keizerin


keizerin 1.0

vorstin die een keizerrijk regeert, zoals in het Romeinse Rijk, in China ten tijde van de keizerrijken of in Duitsland tussen het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw; vrouwelijk hoofd van een keizerrijk; vrouwelijke keizer; vrouw van de keizer

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een keizerin…

is een vorstin; is een persoon

  • [Uiterlijk] heeft mooie kleren aan en draagt sieraden en soms een kroon
  • [Plaats] bestuurt of leidt een keizerrijk, meestal samen met haar man
  • [Plaats van herkomst] leeft bijvoorbeeld in het Romeinse Rijk, in Duitsland (tussen 1871-1918) of in het Chinese keizerrijk (221 v. Chr.-1911)
  • [Rang of hiërarchische positie] bekleedt, samen met haar man, de hoogste positie in een land; staat aan het hoofd van een keizerrijk
  • [Geslacht] is een vrouw
  • [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] wordt niet gekozen tot keizer, maar is zo geboren of wordt tot keizerin gekroond of is met een keizer getrouwd
  • [Activiteit of handeling] regeert een keizerrijk, vaak samen met haar man
  • [Gelijkenis] staat, net als een koningin, aan het hoofd van een monarchie of is de echtgenote van de monarch
  • [Onderscheid of tegenstelling] onderscheidt zich van een koningin door aan het hoofd van een keizerrijk te staan en niet aan dat van een koninkrijk te staan, wat vaak alleen een geschiedkundig verschil is

Algemene voorbeelden


Catharina werd de alleenheersende keizerin. Vierendertig jaar regeerde ze over Rusland, langer dan welke andere tsaar ook.

De Standaard,

Tie, als strikt confucianist, was een gewaardeerd vertegenwoordiger van een gezag dat zo deugdelijk bleek dat het oude China zijn bestaan er duizenden jaren mee kon rekken. In de latere boeken zien wij hem dan ook in gouden gewaden gekleed, zo 'hoog gerezen dat hij bij de keizerin in en uit mag lopen.'

De doosjesvuller en andere vondsten, Janwillem van de Wetering,

Het is jammer dat de keizerin niet bij fraai zomerweer begraven wordt, de warme sjaals verhinderen de diepere inzichten die je anders bij dat soort kledij krijgt.

Het onvermogen, Giovanni Peirs,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een buitenlandse keizerin
  • een Chinese keizerin
  • een Oostenrijkse keizerin

"Het gaat niet meer om leven, maar om 't regeren", verzucht de jonge Romeinse keizer Titus. Hij heeft net de beslissing genomen de vrouw van zijn hart, koningin Bérénice, voorgoed weg te zenden. De staatsbelangen gaan boven zijn eigen hart nu het gerucht gaat dat het volk een buitenlandse keizerin niet zou accepteren.

NRC,

Volgens een woordvoerder van de religieuze autoriteiten in Peking was Sun de persoonlijke dienaar van de eerste vrouw van Pu Yi en laatste Chinese keizerin Wan Rong.

De Standaard,

Het leggen van contact met Wagner was een van Ludwigs eerste regeringsdaden geweest. De vriendschap met Wagner noemde hij het doel van zijn leven. Ludwig schreef dat aan zijn verloofde Sophie, de zuster van de Oostenrijkse keizerin Sissi.

NRC,

met telwoord ervoor


  • de laatste keizerin

Om toch maar iets te zeggen, deel ik de taxichauffeur mee, dat ik de begrafenis van zijn laatste keizerin hebt bijgewoond.

Het onvermogen, Giovanni Peirs,

In de huiskamer, waar wij aten, zag ik op de schoorsteenmantel een grote foto in een brede lijst. De schoonvader van Robert in groot ornaat, een mandarijn in dienst van de laatste keizerin.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • de keizerin van Mexico
  • de keizerin van Oostenrijk
  • de keizerin van Rusland

Het Domein van Bouchout ligt in de gemeente Meise, bij Brussel en is vandaag 92 ha groot. Het bestaat uit de omringende landerijen van het kasteel van Meise en het kasteel van Bouchout, door Koning Leopold II voor zijn zus Charlotte, de Keizerin van Mexico, in één landgoed verenigd.

http://www.br.fgov.be/

Oostenrijk stemde in met het Verdrag van Wenen omdat dat bepaalde dat Maria-Theresia haar vader Karel VI als keizerin van Oostenrijk mocht opvolgen.

De Standaard,

In Frankrijk introduceerde hij de Nationale Loterij en de keizerin van Rusland haalde hij over om een nieuwe kalender in te voeren.

In liefdes naam, Greta Seghers,

met eigennaam


Gelukkig had keizerin Catharina van Rusland net veel nieuw land veroverd en kon ze hardwerkende kolonisten goed gebruiken.

NRC,

Het eerste deel van de reconstructie van de kroningsmis van Napoleon I en keizerin Josephine die sinds 1804 nooit meer werd uitgevoerd.

NRC,

In 1753 gaf Karel van Lotharingen, schoonbroer van keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk, een te Houffalize wonende hofjonker opdracht de Ardennen te onderzoeken op mineralen en fossielen.

http://www.vielsalm.be/fr/divers/divers002.php

De Japanse keizer Akihito en zijn vrouw keizerin Michiko hebben gisteren in Amsterdam op indrukwekkende wijze hun medeleven betuigd met de slachtoffers van het Japanse optreden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De Telegraaf,

Iedereen kent natuurlijk het verhaal van de Romeinse keizerin Poppaea, de vrouw van Nero, die een kudde van vijfhonderd ezelinnen had om in de melk van de ezelinnen te kunnen baden.

http://ezelgedachte.nl/blad_ezelgedachte/naaktgeboren.htm

met ander, nevengeschikt substantief


  • de keizer en de keizerin

Keizer Akihito en keizerin Michiko leggen een krans bij het Nationaal monument op de Dam [...]. Ook koningin Beatrix had een bijzondere rol tijdens de kranslegging. Om haar betrokkenheid te tonen bij de Indische gemeenschap in ons land, vergezelde zij de keizer en de keizerin hoogst persoonlijk van het Paleis naar het monument.

De Telegraaf,

In Die Frau ohne Schatten wordt een aristocratisch paar, de Keizer en de Keizerin, geconfronteerd met een volks echtpaar, de verver Barak en zijn vrouw.

De Standaard,

De nieuwe keizer en keizerin konden niets meer in liberale zin uitrichten.

NRC,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


keizerin 1.1

vrouw die ergens groot in is geworden, door een groot talent (bijvoorbeeld in de sport of de muziekwereld); vrouw die op een bepaald gebied als beste en meest vooraanstaande wordt beschouwd

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een keizerin…

is een persoon

      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • de keizerin van de Elfstedentocht
      • de keizerin van de kortebaan
      • de keizerin van de tango

      Sjoerdtsje Faber uit het Friese Warga is de Keizerin van de Elfstedentocht. Onvermoeibaar en sneller dan de meeste mannen.

      http://www.geschiedenis24.nl/nieuws/2009/januari/Sjoerdtsje-Faber-is-de-keizerin-van-de-Elfstedentocht.html,

      Ze was al de 'keizerin van de kortebaan' van Europa, maar sinds afgelopen weekend is Ranomi Kromowidjojo het ook van de wereld.

      http://nos.nl/video/206599-kromo-keizerin-van-de-kortebaan.html,

      De Argentijnse zangeres Ada Falcón, die in de jaren dertig en veertig de bijnaam 'keizerin van de tango' kreeg, is op 96-jarige leeftijd overleden.

      http://www.standaard.be/cnt/dmf06012002_018,

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen