normaliteitsbias 1.0
(psychologie en psychiatrie; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
De normaliteitsbias…
is een bias; is een denkwijze
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een denkwijze waarbij iemand ervan uitgaat dat de huidige 'normale' situatie zal blijven bestaan
- [Gevolg of resultaat] heeft tot gevolg dat mensen naderende crises of rampen onderschatten
Algemene voorbeelden
Een van de meestvoorkomende psychologische vervormingen is zonder twijfel de normaliteitsbias. Het verwijst naar je manier van denken als je ervan uitgaat dat de dingen die je vandaag als vanzelfsprekend beschouwt, niet zullen veranderen en dat er in het leven geen risico of gevaar is. Tenminste, als ze bestaan, denk je dat ze over het algemeen alleen anderen beïnvloeden, niet jou. Deze manier van het onderschatten van tegenspoed of rampspoed werkt ook als een verdedigingsmechanisme.
De 'normalcy bias', of normaliteitsbias, is een denkfout waardoor mensen de ernst van een crisis of ramp onderschatten. We gaan er automatisch van uit dat alles normaal blijft, zelfs bij duidelijke waarschuwingen voor gevaar. Denk aan een grote storm: ondanks code oranje of rood blijf je misschien gewoon doorgaan met je dag. Of denk aan het brandalarm dat op kantoor afgaat: grote kans dat je blijft zitten met de gedachte "het zal wel weer een oefening zijn".
Verantwoordelijke functies creëren verantwoordelijke mensen, zo is de gedachte. Adepten van dit idee zijn meestal ook de overtuiging toegedaan dat in politieke stelsels dingen vanzelf weer terugveren naar 'het bekende normaal', ongeacht wie er aantreedt, een aanname die bekendstaat als de 'normaliteitsbias'. De huidige Italiaanse premier Giorgia Meloni won in 2022 de verkiezingen met harde rechts-populistische taal over het progressieve juk van de Europese Unie, plus Geert Wilders-achtige adhesiebetuigingen aan de sterke leider Poetin. Eenmaal aan de macht nam Meloni niet alleen in mum van tijd een pro-Europese houding aan, ze steunde ook nog eens alle maatregelen tegen Rusland.
Eind 2016 schreef toenmalig Volkskrant-columnist Derk Jan Eppink (later flexibel in rollen voor Forum, JA21 en BBB): 'De Trump die als een stormram door de verkiezingsstrijd ging, zal als president een andere, meer beschaafde houding aannemen.' Eppink was bepaald niet de enige die toen blijk gaf van een al te groot vertrouwen in 'het bekende normaal' oftewel een 'normaliteitsbias'.
Er is ook beweerd dat de menselijke natuur vaak geneigd is om slecht om te gaan met risico's. De normaliteitsbias (of standaard vooringenomenheid) (een cognitieve reactie wat ertoe leidt dat mensen de waarschuwingssignalen niet geloven of minimaliseren) is een bekend concept dat ertoe leidt dat mensen de impact van een crisis onderschatten en als gevolg daarvan geen actie ondernemen. Het is niet verwonderlijk dat de geschiedenis doorspekt is met voorbeelden van mensen die waarschuwingssignalen negeerden.
Etymologie
| Aard herkomst | inheems of leenvertaling |
|---|---|
| Vroegste datering | 2022 |
| Brontaal | Engels |
| Vorm in brontaal | normalcy bias |
| Betekenis in brontaal | idem |