 2002. Lemahieu vindt een leeuw nochtans een ideaal symbool. "Maar nu komt hij vaak agressief over, met rode tong en nagels."

              De Standaard,

              De socialistische afgevaardigden in het Bulgaarse parlement hebben donderdag met een vertraging van vijf jaar ingestemd met het nieuwe nationale wapen: een leeuw tegen een rode achtergrond.

              De Standaard,

              De aanhangers van de Vlaamse graaf werden de Liebaarts genoemd. Op het schild van de graaf staat een klauwende 'liebaart' (dat is een oud woord voor een soort luipaard). Later werd het beest een leeuw genoemd.

              http://www.bop.vgc.be/tijdschriften/kits/020601/achtergrond.html

              De leeuw verscheen als heraldisch meubel in de loop van de 13e eeuw in Europa het eerst op een metalen grafzerk van Godfried Plantagenet, graaf van Anjou, van omstreeks 1151.

              http://users.skynet.be/egmp/artikels/Muntkl24A.pdf.,

              Stilaan werd de adelaar het embleem van de Duitse keizer en de leeuw het dier van zijn tegenstanders.

              http://users.skynet.be/egmp/artikels/Muntkl24A.pdf.,

              Combinatiemogelijkheden


              met adjectief ervoor


              • een heraldische leeuw

              De tweede oudste heraldische Europese leeuw is die van de graaf van Vlaanderen Philips van den Elzas op zijn zegel van 1162.

              http://users.skynet.be/egmp/artikels/Muntkl24A.pdf.,

              Het Gille-kostuum bevat enkele expliciete verwijzingen die geen twijfel over de historische en geografische oorsprong laten bestaan: de rood-zwarte leeuwen die op het hemd en de broek zijn genaaid, zijn de heraldische leeuwen uit het wapenschild van de provincie Henegouwen.

              http://www.laetare.be/nl/Perso_Gil3_nl.htm

              met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


              • een klauwende leeuw
              • een klimmende leeuw

              Terwijl de patriciërs zich aansloten bij de Franse koning (wat hen de naam Leliaarts opleverde, naar de Franse Koningslelie), verenigden de anderen zich rond de Graaf (en noemden zich Klauwaarts naar de klauwende leeuw in het blazoen van het Graafschap Vlaanderen).

              http://user.online.be/~oll05141/vl/geschiedenis.html

              Het verhaal begint eigenlijk in 1814, toen onder een hoop papieren op een vergeten plek in het Gentse stadhuis een merkwaardig vijftiende-eeuws stedelijk krijgsvaandel opdook. Het draagt het wapen van de stad: de maagd van Gent, een klimmende leeuw en de letter G.

              De Standaard,

              met adjectivisch voltooid deelwoord


              • een gekroonde leeuw

              Een gekroonde leeuw kwam voor in het wapenschild van het vroegere koninkrijk Bulgarije.

              De Standaard,

              Vaste verbindingen


              de Vlaamse Leeuw

              Zie: Vlaamse Leeuw

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              leeuw 4.1

              persoon die, volk of land dat een leeuw als symbool of wapen voert

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 4.0 : 4.1

              Vaste verbindingen


              leeuw 5.0

              knuffeldier of speelgoeddier in de vorm van een leeuw; knuffelleeuw; speelgoedleeuw

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een leeuw…

              is een voorwerp

                  Algemene voorbeelden


                  Knuffeldieren en pluche. Leeuw zittend 45 cm. Knuffel.

                  http://www.miniatuur-speelgoed.nl/knuffeldieren-en-poppen/leeuw-zittend-45-cm-knuffel.html

                  Combinatiemogelijkheden


                  met adjectief ervoor


                  ( In het voorbeeld in toepassing op de Boekenleeuw, een jaarlijkse Vlaamse literatuurprijs voor het beste Nederlandstalige jeugdboek van een Vlaamse jeugdauteur.)
                  • een pluchen leeuw

                  Om de inspiratie te bevorderen zit er voortaan ook een indrukwekkende pluchen leeuw op het bed of op het bureau van deze auteur, die net als Bart Moeyaert ook nog genomineerd is voor De Gouden Uil waarvan de uitslag op 15 maart bekend wordt gemaakt.

                  De Standaard,

                  Woordfamilie


                  Als deel van een afleiding


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  Leeuw 6.0

                  (wetenschap; natuurkunde en astronomie)

                  sterrenbeeld aan de noorderhemel, waarin men het figuur van een liggende leeuw kan zien als men de sterren die er deel van uitmaken met lijnen verbindt; vijfde teken van de dierenriem

                  Betekenisbetrekking


                  metafoor
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 6.0

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Leeuw…

                  is een sterrenbeeld

                  • [Vorm] heeft min of meer de vorm van een liggende leeuw
                  • [Geheel] maakt deel uit van de dierenriem
                  • [Plaats] staat aan de noorderhemel, tussen de Maagd en de Kreeft
                  • [Rang of hiërarchische positie] is het vijfde teken van de dierenriem

                  Algemene voorbeelden


                  De lentesterrenhemel: zaterdag 13 april, 20 u.-23 u., een verkenning van de sterrenbeelden Leeuw en Grote Beer met hun verschillende heldere en zwakke galaxieën.

                  http://www.urania.be/php-txt/upload/jaar2002.pdf,

                  Laag in het zuidoosten steekt de Schorpioen eventjes haar kop boven de horizon, terwijl de Leeuw naar de westelijke horizon duikt.

                  De Standaard,

                  Woordfamilie


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  Leeuw 7.0

                  (astrologie)

                  iemand die geboren is in het tijdvak waarin de zon zich bevindt in het teken Leeuw (van 23 juli tot en met 23 aug); iemand met de Leeuw als sterrenbeeld

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een Leeuw…

                  is een persoon

                  • [Tijd] is geboren tussen 23 juli en 23 augustus
                  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] wordt geassocieerd met eigenschappen als vuur, hartstocht, autoriteit, karakter, uitstraling

                    Algemene voorbeelden


                    De leeuw voelt zich gekwetst wanneer zijn kennis, zijn wijsheden en zijn grootmoedigheid niet naar behoren gewaardeerd worden.

                    http://www.spiritueelmagazineonline.com/astrologie/astrologie.htm

                    "Hij is een juli-mens, een leeuw - leeuwen passen heel goed bij mij," zei Felicia vergenoegd.

                    Morgenster, Jaap Scholten,

                    Woordfamilie


                    Als deel van een afleiding


                    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen