mosterd


mosterd 1.0

afbeelding

Bron: Rainer Zenz
( CC BY-SA 3.0 )

(eten, drinken en genotmiddelen)

scherpe, bruingele kruidenpasta van gemalen mosterdzaadjes die als smaakmaker aan eten kan worden toegevoegd

Semagram (extra betekenisinformatie)


Mosterd…

is een kruidenpasta; is voedsel

  • [Kleur] is bruingeel of geel
  • [Smaak] heeft een licht scherpe tot zeer scherpe smaak
  • [Ingrediënt] bestaat uit gemalen gele of zwarte mosterdzaadjes, azijn, water, suiker en zout; bevat soms ook andere kruiden
  • [Structuur] is zeer fijn tot grof
  • [Functie] is een smaakmaker; is een kruiderij
  • [Grondstof] wordt gemaakt van gemalen mosterdzaadjes
  • [Gebruikswijze] wordt vooral gebruikt als smaakmaker, bijvoorbeeld op worst in hotdogs, bij vleeskroketten of bitterballen, op de kaas van een boterham met kaas; wordt verwerkt in dressings en sauzen, bv. mosterdsaus

Algemene voorbeelden


Jeremiah Colman, eigenaar van een graanmolen in Norwich, begon in 1823 met de productie van mosterd [...]. In 1866 ontving Colman's mosterd een koninklijke onderscheiding uit handen van koningin Victoria.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

De scherpe smaak van mosterd wordt veroorzaakt door mosterdolie. Alle koolgewassen bevatten deze olie. Bij verhitting veroorzaakt die de beruchte bloemkool of spruitjesgeur. Mosterd bevat een heel sterke variant, die in de levende plant aan suikermoleculen is gebonden en pas gaat geuren als door kneuzing vrijgekomen enzymen de suiker kunnen afbreken.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Roer de honing en de mosterd in een kommetje door elkaar.

http://www.zibb.nl/horeca/artikel.asp?artnr=561863,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • gele mosterd
  • grove mosterd
  • milde mosterd
  • scherpe mosterd

Een bijpassend recept: 4 kipfilets, 1 bosje lenteuitjes, 4 pruneaux/gedroogde pruimen, 4 plakjes bacon, 50 gram boter. Voor de saus: 1 eetlepel bruine suiker, 1 eetlepel vloeibare honing, 1 eetlepel scherpe gele mosterd. Snijd de kipfilets met een scherp puntig mes aan de dikke zijkant een beetje open, zodat er een holte ontstaat die gevuld kan worden.

NRC,

In grove mosterd, ook gemaakt van zwarte en bruine mosterdzaadjes, is een gedeelte van de gekneusde mosterdzaadjes zichtbaar.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Een mildere mosterd is Engelse mosterd, gemaakt van zwarte en sarepta mosterdzaadjes en wat witte mosterdzaadjes.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Voor 3-4 porties: 400 gram vastkokende aardappelen, geschild 350 gram gekookte worst of verse worst, 100 gram friseé, gewassen en gedroogd. Voor de vinaigrette: 1 theelepel dijonmosterd (of andere scherpe mosterd), 2 1/2 eetlepel wijnazijn zout en versgemalen peper, 7-8 eetlepels olijfolie, 2 eetlepels fijngehakte peterselie.

NRC,

  • Doesburgse mosterd
  • Engelse mosterd
  • Franse mosterd
  • Zaanse mosterd

Heerlijk gegeten, vooraf een spicy beefsalad met glasnoedles, heerlijk, pittig, mischien iets teveel koriander - daarna een licht gebonden soepje van Doesburgse mosterd met gerookte paling en als hoofdgerecht een kalfsoestertje met Parmaham en eendenlever in een jus van laurier.

http://www.iens.nl/restaurantsVan/Nederland/restaurant.htms?p=Noord-Brabant=Boxtel=16064,

Een mildere mosterd is Engelse mosterd, gemaakt van zwarte en sarepta mosterdzaadjes en wat witte mosterdzaadjes.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

De vinaigrette is op basis van een mespunt Franse mosterd, zout en versgemalen zwarte peper, 1 eetlepel sherryazijn, 3 eetlepels druivenpitolie, 1 eetlepel olijfolie.

NRC,

In plaats van sesamolie kun je ook ketchup nemen en de chilisaus vervangen door een lik Zaanse mosterd, dan worden het vanzelf nieuwe Hollandse eieren.

