vlaai 1.0
Bron:
Els Diederen at li.wikipedia
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vlaai…
is gebak
- [Smaak] is zoet gebak
- [Uiterlijk] is bedekt met een deegraster of kruimels
- [Vorm] is plat en rond
- [Deel] heeft een bodem van luchtig, broodachtig deeg
- [Ingrediënt] wordt bedekt of gevuld met vruchtencompote of een romig rijstmengsel
- [Herkomst of oorsprong] staat bekend als een Limburgse specialiteit
- [Gelijkenis] lijkt op een taart
- [Onderscheid of tegenstelling] heeft een andere bodem dan een taart; is platter dan een taart
Algemene voorbeelden
Echte vlaaien herken je aan de koek, zoals de Limburgers zeggen. Als de bodem naar brooddeeg smaakt is het niet origineel.
En misschien zit u al ergens in het noorden van het land, zonder dat u het weet, op een terras koffie en een vlaai te nuttigen, afkomstig van de Vlaaienspecialist in Groningen.
"De Vlaaienspecialist vindt u te Groningen; zover weg van Limburg, maar toch vlaaien te kust en te keur. De vlaaien worden ambachtelijk bereid naar orgineel grootmoeders recept. 'Ovenvers', met vruchten, met rijst, met kruimels, met een deksel of met latjes. Je kunt er niet alleen een vlaai afhalen of laten bezorgen om er thuis van te genieten, maar tevens een punt 'vla', zoals de Limburgers zeggen, eten onder het genot van een kopje koffie of thee in deze gezellige, luxe ambiance.
Er is keuze uit vlaaien met zowel zachte als met krokante bodem, met vruchten als kersen, ananas en banaan. Voor de liefhebbers zijn er Irish coffee- , boerenjongens- en rijstevlaaien in verschillende soorten.
U kunt de vlaaien per punt, per kwart, of een halve of hele vlaai kopen.
Bij Philips was Van den Dries projectleider service-innovatie op de afdeling Communication and processing. Zijn laatste werkdag bij het Eindhovense elektronicaconcern brak op 28 februari 1993 aan. Hij had wat vlaaien laten aanrukken en de chef had een kort woordje tot hem gesproken.
'Waar blijft de thee, Joop?' vroeg Ad, boven het gepraat uit. - 'Er wordt aan gewerkt,' riep Joop. Lien was bezig de vlaaien in punten te snijden. Hij keek toe met het gevoel dat hij een vreemde was. Joop schonk de koppen in.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- vlaai bakken
Doe de kersen in de bodem en strooi er de gewone suiker over. Rol het andere deel deeg uit tot een plak en snij hiervan smalle repen die je in een ruitmodel over de vlaai legt. Bestrijk de vlaai met het ei en strooi er de greinsuiker over. Bak de vlaai 30 minuten in een voorverwarmde oven (225 gr.C.).
met adjectief ervoor
- Limburgse vlaai
- de Oost-Vlaamse vlaai
- een Lokerse vlaai
- heerlijke vlaaien
- Limburgse vlaaien
Limburgse vlaai is meer dan een begrip in Limburg en daar buiten. Vroeger werd meestal naar aanleiding van feesten zoals kermis, doopsel, huwelijk … in alle Limburgse families de vlaai bovengehaald als het sluitstuk van de feestmaaltijd. Vandaag de dag bestaat het gebruik nog altijd, doch de intensiteit ligt lager.
De Oost-Vlaamse vlaai wordt opgediend in de aarden ovenschaal waarin de bereiding gebakken werd, de Limburgse vlaai wordt als een taart gepresenteerd.
De weg brengt u in Vaals en het historische stadshart: het von Clermontplein. Daarna loopt u via kasteel Bloemendal, nu een hotel, het gezellig drukke centrum van Vaals binnen. Hier verder gaan zonder een stuk Limburgse vlaai te bestellen, is moeilijk.
Lokeren is een middelgrote provinciestad, tussen Gent en Antwerpen. Een kop koffie en een Lokerse vlaai wachten op u bij uw aankomst.
In Meppel kunt u nu ook heerlijke Limburgse vlaaien kopen. Gisteren is 't Vlaaienbackertje geopend. Eigenaresse is Bea [...]. Bea betrekt de vlaaien van een bakker die zich gespecialiseerd heeft in Limburgse vlaaien.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: met
- vlaai met slagroom
- vlaaien met vruchten
- vlaaien met rijst
- vlaaien met kruimels
- vlaaien met een deksel
- vlaaien met latjes
In Den Bosch werden diverse mensen ziek na het eten van vlaai met slagroom. Onderzoek wees uit dat een virusinfectie was overgebracht via deze etenswaar, maar de exacte besmettingsbron kon niet worden opgespoord.
De vlaaien worden ambachtelijk bereid naar orgineel grootmoeders recept. 'Ovenvers', met vruchten, met rijst, met kruimels, met een deksel of met latjes.
met substantief ervoor
- een stuk vlaai
Lino zat aan het achterste tafeltje naar een stuk vlaai te staren. Hansze zette een fles likeur op tafel. 'Spoel het hier maar mee weg.' Alleen Lino's ogen bewogen. 'Dit is mijn derde stuk binnen een uur. Ik heb met mezelf afgesproken dat ik twee stukken per uur mag.'
met ander, nevengeschikt substantief
- vlaai en koffie
Héél gezellig gaat het er aan toe in de keuken van Marie-Jeanne. Daar wordt opnieuw behangen, bij wijze van opknapbeurt. In gezinsverband, want Marie-Jeanne papt en Gerard plakt. Gerard staat op een klein trapladdertje en mevrouw doet haar ding op de keukentafel, zoals het hoort. Een mens denkt er vanzelf vlaai en koffie bij.
- schnitten, taarten, vlaaien en gebakjes
- vlaaien en taarten
We leveren dagelijks verse schnitten, taarten, vlaaien en gebakjes in allerlei smaken en vormen. Het gebak wordt vervoerd in gesloten koelwagens, om de kwaliteit van ons vers gebak in uw winkel te kunnen garanderen.
In het midden van de vitrine is bovendien een draaispil vervaardigd, welke is voorzien van verspringende ronde glasplaten. Op deze ronddraaiende spil kunt u bijvoorbeeld uw vlaaien en taarten met allure presenteren.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- aalbessenvlaai
- aardbeienvlaai
- abrikozenvlaai
- advocaatvlaai
- ananasvlaai
- appel-citroenvlaai
- appelkruimelvlaai
- appelvlaai
- bananenvlaai
- boerenappelvlaai
- boerenjongensvlaai
- boerenvlaai
- bosvruchtenvlaai
- chipolatavlaai
- christoffelvlaai
- frambozenvlaai
- hazelnootbavaroisevlaai
- hazelnootvlaai
- kersenvlaai
- kruimelvlaai
- kunstvlaai
- linzenvlaai
- mandarijnenvlaai
- nogavlaai
- peer-chocoladevlaai
- perenvlaai
- perzik-kwarkvlaai
- pruimenvlaai
- rabarbervlaai
- rastervlaai
- rijstevlaai
- rijstvlaai
- roomvlaai
- rozijnen-nootjesvlaai
- sinaasappelvlaai
- sinasbavaroisevlaai
- sneeuwvlaai
- tiramisuvlaai
- tweesmakenvlaai
- victoriavlaai
- vruchtenvlaai
- woudvruchtenvlaai
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
vlaai 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een vlaai…
is een hoop
- [Vorm] is plat en rond
- [Betrokkene] wordt ontlast door een koe
Algemene voorbeelden
Het is een soort oud boerengebruik om de vlaaien die de koeien die zomer hebben achtergelaten over de alm te verspreiden voor de sneeuwgrens daalt. Het is namelijk voor de flora van belang dat de bemesting op een gelijkmatige wijze over de alm wordt verdeeld en dat het goed doorvroren wordt.
De trekking van de loting gaat binnenkort gewoon door. Dat gebeurt met inschakeling van een koe die zaterdagmiddag wordt losgelaten in manege de Oosterboer. In de manege worden de nummers van de verkochte loten aangebracht. De genummerde plek waarop de koe haar vlaai deponeert, geeft het winnende lot aan.
Combinatiemogelijkheden
met bezittelijk voornaamwoord
- haar vlaai
Op een van zijn nachtelijke rondgangen vond hij het deelnameformulier terug voor de wedstrijd koetje kakt, georganiseerd voor een liefdadig doel. 'Een koe wordt op een vooraf afgebakend veld gejaagd. Dat stuk is in kleinere delen opgesplitst, die op voorhand aan de man gebracht zijn door leden van onze vereniging. Winnaar van de hoofdprijs is degene op wiens deel de koe haar eerste vlaai dumpt.'