voorvoegsel 1.0
(taal en taalkunde)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een voorvoegsel…
is een element; is een deel
- [Geheel] is een deel van een woord
- [Groep] behoort samen met het suffix tot de groep van de affixen
- [Functie] wordt gebruikt om samen met een grondwoord of de stam van een grondwoord een afleiding te vormen
- [Plaats] staat voor het grondwoord
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een niet zelfstandig optredend woorddeel
- [Onstoffelijke eigenschap algemeen] heeft een bepaalde betekenis die van toepassing is op het grondwoord
- [Voorbeeld of specimen] is voor het Nederlands bv. be-, ge-, ont- of ver-
Algemene voorbeelden
Er moesten nog een paar regels worden verduidelijkt: bij welke voorvoegsels gebruik je een koppelteken? moet minister met hoofdletter? is een gebiedende wijs altijd enkelvoud?
Maak een stopwoordenlijst (slechte discriminatoren). Identificeer goede indextermen. Verwijder de uitgangen van de woorden (eventueel ook de voorvoegsels). Deze operatie zal de recallprestatie gunstig beïnvloeden.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een uitheems voorvoegsel
- een vreemd voorvoegsel
Daardoor zitten we met regels die bepalen dat je "doorgaans" een koppelteken schrijft na een vreemd voorvoegsel zoals anti of privé [...]. Omdat deze kwestie niet beregeld is, mag je zelf beslissen of je een koppelteken schrijft of niet.
met ander, nevengeschikt substantief
- voorvoegsels en achtervoegsels
Gelijkvormigheid houdt in dat we woorden, voorvoegsels en achtervoegsels steeds op dezelfde manier schrijven, ongeacht de mogelijke verschillen in uitspraak.
gevolgd door als
- voorvoegsels als ex-
- voorvoegsels als ge-
- voorvoegsels als pre-
- voorvoegsels als post-
- voorvoegsels als ver-
Maar het probleem van dactylen in onze taal is dat de eerste lettergreep van het vers beklemtoond moet zijn, wat, gezien onze behoefte aan lidwoorden en voorvoegsels als ge- en ver-, gauw geforceerd aandoet.
Ex-woorden, ex-zinnen en pre- en postbetekenissen zullen mijn ex-encyclopedie vullen, allemaal voorafgegaan door voorvoegsels als 'pre' en 'post' en 'ex' die een woord zouden kunnen ondersteunen als het daar enig nut uit zou kunnen halen.
overig
- het voorvoegsel anti-
- het voorvoegsel co-
- het voorvoegsel ge-
- het voorvoegsel on-
'Als een woord met het voorvoegsel 'on' begint heeft dit woord meestal een ongunstige betekenis,' zegt de onderwijzer, 'Bijvoorbeeld: ondeugend, onfatsoenlijk, ongelukkig.'
Het voorvoegsel anti schrijven we aan het grondwoord vast en krijgt geen streepje, in tegenstelling tot wat de auteur beweert.
Van alle kanten werd er gelachen, geroepen, gescholden, gevloekt, gemind, geminet, enfin, al het verderfelijke dat met het voorvoegsel ge- begint, de lezer mag kiezen (altijd prijs).
Vaste verbindingen
voorvoegsel 1.1
Algemene voorbeelden
In samenstelling met voorvoegsels die verwijzen naar bepaalde takken van het recht wordt ook de term "-rechtelijk" gebruikt, zoals in "arbeidsrechtelijk", "publiekrechtelijk". Slechts één lettertje verschil is het achtervoegsel "-rechterlijk", dat echter een veel beperktere betekenis heeft.
Montag verwonderde zich over de plotselinge opkomst van een woord, terwijl niemand daarvoor het startsein heeft gegeven. Hij noemde het voorbeeld van het woord prestigieus, dat een aantal jaren geleden plotseling door tallozen in de mond werd genomen. Ook noemde hij het voorvoegsel euro, voor "als je geen naam voor iets weet en goed voor de dag wilt komen".
Dennendal in Den Dolder, in 1969 opgericht [...], is voor de iets oudere krantenlezer waarschijnlijk nog steeds de bekendste instelling voor zwakzinnigenzorg van het land. Die bekendheid dankt het aan [...] de periode 1971-1974, toen 'Dennendal' het voorvoegsel van 'conflict' werd en maandenlang op de voorpagina's figureerde.
voorvoegsel 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een voorvoegsel…
is een element; is een deel
- [Geheel] is een deel van een voornaam of een achternaam
- [Voorbeeld of specimen] is bv. de, den, der, 't, van of een combinatie van dergelijke elementen; is bv. ook don, doña, nonkel of de afkorting van een bedrijfsnaam
Algemene voorbeelden
Het plaatsen van de initialen van de voornaam en de voorvoegsels achter de achternaam voorkomt dit euvel van digitaal sorteren, maar is toch minder fraai en verdient daarom geen aanbeveling.
Ze kennen hem er als 'Barney', zijn bijnaam, of als Barneveld en niet als Van Barneveld, want dat voorvoegsel laat hij zelf sinds een paar jaar weg bij de inschrijving.
Geslachtsnamen met afkappingstekens worden als één geheel beschouwd (O'brien is Obrien); geslachtsnamen zonder voorvoegsels komen voor geslachtsnamen met voorvoegsels; titulatuur bij persoonsnamen is weggelaten behalve adellijke titulatuur.
Combinatiemogelijkheden
gevolgd door als
- voorvoegsels zoals De
- voorvoegsels zoals Van
- voorvoegsels zoals Van der
Men kan de lijst door het tekstverwerkingssysteem op alfabet laten sorteren. Probeer dit in uw tekstverwerkingssysteem.Let er echter op dat voorvoegsels zoals 'Van', 'Van der' en 'De' worden meegesorteerd.
overig
- het voorvoegsel von
In 1905 had prins-regent Luitpold hem geadeld en het voorvoegsel "von" verleend.
- het voorvoegsel don
- het voorvoegsel doña
- het voorvoegsel nonkel
- het voorvoegsel KPN
Tegen een automonteur zeg je maestro, evenals tegen een dirigent overigens. Een technisch hoger onderlegde benadert men met ingeniero of arquitecto. En voor iedereen met enige levenskilometers op de teller luidt het voorvoegsel don of doña.
Nu steeds meer werkmaatschappijen zich tooien met het voorvoegsel KPN (KPN Risicom, KPN Multimedia) is de maat vol voor de papierproducent, die de naam KNP (Koninklijke Nederlandsche Papierfabrieken) al sinds 1875 draagt.
Nonkel Romain was de aanspreektitel op familiefeesten, maar in Brussel was het hem ernst, dat was zijn openbare leven, daar was het voorvoegsel nonkel streng verboden.
voorvoegsel 3.0
(media, communicatie en telecommunicatie; ICT)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een voorvoegsel…
is een element; is een deel
- [Deel] bestaat uit letters, cijfers of tekens
- [Geheel] is een deel van een naam of nummer
- [Functie] wordt gebruikt om iets of iemand te onderscheiden of te identificeren
- [Plaats] staat voorafgaand aan andere data
- [Voorbeeld of specimen] maakt bv. deel uit van een mobieltelefoonnummer of van de oproepnaam van een radioamateur
Combinatiemogelijkheden
overig
- het voorvoegsel #
Als iemand het heeft over een channel op IRC dan heeft hij het over een 'normaal' channel dat begint met een #. Als je het over een bepaald channel hebt moet je het # of & er altijd voorzetten. Ook als je naar een channel toe wilt, of er een wilt verlaten moet je het voorvoegsel # of & gebruiken.