NRC,

in voorzetselgroep


  • met mosterd

'En doe maar een kroket erbij. Ik heb honger. Twee kroketten, met mosterd.'

Het meesterstuk, Anne Enquist,

Het weekend was dus toch wel weer een genot hoor, lekker een bakkie bami en wat kan een boterham met kaas en mosterd toch een culinair hoogstandje zijn!

http://www.vdbie.nl/wh/Columns/wh/2003/week16-Blakeren.htm,

Giet de linzen af en breng ze met mosterd, zout en peper op smaak.

NRC,

Zij wuifden naar het huis en de dahlia's en de barstensvolle tante Violet die net een kwart kilo hoofdvlees met mosterd had gegeten van verdriet omdat Louis wegging.

Het verdriet van België, Hugo Claus,

Gelukkig is ergens een Gastwirtschaft open, waar we kunnen aanschuiven voor een stuk worst met mosterd, geserveerd op een stuk karton dat van een grote doos is afgescheurd.

Het onvermogen, Giovanni Peirs,

met substantief ervoor


  • een beetje mosterd
  • een lik mosterd
  • een pot mosterd
  • een potje mosterd
  • een theelepel mosterd

Voor de smaak nog peper en zout, een beetje mosterd of ketchup of mosterd én ketchup erbij en drie druppels azijn.

NRC,

Ze pakt een sinaasappel in plaats van een citroen, voegt een lik mosterd toe, bedenkt dat venkel hier en wat bier daar lekker bij moet zijn.

Kriblijn, Barber van de Pol,

De deur wordt geopend, een van de kaarsen gaat uit en de verwaarloosde vrouw komt binnen met een pot mosterd in haar hand. 'Voor mij is deze worst scherp genoeg, maar wie mosterd wil...' Alexandra zet de pot op tafel.

De asielzoeker, Arnon Grunberg,

Bij de Groentenmarkt koopt ze een potje mosterd van Tierenteyn, die is lekker, en stapt dan bij de Korenmarkt in een taxi naar het station.

Werk, Josse De Pauw,

Maak het gerecht af met een theelepel mosterd en een scheutje bouillon.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

met ander, nevengeschikt substantief


  • mosterd en azijn
  • olie, azijn, mosterd en peper

Met mosterd en azijn bereidde hij pikante sausjes en de hele zomer leefde hij van sla met bieslook, radijsjes en ajuin.

De lange geboorte, Lut Ureel,

Maak een vinaigrette van de olie, azijn, mosterd en peper.

NRC,

Vaste verbindingen


ergens zijn of haar mosterd halen; ergens de mosterd voor halen

  1. ergens zijn kennis of inspiratie voor opdoen

    Eigenlijk stipt Laermans het zelf aan: elke nieuwe korte toespraak van Jozef Deleu krijgt meer weerklank dan de academische studies waaruit de hoofdredacteur van Ons Erfdeel zijn mosterd haalt .

    Cultuur is oorlog, Leo De Haes,

    Ze wil geen ombudsdienst die bemiddelt in individuele dossiers; wel een orgaan dat beleidsvoorstellen over alles wat het kind aanbelangt kan distilleren uit de concrete vragen van kinderen. Ze haalt daarvoor de mosterd in Noorwegen, waar zo'n dienst al vijftien jaar goed werk levert.

    De Standaard,

iemand door de mosterd halen; iemand gelijk goed door de mosterd halen

  1. ( (vooral) in Nederland)
    iemand op harde wijze te kennen geven hoe hij zich moet gedragen; iemand op zijn plaats zetten; iemand meteen goed drillen in een nieuwe taak

    Als jij in Parijs hebt leren motorrijden, ben je in ieder geval goed door de mosterd gehaald.

    http://www.hotforum.nl/forum/westhof/29510/nieuw-onderwerp-vakantie-/

weten waar Abraham de mosterd haalt

  1. op de hoogte zijn van iets; er alles vanaf weten

    Dat de religieuze literatuur in deze onzekere tijden in de lift zit, is vanzelfsprekend mooi meegenomen. Als oude rot in het vak weet Dutourd waar Abraham de mosterd haalt. Al vijftig jaar draait hij mee in het literaire circuit.

    De Standaard,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


mosterd 1.1

(eten, drinken en genotmiddelen)

soort of merk mosterd

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Algemene voorbeelden


Colman maalde de zwarte en witte mosterdzaden afzonderlijk. Zwart mosterdzaad heeft een sterkere smaak dan het witte en zo kon hij door een bepaalde mengverhouding een groot assortiment mosterds maken.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Om de delicatessenzaken, slagerijen, kaaswinkels en traiteurs producten te kunnen bieden die afgestemd zijn op hun klanten, hebben wij een gamma met meer prestigieuze mosterds ontwikkeld: "De Bistériades gourmandes".

http://www.bister.com/nl/delicatessenzaak

mosterd 2.0

afbeelding

Bron: Amit Kaushal
( CC BY-SA 2.0 )

(eten, drinken en genotmiddelen)

op koolzaad lijkende, kruisbloemige plant met gele bloemen, die geteeld wordt voor de zaadjes waarvan mosterd wordt gemaakt; mosterdplant; mosterdzaad
Men onderscheidt verschillende soorten, bijvoorbeeld de gele of witte mosterd (Sinapis alba) en de zwarte mosterd (Brassica nigra).

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Mosterd…

is een plant

  • [Uiterlijk] heeft gele, in een tros groeiende bloemen
  • [Functie] wordt geteeld als groenbemester; wordt geteeld voor de mosterdzaden waarmee mosterd gemaakt wordt
  • [Product of vrucht] brengt mosterdzaadjes voort waarvan mosterd gemaakt wordt
    Rijk Plantae; Planten
    Stam Embryophyta; Landplanten
    Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
    Orde Brassicales
    Familie Brassicaceae; Kruisbloemenfamilie

    Algemene voorbeelden


    Het aanplanten van hysop, salie, mosterd, peterselie, aardappelen, Oost-Indische kers en tijm wil ook wel eens helpen tegen slakken.

    http://www.ecoline.org/verde/publicaties/stopdeplaag/index.shtml

    Vaste verbindingen


    bruine mosterd

    1. mosterdplant met gele, in een tros gerangschikte bloemen en bruine zaadjes, die geteeld wordt voor de productie van mosterd; sareptamosterd

      Synoniem: Indische bruine mosterd; sareptamosterd

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Bruine mosterd…

      is mosterd; is een plant

          Wetenschappelijke naam: Brassica juncea

          Sinds de jaren 50 van de 20e eeuw is de Zwarte mosterd in populariteit gedaald ten gunste van onder andere de bruine mosterd, Brassica juncea, omdat sommige rassen van de bruine mosterd zaden hebben die mechanisch geoogst kunnen worden.

          http://www.floravannederland.nl/planten/zwarte_mosterd/#1

        gele mosterd

        1. mosterdplant met gele, in een tros gerangschikte bloemen, die geteeld wordt als groenbemester en als leverancier van mosterdzaadjes voor het bereiden van mosterd

          Synoniem: witte mosterd

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Gele mosterd…

          is mosterd; is een plant

              Wetenschappelijke naam: Sinapis alba

              Het telen van een groenbemester, zoals gele mosterd, Italiaans raaigras of rogge, maakt het boeren mogelijk minder kunstmest en minder onkruidbestrijdingsmiddelen te gebruiken.

              Meppeler Courant,

            witte mosterd

            1. mosterdplant met gele, in een tros gerangschikte bloemen, die geteeld wordt als groenbemester en als leverancier van mosterdzaadjes voor het bereiden van mosterd

              Synoniem: gele mosterd

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Witte mosterd…

              is mosterd; is een plant

                  Wetenschappelijke naam: Sinapis alba

                  De volgende gewassen hebben in de praktijk hun waarde bewezen: bladrammenas (siletta), witte mosterd, nootzoetraapzaad, phacelia, bernagie, boekweit […]. Enige wenken: Wanneer men van anderen gronden ter beschikking krijgt voor drachtverbetering, maak dan goede afspraken over de totale tijdsduur en onder welke voorwaarden men over de grond kan beschikken.

                  http://www.bijenhouders-zlto.nl/drachtplanten/index.htm,

                zwarte mosterd

                1. mosterdplant met gele, in een tros gerangschikte bloemen en kleine, donkerbruine tot zwarte zaadjes, die geteeld wordt voor de productie van mosterd

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Zwarte mosterd…

                  is mosterd; is een plant

                      Wetenschappelijke naam: Brassica nigra

                      Daarnaast werden peulvruchten en tuinkruiden geteeld, zoals snijbiet, erwten, duivebonen, maanzaad, dille en zwarte mosterd.

                      http://proto.thinkquest.nl/~jrb116/archeologie.php

                    Woordfamilie


                    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen