eilander


A - Als zelfstandig naamwoord

eilander 1.0

iemand die op een eiland woont; bewoner van een eiland; eilandbewoner
Doorgaans in neutraal gebruik, maar soms ook met de bijgedachte dat iemand, door het betrekkelijke isolement, over bepaalde eigenschappen beschikt, zoals eigengereidheid of een zekere mate van wereldvreemdheid. In het meervoud ook ter aanduiding van de gehele bevolking.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een eilander…

is een bewoner; is een persoon

      Algemene voorbeelden


      Het Sicilië van de jaren twintig was arm, maar mooi en opgewekt. Toch leefde Bufalino niet in de idylle. Hij vond dat elk eiland gedoemd is, iets fataals heeft in zijn opgeslotenheid, zijn omsingeld zijn door water. Op zichzelf gericht, beperkt en bekrompen, koestert het zijn marginaliteit. Voor de typische gemoedsgesteltenis van de eilander smeedde Bufalino het neologisme isolitudine, iets als eilandzaamheid.

      De Standaard,

      Straks hangt de plaat naast een voordeur van een boerderij aan de andere kant van de wereld. Op een nog uit te zoeken plek ergens in Nieuw-Zeeland, het land van de kiwi's. Het beloofde land? Gods paradijs, zoals de eilanders zelf zeggen? Dat zal moeten blijken.

      De Limburger,

      Door afslijting van het eiland aan de westkant en verstuiving van de duinen, moest het dorp geleidelijk worden opgegeven. Vanaf 1720 werden er steeds meer huizen gebouwd op de plek waar nu het dorp ligt. Door eilanders werd dit het Nye Dorp genoemd. Vanaf 1843 luidde de officiële naam voor dit nieuwe dorp 'Schiermonnikoog'.

      http://www.nationaalpark.nl/schiermonnikoog/pag22.html

      De Wildbeheereenheid op het eiland pleit voor meer vallen waarmee de katten gevangen en vervolgens afgeschoten kunnen worden. De verwilderde katten zijn volgens hem al enkele jaren een probleem op het eiland. De roofdiertjes zijn afkomstig van eilanders die hun huisdier 's nachts niet binnenhouden. Poeslief gaat vervolgens op stap en keert in veel gevallen niet terug.

      NRC,

      Eilanders, de echte althans, de stugge ploeteraars die zich tot het eiland veroordeeld weten, kennen een magische waarde toe aan het afscheid nemen: wie het nalaat, zal uiteindelijk door iedereen vergeten worden.

      Voel maar, Jan Brokken,

      Corsica "zal een isula morta" (dood eiland) zijn, aldus de organisatie van zakenlieden, die vindt dat "de economie van het eiland door de stakingen wordt gegijzeld". Havens en vliegvelden zouden vandaag weer normaal functioneren. Organisaties van ambtenaren en vijf vakverbonden sloten vrijdag met de regering een akkoord over het slepende conflict, dat voorzag in een prijscompensatie en een vergoeding voor hoge transportkosten voor de eilanders - in totaal ruim dertig miljoen gulden.

      NRC,

      Op 30 maart staat een driedaagse conferentie in Lerwick op het programma waar 250 afgevaardigden van diverse werelddelen praten over wat genoemd wordt de "Shetland-standaard". Dat motto staat voor het milieuvriendelijke karakter en beleid op de Shetlands. Hoop kunnen de eilanders wellicht putten uit de ervaringen in Alaska waar zich een kleine vier jaar geleden een, naar het zich nu laat aanzien, veel ernstigere olieramp met het stranden van de Exxon Valdez voordeed.

      NRC,

      In juni zwoer president Carlos Menem dat de Malvinas (zo heten de Falklands in Argentinië) tegen het jaar 2000 Argentijns zullen zijn. De Argentijnse minister van Buitenlandse Zaken Guido di Tella voerde campagne om de eilanders tot Argentijns staatsburgerschap te verlokken.

      De Standaard,

      Bas is bioloog. Hij bestudeert de gevolgen van de kokkelvisserij voor de eidereendenpopulatie van de Waddenzee. Die gevolgen zijn ernstig. Tienduizenden dieren zijn de afgelopen jaren van de honger omgekomen, als gevolg van de nieuwe, intensieve visserij methodes van met name de Zeeuwse vloot die de Waddenzee frequenteert. 'Voor het eerst in jaren,' zegt Bas, [...] 'ontleen ik aan mijn werk enige populariteit op het eiland. Natuurbeschermers zijn hier niet erg geliefd. De eilanders hebben vaak het gevoel dat de vogels belangrijker worden gevonden dan de mensen. En dat steekt.'

      De passievrucht, Karel Glastra van Loon,

      Gelukkig zijn er altijd voldoende begeleidingsschepen en reddingsboten bij de race. Ernstige ongelukken hebben zich dan ook nog nooit voorgedaan. Wel raakt er jaarlijks wel iemand verdwaald. Meestal een loper of fietser, die geen gelegenheid heeft gehad om het parcours te verkennen. Zo belandde ooit een loper - weer op Vlieland - tot zijn verbijstering midden in een fanfarekorps. En een behulpzame eilander heeft naar verluidt weleens een licht verdwaasde loper uit de Texelse duinen geplukt.

      http://www.schuttevaer.nl/

      Tijdens de oorlogsjaren deed het eiland dienst als 'caillou stratégique' voor de Engelsen. Op een helverlichte ochtend werd een vijandelijk schip gekelderd voor de kust. Toen de eilanders hun krabben aanboden op het vasteland, weigerden de landrotten ze te kopen. De krabben, zo vermoedden ze, hadden zich gevoed met de kadavers uit het gezonken schip. Niemand wilde ervan eten.

      Werk, Josse De Pauw,

      De regering van Hare Britse Majesteit is in een worsteling verwikkeld met een van haar laatste veertien overzeese bezittingen, de Turks en Caicoseilanden. De eilanders willen dat haar vertegenwoordiger, gouverneur Martin Bourke, zijn pluimenhelm aflegt en vertrekt.

      De Standaard,

      Er zijn 256 manga-periodieken in Japan, elk jaar komt daar nog eens een dozijn bij. Met elkaar publiceren ze wekelijks meer dan 5.000 feuilletons. De eilanders lezen de strips in telefoonboekachtige bundels overal: bij de kapper, in de wachtkamer en in de metro.

      NRC,

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectief ervoor


      • een van de laatste eilanders
      • echte eilanders

      Dat is de uitleg van Dimitri, een vierentachtigjarige boer, een van de laatste echte eilanders. Zijn oudste zoon, die naar Athene vertrokken is, wil zijn vaders boerderij verkwanselen en drijft hem tot zelfmoord.

      De Standaard,

      • de Japanse-Amerikaanse eilanders

      De Tweede Wereldoorlog behoort al een decennium tot het verleden, de tijd heeft ogenschijnlijk ook de rauwste wonden geheeld en op San Piedro lijkt het leven zijn vooroorlogse gangetje te hebben hernomen. Maar onder die gladde oppervlakte gist en broedt het. De blanke bevolking, zo blijkt uit de lange, verhalende flashbacks, is immers de Japanse aanval op Pearl Harbor nog niet vergeten en bekijkt de Japanse medeburgers nog altijd met een meer dan behoorlijke portie argwaan. De Japans-Amerikaanse eilanders van hun kant denken nog altijd met ongemakkelijke schaamte en verontwaardiging terug aan hun verplicht verblijf in een interneringskamp in de Mojave-woestijn.

      De Standaard,

      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • een geboren eilander

      Tojimbo heeft een nijdige, scherpe rotskust. Slachtoffers van onmogelijke liefdes plegen zich hier in zee te gooien. De kans er heelhuids uit te komen is nihil. 'Ce vent vient de Sibérie!' schreeuwt Fumiyo in mijn oor. Mijn vrouw is een geboren eilander en kent de geheimen van wind en water en gebieden van hoge en lage druk.

      Werk, Josse De Pauw,

      met telwoord ervoor


      • 300 eilanders
      • 2.000 eilanders
      • drieduizend eilanders

      De archipel bestaat uit het hoofdeiland Tristan da Cunha met zijn twee satellieten Inaccessible en Nightingale, en het 400 km zuidoostelijker gelegen Gough. Tristan is een cirkelronde vulkaan met een middellijn van elf kilometer en een hoogte van ruim 2000 meter. Aan alle zijden rijzen bijna loodrechte wanden uit zee op, tot een hoogte van 300-600 meter. Aan de voet van de wand liggen enkele lage plateaus. Het grootste hiervan is zes kilometer lang en ruim een halve kilometer breed. Hier wonen de 300 eilanders in een dorpje dat Edinburgh heet, maar met 'The Settlement' wordt aangeduid.

      http://home.wxs.nl/~beintema/placenl.htm

      In september kwam het tot Brits-Argentijnse afspraken over vergunningen voor oliefirma's bij de Falklands. Kort voordien had Londen in stilte de levering van militaire onderdelen voor de Argentijnse marine hervat - een kwestie die door Buenos Aires was verbonden met het olieoverleg. De bestuursraad van de Falklands vreest dat de 2.000 eilanders het kind van die toenaderingsrekening worden.

      De Standaard,

      Een van de Inselkommandanten, die het eiland regeerden, Lindler, wist het plan te verijdelen om Terschelling tot een echte fortificatie om te bouwen en de drieduizend eilanders te evacueren.

      NRC,

      met onbepaald voornaamwoord


      • alle eilanders
      • veel eilanders
      • heel wat eilanders

      Die Falklanders overtuigen is het doel van de minister, in de hoop dat niet alle eilanders even anti-Argentijns zijn als hun bestuursraad.

      De Standaard,

      De Noord-Cyprioten willen niet investeren in de kerk van de vijand en Denktash weigert toestemming te geven aan het Zuid-Cypriotische aartsbisdom om de financiering op zich te nemen. [...]. Volgens de overlevering kwam Andreas, toen hij nog een gewone sterveling was, hier aan wal omdat er geen water meer was aan boord van zijn schip. Hij vond de bron, nam een voorraad water mee en gaf de blinde bootsman te drinken. Voor wie het wil geloven, ging de bootsman zien en stichtte Andreas dit klooster uit dankbaarheid aan de Heer. Voor heel wat eilanders is dat een onwrikbare waarheid. Dat blijkt uit de rij gegadigden die in het Zuiden staat te wachten op de toestemming om de grens over te steken.

      Een studie van de hand; Op reis in Noord-Cyprus, Maryse Vincken,

      Alle waddeneilanden krijgen weerwebcams, waardoor toeristen thuis via internet alvast kunnen kijken wat het weer is op de eilanden. Veel eilanders klagen dat de weersvoorspellingen niet correct zijn voor de waddeneilanden. Terwijl de vaste wal kampt met bewolking en regen, hebben de eilanden vaak stralend weer.

      De Telegraaf,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      B - Als bijvoeglijk naamwoord

      eilander 1.0

      van een eiland; kenmerkend voor het betreffende eiland; zoals die op het betreffende eiland voorkomen, gevestigd zijn, woonachtig zijn e.d.

      Algemene voorbeelden


      Door de nabijheid van het Wad dat tweemaal per etmaal droogvalt is Terschelling een geliefd fourageer gebied voor trekvogels. Daarnaast vindt men hier het hele jaar door vele soorten vogels. Uniek in ons land is het voorkomen van de cranberry. De cranberryvelden zijn verpacht aan een eilander bedrijf die de bessen oogst en verwerkt tot diverse producten.

      http://www.idk.nl/terschelling.html

      Met een drietal eilander recreatieondernemers heeft het Bezoekerscentrum Nationaal Park Schiermonnikoog samenwerking gezocht.

      http://www.waterland.net/npschierm/

      Een van de Inselkommandanten, die het eiland regeerden, Lindler, wist het plan te verijdelen om Terschelling tot een echte fortificatie om te bouwen [...]. Maar er waren ook incidenten. Inselkommandant Haucke vorderde bij zijn vertrek in augustus 1944 26 eilander paarden. Boer Lammerts van Buren weigerde zijn paard af te staan en werd zonder pardon doodgeschoten.

      NRC,

      In het Groene Glop, ten noorden van het Kooipad, werden eerst de berken gerooid. Daarna werd jongvee van eilander boeren binnen een afrastering losgelaten. Dit houdt de begroeiing kort, waardoor grotere struiken en bomen niet weer de overhand krijgen en ook de oorspronkelijke vegetatie weer een kans krijgt.

      http://www.waterland.net/npschierm/

      Combinatiemogelijkheden


      met substantief


      • de eilander cultuur
      • de eilander cultuurhistorie
      • de eilander legenden
      • de eilander zeemansverhalen

      Het jaar rond brengen veel groepen een bezoek aan Schiermonnikoog in het kader van een conferentie, reünie, verenigingsuitstapje enz. Graag denken wij met u mee over het natuurgedeelte van uw programma. Ook als er belangstelling is voor de eilander cultuur en de cultuurhistorie vinden wij daarvoor een goede invulling.

      http://www.waterland.net/npschierm/

      Op het Waddeneiland Terschelling onderneemt Compagnie Barrevoet tot en met 27 oktober dagelijks een theaterwandeling onder de titel Schaduwen van de Zee. Tijdens de wandeling rond het Hoornse bos nemen de acteurs het publiek mee voor een drie uur durende wandeling, waarbij het verhaal en de afwisselende natuur met elkaar samen moeten vallen. Uitgangspunt voor de voorstelling zijn de eilander legenden en zeemansverhalen.

      Nieuwsblad van het Noorden,

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen