saus 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Saus…
is vloeistof; is voedsel
- [Smaak] is doorgaans smakelijk
- [Ingrediënt] bestaat uit vocht (water, wijn of bouillon), een basissmaak (bv. paddenstoelen, tomaten), kruiden, een bindmiddel en eventueel vet
- [Structuur] is een min of meer gebonden vloeibare substantie
- [Functie] wordt gegeten; is voedsel; dient om extra smaak aan gerechten toe te voegen en om gerechten minder droog te maken
- [Temperatuur] is warm of koud
- [Gebruikswijze] wordt apart bij een gerecht opgediend of wordt eroverheen gegoten; wordt gegeten bij vlees, vis, gevogelte, groenten, aardappelen, pasta, rijst, enz.; wordt in stoofschotels ook gebruikt als vocht om in te stoven
Algemene voorbeelden
Soms vraagt Laurents moeder me om 's middags te blijven eten. Meestal eten we dan een van de konijnen die ze die dag heeft geslacht. Het wordt, verborgen in saus, opgediend in een braadpan.
Eierdooiers zijn echter zelfs in de koelkast maar 1-2 dagen houdbaar en het is dan ook het beste, ze zo snel mogelijk te verwerken, bijvoorbeeld in saus, soep of mayonaise.
"Brood, 45 gram vlees, 2 schijfjes augurk, 14 gram ijsbergsla, een paar uisnippers, saus, brood, 45 gram vlees, een plakje kaas, nog eens 14 gram ijsbergsla, uisnippers en brood." Een verward boodschappenlijstje of de ingrediënten uit een dieetkookboek? Nee. Het zijn van boven naar onder de ingrediënten van de Big Mac, één van de succesproducten van McDonald's, goed voor 204 gram en 532 calorieën.
Laat een hele diepvrieskip een nacht in de koelkast ontdooien. Uit de verpakking in een vergiet op een lekbak en gooi het lekwater altijd weg. Gebruik dit dus nooit voor soep of saus.
Laat peterselie en selderij nooit meekoken. Mee laten trekken in bouillon, saus e.d. kan wel, maar niet te lang.
Frituren waren een curiosum geworden. Er waren er minder en minder. Dikwijls kreeg ze studenten sociologie of antropologie op bezoek die niets kochten maar wel verwachtten dat ze een lange vragenlijst voor hen invulde [...]. Kon ze iets vertellen over de achtergrond van haar klanten [...]? Waarom koos ze voor bier in blik en niet in flesjes? Herinnerde ze zich in welk jaar ze opnieuw papieren puntzakken hadden ingevoerd? Hield ze ervan om saus uit de uiervormige tuiten te knijpen? Desiree had nooit beseft dat je een frituur kon bestuderen.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- de saus binden
Bind de saus en breng op smaak met peper en zout.
met adjectief ervoor
- bruine saus
- dikke saus
- pikante saus
- zoetzure saus
Je moet meer rood vlees eten, met bruine saus.
Curry is een verzamelnaam voor alle gerechten met groenten, vlees, vis en/of schaaldieren in dikke saus die met zo'n specerijenmengsel worden bereid.
Rijst met kip en pikante saus.
Chinezen ten slotte verkiezen eend in zoetzure saus.
in voorzetselgroep
- met saus
- zonder saus
Snel loopt hij met een dienblad langs de huzarenslaatjes, de voorverpakte sandwiches en de aankondiging 'Broodje warme beenham met saus'.
Zij eet als zij aan een eettafel zit en iemand een bord voor haar plaatst. Gedachteloos, een paar happen, zonder op voedselcombinaties te letten en zonder iets te proeven: spaghetti zonder saus, een stuk brood zonder boter.
met substantief ervoor
- een lepel saus
Een lepel saus in de voorverwarmde borden gieten en daarin de kippenkoteletjes leggen.
met onbepaald voornaamwoord
- wat saus
Garneer met de geglaceerde appel en peer en schep wat saus over de eend.
Vaste verbindingen
Hollandse saus
-
met eieren gebonden warme botersaus die vaak bij vis en asperges wordt gegeten; hollandaisesaus
Synoniem: hollandaisesaus
Semagram (extra betekenisinformatie)
Hollandse saus…
is saus; is voedsel
'Gaan we weer schrijven over het schrijven?' zegt zijn vrouw, terwijl ze kabeljauw pocheert. 'Met Hollandse saus?!'
iemand zijn saus geven
-
(
weinig gebruikt )iemand streng berispenSynoniem: iemand de mantel uitvegen
"Mijn vrouw is dus begluurd geworden. Iedereen weet dat zij zich uitgekleed heeft in het bijzijn van Gras. Nog een geluk dat ik er bij was." "Ach ja, Joël, je kent de vrouwen. Ze willen zonnebaden, ze willen overàl bruin worden. En dan? Wij zijn moderne mensen. Wie trekt vandaag de dag nu nog de ogen open voor een stukje bloot vlees?" "Dat is waar. Vontje zei het ook. Ze heeft die twee hun saus nogal gegeven, omdat ze hadden liggen loeren. Maar ja, Romain, je moet dat verstaan. De mensen van hier krijgen nog niet te veel kans om iets te zien."
Spreekwoorden
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- aalbessensaus
- aardappelgratineersaus
- aardbeiensaus
- abrikozensaus
- ajuinsaus
- ansjovissaus
- appelsiensaus
- archiducsaus
- aspergesaus
- avocadosaus
- azijnsaus
- barbecuesaus
- basilicumsaus
- basissaus
- bearnaisesaus
- bechamelsaus
- blackwellsaus
- bloemkoolsaus
- bloemsaus
- bolognesesaus
- bonensaus
- botersaus
- bramensaus
- bruinebonensaus
- calvadossaus
- champignonsaus
- chardonnaysaus
- chilisaus
- chipotlesaus
- chocoladesaus
- choronsaus
- citroen-botersaus
- citroensaus
- citrus-ketjapsaus
- cocktailsaus
- colasaus
- cumberlandsaus
- currysaus
- dessertsaus
- dillesaus
- dimsumsaus
- dipsaus
- dragon-roomsaus
- fond-roomsaus
- frambozensaus
- frietsaus
- fritessaus
- garnalensaus
- gembersaus
- gorgonzolasaus
- goulashsaus
- granaatappelsaus
- groentesaus
- hamsaus
- hoisinsaus
- hollandaisesaus
- inktvissaus
- jalapenopepersaus
- junglesaus
- kaassaus
- kaneelsaus
- karamelsaus
- kaviaarsaus
- kerriesaus
- ketjapsaus
- kippensaus
- kiwisaus
- knoflooksaus
- kokos-rumsaus
- kreeftensaus
- kruidensaus
- limoensaus
- loempiasaus
- looksaus
- maanzaad-roomsaus
- macaronisaus
- maderasaus
- maggisaus
- mangosaus
- mierikswortelsaus
- morieljesaus
- mornaysaus
- mosselsaus
- mosterd-roomsaus
- mosterdsaus
- mousselinesaus
- muntsaus
- oestersaus
- olijf-citroensaus
- paddenstoelensaus
- pakjessaus
- paprikasaus
- passievruchtensaus
- pastasaus
- pepermuntsaus
- peper-roomsaus
- pepersaus
- perensaus
- pestosaus
- piccalillysaus
- picklessaus
- pindasaus
- piripirisaus
- pisangsaus
- portsaus
- pruimensaus
- radicchiosaus
- ravigotesaus
- richesaus
- rodepepersaus
- rodewijnsaus
- roerbaksaus
- room-kruidensaus
- roomsaus
- roquefortsaus
- rozemarijn-whiskysaus
- sabayonsaus
- saffraansaus
- salsasaus
- samoeraisaus
- satésaus
- shiitake-crèmesaus
- sinaasappelsaus
- slasaus
- soepsaus
- sojasaus
- spaghettisaus
- spinaziesaus
- stoverijsaus
- stroopsaus
- tabascosaus
- tacosaus
- tartaarsaus
- tijmsaus
- toffeesaus
- tomatensaus
- tonijnsaus
- truffelsaus
- uiensaus
- vanillesaus
- veenbessensaus
- veloutésaus
- vinaigrettesaus
- vissaus
- vleessaus
- vruchtensaus
- watersaus
- whiskysaus
- wietsaus
- wijnsaus
- wildsaus
- wittewijnsaus
- worcestersaus
- worcestershiresaus
- wortelsaus
- yoghurt-komkommersaus
- zalmsaus
- zigeunersaus
- zwartebonensaus
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
saus 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Algemene voorbeelden
Het broodje is zo verzadigd van de verschillende sauzen waar het in ligt, dat het helemaal slap hangt als hij de hamburger naar zijn mond brengt.
Geparfumeerde schotels, een overvloed aan vis en schelpdieren en een heel gamma soepen en sauzen zijn kenmerkend voor de Vietnamese keuken.
En een manier om je als restaurant te onderscheiden is het maken van eigen sauzen en fonds; een dubbel getrokken bouillon met allerhande extra ingrediënten.
En wat te denken van de smaak van een dressing of een saus, die kan worden versterkt of juist afgezwakt door een bepaalde wijn.
Je moet er beslist naartoe om een Original Sloppy Joe te eten, een hamburger met een unieke saus van kruiden, groene pepers, uien en selder.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een bruine saus
- een dikke saus
- een koude saus
- een pikante saus
- een warme saus
Oestersaus. Een dikke bruine saus, die van een oesterconcentraat, sojasaus, kruiden en zout water wordt gemaakt.
Op het einde van de zeventiende eeuw ontdekten Engelse matrozen in Singapore en Maleisië een pikante saus die geserveerd werd bij vis en gevogelte.
De gebruikelijke eenvoudige vleesschotels met koude sauzen werden vervangen door soepen, stoofschotels, warme sauzen.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een gebonden saus
Voor een mooi gebonden saus zonder bloem of een ander bindmiddel kunt u ingekookte bouillon en ingekookte wijn gebruiken.
in voorzetselgroep
- met een saus
Groenten worden vaak met een saus, kaas, kruiden of vlees op smaak gebracht.
met ander, nevengeschikt substantief
- sauzen en soepen
Soja wordt gebruikt als bindmiddel in sauzen en soepen, als meel in koekjes, gebak en diepvriespizza's, of wordt verwerkt in ijsjes en sojasaus, sojadrank, sojaolie.
saus 2.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Saus…
is verf; is een stof
- [Functie] wordt gebruikt om muren en plafonds te sauzen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een soort muurverf
Algemene voorbeelden
Abe Hengst is niet alleen het adres voor uw spackspuit en stukadoorwerk maar ook verkopen wij saus, verf en behang.
Kan ik verven op een ondergrond van saus?
In onze winkel kunt u terecht voor professionele verf en saus tegen een zeer scherpe prijs. Naast verf en saus vindt u ook producten van Bison en Alabastine, kit, behang, scan/glasvezelbehang en non paint, dus een compleet assortiment voor de doe-het-zelver.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
saus 2.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
|---|
Algemene voorbeelden
De toepassingen van xanthanen (= polymeren met een ruggegraat van suikers) als viscositeitsverhogende middelen variëren van sausen tot verven en cement!
saus 3.0
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
|---|
Algemene voorbeelden
Het boodschappenlijstje van Van Huik was even uitgebreid als cryptisch: een combinatie van een 'back to the roots' bas met een moderne saus, die iets had van een JazzBass en Fodera, met de attack van een enkelspoels Alembic, de 'dikke plak' en kuch van de JazzBass en het 'twitje' van Sadowsky.
"We hebben ons van de ideologische saus ontdaan omdat sommige werkgevers de passage gebruiken om ons te bestempelen als een rood gevaar", aldus de woordvoerder.
Scherpe kritiek werd niet vermeden al werd het steeds overgoten met een saus van wij-gevoel.
'Misschien dat hun werkwijze soms is overgoten met een calvinistische saus, maar daar heb ik zelf ook last van als ik er over nadenk.'