toepaja 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een toepaja…
is een zoogdier; is een dier
- [Afmeting] is, afhankelijk van de soort, 10 tot 33 cm lang
- [Geluid] krijst, piept, fluit; maakt een krijsend, piepend of fluitend geluid
- [Kleur] is grijs tot roodbruin
- [Bouw] is gewerveld; heeft vier poten
- [Deel] heeft een lange staart, een spitse snuit en scherpe tanden en kiezen
- [Voortplanting] brengt de jongen levend ter wereld
- [Plaats] leeft in tropische bossen
- [Woongebied] komt voor in Zuidoost-Azië
- [Leeftijd] kan 12 jaar oud worden, maar wordt gemiddeld 2 tot 3 jaar oud
- [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] eet net als mensen bewust pittig eten in zijn natuurlijke omgeving; heeft van alle dieren de grootste hersenmassa ten opzichte van zijn lichaamsgewicht
- [Gedrag] is een alleseter; leeft in kleine groepen; is een dagdier of als vederstaarttoepaja een nachtdier
- [Gelijkenis] lijkt op een eekhoorn
- [Onderscheid of tegenstelling] heeft, in tegenstelling tot een eekhoorn, geen snorharen
- [Verscheidenheid] komt voor in 20 soorten
| Rijk | Animalia; Dieren |
|---|---|
| Stam | Chordata; Chordadieren |
| Klasse | Mammalia; Zoogdieren |
| Orde | Scandentia |
Algemene voorbeelden
Toepaja's doen met hun pluimstaart en kleine formaat denken aan eekhoorns en wat betreft levenswijze aan insecteneters (waarbij ze vroeger werden ingedeeld). Ze zijn echter meer verwant met de apen. Toepaja's zijn wel een stuk primitiever. Toepaja's zoeken hun voedsel (zoals insecten) vaak in bomen met hun goed ontwikkelde oren, ogen en neus. Snorharen hebben ze niet.
De toepaja's zijn een groep zoogdieren die insecten eten. We noemen ze ook nog de boomspitsmuizen. Ze komen vooral voor in de bossen van Azië. We weten niet goed bij welke groep dieren ze nu eigenlijk horen. Het zijn insecteneters, maar zijn wat familie van de primaten en de haasachtigen. Ze lijken wat op eekhoorns en hebben een lange staart en een spitse snuit. Hun tanden zijn erg scherp.
Dit kleine, insectenetende zoogdier met een spitse neus is voortdurend onderweg. Hij is zeer actief, rusteloos en soms nerveus. De Toepaja is doorgaans verdraagzaam, behalve bij voedselschaarste. De Toepaja is vindingrijk en handig.
Toepaja's hebben van alle dieren de grootste hersenmassa t.o.v. hun lichaamsgewicht, zelfs meer dan de mens.
Om geen overhaaste conclusies te trekken zochten de zoölogen en biochemici binnen andere orden naar dieren die in hun eiwitten meer gemeen hebben met de haasachtigen dan mens of aap. Maar tal van vleeseters, insekteneters, klipdassen (hoefdieren), vleermuizen en andere beesten legden het af tegen de eensgezindheid in eiwit tussen haas en primaat. Op een enkele uitzondering na, zoals de toepaja uit Zuidoost-Azië, een beest dat vroeger spitseekhoorn werd genoemd, maar nu als halfaap wordt beschouwd. Geen echte uitzondering dus.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- toepaja's of boomspitsmuizen
Toepaja's (Scandentia) of boomspitsmuizen zijn een orde van insectenetende zoogdieren bestaande uit één familie (Tupaiidae) en 19 soorten, die voorkomen in de tropische bossen van Zuidoost-Azië. Oorspronkelijk werden ze tot de insecteneters gerekend, daarna tot de primaten, en nu krijgen ze een eigen orde, die waarschijnlijk verwant is aan de primaten-vliegendekatten-groep of aan de haasachtigen. Ze lijken op eekhoorns (het Maleise woord tupai betekent zowel 'toepaja' als 'eekhoorn') en hebben een lange staart, een spitse snuit en scherpe tanden en kiezen.