knecht


knecht 1.0

jongen of man die werkzaam is in dienst van een ander; iemand die in dienst van een meester, baas of patroon werkzaamheden in een bepaald vak verricht, bv. in een boerenbedrijf

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een knecht…

is een bediende; is een persoon

  • [Geslacht] is een jongen of een man
  • [Belanghebbende of begunstigde] is in dienst van een ander; is in dienst van een meester, baas of patroon

    Algemene voorbeelden


    Zijn stramgeworden benen droegen hem de ladder naar de zolder niet meer op. De boer wilde dat de knecht in de schuur ging slapen, maar Matka had de bedstee uitgeruimd.

    De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

    De twee knechten die uit het dorp kwamen, werkten met ontbloot bovenlijf maar de echte boerejongens schuwden de zon en regelmatig drenkten zij hun gestreept overhemd in het water van de beek om dan druipend van de nattigheid verder te zwoegen.

    De lange geboorte, Lut Ureel,

    'Het is wel duidelijk dat de oorsprong van de meeste worsten ligt bij het thuisslachten." Van varkens, want die zijn goedkoper om te houden dan koeien. Ze eten met de pot mee en je kunt ze makkelijk in een hok achter hut, hoeve of huis houden. Dat gebeurde honderden jaren lang tot ver in deze eeuw, zoals mevrouw Schreinemachers, slager te Venlo, zich herinnert. "Mijn vader trok in november, de traditionele slachtmaand, met twee knechten rond, om bij de mensen thuis hun varkens te slachten."

    NRC,

    Arbeidersfamilies crepeerden van de honger. De textielfabrikanten werden met de dag vetter. Ze woonden in monumentale en kapitale uitgesausde villa's, omringd door goed onderhouden parken en een leger personeel. Het huispersoneel, de bedienden, knechten en tuinmannen, werd geronseld uit de strafkoloniën te Veenhuizen. In het kader van de reclassering kregen die geen loon uitbetaald.

    De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • de beste knechten
    • de beste knechts

    De beste knechten waren afgevoerd naar het front of het werkkamp.

    De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

    In april '45 werd mijn grootvader Ferenc bijgenaamd Ursus als dwangarbeider meegenomen naar de Sovjetunie [...]. Samen met zijn beste knechts en paarden werd mijn grootvader naar de kolchozen en sovchozen achter de Oeral getransporteerd.

    De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

    • de oude knecht

    In ruil voor het loon en voor onze bonnen konden we eten krijgen, met veel moeite, waarvoor de boer de hoogste prijs bedong. De oude knecht werd niet meer gevoed door Pelle. De knecht had toch een mooi stuk land, vond de boer. 'Daar had Fritz toch goed op kunnen verbouwen. van zo'n stuk land kun je volop halen.'

    De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

    met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


    • inwonende knechten

    De kleiboeren, zoons en dochters, met inwonende knechten en meiden, werkten op de textielfabriek, konden voor en na de fabrieksuren hun gepachte land bewerken, het vee verzorgen, werkten tachtig uur per week in de textiel.

    De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • de knecht van de bakker

    Meestal ging er iemand mee uit de buurt, om kolen of briketten te jatten. De knecht van de bakker aan de overkant, die vergunning had om in donker over straat te gaan, omdat hij vroeg moest bakken.

    De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

    met bezittelijk voornaamwoord


    • hun knecht
    • hun knechten
    • zijn knecht
    • zijn knechten
    • zijn knechts

    Had wijlen zijn vader het ook niet door de vingers gezien toen hun knecht een beetje ongelukkig in de silo gleed en een paar uur later paars als een aubergine uit de graankorrels werd gevist?

    Sterk water, Marijke Libert,

    Duitse boeren hadden hun knechten en werkvolk naar het front laten sturen.

    De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

    Wie neerstrijkt op een van de roodgeverfde boerenleenbankjes, wordt meteen aangesproken door de boer, zijn vrouw, zijn knecht, zijn zoon of zijn campinggasten. "Waar komen jullie vandaan? En hoe vinden jullie het hier?" Onopgemerkt door het Achterhoekse land trekken is er niet bij.

    http://oud.refdag.nl/zomer2001/010612zomer10.html,

    In veel huishoudens werd de dames-, kinder- en onderkleding gemaakt door de boerin zelf of de huisnaaister. De kleermaker 'boerensnieder' maakt vooral de bovenkleding voor de boer en zijn knechten.

    Meppeler Courant,

    Een zekere F. S. werd zelfs langdurig ondervraagd, maar zijn knechts konden getuigen dat hij van de hele dag zijn werkplaats niet had verlaten.

    De groene jager, Roger Pieters,

    met ander, nevengeschikt substantief


    • een glazenwasser en zijn knecht
    • de boer en zijn knechten
    • de slager en zijn knechten

    Voor de winkel staan een glazenwasser en zijn knecht, en een tweetal modieus geklede dames die het rechtse uitstalraam bekijken.

    De maquette: verslag, Jean Pierre Van Rossem,

    In veel huishoudens werd de dames-, kinder- en onderkleding gemaakt door de boerin zelf of de huisnaaister. De kleermaker 'boerensnieder' maakt vooral de bovenkleding voor de boer en zijn knechten.

    Meppeler Courant,

    Mijn moeder was bang voor de slager en zijn knechten.

    De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

    voorafgegaan door als


    • als knecht

    "Ibsen werkte aanvankelijk als knecht in een apotheek, waar hij de klanten gadesloeg."

    De Standaard,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    knecht 1.1

    jongen of man die in dienst is van een ander voor het verrichten van werkzaamheden, bv. in huis of in de tuin; bediende, ondergeschikte; jongen of man die deel uitmaakt van huishoudelijk personeel, de huishouding

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een knecht…

    is een bediende; is een persoon

    • [Groep] behoort tot het personeel; maakt deel uit van de huishouding
    • [Geslacht] is een jongen of een man
    • [Activiteit of handeling] verricht verschillende werkzaamheden voor zijn werkgever; verzorgt bv. de tuin of heeft taken in huis
    • [Betrokkene] is in dienst van een ander; werkt voor een baas

    Algemene voorbeelden


    Het gaat me om die hogere kringen. Er zijn heren en knechten, Jef, dat is zeker. Bij elke heer hoort een knecht, en bij elke knecht een heer.

    Averechts, Gerrit Komrij,

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • een goede knecht

    De goede slaaf, die over het dienstvolk gesteld is, is de herder, de leraar, of de voorganger, die zijn verantwoordelijkheid aangaande het plan Gods en de bedoeling Gods met de mens, kent en verstaat. Hij zorgt voor de kudde die hem toevertrouwd is, zoals een goede knecht bezig is om over het huis van zijn heer te waken en het personeel te verzorgen.

    http://www.rhemaprint.nl/boeken_opmaak/olijfberg/olijfberg05.html

    met bezittelijk voornaamwoord


    • zijn knecht

    In de omgeving van Toronto werden een adellijke heer van Schotse afkomst en zijn huishoudster vermoord door zijn knecht en een dienstmeisje.

    De Standaard,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    knecht 2.0

    helper, hulp van Sinterklaas; Zwarte Piet

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een knecht…

    is Zwarte Piet; is een persoon

        Algemene voorbeelden


        Zwarte Piet wordt al veel langer gezien als een politiek incorrecte verschijning. Aan het einde van de twintigste eeuw, zo luidt de politiek correcte mening, past het niet meer dat een roomskatholieke bisschop er zwarte knechten er op na houdt. Waarom geen Rode, Blauwe en Gele Pieten, zeggen de tegenstanders van Zwarte Pieten al jarenlang en bij de intocht van Sinterklaas in Amsterdam was te zien dat hun pleidooi succes heeft.

        NRC,

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: van

        • de knechten van sinterklaas

        Van Sprang heeft de zwarte sinterklaas geïntroduceerd. Waarom? "Allochtone mensen en vooral de donkere mensen kijken naar de witte man als naar een heilige man. De donkere mensen worden daarbij genegeerd: de zwarte pieten zijn slechts de knechten van de witte sinterklaas. Het idee was om deze tegenstelling te veranderen. Het maakt immers niet uit of de sinterklaas een witte of een zwarte man is".

        http://www.flevolandbovenwater.nl/

        met bezittelijk voornaamwoord


        • je knecht
        • zijn knecht
        • zijn knechten

        Het ritueel begon die avond van de 5e december 1931 als vanouds. Er werd op de deur geklopt. Koos hield de adem in. 'Kom maar binnen met je knecht! had zijn moeder nog geroepen. De deur ging op een kier en door de smalle opening stak de vertrouwde witgehandschoende hand die een paar pepernoten de kamer in wierp.

