konijn


konijn 1.0

afbeelding

( Publiek domein )

zoogdier dat verwant is met de haas, met lange oren, grote snijtanden, een wollige vacht en een klein, eveneens wollig en vaak opgericht staartje en dat zowel in het wild voorkomt als wordt gehouden als kleinvee of als huisdier

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een konijn…

is een zoogdier; is een dier

  • [Afmeting] is ongeveer 30 tot 50 cm lang, afhankelijk van ras
  • [Geluid] knort, blaast, piept, gromt, bromt, zoemt, gilt, krijst, stampt of trommelt; maakt een knorrend, blazend, piepend, grommend of zoemend geluid; maakt een gillend, krijsend of trommelend geluid wanneer het in gevaar verkeert
  • [Kleur] heeft, als het een wild konijn is, een bruingrijze vacht, en als het een tam konijn is, een vacht in uiteenlopende kleuren, zowel bruin, zwart, wit als met witte en zwarte vlekken
  • [Bouw] is gewerveld; heeft vier poten
  • [Deel] heeft lange oren die rechtop staan of soms plat in de nek liggen; heeft een wollige vacht die ook voor bont wordt gebruikt; heeft een kort, wollig staartje dat meestal rechtop staat; heeft lange snijtanden die blijven aangroeien; heeft een neus die voortdurend trilt, alsof het dier prevelt
  • [Functie] wordt gehouden als kleinvee voor het vlees en voor verwerking van de huid in bont
  • [Voortplanting] brengt de jongen levend ter wereld; krijgt meermaals per jaar een nest jongen
  • [Plaats] wordt, als het tam is, gehouden in hokken, rennen of op afgesloten stukken grasland, of ook, als gezelschapsdier, in huis; leeft, als het een wild konijn is, in bossen, weiden en velden
  • [Leeftijd] kan tot 14 jaar worden, maar wordt meestal 4 tot 10 jaar, afhankelijk van de soort
  • [Beweging] beweegt zich voort door te springen eerder dan te lopen
  • [Gedrag] is een planteneter; gedraagt zich speels; gedraagt zich in de nabijheid van mensen soms bang en schichtig; heeft een frequent, vluchtig en haast achteloos paargedrag
  • [Waardering] wordt gehouden en gewaardeerd als huisdier en gezelschapsdier
  • [Gelijkenis] lijkt op een haas, maar is kleiner

Wetenschappelijke naam: Oryctolagus cuniculus

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Mammalia; Zoogdieren
Orde Lagomorpha; Haasachtigen
Familie Leporidae; Hazen en konijnen
Geslacht Oryctolagus
Soort Oryctolagus cuniculus

Algemene voorbeelden


We liepen langs volkstuintjes waarin brutale konijnen zich te goed deden aan weerloze sla en het stugge blad van sperziebonen.

Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

Bela zit gehurkt voor het konijnenhok en stopt de konijnen door de tralies stukjes oud brood toe.

Calvados, Elvis Peeters,

Toen hij terugkwam staken er een fazant, twee patrijzen en een konijn in zijn tas en hingen er twee hazen op zijn rug.

Calvados, Elvis Peeters,

Met een snelle , maar kennelijk niet erg doeltreffende haal, sneed Marius de keel open. Het konijn begon te gillen. Met een snerpende, lang aangehouden kreet schreeuwde het zijn doodsnood uit. Bart, die konijnen nooit enig ander geluid had horen voortbrengen dan het raspen van de voortanden, verstijfde.

De hangende man, Koos van Zomeren,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • huppelen, keutelen, knabbelen, zijn oren in de nek leggen

Het konijn huppelde ineens weg... Ze moest iets gevonden hebben!

http://www.wolfstoryrpg.com/t27992-konijn

Ivan had gedichten van Omar Khayyàm op muziek gezet, duizend jaar oude rebellerende teksten, glimlachende Ivan nam dit dekadente samenraapsel in de maling, ik bewonderde hem ervoor, maar ik vreesde dat de knabbelende konijnen niet naar zijn anarchistische boodschap luisterden, Omar Khayyàm de onovertroffen Arabische poëet die zich in het graf dronk en op alle gebied de inspirator was van Charles Baudelaire, een zuipende en neukende vooratoomeeuwse blanke dichter.

De stoelendans, Paul Koeck,

Ze huppelden weg, het waren konijntjes.

De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

Waarom plast of keutelt mijn konijn vlak naast de konijnenbak?

http://www.konijnen.nl/indextot2.htm

De duidelijkste uiting van flink kwaad zijn is toch wel als je konijn zijn oren in de nek legt, tegen het lichaam aan.

http://www.konijnenstichting.nl/gedrag/LTkwaadheid.htm,

als object bij een werkwoord


  • een konijn bij het nekvel pakken
  • een konijn schieten
  • konijnen fokken
  • konijnen houden
  • konijnen kweken
  • konijnen schieten
  • konijnen slachten
  • konijnen stropen
  • konijnen vangen
  • konijnen villen
  • konijnen voeren

De avond tevoren had mijn oom een konijn geschoten, gewoon vanuit zijn huiskamer.

De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

Een konijn kun je op verschillende manieren oppakken. Het is handig om te weten hoe je een konijn moet oppakken, omdat als je een ren hebt, je je konijn daar iedere dag in moet zetten. Je kunt een konijn bij het nekvel pakken, maar dan kun je een konijn niet knuffelen. Als je een wild, nog niet goed tam, konijn hebt, moet je dat zeker wel doen, anders loop je grote kans op een krab. De beste manier om een konijn op te pakken om te knuffelen, is bij het nekvel, om het daarna op je borst te zetten.

http://mediatheek.thinkquest.nl/~llb325/konijnenbenodigdheden.html

'Fretteren...' had dat mispunt van een Oscar zich ongevraagd in het gesprek gemengd, '...dat is een deftig woord voor konijnen stropen.'

Het overspelige gras, Louis Ferron,

Zijn vader slachtte konijnen op de veranda.

Nathalie, Ger Verrips,

Toen het kouder werd en de ham op was, plaatste ik strikken in het woud, ik ving konijnen op de wijze die hij me had geleerd.

Berthold 1200, Paul Koeck,

Het begon aarzelend, onwennig: iets in mijn manier van telefoneren, dat ik voorheen steeds had moeten doen in een studentenflatcel, waar het rook als had iemand er in het geheim konijnen gehouden.

De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

Wel schoot hij langs de bosrand een paar konijnen maar bracht ze met gemaakte onverschilligheid thuis.

De ark en de ratten, Erik Van Ruysbeek,

Hij herinnert zich de allereerste keer dat hij een konijn had gevild; hoe hij de zaak had verknoeid door met de punt van zijn mes de darmen aan te prikken.

Het tijgerspoor, Julia Leigh,

met adjectief ervoor


  • een bang konijn
  • een gestroopt konijn
  • een gevild konijn
  • een handtam konijn
  • een wit konijn
  • een zwart konijn

Een nagel is niet helemaal dood materiaal, er zit ook "leven" in en als je dat raakt doe je het konijn niet alleen veel pijn, je zult ook schrikken van het bloeden. Bij witte konijnen kun je dit leven echt heel makkelijk zien.

http://www.konijnen.be/

Een handtam konijn kan opgetild worden door de rechterhand te plaatsen langs de rechterzijde van het dier, en vervolgens de rechterhand te plaatsen onder de borst van het dier.

http://home.planetinternet.be/~gilbert6/nedhtm/netscape.htm

Een kweker die witte konijnen wil fokken pikt als hij in zijn konijnenhok een wit konijn ziet dat witte konijn er uit en paart het met een ander wit konijn, net zolang tot hij een witte soort heeft waar maar af en toe een zwart of een gestreept of een geblokt exemplaar tussen zit.

Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes, Karel van het Reve,

Ze duwde me met een zwaai een zwart konijn in de handen.

De jongen die alles goed wou denken, Ben Faccini,

Pas als het konijn helemaal is gewend en handtam is geworden, mag hij voor het eerst los in de kamer lopen. Laat hem niet eerder vrij, want een bang konijn is moeilijk te vangen, door hem op te jagen zou hij alleen maar banger worden.

http://www.pjhoeben.nl/konijn.htm

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een gestroopt konijn
  • een gevild konijn

Ik loerde bij de poelier gefascineerd naar het gestroopte konijn aan de haak en de naakte kippenlijfjes met hun kanten manchetten, om me dan plotseling te herinneren dat er in de zijstraat een hinkelbaan was.

Mevrouw mijn moeder, Yvonne Keuls,

Het is hier heel gewoon om in de supermarkt op de vleesafdeling een gevild konijn naast de kip te zien liggen en dan niet alleen maar rond de kerst of feestdagen.

http://www.xead.nl/groenten-vis-en-nagerechten--terrine-de-poisson

in voorzetselgroep


  • jacht maken op konijnen
  • jagen op konijnen
  • schieten op konijnen

Vandaag is het sociaal onrechtvaardig dat men, terecht, het vangen van vogels verbiedt (de vrijetijdsbesteding van de spreekwoordelijke kleine man) maar het jagen op herten, konijnen, patrijzen of everzwijnen blijft toelaten.

http://www.gaia.be/nl/column/kraes.html,

Tijdens het jachtseizoen liepen er enkele jagers in onze wei, klaar om te schieten (op konijnen beweerden ze).

http://www.schamper.rug.ac.be/schamper358/358-lezersgrief-jacht.html,

voorafgegaan door als


  • zo duf als een konijn
  • zo suf als een konijn

Wat dat betreft kan je beter kamelen vervoeren, die zijn zo suf als een konijn.

NRC,

Ik ben zo duf als een konijn. alleen waar komt die dufheid dan vandaan, want als er van iéts teveel is op deez' aard, zijn het die beesten wel…

http://www.gedichten.nl/nedermap/hartenkreten/hartenkreet/124846.html?zoekresultaat=ja

met ander, nevengeschikt substantief


  • hazen en konijnen
  • kippen en konijnen

De wetenschapper vond het ongehoord dat ze de wolven uit Rusland hier naar toe hadden gehaald en hij had uitgelegd dat ons land zo sterk was veranderd dat er geen plaats meer voor was. Dat merkten trouwens niet alleen de schaarse hazen en konijnen, maar ook de boeren met scharrelkippen en schapen.

Boter halen, Harry Bouts,

Nu was het strikken van hazen en konijnen te dien tijde allesbehalve een avontuurlijk getint tijdverdrijf.

Memoires van een kerkuil, Robin Hannelore,

We verbouwden voor een deel onze eigen groenten en hielden kippen en konijnen voor de vleesvoorziening.

NRC,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


konijn 1.1

vlees van een konijn of van konijnen gebruikt als voedsel

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Konijn…

is vlees; is voedsel

      Algemene voorbeelden


      Een vleesspecialist in mijn buurtje heeft als kroonkeuze in het voorjaar 'zuiglam'. Het moet heerlijk zijn [...]. Ik eet geen konijn. Nooit. Want ik stop mijn Pim ook niet in de pan, hoewel er volkeren zijn die in de rij staan voor stoofpoes.

      http://www.xs4all.nl/~jeroenvu/gwv/voskuil.htm,

      Konijn (4,7% vet in de achterbout) hoort samen met kip tot de magere vleessoorten.

      http://www.e-gezondheid.be/nederlands/article.asp?idarticle=11944=901,

      Konijn is licht verteerbaar, mager en mals.

      http://www.xquis.com/_scripts/search_products.pl?query=16

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • gestoofd konijn

      Op het menu staan ravioli, gestoofd konijn, sla, een potje flan van Danone en vers fruit.

      Costa del Crimen, Stan Lauryssens,

      met substantief ervoor


      • een blik konijn
      • een stuk konijn

      Daarom staat naast het pak mengvoer voor het konijn het blik konijn voor de kat.

      Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

      Verhit boter en olie met de blaadjes laurier in een ruime braadpan en braad daarin op halfhoog vuur de stukken konijn, de lever en beide niertjes rondom aan tot ze een kleurtje hebben gekregen.

      NRC,

      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: met

      • konijn met geuze
      • konijn met pruimen
      • konijn in mosterdsaus
      • konijn op Voerense wijze

      Onder algehele verdoving, zodat hij er totaal ontspannen bijlag, liet hij, voor zijn verjaardag, een moulage maken van zijn aangezicht. Een masker met geloken ogen. Zo zat hij, voor het feestelijk avondmaal, met vrouw en kinderen aan tafel. Konijn met pruimen en iedereen was bang.

      Werk, Josse De Pauw,

      Overbekend zijn de stoofschotels waarin geuze wordt gebruikt zoals Vlaamse karbonaden (blokjes rundvlees gestoofd met geuze, maar soms ook een andere biersoort), konijn met geuze of parelhoen(boutjes) met geuze en kersen, kippenboutjes met blokjes mager gerookt spek en geuze.

      http://www.biercuisine.nl/

      Konijn in mosterdsaus. Bereidingswijze. Konijndelen afspoelen en drogen.

      http://www.maisonculinaire.nl/vlees/konijninmosterdsaus.html

      Hij houdt het voortaan bij eerlijke streekkost: houtovenbrood met stienkies, boerenmetworst, konijn op Voerense wijze, achterham met Gulpener mosterd en huitvleis.

      http://www.vakantiegenoegens.be/kreo/Kreo_deze_maand_mei2004.htm,

      Vaste verbindingen


      konijn 1.2

      knuffelbeest in de vorm van een konijn

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een konijn…

      is een knuffelbeest

          Algemene voorbeelden


          Ik nam het pakje van het dienblad en pulkte het open. En ineens zat ik daar met een wit konijn op schoot. Een wit wolkonijn, met zachte oortjes, een rood geborduurd neusje en zwarte oogjes. Ik drukte het konijn tegen mijn wang.

          Het verrotte leven van Floortje Bloem, Yvonne Keuls,

          Combinatiemogelijkheden


          met adjectief ervoor


          • een pluche konijn
          • een pluchen konijn

          Voerden wij in de kamer, die niet langer van Cas en nog net niet van het kind was, een gesprek over wiegjes en een pluche konijn?

          Het limonadegevoel, Vonne van der Meer,

          Lezers en kijkers worden gelokt met bonnetjes voor een cd, een sportwagen, een pluchen konijn of een exotische reis met een Bekende Vlaming, niet zozeer met een stevig onderbouwde berichtgeving.

          De Standaard,

          konijn 1.3

          voorstelling van een konijn in de vorm van een beeld, een foto, een tekening, een snoepje en dergelijke

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een konijn…

          is een voorstelling

              Algemene voorbeelden


              Ik kan plofgeluiden maken met mijn wang en met mijn handen kan ik tegen de muur een geschrokken konijn projecteren, een springende kangoeroe en een wigwam.

              Averechts, Gerrit Komrij,

              Naast deze specialiteit vervaardigt het familiebedrijf ook een aanbod truffels van chocolade, "Noix de Forêt" (met praliné gevulde chocolade), eitjes, seizoengebonden figuurtjes (chocoladen konijnen, paasklokken...) en zeevruchten in fijne chocolade.

              http://www.obcebdbh.be/export/centre-information/publications/dossiers/es/2001_nl/es-chocolade/part0_nl.html,

              Het zijn tekeningetjes, versieringen, konijnen, zie je wel. Dit is keukenpapier waarop konijnen zijn getekend.

              De asielzoeker, Arnon Grunberg,