mei 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Mei…
is een maand; is een periode; is een tijd
- [Deel] bestaat uit 31 dagen
- [Geheel] maakt deel uit van het jaar en is een echte lentemaand
- [Rang of hiërarchische positie] is de vijfde maand van het jaar op de gregoriaanse kalender
- [Duur] duurt 31 dagen
- [Ordening of volgorde] wordt voorafgegaan door de maand april en gevolgd door de maand juni
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is de maand waarin alles bloeit en waarin het vaak mooi, aangenaam warm en niet te heet is; is traditioneel de maand waarin (in België) op 1 mei de Dag van de Arbeid wordt gevierd en (in Nederland) op 4 mei de Dodenherdenking plaatsvindt; is de maand waarin op 5 mei de bevrijding van Nederland wordt herdacht; is de maand waarin vaak Pinksteren gevierd wordt; is de maand waarin vaak het vakantiegeld wordt uitgekeerd; is de maand waarin, op de tweede zondag, Moederdag gevierd wordt
Algemene voorbeelden
Als de ambtenaar ouder is dan 60, komt er per jaar een extra vakantiedag bij. Tijdens de vakantieperiode ontvangt de ambtenaar gewoon zijn maandwedde. Daarnaast ontvangt hij in de loop van de maand mei nog extra vakantiegeld.
In 1990 heeft de regering de vijfde mei aangewezen als jaarlijkse nationale feestdag. Hiermee kwam een einde aan de situatie dat 5 mei alleen eens in de vijf jaar een nationale feestdag was.
De Dag van de Arbeid en Zorg, 1 mei, wordt voortaan een nationale feestdag en een vrije dag, zoals in de meeste ons omringende landen.
De komst van vijftig Canadese veteranen naar Nieuwleusen staat centraal bij het bevrijdingfeest dat op 5 mei wordt gehouden.
Het is mei 1968. In Parijs is de spanning te snijden, de studentenopstand is in volle gang. Overal worden barricaden opgeworpen .
Labour ligt in de peilingen zo ver voor dat het land naar alle waarschijnlijkheid onder socialistische leiding de nieuwe eeuw binnenglijdt. Premier John Major geeft de voorkeur aan 1 mei - internationaal een socialistische feestdag - zodat de parlementsverkiezingen samenvallen met die voor de lokale raden.
Regelmatig laait de discussie weer op of er nu wel of geen officiële Duitse vertegenwoordiging moet worden uitgenodigd bij de Nationale Herdenking. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft daar een genuanceerd standpunt over dat echter niet altijd even zorgvuldig in de media wordt weergegeven.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- aanstaande mei
met adjectivisch voltooid deelwoord
- afgelopen mei
met voorzetselgroep
- in mei van dat jaar
- in mei van dit jaar
- in mei van vorig jaar
- 4 mei om 20.00 uur
- 5 mei om 15.00 uur enz.
in voorzetselgroep
- half mei
- in mei
- midden mei
- na mei
- per mei
- rond mei
- sedert mei
- sinds mei
- tegen mei
- tot mei
- vanaf mei
- van mei tot augustus enz.
- de derde, laatste enz. week van mei
- de derde, laatste enz. dag van mei
- de eerste zaterdag, zondag enz. van mei
met substantief ervoor
- begin mei
- eind mei
- de maand mei
- (vorig) jaar mei
met telwoord ervoor
- vijftig meien geleden
Je hoort wel eens zeggen dat Nederland vijftig meien geleden bevrijd is door de yankees
- 1 mei
- 2 mei
- 3 mei
- 4 mei
- 5 mei
- 6 mei
- 7 mei
- 8 mei
- 9 mei
- 10 mei
- 11 mei
- 12 mei
- 13 mei
- 14 mei
- 15 mei
- 16 mei
- 17 mei
- 18 mei
- 19 mei
- 20 mei
- 21 mei
- 22 mei
- 23 mei
- 24 mei
- 25 mei
- 26 mei
- 27 mei
- 28 mei
- 29 mei
- 30 mei
- 31 mei
- vier mei
- vijf mei
- tien mei
- de eerste mei
- de tweede mei
- de derde mei
- de vierde mei
- de vijfde mei
- de tiende mei
met telwoord erachter
- mei 1940
- mei 1945
- mei 1968
- mei 2000
- mei 2018 enz.
- mei '45
- mei '68
- mei '97
- mei '98 enz.
met aanwijzend voornaamwoord
- mei dat jaar
- mei dit jaar
overig
- medio mei
Vaste verbindingen
1 mei
-
Vormvariant: de eerste mei; één mei
Dag van de Arbeid, een internationale feestdag voor socialisten waarop traditioneel betogingen van arbeiderspartijen of hun sympathisanten worden gehouden die - ook traditioneel - vaak tot onlusten aanleiding gevenHierbij ook samenstellingen als: 1 meidemonstratie, 1 meifeest, 1 meiprotest en 1 meiviering.Het mooiste opstel gaat over 1 mei. Met hoofdletter: lk citeer: 'Op 1 mei vieren wij het feest van de Arbeid. Dan hebben wij vrijaf en moet vader niet werken. Die dag denken wij aan alle arbeiders , want we kunnen ze niet missen.'
Nu heeft Nederland met slechts zeven feestdagen en een wettelijk verplicht minimum van 20 vakantiedagen de minste verplicht vrije dagen in de Europese Unie. Zo zou – net als elders in Europa – de eerste mei gevierd kunnen worden.
Spreekwoorden
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- meiavond
- meibeweging
- meibijeenkomst
- meibloesem
- meibock
- meibockbier
- meiboom
- meiboter
- meicijfers
- meicomité
- meicommissie
- meiconcert
- meidag
- meidemonstratie
- meidoorn
- meidrank
- meifeest
- meifestival
- meifoor
- meihemel
- meiherdenking
- meikaas
- meikermis
- meikers
- meikever
- meiklokje
- meiknol
- meiknolletje
- meilicht
- meilucht
- meimaand
- meimiddag
- meimorgen
- meinacht
- meinummer
- meiochtend
- meioptocht
- meiparade
- meiprogramma
- meiraap
- meireces
- meiregen
- meirevolte
- Meirevolutie
- meistaking
- meistoet
- meitelling
- meitemperatuur
- meivakantie
- meiveld
- meivergadering
- meiviering
- meivis
- meiweek
- meiwijn
- meiwind
- meizoentje
- meizon