        De natte gemeente van Koos Tak, Rijk de Gooijer & Eelke de Jong,

        Zijn gezicht en handen zitten zwart onder de schoensmeer, zijn lippen zijn lippenstiftrood, zijn hemd heeft alle kleuren van de regenboog, lange witte kousen, zwarte pofbroek en een witte pluim op zijn roodfluwelen hoed. Lenig als een dier glijdt hij van de tafel en begroet de sint met een diepe buiging, springt op een andere tafel en speelt verder fluit tot de sint zijn knecht een teken geeft en de bespreking kan beginnen.

        Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

        In het Museum Dit is in Bethlehem vindt tot en met 6 december de tentoonstelling Twee Eeuwen Sinterklaas en Pieterbaas plaats. Op de tentoonstelling is te zien hoe de bekende kindervriend en zijn knecht zich in de afgelopen 200 jaar aan de jeugd hebben gepresenteerd. Een bonte stoet Sinterklazen en Zwarte Pieten trekt op de tentoonstelling voorbij op prenten, boeken, kaarten, curiosa en speelgoed.

        Meppeler Courant,

        In de hele regio Noordwest-Overijssel en Zuidwest-Drenthe werd zaterdag de alom bekende Sint Nicolaas met zijn knechten binnengehaald.

        Meppeler Courant,

        Ondersteund door de muziekvereniging 'Sempre Serone' zongen jong en oud de bezoeker toe, terwijl zijn knechten met pepernoten strooiden. De Sint trok later met de muziek voorop en met begeleiding van de Ponyclub Ruinerwold door het dorp.

        Meppeler Courant,

        Nadat zich tegen half twee veel ouders met hun kinderen op het Veenhovenplein hadden verzameld, kwamen eerst zijn knechten bovenop een brandweerauto aangereden. Daarna arriveerde de Sint op zijn trouwe schimmel op het plein, onder luid gejuich van de kinderen.

        Meppeler Courant,

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        knecht 3.0

        (sport en recreatie; fietssport)

        wielrenner die knechtenwerk doet voor de kopman in een wielerploeg of andere beschermde renners; renner die in een wielerploeg rijdt, niet zozeer om zelf te winnen maar om de kopman te helpen: luitenant; waterdrager

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een knecht…

        is een wielrenner; is een persoon

            Algemene voorbeelden


            "Ik ben knecht". Frank Vandenbroucke heet een mateloos ambitieus kereltje te zijn. Garantie voor talent, maar niet zelden ook voor wrevel. Niet hier. "Ik schik me naar een knechtenrol", stelt Frank ontspannen. "We maken toch geen schijn van kans tegen de mannen die uit de Tour komen. Ik ben hier om te werken voor België. Niet alleen voor Museeuw. Het zou dom zijn Johan als enige kopman uit te spelen. Er kan hem iets overkomen of het kan op een spurt uitdraaien. Dan stel ik me ten dienste van Steels."

            De Standaard,

            Geen kopman, geen knechten, geen lulkoek. Een blok. Het devies waarmee nationaal beloftencoach Jan Nevens zijn vier musketiers in de regenboogstrijd stuurt.

            De Standaard,

            Combinatiemogelijkheden


            met voorzetselgroep


            Voorzetsel: van

            • de knecht van
            • een knecht van

            De grote doorbraak van Giro- en Tourwinnaar Indurain in 1991 betekende een beetje de figuurlijke dood van Delgado. Bij Banesto noemde men de laatste nimmer de knecht van de nieuwe coming-man. In 1992 waren beiden kopman in de Tour. De beste van de twee zou de steun van de ploeg krijgen.

            NRC,

            Vorige week was hij in de Ronde van Vlaanderen nog een marionet van het ploegenspel, een knecht van de latere winnaar Johan Museeuw. Zeven dagen later waren de rollen omgedraaid bij Mapei.

            NRC,

            met bezittelijk voornaamwoord


            • zijn knechten

            Hij werd ingehaald door verschillende van de achter hem rijdende groepjes. Zo raakte hij in ieder geval weer omringd door zijn knechten. Ze duwden en ze trokken hem, maar niets hielp. Bij een bruggetje stapte Coppi af.

            43 Wielerverhalen, Tim Krabbé,

            Woordfamilie


            Als deel van een afleiding


            Als deel van een afleiding


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen