meel 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Meel…
is een stof; is voedsel
- [Kleur] is gebroken wit, grauw, heel lichtbruin of lichtgrijs
- [Geheel] is een ingrediënt van deeg
- [Functie] wordt gebruikt voor het bakken van brood; is een van de belangrijkste ingrediënten in ons voedsel
- [Grondstof] wordt gemaakt van tarwe, rogge, haver, boekweit, maïs, rijst, enz.
- [Plaats] wordt gemalen in een maalderij; werd vroeger gemalen in molens, bijvoorbeeld een windmolen of watermolen; wordt op kleine schaal nog wel ambachtelijk in molens gemalen; wordt opgeslagen in silo's
- [Behandeling of bewerking] is gemalen graan
- [Instrument] wordt in de fabrieken gemalen met walsen; werd in molens gemalen met maalstenen
- [Toepassingsgebied of bereik] wordt in het geval van tarwemeel gewoon 'meel' genoemd, maar andere meelsoorten worden meestal aangeduid met een samenstelling, zoals 'roggemeel' en 'maïsmeel'
Algemene voorbeelden
De voornaamste graansoort voor brood is tarwe. Een tarwekorrel bestaat uit een meelkern, zemelen en een kiem. Meel is gemalen graan met zemel en kiem en bloem is gemalen graan zonder zemel en kiem. Naarmate het brood donkerder van kleur is, is er meer meel in verwerkt; zo bestaat volkorenbrood uit alleen meel. Voor witbrood wordt alleen bloem verwerkt.
Meel is gemalen graan. Het wordt gemaakt van rogge, tarwe, haver, boekweit, maïs en rijst. Het graan kan in meer of in mindere mate uitgemalen zijn; dit heet de uitmalingsgraad. Een uitmalingsgraad van 100 betekent dat 100 kilo graan 100 kilo meel oplevert. Bloem heeft een lage uitmalingsgraad (er is dus veel uit weggemalen) en is gezeefd waardoor zemelen en kiemdeeltjes zijn verwijderd. Bloem wordt gemaakt van tarwe, rogge, maïs en rijst.
De werking gaat als volgt: het graan komt van bovenaf tussen de twee molenstenen, die draaien dan in tegengestelde richting van elkaar en vermalen zo de graankorrels tot meel. Het meel gaat dan via de groeven naar buiten. Het systeem zoals ik u nu heb uitgelegd wordt al 125 jaar toegepast hier. En nu nog steeds maar dan met modernere machines. Voor er molens waren die op stoom of op elektriciteit werden aangedreven maakte men gebruik van wind- en/of watermolens.
Stel je voor, een bakker wil brood bakken maar heeft geen meel. De molenaar zegt hier heb je een zak. En de boer geeft gratis graan aan de molenaar. De bakker bakt brood en deelt dat uit, onder andere aan de molenaar en de boer. Voor niets natuurlijk. De kadootjesekonomie! Het tegendeel van een graai-ekonomie.
Meelverbeteraars (E 920-928) worden aan meel of deeg toegevoegd om de bakeigenschappen te verbeteren of het meel witter te maken.
Molenaar Patrick Geryl maalt hier voor enkele Koksijdse bakkers het meel waarmee ze Koksijdse koekjes en brood bakken.
Kakkerlakken zijn alleseters. Ze houden van levensmiddelen zoals meel en brood, maar ook oud papier, textiel en leer vinden ze niet te versmaden.
De gekiemde gerst of het meel daarvan is de grondstof voor de bierbrouwerijen, waar fermentatie plaatsvindt tot wort en daarna bier.
Combinatiemogelijkheden
met adjectivisch voltooid deelwoord
- uitgezeefd meel
Bloem is [...] altijd uitgezeefd meel.
met substantief ervoor
- een zak meel
Ze zagen haar niet toen ze de volgende dag terugkwam want ze had zich verkleed als een oud Tibetaans vrouwtje en schuifelde dubbelgebogen langs hen heen, onder het gewicht van een zak meel.
Vaste verbindingen
Spreekwoorden
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- achtermeel
- bakkersmeel
- bakmeel
- boekweitmeel
- broodmeel
- cakemeel
- gerstemeel
- gerstemoutmeel
- gortemeel
- graanmeel
- griesmeel
- grofmeel
- gruttenmeel
- halfmeel
- havermeel
- havermoutmeel
- ketanmeel
- kindermeel
- koekjesmeel
- maïsglutenmeel
- maïsgriesmeel
- maïsmeel
- moutmeel
- pannenkoekenmeel
- pannenkoekmeel
- rijstemeel
- rijstmeel
- roggemeel
- tarwegriesmeel
- tarwemeel
- tempurameel
- voedermeel
- voermeel
- volkorenmeel
- witmeel
- zetmeel
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- meelarbeider
- meelastma
- meelbaal
- meelbal
- meelballetje
- meelbes
- meelbestoven
- meelbloem
- meelbus
- meelconsumptie
- meeldauw
- meeldeeltje
- meeldraad
- meelfabriek
- meelfabrikant
- meelgat
- meelgerecht
- meelhandel
- meelhandelaar
- meelkern
- meelkist
- meelknoedel
- meelkoek
- meelkuip
- meellichaam
- meelmalen
- meelmengsel
- meelmijt
- meelmolen
- meelmolenaar
- meelmot
- meelpannenkoek
- meelpoeder
- meelpot
- meelprijs
- meelproducent
- meelproduct
- meelproductie
- meelrantsoen
- meelreuk
- meelroller
- meelschep
- meelschijf
- meelsector
- meelsoort
- meelspijs
- meelstof
- meelstreep
- meeltor
- meelveeg
- meelverbeteraar
- meelvoeder
- meelvoer
- meelvorm
- meelworm
- meelwurm
- meelzak
Als deel van een samenstellende afleiding
meel 2.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Meel…
is een stof
Algemene voorbeelden
Het Manihot-geslacht heeft dan weer wortelknollen die zeer zetmeelrijk zijn. Ze zijn de belangrijkste zetmeelplanten van tropisch-Amerika: de algemene naam ervoor is cassave, maar het meel ervan is bij ons beter bekent als tapioca en de plant als maniok of mandioca.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
meel 3.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Meel…
is een stof
Algemene voorbeelden
Er bestaat een analysemethode waarmee de aanwezigheid van dierenmeel in samengesteld voeder kan worden aangetoond. Hoewel momenteel deze methode de veiligste is, biedt ze geen volledige garantie voor de desactivering van het agens dat voor BSE verantwoordelijk is. Daarom werd beslist het gebruik van meel afkomstig van zoogdieren volledig te verbieden.
De cryogene techniek wijkt in de zin af van de gangbare granuleringstechniek dat de afgedankte autobanden onder een extreem lage temperatuur tot korrels en meel worden verwerkt.
Het bedrijf Trockenwerk Thüringen uit het Duitse Apoldo vermaalt broodafval tot meel voor mengvoeders.
Oorspronkelijk dachten de wetenschappers dat BSE op runderen werd overgedragen via de voeding door de toevoeging, in het Verenigd Koninkrijk, van meel afkomstig van karkassen van schapen die zelf door scrapie werden besmet en dit in meel bestemd voor nutsdieren.
De fabrikanten van dierenvoeder hebben meel van vlees, slachtafval en beenderen, afkomstig van het slachthuisafval, gebruikt om het veevoeder te verrijken met goedkope grondstoffen rijk aan eiwitten (met een hoge biologische waarde in vergelijking met plantaardige eiwitten) en aan energie.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- dierlijk meel
Varkens zijn, net als mensen, alleseters. Zowel hun kauw- als verteringsapparaat is daar op gebouwd. Varkensvoer bevat daarom altijd dierlijk meel.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
meel 3.1
Semagram (extra betekenisinformatie)
Meel…
is een stof
Algemene voorbeelden
Sommige bloemen laten het meel niet door insekten verspreiden, maar door vogels, hagedissen of zelfs vleermuizen, zoals wilde bananebloemen doen.