president


president 1.0

persoon die aan het hoofd staat van een republiek

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een president…

is een persoon

  • [Functie] is staatshoofd
  • [Plaats] geeft leiding vanuit een presidentieel paleis of een representatieve ambtswoning
  • [Rang of hiërarchische positie] staat aan het hoofd van een republiek
  • [Duur] wordt verkozen voor een bepaalde, in de wet vastgelegde ambtstermijn
  • [Activiteit of handeling] staat in bepaalde landen ook aan het hoofd van de regering van het land, voert politiek overleg met andere staatshoofden en vertegenwoordigt zijn land op ceremoniële plechtigheden
  • [Bevoegdheid] heeft als regeringsleider reële macht, zoals in de Verenigde Staten, of is in zijn bevoegdheden beperkt tot een hoofdzakelijk ceremoniële rol, zoals in Duitsland en Israël
  • [Legitimiteit] wordt in democratische regimes verkozen door het volk of door een volksvertegenwoordiging en komt in dictatoriale regimes door een coup of staatsgreep aan de macht

Algemene voorbeelden


De president kan nieuwe verkiezingen uitschrijven als het parlement zijn keuze drie keer verwerpt. En als het parlement een wetsvoorstel wil doordrukken tegen de zin van de president in, moet daarvoor een tweederde meerderheid zijn in de Staatsdoema (tweede kamer).

NRC,

Terwijl de Belgische premier zich tot de Europese Commissie wendt om na te trekken of Renault de Europese sociale regelgeving eerbiedigt, blijft Frankrijk stom. Geen woord van de president van de republiek, noch van een lid van de regering.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een president aanstellen
  • een president afzetten
  • een president kiezen

De verkiezingsoverwinning gisteren van de Peruaanse president [...] is aanzienlijk groter uitgevallen dan algemeen werd verwacht. Met een overweldigende meerderheid van zeker zestig procent van de stemmen werd de president in de eerste ronde gekozen voor een nieuwe ambtstermijn van vijf jaar.

NRC,

als subject bij een werkwoord


  • aanstellen
  • aantreden
  • aftreden
  • ontslaan

Toen hij als president aantrad, beloofde hij het politieke systeem te democratiseren.

NRC,

President Jeltsin van Rusland heeft gisteren per decreet twee onderministers van defensie ontslagen - een wegens zijn kritiek op de campagne in Tsjetsjenië, de andere wegens betrokkenheid bij corruptie.

De Standaard,

met adjectief ervoor


  • Amerikaanse president
  • Franse president
  • Italiaanse president
  • Russische president
  • omstreden president
  • Tsjechische president

Heel televisiekijkend Japan zag afgelopen weekeinde voor het eerst een Japanse premier die een Amerikaanse president durfde te weerstaan.

NRC,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • aftredend president
  • waarnemend president
  • zittend president

In dit zogeheten 'akkoord van Olivos' worden - naast de mogelijkheid van herverkiezing van een zittende president - maatregelen vastgelegd, die in theorie beogen het presidentiële bestuur minder topzwaar te maken.

NRC,

De Russische wetgeving duidt geen opvolger aan voor het geval de eerste minister als waarnemend president sterft of aftreedt, voor er vervroegde verkiezingen hebben plaatsgevonden.

De Standaard,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • gewezen president
  • herkozen president
  • verkozen president

Lee legde gisteren de eed af als de eerste verkozen president van Taiwan.

De Standaard,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • president van Amerika
  • president van Duitsland
  • president van Frankrijk
  • president van Rusland
  • president van Suriname

Het verdrag kan in werking treden als de president van Suriname, Venetiaan, zijn handtekening eronder zet.

NRC,

in voorzetselgroep


  • verkiezing van iemand tot president
  • iemand tot president kiezen
  • iemand tot president verkiezen

Daarmee behaalde hij niet de absolute meerderheid die volgens de Boliviaanse kieswet nodig is om direct tot president te worden gekozen.

NRC,

Op dat "linkse" plein werd op de avond van 10 mei 1981 uitbundig de verkiezing van de socialistische kandidaat tot president gevierd.

De Standaard,

  • aanstelling tot president
  • benoeming tot president
  • iemand aanstellen tot president
  • iemand benoemen tot president

In twee eerdere ronden kreeg Stephanopoulos eveneens dat aantal maar volgens de Griekse grondwet is in die ronden 181 stemmen niet genoeg voor een benoeming tot president.

NRC,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


president 2.0

persoon die aan het hoofd staat van een concern, een maatschappij, een club of een doorgaans belangrijke instelling of bestuurlijke organisatie, en met de dagelijkse leiding daarvan is belast

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een president…

is een persoon

  • [Functie] staat aan het hoofd van een concern, een grote maatschappij of een doorgaans belangrijke bestuurlijke instelling of organisatie
  • [Duur] wordt benoemd voor een dienstverband, veelal met een contractueel vastgelegde of in statuten geregelde duur
  • [Activiteit of handeling] bestuurt, is belast met de dagelijkse leiding en zit de vergaderingen voor

    Combinatiemogelijkheden


    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • president van de academie
    • president van de Europese Centrale Bank
    • president van de ministerraad
    • president van Philips
    • president van Shell
    • president van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers

    Krans heeft zijn gehele loopbaan gewerkt bij de Koninklijke/Shell groep en is op dit moment President en Chief Executive van de Shell maatschappijen in Saoedi-Arabië.

    NRC,

    Ten slotte kunnen de voorzitter van de Ecofin-Raad of van de Eurogroep en een lid van de Commissie zonder stemrecht deelnemen aan de vergaderingen van de Raad van Bestuur van de ECB, terwijl de president van de ECB wordt uitgenodigd op de vergaderingen van de Eurogroep.

    http://www. bnb. be/sg/Nl/Produits/Pdfrevec/0108econl. pdf,

    Henk de Vries, president van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV), heeft de catastrofe van 11 september in New York en Washington nog scherp op zijn netvlies staan.

    http://www.uniemhp.nl/indexnn.html,

    in voorzetselgroep


    • aanstelling tot president
    • benoeming tot president
    • iemand aanstellen tot president
    • iemand benoemen tot president

    Mr. J.H. du Marchie Sarvaas, onderdirecteur van De Nederlandsche Bank, is met ingang van 1 maart benoemd tot president van de Centrale Bank van Aruba.

    NRC,

    Hij deed zijn uitspraak tijdens zijn eerste publieke optreden na zijn officiële aanstelling tot president van het autoconcern dat door zijn grootvader werd opgericht.

    http://www.autointernationaal.nl/artikel.php?id=11401,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    president 3.0

    hoogste rechter van een rechtbank, een gerechtshof of van de Hoge Raad; ook: de rechter die een zitting van een rechtbank of gerechtshof voorzit

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een president…

    is een persoon

    • [Functie] staat aan het hoofd van een rechtbank, een gerechtshof of van de Hoge Raad of zit als rechter een zitting van een rechtbank of gerechtshof voor
    • [Activiteit of handeling] is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van een rechtbank of behandelt een rechtszaak volgens de bevoegdheden van een voorzitter van een rechtscollege

      Algemene voorbeelden


      Bij de arrondissementsrechtbank (meervoudige kamer). Bij de meervoudige kamer (voor misdrijven) zijn er drie rechters. De rechter in het midden is de president. Links staat de officier van justitie en rechts zit de griffier.

      http://www.xs4all.nl/~advocare/noframe/folder61.htm

      Combinatiemogelijkheden


      als subject bij een werkwoord


      • oordelen
      • uitspraak doen

      De president van de rechtbank oordeelde dat er onterecht geen second opinion was ingewonnen.

      http://ruljis.leidenuniv.nl/group/jfsa/www/migrecht/vernieuwing/nl%20versie/teksten_online.htm#scripties,

      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • president van de arrondissementsrechtbank
      • president van de rechtbank
      • president van een gerechtshof
      • president van de Hoge Raad

      Een kort geding is meestal een enkelvoudige zitting met als rechter de president van de rechtbank of zijn vervanger.

      http://www.rechtspraak.nl/default.asp

      In een democratische en sociale rechtsstaat is de rechtshulp onlosmakelijk verbonden met de rechtshandhaving en de rechtspleging [...]. Zeker als het om een niet al te simpel geding in meer dan één instantie gaat, kunnen de kosten iemand in zijn economisch bestaan (of dat van zijn gezin) bedreigen, heeft de president van de Hoge Raad [...] gewaarschuwd.

      NRC,

      in voorzetselgroep


      • aanstelling tot president
      • benoeming tot president
      • aanstellen tot president
      • benoemen tot president

      De Lannoy liep eind jaren tachtig stage bij de rechtbank in Zwolle alvorens in 1990 rechter in Willemstad te worden en drie jaar later benoemd te worden tot president van het Hof.

      NRC,