ambtenaar


ambtenaar 1.0

iemand die voor zijn beroep, in dienst van een overheid of een openbaar lichaam, publieke taken verricht; ook: het beroep van ambtenaar

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een ambtenaar…

is een persoon

  • [Organisatie of instelling] is in dienst van de rijksoverheid of een Europese overheid, van een federale overheid, een gewest, provincie of gemeente, of van een openbaar lichaam
  • [Plaats] werkt in een overheidsgebouw zoals een gemeentehuis, provinciehuis of ministerie
  • [Rang of hiërarchische positie] heeft een bepaalde positie in een hiërarchie
  • [Duur] heeft doorgaans een vast dienstverband
  • [Tijd] werkt doorgaans op vaste tijden, bv. tussen negen en vijf
  • [Taal] bedient zich vaak van ambtelijke, formele taal
  • [Activiteit of handeling] houdt zich bezig met ambtelijke werkzaamheden zoals administratie, bestuur, controle, toezicht, coördinatie en dienstverlening
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep
  • [Waardering] krijgt soms een negatieve waardering, omdat hij, volgens de stereotiepe opvatting, niet hard zou werken en formalistisch zou handelen
  • [Legitimiteit] wordt aangesteld door een overheid

Algemene voorbeelden


Men bedenke dat ik de jongste en laatst aangekomen ambtenaar ben op mijn bureau.

Requiem voor een vriend, J.J. Voskuil,

Hij moet, in zijn functie, blindelings op zijn ambtenaren kunnen vertrouwen. Hij is als commissaris van de Koningin toch eindverantwoordelijk.

Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

Een kommissie van ambtenaars stelde de voorbije weken een lijst op van een veertigtal woorden waarvan de spelling in weerwil van het oorspronkelijke plan ongewijzigd blijft.

De Standaard,

Mijn vrouw zegt dat ik mijn huidige beroep van ambtenaar moet opgeven en in zaken moet gaan - zoals mijn broer, die veel verdient.

NRC,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een ambtenaar aanstellen

Het milieu-beleid is veel te belangrijk (20 miljard gulden per jaar, oplopend naar 25 miljard in 2002) om het hele jaar door ambtenaren aan te stellen als scheidsrechter.

http://www.nijenrode.nl/nl/

  • een ambtenaar benoemen

Hij raakte de bevoegdheid om referendums uit te schrijven en plaatselijke ambtenaren te benoemen kwijt.

NRC,

met adjectief ervoor


  • een bevoegde ambtenaar

Elke bevoegde ambtenaar heeft de plicht mondelinge toelichting te verstrekken aan burgers die inlichtingen vragen betreffende de in artikel 2, d bedoelde documenten.

http://www.vl-brabant.be/website/construct.htm?doc=572=1104=full=false=full=BGCOLOR%3D%23FFFFFF,

  • een corrupte ambtenaar

De recente 'bouwfraude'-affaire laat zien hoe ondernemers door samenspannende concurrenten en corrupte ambtenaren kunnen worden ingesponnen in een web van frauduleuze activiteiten, waar zij zich elk afzonderlijk niet aan kunnen onttrekken.

http://www.nyenrode.nl/download/lectures/jeurissen.pdf,

  • een gemeentelijke ambtenaar

Uiteraard waren er in de feiten ook al gemeentelijke ambtenaren die de stedenbouwkundige dossiers voorbereidden voor het college van burgemeester en schepenen.

http://www.vvsg.be/ruimtelijke_ordening/achtergrondinfo/personeel.htm,

  • een hoge ambtenaar

Twee hoge ambtenaren (directeur-generaal Riesenkamp en directeur Veringa), die bij het gesprek aanwezig waren, kwamen nauwelijks aan het woord en keken in arren moede naar het plafond wanneer hun minister alweer een uitspraak deed die feitelijk onjuist was.

Blinde ambitie, Eduard Bomhoff,

  • een hooggeplaatste ambtenaar

De besprekingen over de toekomst van Noord-Ierland hebben tot nu toe plaats op het niveau van hooggeplaatste ambtenaren.

NRC,

  • een lagere ambtenaar

In 1868 werd op Okinawa Gichin Funakoshi geboren, als zoon van een lagere ambtenaar.

http://www.vva.be/sport/karate.htm

( (vooral) in België)
  • een planologische ambtenaar

Zo kan een gemeente naast de stedenbouwkundige ambtenaar eveneens een planologische ambtenaar aanstellen die met de planningstaken wordt belast.

http://www.vvsg.be/ruimtelijke_ordening/achtergrondinfo/personeel.htm,

  • een provinciale ambtenaar

Elke Gedeputeerde neemt een bepaald taakgebied voor zijn rekening, daarbij geholpen door provinciale ambtenaren.

http://www.cbg.nl/

( (vooral) in België)
  • een stedenbouwkundige ambtenaar

Het nieuwe decreet ruimtelijke ordening verplicht iedere gemeente om minimum één gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaar te hebben.

http://www.vvsg.be/ruimtelijke_ordening/achtergrondinfo/personeel.htm,

  • een verantwoordelijke ambtenaar

Hij kende de namen van de verantwoordelijke ambtenaren en de procedures.

Je moet niet denken dat ik altijd bij je blijf, Hans Münstermann,

  • een vrouwelijke ambtenaar

Vrouwelijke ambtenaren hebben een sprong voorwaarts gemaakt onder emancipatieambtenares Rita Mulier, met iets meer vrouwen in topfuncties.

De Standaard,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een behandelend ambtenaar

Veel behandelend ambtenaren willen eerst de scheidingsafspraken zien, hoewel ze daartoe strikt genomen geen bevoegdheid hebben.

Nederlands Dagblad,

( (vooral) in België)
  • een leidend ambtenaar

Na onderzoek van de bezwaren bevestigt of ontkracht de leidend ambtenaar dit proces-verbaal, of geeft hij opdracht tot een nieuw onderzoek.

http://www.wvc.vlaanderen.be/juriwel/regelgeving/gehand/basisregelgeving/,

  • een leidinggevende ambtenaar

Elke leidinggevende ambtenaar en elke bevoegde ambtenaar mag informatie geven over het welbepaalde aspect van het beleid, waarvan hij/zij de uitvoering leidt of waarvoor hij/zij administratief of technisch verantwoordelijk is.

http://www.vl-brabant.be/website/construct.htm?doc=572=1104=full=false=full=BGCOLOR%3D%23FFFFFF,

  • een uitvoerende ambtenaar

De uitvoerende ambtenaar, die vroeger de beoordeling van aanvragen voor zijn rekening nam, vormt nu de verbinding tussen student en geautomatiseerd systeem.

http://www.toekomst-comm.nl/preview/index.html,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een betrokken ambtenaar

De gemeente geeft geen commentaar op deze zaak vanwege de privacy van de betrokken ambtenaar.

Meppeler Courant,

met voorzetselgroep


  • een ambtenaar bij de Europese Commissie
  • een ambtenaar bij een gemeente
  • een ambtenaar bij een ministerie
  • een ambtenaar bij een provincie

De deskundigen hebben zich gebaseerd op het salaris van hogere ambtenaren bij de Europese Commissie.

De Telegraaf,

De bonden eisen namens de 14.000 ambtenaren bij de provincies 2,5 procent loonsverhoging.

NRC,

  • een ambtenaar in gemeentedienst
  • een ambtenaar in overheidsdienst

'Alle ambtenaren in gemeentedienst zijn politieke benoemingen'.

Mise-en-scène, Axel Bouts,

De anonieme filmer, een ambtenaar in overheidsdienst, heeft sedertdien via zijn advokaten laten weten de video-opname van de moord onder bepaalde voorwaarden te willen verkopen.

De Standaard,

  • een ambtenaar op een afdeling
  • een ambtenaar op een ministerie

De ambtenaren op de afdeling Bouwzaken waren onverbiddelijk geweest.

Engelen van het duister, Jan Siebelink,

  • een ambtenaar van een gemeente
  • een ambtenaar van een ministerie
  • een ambtenaar van een provincie

Het enige wat hij kwijt wilde, is dat het om een ambtenaar van een ministerie gaat.

De Telegraaf,

met ander, nevengeschikt substantief


  • ambtenaren en bestuurders
  • ambtenaren en politici

De overheid was en is op velerlei manieren verstrengeld met de bouw. De sector heeft een grote politieke invloed en traditioneel nauwe banden met departementen als Verkeer en Waterstaat, VROM en Economische Zaken, en met lokale en regionale aanbestedende diensten. De sector heeft ook nauwe banden met individuele ambtenaren en bestuurders. Zowel in Den Haag als in provincie- en gemeentehuizen.

http://www.nrc.nl/kreukbaar/artikel/1056086425601.html,

Op basis van epidemiologisch onderzoek kunnen ambtenaren en politici rationele besluiten nemen die moeten leiden tot de preventie of de beheersing van een bepaalde ziekte.

http://www.hbvl.be/dossiers/-g/griep/epidemie.asp,

Vaste verbindingen


echte ambtenaar

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen