roman


roman 1.0

(literatuur en theater)

in de volkstaal geschreven verhaal uit de middeleeuwen dat in rijm en later ook in proza handelt over avonturen en gebeurtenissen van personages en dat doorgaans wordt gesitueerd in het kader van middeleeuwse ridderlijke sagenkringen, de Byzantijns-oosterse cultuursfeer of de klassieke oudheid, dan wel de belevenissen schetst van dierlijke personages zoals in de dierenepiek; episch gedicht uit de middeleeuwen

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een roman…

is een tekst

  • [Omvang concreet] is meestal lang maar kan ook kort zijn
  • [Soort] behoort tot de verhalende of epische literatuur
  • [Functie] is bedoeld als verstrooiing, om de spanning of om de esthetische en literaire genoegens en vaak ook om de voorbeeldfunctie en verspreiding van mentaliteiten zoals bijvoorbeeld de hoofse ideologie
  • [Vervaardiging] werd geschreven en gekopieerd en in de vijftiende en zestiende eeuw ook gedrukt
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is sterk idealiserend of dichterlijk in zijn beschrijvingen; was oorspronkelijk berijmd maar werd later ook in proza geschreven of omgezet; is van een wereldlijke, profane strekking, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de berijmde verhalen van legendes
  • [Taal] is geschreven in de volkstaal
  • [Gebruikswijze] werd voorgedragen, voorgelezen of gelezen
  • [Handelende persoon] werd geschreven door een schrijver
  • [Medium] werd vaak beluisterd bij mondelinge voordracht of voorlezing en ook in schriftelijke vorm gelezen
  • [Object betroffen] beschrijft handelingen en gebeurtenissen van personen, vaak in het kader van middeleeuwse ridderlijke sagenkringen, de Byzantijns-oosterse cultuursfeer of de klassieke oudheid
  • [Onstoffelijke inhoud] heeft een inhoud die grotendeels of geheel op de verbeelding berust

Algemene voorbeelden


Van romans sprak men pas in de 12e eeuw, toen men verhalen uit de Oudheid, zoals dat van Aeneas, dat van de oorlog om Troje en dat van de kinderen van Oedipus, opnieuw ging vertellen in verzen in het romaans. In het begin betekent het woord dan ook niets anders dan "in het romaans gestelde tekst". En die teksten waren, zoals gezegd, gedichten, aan het voorbeeld van het oude epos ontleende literaire vormen.

http://www.afrodisiaka.nl/Inleiding.html,

In grote lijnen kan men [...] zeggen dat [...] men in de 12e eeuw de term "roman" uitvond, vanaf de 14e eeuw naast de romans in verzen ook romans in proza zijn voortgebracht, men vanaf de 16e eeuw onder romans alleen maar prozateksten verstond.

http://www.afrodisiaka.nl/Inleiding.html,

De eerste roman in de westerse literatuur met een uitgesproken visie op het thema van de liefde, is de Tristan van Thomas (1170). Deze visie is meteen provocerend, omdat de auteur een absolute liefde aan de orde stelt die in strijd is met een hoofse ethiek. Een tegenstem klonk in het type roman dat de schepping is van Chrétien de Troyes.

http://www.let.vu.nl/nl/studenten/studiegids/2012-2013/master/Nederlandse-letterkunde/index.asp?view=module&origin=50048879&id=50757519,

In de literatuur van de middeleeuwen is er geen tekst te vinden waarin de held zo virtuoos het woord voert als Van den vos Reynaerde. Deze roman werd omstreeks 1250 gedicht door een Vlaamse auteur, die zich in het eerste vers van de proloog bekendmaakt als Willem, die over Madocke schreef.

http://literatuurensamenleving.nl/?page_id=4324,

Ook Van den vos Reynaerde wordt soms volledig gelezen hoewel deze roman met zijn 3469 verzen al beduidend langer is.

http://books.google.nl/books?id=XFOwDqty67YC&pg=PA245&lpg=PA245&dq=%22roman%22+%22reynaerde%22&source=bl&ots=zduioc7dmn&sig=k8y4Hg86ndQbVas5jgvLRfZypww&hl=nl&sa=X&ei=tWR_U8K2DsGJPdTbgfgM&ved=0CC0Q6AEwADge#v=onepage&q=%22roman%22%20%22reynaerde%22&f=false,

Vaste verbindingen


Brits-Keltische roman

  1. middeleeuwse roman die is gebaseerd op Keltische verhaalstof uit Bretagne, Normandië, Engeland en Ierland en vaak betrekking heeft op koning Arthur en zijn ridders van de Ronde Tafel; ook: het tekstgenre gevormd door dergelijke teksten
    Wordt gerekend tot de hoofse romans.

    De (hoofse) Brits-Keltische romans of 'Arthurromans' over koning Arthur en de ridders van de ronde tafel die op queeste trekken. In ons taalgebied zijn Ferguut en Walewein bekende voorbeelden. Deze verhalen stellen hoofse liefde centraal en zijn verfijnder dan de Karelromans. Nadat Engeland door de Normandiërs in de Slag bij Hastings (1066) veroverd was, kwamen de Fransen in contact met de oude Keltische verhalen. Er vond een 'vermenging' plaats van christelijke en Keltische motieven die heel bijzondere verhalen opleverde.

    http://juulzgrand.wordpress.com/article/middeleeuwse-ridderromans-6v3zagclx1xr-40/,

    Deze Brits-Keltische romans rond koning Arthur en zijn hof slaan geweldig aan in geheel Europa. Eerst wordt er een hele reeks opgesteld in het Frans, vanaf de twaalfde eeuw. Dat bleef immers voorlopig ook de beschaafde taal in het Anglonormandische rijk. De beroemdste auteur was Chrétien de Troyes, die aan verschillende hoven werkte. Algauw komen er bewerkingen en navolgingen in andere talen, ook in het Middelnederlands.

    http://literatuurgeschiedenis.dbnl.nl/tekst/plei001lite02_01/plei001lite02_01.pdf,

    De Tristanromans worden vaak tot de Arturromans gerekend, maar het verhaal speelt zich af aan het hof van koning Marc van Cornwall; ridders van het hof van koning Artur spelen nauwelijks een rol. Marie de France schreef een aantal Lais, korte verhalen (lai) die eveneens tot de Brits-Keltische roman gerekend worden.

    http://www.dbnl.org/tekst/bork001lett01_01/bork001lett01_01_0003.php#b119,

Frankische roman

  1. middeleeuwse roman waarin de figuur van Karel de Grote een centrale rol speelt; ook: het tekstgenre gevormd door dergelijke teksten

    Synoniem: Karelroman

    We onderscheiden al naargelang de thematiek vier soorten ridderromans: de voorhoofse 'Frankische' of 'Karolingische' romans zijn verhalen waarin Karel de Grote een centrale rol speelt; Voorbeelden hiervan zijn Karel ende Elegast, Roelantslied en Renout van Montalbaen (Vier Heemskinderen). Het zijn ruwe verhalen waarin de heldendaden en bloederige gevechten van Karel en zijn leenmannen worden verheerlijkt. Hoofse liefde speelt hoegenaamd geen rol en de vrouw heeft duidelijk een ondergeschikte positie. Wreedheden tegen de 'heidenen' worden breed uitgesmeerd;

    http://juulzgrand.wordpress.com/article/middeleeuwse-ridderromans-6v3zagclx1xr-40/,

    Omdat de liefde tussen man en vrouw in deze teksten nauwelijks een rol speelt, vrouwen soms geslagen worden, en omdat sommige teksten ouder zijn dan de Brits-Keltische roman, rekent men de Frankische roman tot de zogeheten voorhoofse literatuur. Deze opvatting geldt tegenwoordig als verouderd, omdat de receptie van de zogenaamde voorhoofse en de hoofse literatuur gelijktijdig plaatsvond.

    http://www.dbnl.org/tekst/bork001lett01_01/bork001lett01_01_0012.php#k020,

hoofse roman

  1. middeleeuws episch gedicht, geschreven vanuit de hoofse ideologie, waarbij het individu zich moet ontplooien en bewijzen overeenkomstig de standsbewuste ethiek van een geïdealiseerd hofleven, met normen en waarden als rechtvaardigheid en dapperheid, hulpvaardigheid aan verdrukten en edelmoedigheid tegenover overwonnenen, beschaafde omgangsvormen, gastvrijheid en vrijgevigheid, mate en zelfbeheersing, trouw en dienstbaarheid aan de geliefde
    De verbinding heeft geen chronologische betekenis tegenover de term voorhoofse roman.

    De hoofse epiek wordt vertegenwoordigd door de hoofse romans. In het algemeen worden deze naar de stof ingedeeld in drie groepen: 1) de klassieke roman, 2) de Brits-Keltische roman en de Arthurroman (Arthurepiek), en 3) de Oosterse roman.

    http://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_01154.php,

    De hoofse romans daarentegen worden als 'romans d'aventures' of 'avonturen' gekenschetst, wonderlijke verhalen vol fantasie en symboliek. De hoofse roman is een verbeeldingsverhaal: de auteur beoogt een beeld te ontwerpen van een ideale ridderwereld, een wereld vol schittering en pracht, vol geheimzinnigheid en wondere gebeurtenissen, waarin de hoofse liefde zich van haar bezielende zijde toont.

    http://www.dbnl.org/tekst/knuv001hand01_01/knuv001hand01_01_0007.php,

    Vooral de hoofse roman gaf een uitgebreide omschrijving van de hoofse idealen over beschaving, zoals fatsoenlijkheid en het rekening houden met anderen. Ook de hoofse liefde was een belangrijk thema in de roman, waarin de vrouw een prominente rol kreeg toebedeeld. De hoofse literatuur was in de eerste plaats gericht op jonge edelmannen, maar werd vanaf de 13e eeuw ook steeds meer gelezen onder de gegoede burgerij in de steden. Behalve het thema 'hoofse liefde' werd in de hoofse literatuur aandacht besteed aan de zoektocht naar zelfkennis, avontuur, het wonderbaarlijke, dienstbaarheid aan God en feodale trouw.

    http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/buitenland/hoofse-liefde-in-de-middeleeuwen/,

klassieke roman

  1. middeleeuwse roman waarvan de stof is ontleend aan gebeurtenissen en heldendaden uit de klassieke oudheid; ook: het tekstgenre gevormd door dergelijke teksten
    Wordt gerekend tot de hoofse romans.

    De (hoofse) klassieke romans haalden hun mosterd bij verhalen uit de klassieke oudheid. Beschrijvingen zoals Homeros' strijd van Troje en de verhalen over Alexander de Grote spraken sterk tot de verbeelding van de middeleeuwers. Deze soort romans hadden de voorkeur van Jacob van Maerlant, die vertalingen maakte van de grote klassieke verhalen

    http://juulzgrand.wordpress.com/article/middeleeuwse-ridderromans-6v3zagclx1xr-40/,

oosterse roman

  1. middeleeuwse roman die zich afspeelt in de Oriënt; ook: het tekstgenre gevormd door dergelijke teksten
    Wordt gerekend tot de hoofse romans.

    De (hoofse) oosterse romans zoals Floris ende Blancefloer en het in fragmenten overgeleverde Parthenopeus van Bloys. Zij inspireerden zich op verhalen van kruisridders die de pracht en de rijkdom van het oosten hadden gezien. Hoewel de verhalen zich in het oosten afspelen, is de sfeer volledig middeleeuws.

    http://juulzgrand.wordpress.com/article/middeleeuwse-ridderromans-6v3zagclx1xr-40/,

    Er zijn ook hoofse romans die niet over koning Arthur of een van zijn ridders gaan, zoals de oosterse romans (met Byzantijns-oosterse elementen) en de klassieke romans (waarvan de stof ontleend is aan klassieke sagen en mythen).

    grnned.files.wordpress.com/2012/02/overzicht-middeleeuwen.docx,

    Door de kruistochten zijn veel verhalen uit het oosten in West-Europa bekend geworden. In deze oosterse romans zijn de ridders niet alleen maar heldhaftig. Het hoofdmotief is de liefde geworden, zoals in de roman van Floris ende Blanchefloer.

    http://www.collegenet.nl/content/literatuur/tot1920lit/index004.htm

voorhoofse roman

  1. middeleeuws episch gedicht, vaak gerelateerd aan de figuur van Karel de Grote, dat werd geschreven vanuit vroegere Frankische beschavingsvormen, waarbij vooral strijd, krijgshaftigheid, trouw aan de leenheer of vorst en heldendom worden verheerlijkt, en de omgangsvormen onverfijnd zijn en ruw tegenover de vrouw
    De verbinding heeft geen chronologische betekenis tegenover de term hoofse roman.

    Synoniem: Karelroman; Frankische roman

    De vóórhoofse ridderroman ontstond in Frankrijk rond 1100, vermoedelijk uit oude Germaanse heldenliederen of strijdliederen waarmee de ridders werden aangespoord voor het gevecht (cfr Fr. chanson de geste > Lat. res gestae: heldendaden). [...]. De vóórhoofse ridderroman bevat daarom sporen van Germaanse of 'Frankische' motieven - vermengd met invloeden van het christendom. Hij wordt daarom ook wel Frankische roman genoemd. Een andere naam voor de voorhoofse roman is Karelroman omdat in dit soort roman Karel de Grote herhaaldelijk de held is, ten gevolge van de zogenaamde epische concentratie. [...]. Dit fenomeen doet zich voor als diverse bestaande verhalen of intriges worden geconcentreerd rond één enkel personage of één enkele historische gebeurtenis. Zo kunnen aan een personage avonturen worden toegeschreven die hij, historisch gesproken, nooit zelf kan hebben beleefd. De vóórhoofse ridderepiek geeft een beeld van de nogal ruwe zeden van de ridders in de periode 800-1100. Deze feodale 'ethiek' heeft de volgende ingrediënten: -blinde trouw aan de leenheer; moed (Fr. courage) wordt hoog gewaardeerd; -bloedwraak: conflicten worden met de wapens of met gevechten geregeld, niet met woorden of dialoog; 'oog om oog, tand om tand'-moraal; -een ruwe houding tegenover de vrouw: zij wordt vaak beschouwd als een tweederangs wezen zonder vrije wil of eigen mening. De karakters in de vóórhoofse ridderroman zijn psychologisch niet zeer gecompliceerd: er zijn goede en slechte ridders, goede christenen en slechte heidenen.

    webcampus.unamur.be/claroline/backends/download.php?url..,

    Teksten moeten leuk zijn, spannend, vooral kort en zeker overhoorbaar. Uit die criteria valt heel goed de carrière van Karel ende Elegast te verklaren in het schoolmilieu. Er wordt flink gevochten, de schurk sterft en de held komt tenslotte aan zijn trekken. Menselijk falen en toch aardig blijven garanderen moderne herkenbaarheid in de persoon van Karel, een vleugje romantiek is niet afwezig, terwijl de staaltjes van magie en toverkunst zonder meer leuk kunnen heten en grappig op zijn minst. Daarbij is de tekst nog eens aangenaam kort, zeer geschikt voor vragen ('Waarom krijgt Eggherics vrouw een klap? Omdat het een voorhoofse roman is'), en zelfs voor het confessionele onderwijs heel aantrekkelijk: God blijkt alles te bestieren.

    http://www.dbnl.org/tekst/_lit003199001_01/_lit003199001_01_0057.php,

    De middeleeuwse voorhoofse roman - Karel en Elegast (ca. 1250/1300) en zijn plaats in de hedendaagse Nederlandse cultuur.

    http://www.kfn.uni.wroc.pl/KOMUNIKATY/Komunikaty%20JU/literatura_2008_2009.pdf,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


roman 2.0

(literatuur en theater)

verhaal in proza van aanzienlijke lengte dat deels of geheel op fictie berust en, naargelang van de nadruk op een van de vier basiselementen van de vertelkunst, naar thema en structuur wordt beschouwd als een avonturenroman met nadruk op het gebeurteniskarakter van het verhaal (Amadisroman, robinsonade, detectiveroman enz.), als een psychologische roman met nadruk op de analyse van personages (ontwikkelingsroman, bildungsroman enz.), als een tijdroman die focust op het oproepen van een tijdsbeeld (historische roman, zedenroman, sciencefictionroman enz.) of als een ruimteroman waar het schetsen van de ruimte primeert (arcadische roman, gothic novel, streekroman enz.)

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een roman…

is een tekst

  • [Omvang concreet] is vaak lang en kan ook verschillende boekbanden in beslag nemen
  • [Deel] heeft een titel en een aantal hoofdstukken en wordt soms voorzien van een voorafgegaande proloog of inleiding en een epiloog aan het slot
  • [Geheel] maakt soms deel uit van een groter geheel als een trilogie, reeks e.d.
  • [Soort] behoort tot de verhalende of epische literatuur
  • [Functie] is bedoeld als verstrooiing, om de spanning of om de esthetische en literaire genoegens, soms echter ook in combinatie met een ernstige morele of informatieve bedoeling
  • [Vervaardiging] wordt geschreven of getypt en vervolgens gedrukt en/of op internet beschikbaar gesteld
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is, mede afhankelijk van tijd en genre, idealiserend dan wel min of meer realistisch in zijn beschrijvingen
  • [Gebruikswijze] wordt gelezen
  • [Handelende persoon] wordt geschreven door een schrijver
  • [Object betroffen] beschrijft handelingen en personen, waarbij, afhankelijk van de auteursvoorkeur, de nadruk valt op het gebeurteniskarakter van het verhaal, de analyse van personages, het schetsen van een tijdsbeeld of de voorstelling van de ruimte
  • [Onstoffelijke inhoud] heeft een inhoud die deels of geheel op de verbeelding berust
  • [Onderscheid of tegenstelling] is langer en meestal ook complexer van plot of structuur dan een novelle
  • [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld een literaire, tot de letterkunde gerekende roman maar ook een roman die tot de consumptieliteratuur of triviaalliteratuur behoort zoals een misdaadroman, sciencefictionroman enz.

Algemene voorbeelden


In het komische en spannende verhaal - een web van spiegelingen en verwijzingen - zijn politieke en filozofische tema's verwerkt. Maar het is vooral aan zijn struktuur dat deze roman zijn kracht en blijvende waarde ontleent.

De Standaard,

Ik verlang bijvoorbeeld naar de soberheid en claustrofobie uit De avonden van Reve. Naar de benepen huiskamers van de Amsterdamse sociale wijk Betondorp. De verhaallijn van de roman en de psychologie van de personages interesseren me wel. Maar het is me toch vooral te doen om de esthetiek en de sfeer van de omgeving.

De Standaard,

Belangrijker dan de steen is voor hem de plons, en de kringenrij. En dat is ook de structuur die aan zijn romans ten grondslag ligt. Ergens in het midden van het boek is iets gebeurd, maar wat we te lezen krijgen is er de deining van, de voortzetting met andere middelen.

NRC,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • aanspreken
  • boeien

Ik was er, na mijn kennismaking met Bordewijk al van overtuigd dat hij in zijn boeken een innerlijke strijd met zichzelf voerde […]. Apollyon was helemaal niets. Nee, Noorderlicht, dat was het! Hij zei te hopen dat die roman, desnoods als het enige werk van zijn hand, de schrijver zou overleven. Ik kon moeilijk zeggen dat juist die roman mij niet aansprak.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

In de klassieke Russische literatuur kreeg de schrijver Lermontov een blijvende plaats door zijn beroemde roman Een held van onze tijd. Terecht beschouwt men dit meesterwerk als de eerste Russische psychologische roman, die ook Toergenjev, Gontsjarov, Tolstoj, Dostojevski en Tsjechov fascineerde. Ook in ons taalgebied boeide deze roman in grote mate.

De Standaard,

  • beginnen
  • beschrijven
  • centraal stellen
  • eindigen
  • gaan over iets
  • gesitueerd zijn
  • spelen
  • vertellen
  • zich afspelen

Babel Tower is het derde boek van een tetralogie […]. De reeks vormt een familiekroniek, althans de eerste twee delen verhalen de gebeurtenissen die zich voordoen bij de familie Potter in de jaren veertig en vijftig […]. De roman begint met een toevallige ontmoeting.

De Standaard,

De roman beschrijft de ondergang van een alternatieve gemeenschap onder leiding van een valse profeet in Zeeland.

http://www.boekverslag.com/

De roman stelt het onbegrip centraal, de onwil tot begrip en vergeving.

http://www.boekverslag.com/

De roman eindigt in een even surrealistische sfeer als hij begonnen is.

De Standaard,

Waar gaat de roman dan wel over?

De doosjesvuller en andere vondsten, Janwillem van de Wetering,

Deze roman is gesitueerd in de jaren zestig.

De Standaard,

Zijn romans spelen in tijden dat roken normaal was.

NRC,

De roman vertelt de geschiedenis van de traumatische oorlogsjaren.

De Standaard,

Alle romans spelen zich in het verleden af en als een roman goed is dan slijt dat besef.

NRC,

  • af zijn
  • in de boekhandel komen
  • uitkomen
  • van de pers komen
  • verschijnen

Ik zou wel een beetje willen vieren dat mijn roman af is.

Een jaar als (g)een ander, Kristien Hemmerechts,

De roman kwam de eerste week van maart 1890 in de boekhandel en liep als een trein.

De Standaard,

Zijn eerste roman komt uit in 1992, zijn derde wordt verfilmd in 2001.

https://www.bplusc.nl/bibliotheek/detail.html?id=378883,

Stols behoorde door zijn schitterend verzorgde uitgaven tot de belangrijkste uitgevers van Europa. Het was een poëziefonds. Nu kwamen er dus ook romans van de pers.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

De roman verscheen in verschillende landen in vertaling.

Escape to life, Hilde Keteleer,

als object bij een werkwoord


  • een roman aankondigen
  • een roman kopen
  • een roman lezen
  • een roman opdragen
  • een roman op stapel hebben
  • een roman publiceren
  • een roman uitbrengen
  • een roman uitgeven
  • een roman verfilmen
  • een roman wijden aan

Reve kondigde de roman al in de jaren zestig aan.

De Standaard,

Wie lezen wil, moet een roman kopen en niet naar de bioscoop gaan.

Klaas kwam niet, W.F. Hermans,

Ik had veel romans gelezen waar boten in voorkwamen.

Een treurige afdronk, Levi Weemoedt,

De schrijver zond haar honderden rozen en droeg zijn grote roman aan haar op.

Het damesorkest en andere stadsverhalen, Herman Pieter de Boer,

Ik heb een roman op stapel. Wat ik ook heb moeten opgeven, schrijven wil ik blijven doen. Tot aan mijn dood.

De bondgenoot, Marcella Baete,

Ik wilde een roman publiceren. Een roman die je in een boekhandel of bibliotheek zou tegenkomen.

Het land in mij, Naima el Bezaz (ed.),

Laat hij een mooie nieuwe roman uitbrengen, of anders zijn mond houden.

NRC,

Stols schonk wijn die toen nog schaars was in Nederland en zei, na 'Proost amice', dat hij heel graag spoedig een roman van mij zou willen uitgeven.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

De regisseurs die zich aan zo'n bestseller wagen roepen vaak dermate nadrukkelijk en luidruchtig dat ze altijd al juist deze roman wilden verfilmen, dat het wantrouwen toeslaat.

NRC,

Op late leeftijd onthulde de schrijver zijn homoseksuele geaardheid en ook daaraan wijdde hij een roman; Stilte.

De Standaard,

met adjectief ervoor


  • een bekende roman
  • een belangrijke roman
  • een beroemde roman
  • een complexe roman
  • een geraffineerde roman
  • een grootse roman
  • een grote roman
  • een hartstochtelijke roman
  • een imposante roman
  • een klassieke roman
  • een knappe roman
  • een meeslepende roman
  • een opmerkelijke roman
  • een populaire roman
  • een prachtige roman
  • een sombere roman
  • een spannende roman
  • een spitse roman
  • een spraakmakende roman
  • een sterke roman
  • een stevige roman
  • een succesvolle roman
  • een veelzijdige roman
  • een vlotte roman
  • een zware roman
  • iemands bekende roman
  • iemands belangrijke roman
  • iemands beroemde roman
  • iemands complexe roman
  • iemands geraffineerde roman
  • iemands grootse roman
  • iemands grote roman
  • iemands hartstochtelijke roman
  • iemands imposante roman
  • iemands klassieke roman
  • iemands knappe roman
  • iemands meeslepende roman
  • iemands opmerkelijke roman
  • iemands populaire roman
  • iemands prachtige roman
  • iemands sombere roman
  • iemands spannende roman
  • iemands spitse roman
  • iemands spraakmakende roman
  • iemands sterke roman
  • iemands stevige roman
  • iemands succesvolle roman
  • iemands veelzijdige roman
  • iemands vlotte roman
  • iemands zware roman

Een aantal bekende romans is in een zodanig groot lettercorps gedrukt, dat mensen met een beperkt gezichtsvermogen de boeken toch kunnen lezen.

Meppeler Courant,

Ook zelf schijnt hij het als zijn belangrijkste roman te beschouwen.

http://www.ld.nl/Index/0,4341,,00.html?sHoofdUrl=http%3A%2F%2Fwww.ld.nl%2FPagina%2F0%2C7105%2C30-1-2591-7992-2078093-1248--%2C00.html

In de klassieke Russische literatuur kreeg de schrijver Lermontov een blijvende plaats door zijn beroemde roman Een held van onze tijd.

De Standaard,

Een uiterst complexe roman, zoveel is duidelijk.

De Standaard,

De afrekening mag iets te drastisch zijn, voor het overige is De zomerval een geraffineerde roman vol geestige passages.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

Hester Prynne bewijst dat er in het Amerika van de jaren negentig nog wel degelijk grootse en meeslepende romans kunnen worden geschreven.

NRC,

Toch is hij het die de kille hel op aarde die het communisme in praktijk zou worden, tot leven heeft geroepen in zijn romans; nog voor die bestond. Zo gaat dat met grote romans. Kafka beschreef een wereld die volledig ongezien bleef door al die maatschappelijk bevlogen schrijvers die wel standpunten innamen (en meestal de verkeerde).

NRC,

Het is een hartstochtelijke roman over een jonge professor die een beroemd en berucht wiskundig probleem denkt te hebben opgelost.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

Hugo werkte zes maanden aan de imposante roman en bij het schrijven zou hij precies één fles inkt hebben gebruikt.

De Standaard,

Ze debuteerde met vrij klassieke romans.

De Standaard,

Een hart van steen is een knappe roman. Geen melodrama, geen vals sentiment, maar de integere literaire verbeelding van een proces dat nauwelijks is te beschrijven.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

The dork of Cork is in verschillende opzichten een opmerkelijke roman.

NRC,

Dat laatste blijkt ook uit die roman zelf, die de bespotting van de populairste romans uit die dagen als uitgangspunt heeft.

De Jacht op Proteus, Piet Meeuse,

Na vele jaren heeft Helga Ruebsamen het aangedurfd om de koffers te openen met foto's, brieven, dagboeken, persoonsbewijzen met valse namen, een onvoltooid babyboek, aantekeningen op kladpapiertjes en de envelop met een handjevol as, 'het enige dat nog rest van de vurige liefdesbrieven'. Dat is het authentieke materiaal voor een prachtige roman waarvan het tweede deel niet snel genoeg kan komen.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

Interessant is deze sombere roman vooral omdat hij een laat stadium van emancipatie toont. In de twee andere boeken moeten de vrouwen eerst nog letterlijk de kooi uit.

NRC,

Van echte thrillers is in deze bundeling geen sprake, hoewel hij wel twee spannende romans en één spannend scenario opnieuw op de markt brengt.

De Standaard,

Een spitse, intelligente roman over schrijvers en hun ideale lezers en over de wensdromen van Foucault.

De Standaard,

Toch maakte hij langzaam maar zeker naam als dichter, schreef verhalen en twee spraakmakende romans.

De Standaard,

Boeiende filosofische vragen dus, waarop even boeiende antwoorden van allerlei slag te formuleren zijn. Daarmee schrijf je echter nog geen sterke roman. Ross King is daar echter wél in geslaagd. Dat komt in de eerste plaats omdat zijn roman een aantal spannend uitgewerkte verhaallijnen bevat. Domino heeft duidelijke raakvlakken met klassieke avonturen- en schelmenromans.

De Standaard,

Met zijn eerste verhalenbundel toont Kostwinder zich niet alleen een typische exponent van wat hij de 'late generatie' noemt, maar ook gewoon een schrijver met talent. Hij moet maar eens gauw aan een stevige roman denken.

De Standaard,

In 1993 verscheen De Loos buitengewoon succesvolle roman De tweeling.

http://www.boekverslag.com/

Deze veelzijdige roman doet de lezer op elke bladzijde glimlachen, grinniken of schaterlachen en hij zal wellicht nog een meerwaarde hebben voor feministen met zin voor relativering.

De Standaard,

De verwevenheid van de drie verhaallijnen maakt van Een zinderende avond een boeiende en vlotte roman.

De Standaard,

Maar het is tegelijk een zware roman die door de inhoudelijke overvloed heel wat aandacht van de lezer vraagt.

De Standaard,

  • een Engelse roman
  • een Franse roman
  • een Nederlandse roman
  • een Russische roman

Tot ik naar de universiteit ging, heb ik ontzettend veel literatuur verslonden. Nederlandse, Franse en Engelse romans. Poëzie niet.

De Standaard,

Een persoon die alles voorbij de radio en de grammofoon afwijst. In de verkeerde tijd geboren. Hij lijkt zo weggelopen uit een Russische roman.

Enkele reis moeder, Bram Vermeulen,

  • een hedendaagse roman
  • een negentiende-eeuwse roman
  • een moderne roman

Alles is al gezegd, originaliteit is een romantische illusie. In veel hedendaagse romans tref je dit postmoderne credo aan.

De Standaard,

Geef mij maar de grote negentiende-eeuwse romans waar dertig personages in en uit lopen.

De Standaard,

Sinds Daniel Defoe in de achttiende eeuw de moderne roman uitvond, zijn geromantiseerde geschiedenis, sociologie, psychologie, geografie, geromantiseerde journalistiek, in haast elke roman aanwezig, tot in de modernste romans toe.

Klaas kwam niet, W.F. Hermans,

  • een magisch-realistische roman
  • een naturalistische roman
  • een postmoderne roman
  • een realistische roman

Het teken van een getrokken zwaard is een typisch magisch-realistische roman [...]. Op een avond krijgt hij het bezoek van een jonge militair die hem aanspoort om weer dienst te nemen in het leger. Die ontmoeting veroorzaakt een kettingreaktie van gebeurtenissen, die de hoofdpersoon in een steeds vreemdere wereld doet belanden.

De Standaard,

Er is geen beter tijdperk om depressief te zijn, dan het huidige, de 21ste eeuw. Wie het 100 jaar geleden was, werd afgescheept met een broomdrankje [...]. Je stierf uiteindelijk aan een overdosis chloraal; een paardenmiddel onder de slaapdrankjes. Men kan er de naturalistische romans uit die dagen op nalezen. In die tijd waren overigens alleen de rijken depressief; arme mensen konden het zich niet veroorloven.

http://members.lycos.nl/framenso/col/xx02018.htm,

Het is immers geen realistische roman waarin alles verwijst naar de werkelijkheid, maar een postmoderne roman waarin met waarheid en fiktie gespeeld wordt en waarin waarheden steeds opnieuw worden ondergraven.

De Standaard,

  • een korte roman
  • een omvangrijke roman

Hij heeft een aantal kortere romans op zijn actief, die je literaire thrillers zou kunnen noemen.

De Standaard,

Hij hield voordrachten, publiceerde opnieuw feuilletons over van alles en iedereen en schreef vijf omvangrijke romans.

De Standaard,

  • een experimentele roman
  • een traditionele roman

Een publikatielijst die hij zelf in 1962 schreef, vermeldt over De God Denkbaar, Denkbaar De God het commentaar '(1956; onbegrijpelijk)'. Vlak na het verschijnen hadden de critici laten merken werkelijk niets van deze experimentele roman te hebben begrepen [...]. Een verhaal is er nauwelijks in te ontdekken, woorden en zelfs hele zinnen gaan voorbij aan hun letterlijke betekenis. De roman is een ode aan de macht van de geest, aan alles wat 'denkbaar' is. Maar de geest maakt rare sprongen.

NRC,

Onder professoren is zijn beste boek, omdat het in tegenstelling tot zijn meer surrealistische boeken een traditionele roman is met een hele goede typering.

NRC,

  • een nieuwe roman
  • een recente roman
  • een toekomstige roman
  • iemands nieuwe roman
  • iemands recente roman
  • iemands toekomstige roman

Dan komt hij onlangs opeens vertellen dat hij tóch weer plannen heeft voor een nieuwe roman.

Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

Bij een tweede bezoek bracht ik daarom de nieuwe roman van een op dat moment belangwekkend gevonden schrijver voor haar mee.

Verleidingen, Rudolf Geel,

In 1990 kreeg ze de Prozaprijs van de Vlaamse Gemeenschap. Haar meest recente roman heet Donderdagmiddag. Halfvier.

http://www.digilife.be/schoolnet/agenda_educatief/evenement00380.htm,

Omdat ik meer belangstelling had voor zijn literaire dan voor zijn politieke activiteiten informeerde ik naar zijn toekomstige romans.

NRC,

  • iemands laatste roman
  • iemands vroegste romans

Emile Habiebi vertelde het verhaal van de mooie jonge dochter Soraya en het monster, de 'ghoul' die haar geschaakt had en meegenomen naar zijn kasteel in de wolken. Het is het verhaal van zijn laatste roman. Die had hij geschreven, zei hij, om erachter te komen waar in zijn leven hij zich vergist had.

In naam van de roos, over kunst en politiek, Sus Van Elzen,

Vooral zijn vroegste romans zijn op een filosofische en poëtische leest geschoeid.

De Standaard,

  • een ecologische roman
  • een politieke roman
  • een romantische roman

Deze ecologische roman geeft een filosofische kijk op de mondiale waterproblematiek.

http://showbizzkanaal.skynetblogs.be/archive/2012/03/13/gezond-weer-op-in-de-boekhandel.html,

De Dreiging (werktitel) verschijnt waarschijnlijk in het najaar. Het belooft een politieke roman te worden, gebaseerd op de werkelijkheid. Alberts beschrijft er de periode 1936-1939 in, de jaren waarin hij ambtenaar in Parijs was.

Meppeler Courant,

De boeken die ik mijn hele leven heb meegedragen, zijn vooral romantische romans. Liefde, dood, verlangen, begeerte, zwerven. Andere onderwerpen zijn er eigenlijk niet.

De Standaard,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een boeiende roman
  • een fascinerende roman
  • een indringende roman
  • een intrigerende roman
  • een ontroerende roman
  • een prikkelende roman
  • een verbluffende roman

'Hela, is dat meneer Biesheuvel zelf niet? De schrijver van al die boeiende romans? U weet niet hoe ik u bewonder.'

De steen der wijzen, J.M.A. Biesheuvel,

De monoloog van Noël, af en toe onderbroken door een vraag van Blaute, is een schuldbekentenis waarin Claus de grenzen tussen recht en onrecht aftast. Het is een fascinerende roman.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

Een indringende roman over de problemen waarmee de moderne vrouw en de moderne mens in het algemeen geconfronteerd worden.

http://home.planetinternet.be/~bernhuyv/literatuur_2000.htm,

Het is een intrigerende, geestverruimende roman, die door de afwezigheid van iedere vorm van moraal een verontrustende aantrekkingskracht uitoefent.

NRC,

De meest meeslepende en ontroerende romans confronteren me altijd opnieuw met kwetsbaarheid.

De Standaard,

Korte historie van het Nederlandse volk is daarmee een actueel boek. Maar ook een tamelijk vrijblijvende, niet werkelijk prikkelende roman.

NRC,

Aan de kwaliteit van diens verbluffende romans zal het in ieder geval niet liggen.

De Standaard,

  • een zevenhonderd bladzijden tellende roman
  • een vijfhonderd bladzijden tellende roman

Hij was eredoctor van vier universiteiten, hij was de eerste ontvanger van de grote prijs der Nederlandse letteren [...], hij was de schrijver van een geweldig oeuvre en vooral van de zevenhonderd bladzijden tellende roman 'Het gevecht met de engel'.

De bierkaai. Kladboek 2, Jeroen Brouwers,

De terugkeer van Plato. Na Connie Palmen over Socrates publiceerde zopas Geerten Meijsing een vijfhonderd bladzijden tellende roman over Plato.

De Standaard,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een bekroonde roman
  • een verouderde roman
  • een postuum uitgegeven roman
  • een vertaalde roman

Zijn kleine fanclub is gevoelig uitgedijd sinds hij de kloeke autobiografische trilogie afleverde, waarvan de bekroonde roman het sluitstuk vormt.

De Standaard,

Het is zijn minst verouderde roman.

http://www.balie.nl/slaa/,

Onlangs verscheen van hem De romantici, een postuum uitgegeven roman.

De Standaard,

Het is een wat zoetelijk ideaal, dat in een sprookje niet stoort. Ook in de nu vertaalde roman heeft deze roze hang zijn sporen nagelaten.

NRC,

  • een hecht gecomponeerde roman
  • een magistraal gecomponeerde roman
  • een perfect opgebouwde roman
  • een rechtlijnig opgebouwde roman

Doyle heeft een hecht gecomponeerde roman afgeleverd. Hoewel we de "ontknoping" van het verhaal op de eerste bladzijde vernemen, wordt Paula's relaas steeds aangrijpender.

De Standaard,

In zijn magistraal gecomponeerde romans en verhalen uit de jaren vijftig en zestig ontdoet hij de oorlog, het verzet en de bevrijding van elke romantische glans en hoopvolle verwachting.

NRC,

Een perfect opgebouwde roman die leest als een superieure soap en een ernstige kandidaat is voor de Bookerprijs.

De Standaard,

De vriend van Vesalius is een voornamelijk door beschrijvende passages, heel rechtlijnig opgebouwde roman.

De Standaard,

met voorzetselgroep


  • een roman uit de wereldliteratuur

Dit is echter Wuthering Heights in alle opzichten volledig onwaardig; ik hoop dat ik dit werk spoedig totaal vergeten zal zijn. Het werpt een smet op een van de grootste romans uit de wereldliteratuur.

NRC,

  • een roman van die schrijver
  • een roman van Zola

Hij had met instemming De toekomst der religie van Vestdijk gelezen. En ook wel eens een roman van die schrijver.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

Je waant je meteen in de sfeer van een roman van Zola.

http://www.animalfreedom.org/paginas/column/koosvanzomeren.html,

  • een roman van tweehonderd pagina's

Een roman van tweehonderd pagina's met zo'n type in de hoofdrol is een gewaagde gok.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

in voorzetselgroep


  • aan een roman beginnen
  • aan een roman bezig zijn
  • aan een roman werken

Ik wist zelf niet dat zoiets niet mogelijk is toen ik aan deze roman begon.

De Standaard,

Ik voegde er aan toe dat ik aan een roman bezig was.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

Hij werkt aan een roman.

Na de siësta, Paul Koeck,

  • in de roman

In de roman worden voorts enkele stereotype sluimerende tegenstellingen geschetst tussen de Nieuwe en de Oude Wereld.

De Standaard,

Tot op de laatste bladzijden van dit boek blijft verzwegen wie in deze roman de zo cruciale moord op zijn geweten heeft.

NRC,

  • de hoofdfiguur in de roman
  • de hoofdfiguur in een roman
  • de hoofdfiguur in iemands roman
  • de personages in de roman
  • de personages in een roman
  • de personages in iemands roman
  • het thema in de roman
  • het thema in een roman
  • het thema in iemands roman
  • de ontwikkelingslijnen in de roman
  • de ontwikkelingslijnen in een roman
  • de ontwikkelingslijnen in iemands roman
  • het vertelperspectief in de roman
  • het vertelperspectief in een roman
  • het vertelperspectief in iemands roman

Want het interessante is dat het komt van de man die model had kunnen staan voor de hoofdfiguur in de roman.

De Standaard,

De personages in uw romans zijn altijd op weg.

De Standaard,

De schrijnende sociale ongelijkheid tussen rijke Californiërs en rechteloze Mexicanen is een belangrijk thema in deze roman, maar het is niet het enige.

De Standaard,

Er zijn twee ontwikkelingslijnen in de roman.

De Standaard,

Een kwetsuur aan de ruggengraat verhinderde de jonge Henry aan de Burgeroorlog deel te nemen. Het versterkte het door het vele reizen in hem gewekte gevoel dat hij een "vreemdeling", een buitenstaander was, voorbestemd om vanop de zijlijn toe te kijken en al wat rondom hem gebeurde, nauwlettend gade te slaan. Die observerende instelling zou trouwens kenmerkend worden voor het vertelperspectief in zijn romans.

De Standaard,

  • een citaat uit een roman
  • een fragment uit een roman
  • een scène uit een roman

Naast de tientallen citaten uit romans en theoretische werken bouwt Byatt ook nog eens twee romans in, of althans behoorlijk lange fragmenten van romans, die de theorie substantie moeten geven.

De Standaard,

Het is een fragment uit een roman die ik aan het schrijven was en die nooit afgemaakt en gepubliceerd zal worden.

De dronken kanarie, Jan Gerhard Toonder,

Een uitspraak die ik zou willen verbinden met een onthutsende scène uit zijn roman Mystiek Lichaam.

NRC,

  • uit een roman voorlezen

Ze las voor uit haar agenda als uit een roman.

Acacialaan, Koen Peeters,

  • de inhoud van de roman
  • de inhoud van een roman
  • de inhoud van iemands roman
  • de personages van de roman
  • de personages van een roman
  • de personages van iemands roman
  • de plot van de roman
  • de plot van een roman
  • de plot van iemands roman
  • de structuur van de roman
  • de structuur van een roman
  • de structuur van iemands roman

Kunt u ons iets vertellen over de inhoud van uw roman?

De natte gemeente van Koos Tak, Rijk de Gooijer & Eelke de Jong,

Personages van een roman hoeven toch niet allemaal een psychologie mee te krijgen die ze onvergetelijk maakt.

NRC,

Hoe dwingend moet de plot van een roman zijn?

NRC,

De structuur van de roman. Bindend element is het verblijf van Nathan en Nina in het huis. Dat is een thrillerachtig gegeven dat zelfs aan Agatha Christie doet denken.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

  • de titel van de roman
  • de titel van een roman
  • het begin van de roman
  • het begin van een roman
  • de eerste helft van de roman
  • de eerste helft van een roman
  • de laatste bladzijden van de roman
  • de laatste bladzijden van een roman
  • de laatste regels van de roman
  • de laatste regels van een roman
  • de mooiste passages van de roman
  • de mooiste passages van een roman
  • het einde van de roman
  • het einde van een roman
  • het slot van de roman
  • het slot van een roman

Dit is niet het soort vooruitgang waarnaar in de titel van de roman verwezen wordt. Van collectieve idealen valt weinig goeds te verwachten. Vooruitgang in het algemeen bestaat niet, zoveel valt uit dit boek wel op te maken.

NRC,

Het manuscript is onvoltooid, wat me wel aansprak. Het is geen dagboek, zoals ik eerst veronderstelde, het doet eerder denken aan het begin van een roman.

Het paradijs, Anton Haakman,

Het feit dat Emily Brontë hier eenvoudig een mysterie een raadsel laat, is alleen maar een heel sterk punt - maar goed, dat "gat" dus, wordt door Lin Haire gedicht. Zij geeft een aanvulling op de eerste helft van de roman. Zij beschrijft waar Heathcliff in die drie jaar is geweest, hoe hij een gentleman werd en hoe hij tot welstand kwam.

NRC,

'Achterom kijken deed ik niet meer, ik keek vooruit. Mijn terugtocht begon,' luiden de laatste regels van de roman.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

Pas op de laatste veertig bladzijden van de roman wordt duidelijk wat de werkelijke inzet van hun gevecht is.

NRC,

'In een delirische roes die enkele weken heeft aangehouden is het hem gelukt de top van het wiskundige hooggebergte te bereiken: in een stralend moment van inzicht heeft zich een schitterend panorama voor hem ontvouwd.' Het zijn de mooiste passages van de roman.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

Aan het einde van de roman ontdekt zij waarom zij op die noodlottige avond ontsnapte aan de dood.

http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

Het was natuurlijk al Van den Bogaards keuze om Julia met een zekere labiliteit en behoeftigheid op te zadelen, daarmee zet hij trouwens een geloofwaardig personage neer. Het slot van de roman heft de meeste overblijvende reserves op.

De Standaard,

  • het manuscript van een roman
  • het manuscript van zijn roman

Ik heb het manuscript gelezen van zijn roman.

Gras, Clem Schouwenaars,

met substantief ervoor


  • een paar romans
  • een vijftiental romans

Mijn vader heeft een paar romans geschreven, maar die zijn vergeten, en verder schreef hij in de krant.

http://www.bookman.nl/reve/,

Al haar werk na Edith's Diary uit 1977 is, op een enkel kort verhaal na, onbeduidend en kleurloos. Daarvoor echter schreef zij een vijftiental romans waarop haar faam berust.

NRC,

met telwoord ervoor


  • iemands eerste roman
  • iemands vier romans

Zoals verwacht kwam ik – weliswaar onder een andere naam – in haar eerste roman voor.

Mise-en-scène, Axel Bouts,

In haar vier romans zijn historische en persoonlijke gebeurtenissen vervlochten.

Meppeler Courant,

met ander, nevengeschikt substantief


  • romans en boeken
  • romans en verhalen
  • verzen en romans

Hij gebruikte te veel studietijd voor romans en boeken over onverklaarbare en geheimzinnige feiten en gebeurtenissen uit de wereldgeschiedenis.

Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

Om zijn verdere onderzoeken te financieren begon hij als schrijver en bracht talloze romans en verhalen uit.

http://www.khbo.be/~lodew/wat%20is%20scientology.htm

Gedichten die hem troffen, schreef hij in een schoolschrift over, een gewoonte die hij zijn hele leven behield. Maar het bleef niet bij verzen en romans. Het milieu van jonge kunstenaars dat hij frequenteerde, had anarchistische sympathieën.

De Standaard,

Vaste verbindingen


de gelijknamige roman

  1. een roman met dezelfde naam of titel

    Turks Fruit. De sterke verfilming van de gelijknamige roman van Jan Wolkers kreeg een Oscarnominatie voor beste buitenlandse film en betekende de doorbraak van regisseur Paul Verhoeven en actrice Monique van de Ven.

    http://www.ou.nl/open/rma/spiegel/frames11.htm

    Een Bovary uit Brandenburg [...]. De titel van Sabine Kebirs jongste roman verwijst onmiskenbaar naar Madame Bovary, de hoofdfiguur uit Flauberts gelijknamige roman.

    De Standaard,

een amadische roman

  1. een ridderroman uit de renaissancetijd die het avontuurlijke combineert met het sentimentele en wonderlijke

    Verhaalcultuur is historisch gezien en ook statistisch niet de cultuur van Euripides of Balzac, maar wel die van de vele vergeten schrijvers van Amadische romans, liefdesidylles en misdaadverhalen — en dan laat ik de oncontroleerbare orale traditie die epen en sprookjes overleverden nog terzijde.

    http://books.google.nl/books?id=FP7d15UpZt4C&pg=PR9&lpg=PR9&dq=%22dan+laat+ik+de+oncontroleerbare+orale+traditie%22&source=bl&ots=wAA0SlP-JZ&sig=cB578rmpniao7nDw_UEEf9PHxnM&hl=nl&sa=X&ei=JnaEU4ijIceuPP6GgcAM&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22dan%20laat%20ik%20de%20oncontroleerbare%20orale%20traditie%22&f=false,

een arcadische roman

  1. een roman die het landleven idealiseert door de beschrijving van een vredige, idyllische natuur, vaak in combinatie met herders en herderinnen als personages

    Synoniem: pastorale roman

    In 1791/92 verscheen in Nederland de eerste Nederlandse pastorale roman Reinhart, of natuur en godsdienst van de hand van Elisabeth Maria Post (1755-1812). Hierin treffen we het levensverhaal aan van Violet, de eerste slaaf van de held Reinhart. Het is het klassieke beeld van de 'goede wilde'. Tevens is deze arcadische roman in brieven een bestrijding van de slavernij en een verdediging van de goede slavenmeester.

    http://www.gertjanbestebreurtje.com/PublicationArticleItem.html?article_id=45,

een autobiografische roman

  1. een roman waarin een schrijver zijn eigen leven of een deel daarvan beschrijft in combinatie met een aanzienlijke hoeveelheid fictieve elementen die het werk onderscheiden van de meer werkelijkheidsgetrouwe autobiografie

    Het verschil tussen een autobiografie en een autobiografische roman is het verschil tussen de nuchtere feiten (en gelukkig voor de lezer ook een aantal minder nuchtere feiten) en feiten van dezelfde aard, aangevuld of vermengd met fiktie.

    http://www.dbnl.org/tekst/_ons003197401_01/_ons003197401_01_0168.php

    Het is een autobiografische roman, hetgeen sommige mensen verwarren met een autobiografie. Sommige gebeurtenissen wist ik niet meer, die heb ik erbij verzonnen of opgezocht in het archief. Het grootste deel heb ik wel zelf meegemaakt.

    Meppeler Courant,

    In de gevangenis had hij zich voorbeeldig gedragen en zich ontwikkeld tot schrijver van voornamelijk autobiografische romans en gedichten.

    NRC,

    'Wat voor boek?' vroeg ze. 'Een autobiografische roman, over haar zoektocht naar het verhaal van haar vader en oom. Het is dat je weet dat het echt gebeurd is, anders zou je het niet geloven.'

    Blauwbaard, Pauline Slot,

een biografische roman

  1. een roman waarin een schrijver iemands leven of een deel daarvan beschrijft in combinatie met fictieve elementen die het werk onderscheiden van de meer werkelijkheidsgetrouwe biografie

    De andere boeken zijn in Nederland matig verkocht. Opvallend aan de selectie van dit jaar is het grote aantal biografische of autobiografische romans. Inez van Dullemen schreef een geromantiseerde roman over de Zwitserse fotografe Gertrude Blom, Leo Pleysier volgde het leven van een non die naar China gaat, en Henk van Woerden en Frida Vogels beschreven nauwgezet hun eigen jeugd.

    NRC,

een geëngageerde roman

  1. een roman die een opinie wil uitdragen

    De koude persing is een geëngageerde roman. De auteursintentie laat aan duidelijkheid niet te wensen over: de authenticiteit wordt door het kapitaal verdrukt, de vrije markt rukt genadeloos op, en jammer genoeg zijn er grenzen aan de mogelijke betrokkenheid van een buitenstaander.

    De Standaard,

    Het lijkt onvoorstelbaar dat de schrijver van de illusieloze, tandeloze tijd ooit een volstrekt geëngageerde roman met een duidelijke politieke boodschap zou schrijven.

    De Standaard,

een historische roman

  1. een roman waarvoor een schrijver zijn stof al dan niet gebaseerd op historische feiten aan een periode uit het verleden ontleent

    Historische (jeugd)romans kunnen wij grosso modo in vier grote categorieën indelen. Ten eerste heb je de "mantel-en-degen-verhalen." Hier dient de geschiedenis enkel als decor voor spannende avonturen, waarbij het verleden de functie heeft die in andere boeken vervuld wordt door verre landen of exotische stranden. Ergens tussen deze categorie en de volgende in, staan wat je oneerbiedig "historische keukenmeidenromans" zou kunnen noemen. Ze zijn meestal bestemd voor volwassenen en handelen over sentimentele perikelen in lang vervlogen tijden, bij voorkeur aan koninklijke hoven. Hoewel ze heel wat wetenswaardigheden over de beschreven tijd kunnen brengen, bewandelen ze zeer zorgvuldig sinds lang platgetreden paden. Als tweede categorie heb je de didactische romans die vooral feitenmateriaal aanbrengen op historisch gebied, wat soms ten nadele gaat van leesbaarheid en spanning. Ten derde zijn er de psychologische historische romans. Hier ontwikkelt de intrige zich vanuit het karakter van de hoofdpersonen. Wanneer het een goed historisch verhaal betreft, zal die psychologie sterk bepaald worden door de beschreven tijdgeest. De geëngageerde romans vormen een vierde afdeling. Dit zijn boeken die een boodschap willen brengen.

    http://www.vvlg.be/jeugd4.htm

    Het zou een historische roman worden, spelend in ver voorbije tijden.

    Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

    Recente vernieuwers van het genre zoals Brakman, Ferron, Rosenboom, Noordervliet, Thomése en De Moor bewijzen dat de historische roman allesbehalve aan het verdwijnen is. Integendeel, de jongste jaren stelt men een herleving van het genre vast. Ook enkele historici presenteren hun beste historische roman.

    De Standaard,

een literaire roman

  1. een roman die op grond van zijn inhoudelijke, structurele en stilistische kwaliteiten tot de letterkunde wordt gerekend

    Omdat er voor de meeste mensen aan het werkelijke leven niets te genieten valt en toch niemand een roman gaat lezen met het doel niet te genieten, probeert de literaire roman het (lelijke, slechte, droevige, mislukte) leven op zo'n mooie manier te beschrijven, dat de lezer er toch nog door wordt getroost [...]. Zodra een roman mogelijkheden tot verbetering aanwijst in de droevige toestanden die hij schetst, doet hij een stap in de richting van de volkslectuur. Echte volkslectuur is altijd "positief". De mogelijkheid tot verbetering wordt over het algemeen belichaamd in een "positieve held". De grootste gruwelen mogen, ja moeten in de roman worden beschreven, mits een held opstaat die er een einde aan maakt, een heilige, een halfgod. Aanvankelijk, in de vroegste verhalen van die soort een aristocraat, ontwikkelt hij zich op den langen duur tot een sympathieke gangster en helemaal op het eind van de ontwikkeling tot commissaris Maigret en collega's. Lang niet altijd is de positieve held ook een fatsoenlijk mens. Zelfs een struikrover die zich wreekt op de machtigen, sterken en rijken, zal met bewondering worden gadegeslagen.

    Ik draag geen helm met vederbos, W.F. Hermans,

    Een aardige, thrillerachtige roman die door de literaire kritiek met veel reserves is ontvangen. In vergelijking met de gemiddelde thriller is de karaktertekening en psychologische ontwikkeling een verademing, maar de concurrentie met een gemiddelde literaire roman kan 'Slangen aaien' niet aan.

    http://www.boeken.net/wbnliterair/index.asp

een picareske roman

  1. een roman die als hoofdpersonage een antiheld opvoert in de hoedanigheid van een sociale verschoppeling en, vanuit een mild-humoristische of satirische invalshoek, verhaalt hoe deze zich door slimheid weet te redden aan de zelfkant van de samenleving, vaak ten koste van zijn meester of meer gegoeden

    Synoniem: schelmenroman

    Kenmerken van een picareske roman zijn: satire, maatschappijkritisch, achtergrond van armoede, meester-knechtmotief, omzwervingsmotief, een niet echt waarheidsgetrouw verslag van buitenissige avonturen in een herkenbaar geschiedkundig en geografisch kader.

    http://libermundiblog.blogspot.nl/2008_12_01_archive.html,

    Hoogtepunten op prozagebied zijn Lazarillo de Tormes (anoniem), een voorloper van de schelmenroman, en Alfarache Guzman - eveneens een picareske roman - waarvan het eerste van de twee delen uitkwam in 1599.

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Renaissanceliteratuur,

    Van zo'n vergeestelijking kan in Ik Jan Cremer geen sprake zijn. Deze roman verdient eerder de bestempeling oud- dan neo-picaresk, een soort revitalisatie van het oude genre. De held van het boek, dat zeker een autobiografische indruk wekt door de overeenkomst van zijn naam met die van de auteur, is een haast klassieke schelm. Afkomstig uit een armoedig milieu probeert hij zich door het leven te slaan, steeds op de vlucht voor de door hem beetgenomen 'meesters' of voor hogere autoriteiten, door welke confrontatie de vrijheid verloren dreigt te gaan. Het hongermotief is zeer duidelijk en herhaaldelijk aanwezig als aanleiding tot stelen, liegen of bedriegen, wat weer een aanzet tot vlucht en en reizen vormt. Na alle avonturen is de held er niet beter aan toe dan aan het begin en het open einde nodigt hier niet alleen symbolisch tot vervolg, maar letterlijk met de woorden 'to be continued'. De aandacht voor de materiële kant van het leven, ook typisch voor picareske romans, manifesteert zich niet alleen in steeds terugkerende schilderingen van drinkpartijen en eetscènes, maar ook in de toentertijd zo bekritiseerde belangstelling voor lichamelijk contact met mogelijk alle vrouwen die de held tegenkomt.

    http://theses.cz/id/bo7pd3/00177642-180544783.pdf,

een psychologische roman

  1. een roman die handelingen en personen beschrijft met de nadruk op het karakter, innerlijk leven en het milieu van de personages

    De psychologische roman vertelt noch van een oorspronkelijk verleden, noch van een ideale toekomst. De personen in het verhaal zijn geen symbolische figuren die het verval bestrijden dat zij tegenkomen, en evenmin zijn ze gezichtsloze figuren die hun leven inzetten om een in de toekomst gelegen ideale wereld te verwerkelijken. Hun wereld kent geen vaststaande orde waaraan de zin van het leven kan worden ontleend. De lezer wordt uitgenodigd zich te verdiepen in het unieke bestaansontwerp van de romanfiguren. Het gaat erom kennis te nemen van hun specifieke manieren van in-de-wereld-zijn en, daarmee samenhangend, van de specifieke innerlijkheid die kenmerkend is voor elk van hen, als ook van de ontwikkelingen die zich daarin voordoen. De roman biedt een interpretatie van de wereld, die de lezer tot de zijne zou kunnen maken, of die hem zou kunnen stimuleren tot het vormen van een eigen wereld.

    http://www.phil.uu.nl/esthetica/indexx.html,

    Een vroeg voorbeeld uit het begin van de jaren zeventig is de Aardzeetrilogie van de Amerikaanse schrijfster Ursula LeGuin, waarin het centrale personage, de magiër Ged, zich gaandeweg bewust wordt van de morele implicaties van zijn magische krachten. In die zin is het een psychologische roman.

    http://utopia.knoware.nl/users/vanderwa/stukken/fantasy.htm

    Een echte psychologische roman, waarin de motieven van de personages helemaal worden uitgediept, hoef je van mij dus niet zo vlug te verwachten.

    De Standaard,

iemands jongste roman

  1. ( (vooral) in België)
    iemands meest recente roman

    Net als Modiano senior leven de personages van zijn schrijvende zoon van allerlei louche zaakjes en hebben ze vervalste identiteitspapieren op zak. Zoals de schrijver zelf zijn ze een cocktail van nationaliteiten [...]. Op een dag ontdekte de jonge schrijver naast de bel van de ouderlijke woonst [...], de naam Henri Lagroue. Van de conciërge kwam de auteur te weten dat het de tweede identiteit van Albert Modiano betrof. In zijn jongste roman wordt een soortgelijk voorval beschreven.

    De Standaard,

lezen als een roman; zich laten lezen als een roman

  1. vloeiend van stijl en vlot leesbaar zijn

    Het boek leest als een roman en toch staat er geen woord fictie in.

    http://www.leidenuniv.nl/host/mnl/prijs/roland99.html,

    Het voorwoord belooft dat de brieven zich laten lezen als een roman.

    NRC,

    Het zou overdreven zijn om te zeggen dat het boek leest als een roman, maar het is wel boeiend.

    De Standaard,

naar de roman van

  1. gebaseerd op of geïnspireerd door de roman van de genoemde schrijver

    Na haar legendarische The Piano was het voor Jane Campion niet makkelijk om weer voor het voetlicht te komen. Met Het portret van een vrouw, naar de roman van Henry James, valt ze niet in herhaling.

    De Standaard,

    Twee jaar geleden ging de radio een hoorspel uitzenden naar de roman 'Het glinsterend pantser'.

    NRC,

    Dat deze lange, wat verwarde, sprookjesopera meer muzikaal genot te bieden heeft, bewijst deze opname [...]. Het minst bekende werk in de reeks is Dode Zielen (1977) van Rodion Sjtsjedrin, naar de roman van Gogol.

    De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende samenstelling


Overige woordfamilieleden


roman 2.1

(literatuur en theater)

gedrukt exemplaar van een romantekst; boek met een romantekst

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

Algemene voorbeelden


Ze voegt er [...] aan toe dat ze zelf niet meer weet hoe lang het geleden is dat zij de roman nog ter hand nam.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een dikke roman
  • een lijvige roman

Op de tafel in de knusse woonkamer ligt een dikke roman met de afstandsbediening van de televisie als boekenlegger.

Meppeler Courant,

De 48 schilderijen zijn als een plank vol lijvige en pittige romans.

De Standaard,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een vergeelde roman

Af en toe overvalt mij heimwee naar vergeelde romans. Gretig stort ik mij dan op negentiende-eeuwse auteurs die niemand meer leest. Negentiende-eeuwse auteurs zijn de meest verwaarloosde auteurs van Vlaanderen. Je kan ze nog wel eens vinden in containers bij oude dorpsbiblioteken die zich aanpassen aan de nieuwe tijden en die hun zwart ingebonden of bruingekafte boeken-in-oude-spelling meegeven met het Groot Vuil.

De Standaard,

met substantief ervoor


  • een paar romans

De beste boekenkast is je eerste boekenkast [...]. In den beginne is een oud kastje met een paar romans, een plankje geschiedenis, autotechniek of zeilboeken, een plank schoolboeken en verder nog wat losse rommel onderin, bij de plaatboeken die te groot zijn om rechtop te zetten.

NRC,

met telwoord ervoor


  • tachtig romans

De rondgang eindigt met een bezoek aan de nagemaakte werkkamer van Ellis Peters. In de boekenrekken staan haar meer dan tachtig romans.

De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


roman 2.2

(literatuur en theater)

tekstgenre gevormd door romans; tekstgenre van de romans

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 2.2

Algemene voorbeelden


Mijn onderwerp was het Europese experiment in de roman, bekend terrein. De voordracht bevatte allerlei verwijzingen naar Nederlandse schrijvers.

In liefdesnaam, Adriaan van der Veen,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • de amadische roman
  • de pastorale roman
  • de picareske roman
  • de postmoderne roman
  • de realistische roman

Welke stelling is fout? a. De Karolingische Renaissance vormde de basis van de middeleeuwse eenheidscultuur [...]. b. Bourdieu baseerde zijn interpretatie van het begrip 'habitus' op een lezing van Erwin Panofsky. c. De amadische roman en de novelle droegen bij aan de totstandkoming van de moderne roman in de 15de eeuw (fout, 16de eeuw).

fkserv.ugent.be/filologica/fileBrowser.php?fileId=157

De roman heeft zijn wortels in drie verschillende tradities: de amadische roman, de pastorale roman en de picareske roman.

http://www.kunstbus.nl/literair/miguel+cervantes.html

De picareske roman: Pícaro – Avanturier – Lichtmis [...]. Ingegaan wordt op het ontstaan van de schelmenroman in Spanje in de 16de eeuw, op de specifieke kenmerken van het genre en de ontwikkeling ervan in het Duitse en het Nederlandse taalgebied gedurende de 17de en de 18de eeuw, tot het door de Entwicklungsroman wordt verdrongen.

http://www.studiegids.science.ru.nl/2008/arts/prospectus/duits/course/12903/

In internationale schoolprojecten komt literatuur niet zo vaak aan bod. Toen we erover nadachten hoe we dat konden stimuleren, kwamen we al snel bij de picareske roman uit [...]. De schelmenroman is ongetwijfeld een genre dat tot de verbeelding van jongeren van verschillende leeftijden spreekt.

http://www.ryckevelde.be/picasite/inleiding.htm

Dat is een paradigma voor de postmoderne levensvisie en de postmoderne roman: getuigenissen zijn per definitie onbetrouwbaar en subjectief. Er is geen alwetende verteller meer in de roman omdat geen enkele autoriteit nog in staat is voldoende geloofwaardigheid af te dwingen om voor die rol in aanmerking te komen.

De Standaard,

Aan de hand van een aantal "bakens" - romans uit de tweede helft van de 20ste eeuw - gaan we na hoe deze teruggrijpen naar de grote voorbeelden als de briefroman, het reisverhaal, de historische roman, de realistische roman en de fin-de-siècleroman van de 18de en vooral de 19de eeuw.

http://www.kubrussel.ac.be/onderwijs/letterenwijs/germaanse/vakken/eerstekan/dtk1.htm

  • de Amerikaanse roman
  • de Europese roman
  • de Vlaamse roman

Dus zo vergaat het de grote Amerikaanse roman. De schrijver schrijft, de uitgever stuurt terug. De schrijver schrijft opnieuw, de uitgever stuurt weer terug. Een rondje pingpong met de posterijen als tafel. En toch komen er steeds nieuwe boeken uit.

De doosjesvuller en andere vondsten, Janwillem van de Wetering,

Ze herinnerde me aan mijn colleges over Kafka. Waarom zou ik al die gegevens over de Europese roman niet uitwerken, verdiepen? Er zou een waardevolle essaybundel ontstaan, meende ze met rooskleurig vertrouwen.

In liefdesnaam, Adriaan van der Veen,

Deze vertraging maakte dat Boon zich tussen 1948 en 1954 literair gezien in hoge mate afgezonderd voelde van wat hij observeerde als een konservatief literair klimaat. Met de romans over de Kapellekensbaan had hij de grenzen van de Vlaamse roman opgeblazen maar slechts weinigen stoorden zich daar volgens hem aan.

De Standaard,