koraal 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een koraal…
is een dier
- [Kleur] komt in allerlei prachtige kleuren voor, maar is vaak rood, wit of zwart
- [Vorm] komt voor in de meest prachtige vormen met tere structuren
- [Bouw] is ongewerveld
- [Voortplanting] plant zich zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk voort, door geslachtscellen in zee te lozen waaruit larven ontstaan die zich tot vasthechtende poliepen ontwikkelen
- [Plaats] leeft op de zeebodem
- [Woongebied] komt voor in alle schone en voornamelijk warme zeeën en oceanen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een kolonie koraalpoliepen, oftewel minuscule zeediertjes met tentakels die zich aan harde ondergrond vasthechten
- [Behandeling of bewerking] wordt vaak opgevist en als materiaal bewerkt, wat wel omstreden is omdat het koraal zo langzaam groeit
- [Gedrag] is een alleseter; leeft in symbiose met algen, die het koraal vaak de kleur verschaffen; hecht zich vast aan rotsen of scheepswrakken; groeit zeer langzaam
- [Waardering] wordt door mensen vaak zeer mooi gevonden en is als steenkoraal en in het bijzonder als bloedkoraal geliefd als materiaal voor sieraden en kunstvoorwerpen
- [Belang] is voor andere zeedieren en vissen van groot belang, omdat het koraal riffen bouwt die als schuilplaats of broedplaats gebruikt kunnen worden
- [Kostbaarheid] wordt door visserij en vervuiling beschadigd en bedreigd
- [Gelijkenis] lijkt op een soort mooie, grote onderwaterplant of steenformatie
- [Verscheidenheid] is in 6000 verschillende soorten bekend
- [Betrekking of relatie] valt onder te verdelen in zacht koraal of hoornkoraal, bestaande uit poliepen met acht tentakels (Alcyonaria of Octocorallia genaamd) zonder uitwendig kalkskelet, en hard koraal of steenkoraal, bestaande uit poliepen met zes tentakels of een veelvoud daarvan (Zoantharia of Hexacorallia genaamd) die een gezamenlijk uitwendig kalkskelet aanmaken
Rijk | Animalia; Dieren |
---|---|
Stam | Cnidaria; Neteldieren |
Klasse | Anthozoa |
Algemene voorbeelden
Lange tijd werd aangenomen dat koralen zeeplanten waren, of een soort steen. Tegenwoordig weet men dat koralen in werkelijkheid dieren zijn, die op de zeebodem in groepen op riffen leven.
Koraalriffen zijn complexe biologische systemen die bestaan uit een samenlevingsverband tussen algen en koraal.
Koraal groeit uit larfjes, die zich op de bodem van de oceaan vestigen. In het kalkskelet dat deze larfjes bouwen, wonen eencellige algen. De koraal groeit van de suiker die de algen produceren, terwijl de algen overleven door de kalkbehuizing van het koraal. Zo'n samenlevingsvorm heet in de natuur symbiose. Opwarming van het zeewater verstoort de symbiose, waardoor het koraal verhongert en sterft.
Vier meter lang koraal gevonden. Medewerkers van het Geomar-onderzoekscentrum in het Noordduitse Kiel hebben in de riffen van de Indische Oceaan voor de kust van Madagaskar een 426 centimeter lange koraalkern gevonden. "Een wereldrekord", aldus professor Wolf-Christian Dullo, leider van de expeditie. Een koraal kan informatie verstrekken over klimaats- en milieuwijzigingen van honderden jaren geleden. Volgens het Geomar-centrum wordt een koraal elk jaar tien tot veertien milimeter langer.
De lagere dieren zijn weer onder te verdelen in vastzittende zoals koralen en niet vastzittende zoals garnalen [...]. Vastzittende dieren zijn: · Zachte koralen met diverse vormen zoals een vingervorm of een paddestoel · Steenvormende koralen zoals het hamertje en bubbeltjes koraal · Hoornkoralen zoals de gorgonen · Anemonen waaronder bijv. de schijfanemoon en de kokeranemoon · Kokerwormen met kalkkokers of viltkokers · Doopvontschelpen.
In Belgische hardsteen en ook in veel typen Franse kalksteen zijn resten van koralen, schelpdieren en zeelelies vaak in overvloed aanwezig.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- rood koraal
- spierwit koraal
- zwart koraal
- zwarte koraal
In de nog warmere zuidelijke zeeën vinden we rood koraal en sponzen.
De paarse en gestreepte visjes zwemmen al een paar meter van het strand onder ons door. Spierwit koraal groeit boven op het al afgestorven rif.
Het rif begint pas op 35 meter. De rotsen zijn bezaaid met zwart koraal. Grote barracuda's staan in dichte scholen vlak boven het rif.
De Cariben: commerciële overexploitatie bedreigt zwarte koraal en schildpadden op deze paradijselijke eilanden in hun voortbestaan als soort.
- harde en zachte koralen
- hard koraal
- zacht koraal
- zachte koralen
Er zijn meerdere duikplekken, waarvan de mooiste Hin Luk Bath, een onderwaterrots, volledig omgeven met kleurrijke harde en zachte koralen.
Koraalpoliepen behoren, net als zeeanemonen en kwallen, tot de neteldieren. Er is een onderscheid tussen harde en zachte koralen. Zacht koraal (ook wel hoornkoraal genoemd) groeit over het algemeen sneller dan hard koraal (of steenkoraal).
Deze massaorgie, coral spawning genoemd, vindt op Curaçao tijdens twee nachten in oktober/november, altijd een week na volle maan, plaats. Meer dan 140 steenkoraalsoorten lozen dan tegelijkertijd hun geslachtscellen [...]. Interessant is dat door deze door de maan gestuurde groepssex vaak ook andere rifbekwoners zoals zachte koralen, wormen en zee-egels zich laten beïnvloeden.
met ander, nevengeschikt substantief
- koralen en veel vissen
- koralen en kleurrijke vissen
- sponsen, wormen en koralen
- weekdieren, stekelhuidigen, koralen en sponzen
- zeewier en koralen
Zeepokken, sommige mosselen en algen hebben de gewoonte zich vast te zetten op rotsen en spleten [...]. Hoe komt het dan dat je de zeepokken niet "overal" op vindt? Omdat de meeste koralen en veel vissen hun slijm regelmatig vernieuwen of omdat ze zelf stoffen afscheiden die het vastzetten verhinderen.
De geweldige koralen en kleurrijke vissen maken dit resort nog exotischer.
Onder de zeebewoners zijn het vooral lagere dieren zoals sponsen, wormen en koralen, waar deze eenvoudige en snelle methode tot vermeerdering voorkomt.
Een antiquair kan immers altijd iets méér vragen voor een schaaltje waar een mooi verhaal aan vastzit en waarop zeewier en koralen zichtbare sporen hebben nagelaten.
Malacologie. Hoofdzakelijk studie van weekdieren, stekelhuidigen, koralen en sponzen.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- koraalbank
- koraalbeheer
- koraalbleking
- koraalblok
- koraalbodem
- koraalbrok
- koraaldier
- koraaldiertje
- koraalduivel
- koraaleiland
- koraalelement
- koraalgebied
- koraalgewei
- koraalgruis
- koraalhoofd
- koraalhuis
- koraalkalksteen
- koraalkern
- koraalkleurig
- koraalklimmer
- koraalkolonie
- koraalkoloniesoort
- koraalkust
- koraalkwekerij
- koraalmeidoorn
- koraalplant
- koraalplaty
- koraalpluk
- koraalpoliep
- koraalpuin
- koraalrif
- koraalrood
- koraalrots
- koraalroze
- koraalskelet
- koraalslak
- koraalslang
- koraalsoort
- koraalspecialist
- koraalspons
- koraalsteen
- koraalstrand
- koraalstruik
- koraaltak
- koraaltuin
- koraalvaren
- koraalverbleking
- koraalvernietiging
- koraalvis
- koraalvisje
- koraalvisser
- koraalvlakte
- koraalvlinder
- koraalvlindertje
- koraalwier
- koraalwortel
- koraalzand
- koraalzwam
koraal 1.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een koraalrif…
is een natuurlijke formatie
Algemene voorbeelden
Dezelfde economische factoren die geld opleveren, vormen volgens het WNF echter ook een bedreiging voor de riffen. Zo zorgt een toename van het toerisme voor schade aan het koraal. Ook vissers brengen het koraal veel schade toe.
Koraalriffen bestaan uit kalkomhulsels van gestorven koraalpoliepen en groeien gemiddeld 1 tot 4 centimeter per jaar. Geen enkel land op aarde is rijker aan koraal dan de Maldiven.
Vissers in met name Zuidoost-Azië maken zich ook nog op een andere wijze schuldig aan koraalvernietiging, door dynamietvisserij. Met behulp van zelfgemaakte explosieven (waarvan de belangrijkste grondstof kunstmest is) brengen ze complete scholen vis dood of versuft naar boven. Maar ook het koraal wordt er zwaar door beschadigd. Grote koraalvlaktes bij Indonesië zijn op die manier inmiddels veranderd in onderzeese woestijnen.
koraal 2.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een koraal…
is een stof
Algemene voorbeelden
Drie pakjes had hij voor haar: een knuffeldier, een kettinkje van koraal en een beige wollen jurk.
'Mooi sieraad ook,' zei hij, rechtopstaand weer. 'Koraal, uit India...' Zich andermaal vooroverbuigend haalde Bijman de steen met zijn tanden uit het decolleté en trok hij het kettinkje strak.
Artikelen die van bedreigde dier- en plantensoorten worden gemaakt: schoenen, tassen en horlogebandjes van slangenleer, kettingen en armbanden ingelegd met ivoor, van ivoor gemaakte beeldjes, geprepareerde vlinders of slangen, siervoorwerpen van koraal, haarkammen of andere versieringen van schildpaddenschild, heilzame pleisters en geneesmiddelen.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- stukjes koraal
- stuk koraal
De zwart-witte close up-beelden van bakeliettelefoons en stukjes koraal voeren de bezoeker in een sneltreinvaart terug naar de jaren vijftig.
Urenlang zocht ik schelpjes, kleurige steentjes en stukjes koraal. 's Middags zat ik voor mijn tent kettingen te rijgen met visdraad dat Sammy mij had gegeven.
Een bord waarop nog een waaiervormig stuk koraal zat bracht niet de verwachte 100 tot 200, maar 2875 gulden op.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
koraal 2.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een koraal…
is een voorwerp
Algemene voorbeelden
Heel duidelijk ook zag hij het kettinkje in haar mond, afhangend over de kaak, met onderaan, in de gleuf van haar sleutelbeen, de rode koraal – heel duidelijk was dus ook dat deze foto genomen moest zijn na het idyllische reisje langs de kust met Shanna, toen zij de steen immers gevonden hadden, in een al even duidelijk andere slaapkamer dan die van haarzelf.
Om haar enkel had ze een gouden kettinkje met kleine koralen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
koraal 3.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Koraal…
is een kleur
- [Kleur] is de rode kleur van bloedkoraal of iets rozer dan dat
- [Waarneembaarheid] is bijv. de kleur van sommige rosés, make-up of kledingstukken
- [Geheel] is een roodtint
Algemene voorbeelden
De ene noemde het wijnrood, de andere bordeaux, karmijn of zelfs koraal, maar allen spraken ze over die allereerste bijeenkomst in termen van een kleur.
In hun vertaling voor de meer commerciële collecties hebben de stylisten van bijvoorbeeld Turnover, Mexx en WE zich vooral laten inspireren door de kleuren (paars, zwart, poedertinten, koraal), de stoffen (doorzichtig, satijn, kant) en details (smockwerk, ruches).
Vandaag daarom een review over de Rimmel lipstick, van Cosmetica Stunter, in de kleur 600 soft coral [...]. Ik vind het echt een prachtige kleur. De kleur doet de naam eer aan, want de lipstick is echt koraal van kleur. Er zit een heel subtiel glittertje in waardoor de lipstick lichtelijk schittert!
Deze rosé is diep koraal van kleur, met delicate fleurige en kruidige aroma's.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
koraal 4.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Koraal…
is eitjes
- [Kleur] heeft gekookt een rode kleur bij kreeft en krab, geel bij langoustine en oranje bij sint-jakobsschelpen
- [Smaak] kan een zeer uitgesproken, vissige smaak hebben
- [Vorm] bestaat uit kleine bolletjes
- [Ingrediënt] bestaat uit eitjes
- [Herkomst of oorsprong] komt van een vrouwtjesschaaldier, zoals een kreeft, langoustine, sint-jakobsschelp of krab
- [Gebruikswijze] wordt vaak gebruikt in sauzen
Algemene voorbeelden
Haal het vlees uit het pantser en uit de scharen (breek deze voorzichtig open met een notenkraker). Indien de kreeft koraal bevat (kleine rode eitjes) haalt u het eruit en plet het voor de saus. Snij het kreeftenvlees in stukken.
Mijn kreeften waren vrouwtjes denk ik want ze hadden felrood koraal onder hun schelp. Het koraal gebruikte ik, samen met de groene smurrie uit de kop, om mayonaise van te maken.
Serveer de gebakken aardappelen en de in stukjes gesneden kreeftenstaarten op een bedje van saus, gegarneerd met de intacte kop van de kreeft en eventueel zijn koraal (de kuit)
Bewaar zorgvuldig het koraal en het groene vocht van de kreeft in een pannetje.
Het kuit van de Sint-Jakobsschelp wordt het koraal genoemd. Dit kuit is het meest kostbare deel van de schelp. Het koraal kan gebruikt worden bij het bereiden van het medaillon maar sommigen vinden de smaak ervan te overheersend. Het heeft een intense, zeer uitgesproken mooie vissmaak en er is maar weinig van nodig om bijvoorbeeld soepen en sauzen op smaak te brengen. Door de helder oranje kleur dient het tegelijkertijd als natuurlijke kleurstof.
Kook de langoest 3 minuten in water met zout, peper en cayennepeper. Laat afkoelen. Halveer de langoest van kop tot staart en haal de koraal eruit. De koraal van kreeft heeft een oranje kleur, die van langoest is geel.
De vrouwtjeskreeften bevatten koraal. Die is blinkend bruin bij de rauwe kreeft en wordt mooi rood wanneer de kreeft goed gaar is. De koraal is heel lekker om uw saus mee op smaak te brengen.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
koraal 5.0
(muziek; geschiedenis; religie, mystiek en mythologie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een koraal…
is een muziekstuk
- [Herkomst of oorsprong] komt oorspronkelijk uit de Latijnse liturgie van de katholieke kerk maar is in de 16e eeuw overgenomen voor eenstemmige zang in de protestantse kerk
- [Plaats] wordt in de kerk gezongen of gespeeld
- [Activiteit of handeling] wordt meestal gezongen
- [Gebruikswijze] is door componisten uit de romantiek als basis of vorm voor klassieke muziek in het algemeen gebruikt
- [Handelende persoon] wordt door een koor gezongen
- [Instrument] wordt soms op een orgel gespeeld of door andere instrumenten begeleid
Algemene voorbeelden
Dat bestempelt cantates nog niet tot 'koraalcantates'. Dat begrip blijft gereserveerd voor cantates die, van begin tot eind zijn afgeleid van één en hetzelfde koraal, d.w.z. van tekst en melodie van één van de aloude liederen uit de kerkelijke gezangbundel.
Bij het beroemde Beierse knapenkoor was Frederik alleen, en de koralen uit de passies van Bach waaiden kil door zijn hersens.
De dames mochten het programma openen met de overbekende negro-spiritual 'Deep river', waarna het gehele koor à capella een drietal koralen van Max Regor ten gehore bracht.
Enfin, terwijl het schot klonk zongen ze buiten een lied waarvan ik de tekst natuurlijk heel goed ken omdat Bach dat koraal ook in de Matthäus gebruikt. Wel op een andere, betere melodie overigens. Een tekst over God die over je waakt, en alles bestuurt, en die je maar voor je moet laten zorgen. Dat zongen ze, terwijl op hetzelfde moment iemand werd doodgeschoten.
Het koraal werd hierna gespeeld door de Kamper Trompetters, het bekende 'Abide with me' oftewel 'Blijf bij mij Heer' waarna een der trompetters van Juliana de taptoe blies, ditmaal het signaal van de cavalerie.
Het werk uit 1731 ging verloren en van de oorspronkelijke 46 nummers bleven amper drie koren en drie aria's over. Picander, die de tekst leverde, reconstrueerde koralen en aria's tot een twaalftal nummers zonder recitatieven.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- gregoriaanse koralen
- gregoriaans koraal
Mathis der Maler is een symfonisch uitgewerkte, polyfonisch dicht geweven partituur, sterk contrapuntisch opgebouwd, maar met ook oude volks- en strijdliederen en gregoriaanse koralen erin verwerkt.
De aan Jacopo da Todi toegeschreven tekst van het Stabat Mater inspireerde ontelbare componisten. Enkele ervan koos Andrew Parrott voor zijn nieuwe cd met het Taverner Consort Choir en Fretwork. Met deze Stabat Mater bestrijkt hij zes eeuwen muziekgeschiedenis en dan opent hij nog, bij wijze van voorspel, met het Gregoriaans koraal.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- gefigureerd koraal
Ook in zijn eerste jaar schreef Bach cantates die vrijwel zonder uitzondering met een vierstemmig (of soms gefigureerd) koraal eindigen, en ook koraal-bewerkingen, koraalfantasieën en instrumentaal geciteerde koraalmelodieën kwamen we al wel tegen.
Doelstellingen: een gefigureerd koraal naar het voorbeeld van J. Pachelbel uitwerken. Inhoud: studie van het motet, gefigureerd koraal, andere contrapuntische koraalbewerkingen, voorlopers van de fugavorm.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
koraal 6.0
(geschiedenis; kunst en architectuur; religie, mystiek en mythologie; (vooral) in België; verouderend)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een koraal…
is een persoon
- [Plaats] wordt opgeleid aan een koraalschool, koraalhuis of kerkschool
- [Leeftijd] is meestal een kind
- [Tijd] wordt vooral gebruikt om een koorzanger van vroeger aan te duiden
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is meestal rooms-katholiek
- [Deskundigheid of vaardigheid] kan zingen
- [Geslacht] is meestal een man
- [Activiteit of handeling] zingt mee in een koor, meestal een kerkkoor
Algemene voorbeelden
De schandaligste euveldaad die wordt gemeld, is die van twee goddeloze koralen die op het oksaal tijdens de mis en tijdens de uitstalling van het Heilig Sakrament openlijk onzedige romans zaten te lezen! Ook hier kunnen uit dit dokument gegevens worden gepuurd, die van belang zijn voor het musicologisch onderzoek, omdat onrechtstreeks informatie wordt gegeven over de samenstelling van een koraalhuis met koorknapen en muziekmeesters.
In 1572, jaar waarin zijn broer tot pastoor werd benoemd, volgde hij deze op als kapelaan van de kapelanie van de H. Georgius. In de kerkrekeningen van de jaren zeventig vonden wij hem tevens vermeld als koraal of koorzanger; uit hoofde van deze functie ontving hij de traditionele loodjes, die elk jaar, op kerstdag, in klinkende munt werden omgezet.
Leerlingen van een koraalschool of jongeren die in een andere instelling tot koraal of koorknaap waren opgeleid, werden bekwaam geacht om als koster of schoolmeester werkzaam te zijn.