zomerdijk

Langs de rivieren liggen zomerdijken. Die zijn goed genoeg als de rivier in de zomer laag staat. Een stuk verderop liggen de winterdijken. Die houden het water tegen als de rivier in de winter hoger staat. Tussen de dijken liggen de uiterwaarden. In de zomer zijn dat weilanden. In de winter zijn het overloopgebieden. Het rivierwater stroomt dan over de zomerdijk heen.

De relatief smalle geul waardoor de rivier 's zomers stroomt heet het zomerbed. Langs Rijn en Waal en sommige stukken Maas wordt dit bed begrensd door zomerdijken, om te voorkomen dat de uiterwaarden te vaak worden overstroomd. Een groot deel van de Maasbedding heeft geen zomerdijken, maar een geleidelijk oplopende oever.

Naast meer veiligheid kan een gecontroleerde overstroming ook meer natuur opleveren. Bijvoorbeeld door in de uiterwaarden tussen de al bestaande lage zomerdijk en de hogere winterdijk een geul te graven. Niet alleen is het dan mogelijk om meer water op te vangen op het moment dat de rivier weer overstroomt, maar dit is ook een uitgelezen mogelijkheid voor het aanleggen van nieuwe natuur. De nieuwe geul, met bijvoorbeeld nieuw aangelegd riet en bosjes, hoeft overigens niet alleen een aanwinst voor het landschap te zijn.

Langs de kust strekte zich de hoge kwelder uit. De omstandigheden op deze hoge kwelder waren voor veeteelt zeer gunstig. Ondanks dat de hoge kwelder bij stormvloeden door de zee werd overstroomd was zij, met enkele aanpassingen, zoals het opwerpen van terpen en (in een later stadium) van zomerdijken, goed bewoonbaar en ook voor akkerbouw geschikt.