zwaardvis


zwaardvis 1.0

afbeelding

Bron: Citron
( CC BY-SA 3.0 )

grote, baarsachtige zeevis met een verlengde bovenkaak in de vorm van een lang, puntig zwaard die in alle tropische en subtropische zeeën voorkomt
In toepassing op de soort of een exemplaar van de soort.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een zwaardvis…

is een vis; is een dier

  • [Afmeting] is gemiddeld ongeveer 2 m lang, maar kan wel 4,5 m lang worden
  • [Kleur] heeft een zwartbruine rug en zwartbruine flanken die naar onderen geleidelijk overgaan in lichtbruin
  • [Bouw] is gewerveld
  • [Deel] heeft een sterk verlengde bovenkaak in de vorm van een lang, puntig zwaard, een hoge rugvin en een lange aarsvin, die beide zeil- of sikkelvormig zijn, en sikkelvormige borstvinnen
  • [Voortplanting] legt eieren
  • [Plaats] leeft in zout water
  • [Woongebied] komt voor in alle tropische en subtropische zeeën
  • [Leeftijd] kan 16 jaar oud worden
  • [Deskundigheid of vaardigheid] is een snelle zwemmer en kan wel met snelheden van 100 km/u door het water gaan
  • [Gedrag] is een vleeseter; gebruikt zijn zwaardvormige bovenkaak wel om prooien aan te vallen, neer te sabelen, te verwonden, maar niet als speer; leeft solitair
  • [Gelijkenis] lijkt op een zaagvis
  • [Onderscheid of tegenstelling] heeft, in tegenstelling tot een zaagvis, een ongetande snuit

Wetenschappelijke naam: Xiphias gladius

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Actinopterygii; Straalvinnigen
Orde Perciformes; Baarsachtigen
Familie Xiphiidae; Zwaardvissen
Geslacht Xiphias; Zwaardvissen
Soort Xiphias gladius

Algemene voorbeelden


Iedere middag leggen we in zo'n baai aan voor het - uitstekende - middagmaal. Daarna is er tijd om te lezen, te zwemmen, te surfen, te snorkelen. Of gewoon te kijken naar de vogels, pelikanen en flamingo's of naar de vliegende vissen, barracuda's, zwaardvissen, dolfijnen.

De Standaard,

Zo draaiend in cirkels schoven wij weg in de oninvulbare leegte die ons aanzoog als een zee, en waarin wij ontspannen meegleden, geluidloos tussen zwaardvissen en wapperende anemonen.

De lange geboorte, Lut Ureel,

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


zwaardvis 1.1

soortnaam voor grote zeevis uit de orde der baarsachtigen; benaming voor de algemene soort of familie van zwaardvissen

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Algemene voorbeelden


Bijna een kwart van de vissoorten wordt overbevist. Soorten als zwaardvis, Atlantische kabeljauw, heilbot, schelvis en de meeste soorten tonijn staan daarom op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten.

http://www.milieucentraal.nl/pagina.aspx?onderwerp=Vis#Wildgevangen_vis_en_milieu

In het vakblad Molecular Phylogenetics and Evolution [...] komen de zwaardvis en zijn directe verwanten dicht in de buurt te staan van platvissen zoals schol en tong [...]. Tonijnen, die uiterlijk veel meer weg hebben van de supersnelle roofvissen met hun puntige neuzen, blijken slechts verre verwanten [...]. Het klinkt nogal ongeloofwaardig, die slome platvissen als naaste familie van de zwaardvis. Toch zijn de onderzoekers behoorlijk zeker van hun zaak.

http://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/43826045/,

Combinatiemogelijkheden


in voorzetselgroep


  • op zwaardvis vissen

Maar jullie gingen toch op zwaardvis vissen?

Alle families zijn psychotisch, Douglas Coupland,

De inmiddels naar de Straat van Gibraltar omgevaren Rainbow Warrior trof daar enkele Spaanse schepen die op zwaardvis visten.

NRC,

zwaardvis 1.2

baarsachtige consumptievis met een stevige structuur en wit visvlees die wat smaak betreft enigszins lijkt op die van tonijn

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

Semagram (extra betekenisinformatie)


Zwaardvis…

is een consumptievis

  • [Kleur] heeft wit visvlees
  • [Smaak] lijkt wat betreft de smaak enigszins op die van tonijn, maar is vissiger
  • [Structuur] heeft een stevige structuur
  • [Functie] dient om te eten
  • [Herkomst of oorsprong] wordt gevangen met behulp van drijfnetten of met lange lijnen
  • [Stoffelijke eigenschap algemeen] bevat relatief veel kwik
  • [Gebruikswijze] wordt gegeten als vis bij de hoofdmaaltijd

Algemene voorbeelden


Greenpeace voert al jarenlang actie tegen de drijfnetvisserij. De kilometers lange netten zijn bedoeld om zwaardvis en tonijn mee te vangen, maar omdat ze verticaal in zee staan, raken ook andere dieren verstrikt in de drijfnetten.

http://archive.greenpeace.nl/persberichten/98/0609a.html,

Op donderdagavond kwam hij thuis met een grote tas boodschappen en kondigde aan dat hij voor de verandering zou koken. Hij had zwaardvis gekocht, twee verse rode pepers, een knoestig stukje gemberwortel, een bosje koriander, basmatirijst in een bruine papieren zak en een fles paarsrode wijn.

Bezeten van mij, Nicci French,

Grootmazige drijfnetten worden tegenwoordig veel op de oceanen gebruikt voor de vangst van tonijn, zwaardvis en grote pijlinktvis.

http://www.natuurinformatie.nl/asp/page.asp?alias=ecomare.devleet=i001236=natuurdatabase.nl

Mensen krijgen kwik binnen via het eten en door amalgaamvullingen in het gebit. Kwik komt via het milieu terecht in vis, vlees, melk, fruit en groente. Vis is de belangrijkste bron van methylkwik. Met name roofvissen die lang leven zoals zwaardvis, haai en koningsmakreel, bevatten relatief veel kwik.

http://www.voedingscentrum.nl/nl/eten-veiligheid/schadelijke-stoffen/zware-metalen/kwik.aspx

Combinatiemogelijkheden


met substantief ervoor


  • de moten zwaardvis
  • twee moten zwaardvis

Wrijf de moten zwaardvis in met wat olijfolie, zout en zwarte peper uit de molen. Leg ze op een zeer hete grillplaat of barbeque en rooster ze 2 minuten aan elke kant. Haal ze uit de pan. Hussel de sperziebonen en de slabladeren door de olijfolie-citroendressing. Leg de moten zwaardvis tussen de bonen en de slabladeren. Schep er voor het opdienen de tomatensalsa over.

http://www.orangegecko.nl/11juli2008.htm,

Ze kocht twee moten zwaardvis, voor vanavond, en nam er nog een pond IJslandse garnalen bij, om te bakken, voor morgen als ze weer een eter had.

Hokwerda's kind, Oek de Jong,

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen