mier


mier 1.0

klein, in kolonies levend en meestal vleugelloos insect waarvan het driedelige lichaam een verhoudingsgewijs grote kop heeft, en een smalle lichaamstaille, gevormd door dunne steelvormige segmenten tussen borststuk en achterlijf

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een mier…

is een insect; is een dier

  • [Afmeting] is meestal enkele mm lang
  • [Geluid] striduleert; maakt een stridulerend geluid
  • [Kleur] is vaak bruin, zwart of rood
  • [Bouw] is ongewerveld; heeft zes poten
  • [Deel] heeft een kop, borststuk en een achterlijf; heeft voelsprieten op de kop; heeft slechts bij sommige exemplaren vleugels, te weten in het geval van de vruchtbare wijfjes (koninginnen) en de mannelijke mieren; na de paringsvlucht werpt de koningin haar vleugels af
  • [Voortplanting] legt eieren waaruit de larven voortkomen die zich op hun beurt tot poppen ontwikkelen
  • [Woongebied] komt vrijwel overal op de wereld voor
  • [Leeftijd] wordt als mannetje enkele dagen, als werker enkele weken tot enkele maanden en als koningin 1 tot enkele jaren oud
  • [Gedrag] is een alleseter; leeft in kolonies, met daarbinnen onderscheiden taken voor de verschillende groepen mieren, zoals de koningin met als voornaamste taak het leggen van eieren, een grote hoeveelheid veelal onvruchtbare vrouwelijke dieren of werksters, die de rol van soldaten, voedselhalers en nestbouwers vervullen en een klein aantal vruchtbare vrouwelijke mieren die een nieuw nest kunnen stichten en dit samen met de mannelijke dieren voor de paringsvlucht definitief verlaten; bouwt grote nesten, soms ondergronds, soms in de vorm van grote hopen bovengronds, en, afhankelijk van de soort, ook in bomen; vliegt op bepaalde tijden van het jaar rond voor een paringsvlucht, waarna de koningin haar vleugels afwerpt, terwijl de mannetjes kort na de paringsvlucht sterven; verplaatst zich in een lange colonne, bv. naar een voedselbron; spuit mierenzuur in kleine bijtwondjes, of beschikt, afhankelijk van de soort, over een gifangel; kan soms een zomerslaap houden
  • [Waardering] wordt soms, in huis en tuin, als hinderlijk ervaren
  • [Voorstellingswijze] wordt traditioneel beschouwd en voorgesteld als ijverig en naarstig en derhalve als voorbeeld van deugdzaam gedrag

Rijk Animalia; Dieren
Stam Arthropoda; Geleedpotigen
Klasse Insecta; Insecten
Orde Hymenoptera; Vliesvleugeligen
Familie Formicidae

Algemene voorbeelden


Biologen verstaan onder een sociale structuur een samenlevingsverband waarin een taakverdeling tussen de individuen optreedt, waarin de dieren samenwerken voor het voeden van de jongen, en waarin leden van verschillende generaties gezamenlijk leven. Hoogontwikkelde sociale structuren zijn bekend bij termieten, mieren en enkele vliesvleugeligen, zoals de honingbij.

De Standaard,

Mierenkolonies helpen zichzelf perfect vooruit en het bijzondere is dat ze dat doen zonder één mier als verantwoordelijke. Mieren kunnen snel van functie wisselen: nu eens voedsel zoeken dan weer een nest bouwen om tenslotte de kleintjes te verzorgen.

http://globalinfo.nl/article/articleview/113/1/1/,

De zwarte wegmier nestelt bij voorkeur in de buurt van huizen [...]. Elke lichting is kakelvers, want behalve de koningin genieten alle mieren slechts één lente- en zomerseizoen van hun bestaan op dit ondermaanse.

De Standaard,

Mieren doen het in de lucht. Op zwoele warme junidagen verschijnen plots en overal tegelijk gevleugelde mannelijke mieren en wijfjes. Ze vliegen op, paren in de vlucht en dalen na deze amoureuze bevlieging weer neer om voor de instandhouding van de soort te zorgen. De mannelijke exemplaren overleven hun liederlijk gedrag niet, hun eerste lief wordt meteen het laatste. De taaiere vrouwtjes komen als bezwangerde koninginnen weer naar beneden.

De Standaard,

Aan elke mier zit een reukje. Het geurenpalet, te ijl voor de menselijke neus, bevat specifieke signalen waardoor de mierengemeenschap functioneert. Ook de mieren die de kudden bladluizen hoeden en letterlijk leegmelken voor de honingdauw, voeren aromatische instructies uit.

De Standaard,

Mieren slepen met van alles en kweken schimmels op blaadjes die ze aanvoeren, maar ze maken niet bewust een komposthoop.

De Standaard,

Of het nu op de rotsen aan de Corsicaanse kust is of vlakbij je tent in een vochtig bos, je zal de mieren in een eindeloze sliert zien lopen van de voedselbron naar het nest en terug.

http://globalinfo.nl/article/articleview/113/1/1/,

Vooral deze 'uitstapjes', bijvoorbeeld over de invloed van het weer op mensen, dieren en het landschap, maken het boek aantrekkelijk voor een heel breed publiek. Zo wordt ingegaan op de invloed van het weer op de bruidsvluchten van mieren.

http://www.hetopenboek.nl/htm/recensieweerzien.htm,

De predikatie [...] ging over de tekst: "Ga tot de mieren, gij luiaard."

Reformatorisch Dagblad,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • mieren bestrijden

Er zijn ook middeltjes in de handel om mieren te bestrijden, van lokdozen via poeders tot sprays.

De Standaard,

als subject bij een werkwoord


  • bijten
  • krioelen
  • kruipen

Mieren kunnen venijnig uit de hoek komen. Ze bijten en spuwen mierenzuur, een brandend goedje dat probleemloos door de menselijke huid dringt en kortstondige irritatie veroorzaakt.

De Standaard,

Zou het een verlaten nest zijn? Hij streek met de vingers enkele malen door het uit zaden en plantenresten bestaande bouwmateriaal. In een oogwenk krioelden de mieren op het beschadigde deel van het nest.

Requiem voor de geitenmelker, Robin Hannelore,

Mieren komen overal voor, zowel binnens- als buitenshuis. Dat vinden de meeste mensen natuurlijk erg lastig. De mieren kruipen in kasten met etenswaren en ze zitten in planten.

http://www.body-plus.nl/verzorging/algemeen/Anti-Mier-100mlfd3a484d0eac8a8b32e50344b3e27f33a4e6e280,

met adjectief ervoor


  • ijverige mieren
  • nijvere mieren

Zeven jaar geleden verschenen de eerste fel oranje gekleurde 'shovels' die, gehuld in wolken grijze kalkstof, als ijverige mieren grond verplaatsten om een labyrint van diepe waterkanalen te graven.

NRC,

Ze gedijen goed op zomerse lentedagen, de nijvere mieren die uit onverwachte hoeken en kieren opduiken in en om het huis.

De Standaard,

met substantief ervoor


  • een colonne mieren
  • een hoop mieren
  • een kolonie mieren

Als ik aan die juni denk, zie ik in de voegen tussen de plaveien van de achterkoer colonnes mieren graszaden, dode vliegjes, rupsen en zandkorrels op hun schouders torsen.

Sluitertijd, Erwin Mortier,

De vlucht die ongeveer 13 uur duurt vanaf Madrid is een langzame marteling, een kwelling zowel voor de geest –door de zinloze films waar ze u op trakteren- als voor het lichaam –men heeft het gevoel dat men helemaal opstijft en dat langzaam maar zeker een hele kolonie mieren over uw ledematen kruipt, één van de plagen van Egypte waar geen einde aan schijnt te komen.

http://users.pandora.be/broederschapjoan/Ndrlnds/Ayacucho/algemeen.html,

Wat gebeurt er als je een hoop mieren in het water gooit [...]? Dan werken ze samen: ze haken hun poten en scherpe kaken ineen, om zo een vlot te vormen dat op het water blijft drijven. Op deze manier kunnen (bijna) alle mieren overleven als er bijvoorbeeld een overstroming is.

http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2011/april/Vuurmieren-in-het-water.html,

voorafgegaan door als


  • als mieren

Met een dergelijke brede tekst "dreigt (het satirische weekblad) Charlie Hebdo een week op de twee vervolgd te worden, en veroordeelt men (ex-premier) Edith Cresson voor haar uitlatingen over de Japanners die werken als mieren".

De Standaard,

Hij tuurde om zich heen, naar de dagjesmensen die nu als mieren over de duinenrij kropen en toen weer naar de zee.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

Maar de mythe gaat gemakkelijk ten onder aan hedendaagsheid, want toen ik vanaf de camping van Ayers Rock Resort naar Uluru reed, zag ik alleen de toerbussen en de mensen die als mieren in een keuken langs een spoor van gemorste stroop naar boven klommen, het aanrecht op.

Zuiderkruis, Pauline Slot,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


mier 2.0

iemand die geheel onbeduidend of onbelangrijk is; nietig, onbelangrijk persoon

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een mier…

is een persoon

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is onbeduidend, onbelangrijk, nietig

    Algemene voorbeelden


    Die ochtend dat we hooglopende ruzie hadden over een scheermesje vroeg mijn vrouw: 'Waarom moet iedereen in jouw omgeving vroeg of laat het gevoel krijgen een mier te zijn?'

    Fantoompijn, Arnon Grunberg,

    Achter zijn elegante montuurtje zeiden zijn ogen dat ook ik een mier was, niet onbegaafd, geen slechte leerling, maar toch een mier zonder kapitaalkrachtige pa.

    Mijn tweede huid, Erwin Mortier,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding