Tsjech


Tsjech 1.0

iemand met de Tsjechische nationaliteit; iemand die behoort tot het Tsjechische volk; iemand die afkomstig is uit Tsjechië; inwoner van Tsjechië; voor 1993 ook: inwoner van Tsjechië als deel van het voormalige Tsjecho-Slowakije
In het meervoud ook in toepassing op het volk.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een Tsjech…

is een persoon

  • [Groep] behoort tot de Slaven en is een Europeaan
  • [Plaats] woont doorgaans in Tsjechië en woonde voor 1993 in het voormalige Tsjecho-Slowakije
  • [Plaats van herkomst] is doorgaans afkomstig uit Tsjechië en voor 1993 uit het voormalige Tsjecho-Slowakije; is geboren in Tsjechië en voor 1993 in het voormalige Tsjecho-Slowakije
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft de Tsjechische nationaliteit; is Tsjechisch staatsburger

Algemene voorbeelden


Tsjechen zijn een rustig volkje zonder grote bek, geen druktemakers zoals de Latijnen.

De Standaard,

Tsjechen houden van een stevige, vette maaltijd.

http://www.bohemia.nl

De Duitsers dronken twintig jaar geleden nog 150 liter bier per jaar. Ze scoren internationaal gezien overigens nog altijd zeer hoog. Alleen de Tsjechen (154 liter per hoofd) zijn dorstiger.

De Standaard,

Havel heeft, net als de meeste Tsjechen, een zwak voor Nederland, al was het maar omdat de 17de-eeuwse pedagoog Jan Amos Comenius er gastvrijheid heeft gekregen.

NRC,

Lokeren-Sint-Truiden was geen oogstrelende partij. Vanhoof moest in laatste instantie Budka toch aan de kant houden. De Tsjech ondervond nog te veel last van zijn hielblessure.

De Standaard,

De Tsjechen hebben naast het Griekse woord nostalgie hun eigen zelfstandig naamwoord, stesk, en hun eigen werkwoord; de meest ontroerende Tsjechische liefdesbetuiging: stýská se mi po tobe: ik heb heimwee naar jou; ik kan het verdriet van je afwezigheid niet verdragen.

Onwetendheid, Milan Kundera,

De eerste kansjes waren nog voor de Tsjechen, maar daarna nam het Nederlands elftal het heft in handen.

http://www.telegraaf.nl/telesport/ek/11521291/Foute_wissel_kost_Oranje_zege.html,

Semtex is een product uit het voormalige Oostblok. Vooral Tsjechen verdienen er goud mee. Hun schaamte raken ze makkelijk kwijt door naast de springstof ook verf- en schoonmaakproducten te verkopen.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


met telwoord ervoor


  • veel Tsjechen

Veel Tsjechen klaagden over de "positieve discriminatie" van de Slovaken, die in de centrale ambtenarij ongeveer de helft van de posten kregen - voor een derde van de bevolking.

De Standaard,

met eigennaam


  • de Tsjech Vaclav Havel
  • de Tsjech Petr Korda
  • de Tsjech Lendl
  • de Tsjech Pavel Nedved
  • de Tsjech Ota Sik
  • de Tsjech Radek Stepanek

Hij citeerde de beroemde Tsjech Vaclav Havel: "We moeten geduldig de graankorrels zaaien, de aarde waarin zij gezaaid zijn, koppig water blijven geven en de planten hun tijd gunnen. Wij kunnen een plant niet voor de gek houden, net zomin als we de geschiedenis voor de gek kunnen houden. Maar we kunnen haar wel water geven. Geduldig elke dag. Met begrip, met nederigheid natuurlijk, maar ook met liefde."

De Standaard,

De Duitser David Prinosil was de beste in de Open Tsjechische indoorkampioenschappen in Ostrava. In de finale veegde de 23-jarige speler de vloer aan met de Tsjech Petr Korda: 6-1, 6-2 in amper 50 minuten.

De Standaard,

Agassi is sinds de introductie van de computerlijst in 1973 pas de twaalfde speler die de eerste plaats in handen heeft. De Roemeen Nastase was de eerste. Daarna kwamen: de Australiër Newcombe, de Amerikaan Connors, de Zweed Borg, de Amerikaan John McEnroe, de Tsjech Lendl, de Zweden Wilander en Edberg, de Duitser Becker en de Amerikanen Courier en Sampras.

NRC,

Nadat de Tsjech Pavel Nedved Johnny Heitinga torpedeerde, mocht Arjen Robben een vrije schop nemen.

http://www.telegraaf.nl/telesport/ek/11521291/Foute_wissel_kost_Oranje_zege.html,

'Het zijn juist die verscheidenheid van belangen, die tegenstellingen en, zo u wilt, de "klassenstrijd" die een democratisch stelsel werkbaar maken.' Deze stelling verdedigde de Franse socioloog Raymond Aron een paar jaar geleden in een debat met de Tsjech Ota Sik, de vader van de economische hervorming onder Dubcek.

Het verschil met anderen, J.L. Heldring,

Richard Krajicek heeft woensdag de kwartfinale bereikt van het indoortennistoernooi van Milaan. De 31-jarige Muiderberger zegevierde in de tweede ronde over de 24-jarige Tsjech Radek Stepanek: 3-6 6-3 7-6 (tiebreak 15-13).

De Telegraaf,

met ander, nevengeschikt substantief


  • Tsjechen en Duitsers
  • Tsjechen en Hongaren
  • Tsjechen en Slowaken (Slovaken)

President Havel veroorzaakte in 1990 een storm van verontwaardiging in Tsjechoslowakije toen hij openlijk pleitte voor een Tsjechische schuldbekentenis aan de Duitsers, wegens de in 1945 betoonde wreedheden en wegens het feit dat indertijd geen verschil is gemaakt tussen Duitsers die wel en Duitsers die niet hadden gecollaboreerd. Havel keerde zich in een recente toespraak echter tegen de teruggave van onroerend goed aan de nakomelingen van Sudeten-Duitsers wegens "de stormen" die dit zou losmaken op het gebied van het eigendomsrecht en het gevaar dat de oude animositeiten tussen Tsjechen en Duitsers erdoor zouden kunnen opleven.

NRC,

Toen de Poolse dissident Adam Michnik Tsjechen en Hongaren hoorde schreeuwen om wraak op foute communisten, zei hij: 'Ik ben vroeger nooit laf geweest, dus ik hoef nu mijn heldendom niet meer te bewijzen.'

NRC,

De unie tussen de Tsjechen en Slowaken viel uiteen omdat de Tsjechen het beu waren te betalen voor Slowakije.

De Standaard,

Het Requiem für einen jungen Dichter van Bernd Alois Zimmerman is geïnspireerd op James Joyce en maakt gebruik van toespraken in verschillende talen, waaronder de rede van Alexander Dubcek tot de Tsjechen en Slowaken tijdens de Praagse Lente.

De Standaard,

Het Vlaams Blok meent dat in België twee volwassen volkeren wonen die rustig in onderhandelingen de voorwaarden van de boedelscheiding kunnen overeenkomen. De Tsjechen en de Slovaken deden het ons trouwens voor in 1993.

http://www.vbj.org/

  • Duitsers en Tsjechen
  • Polen en Tsjechen
  • Slovenen en Tsjechen

Het boek liep uit op een hoofdstuk over de moeizame verhouding tussen Duitsers en Tsjechen na de inval van het Warschaupact in Tsjechoslowakije.

NRC,

Met name Polen en Tsjechen kunnen schilder-, timmer- en metselwerk leveren van zo hoge kwaliteit, dat ze via mond tot mond reclame voor het ene project na het andere worden gevraagd.

NRC,

'Wij Duitsers moeten erkennen dat ons grote getalsmatige gewicht sinds de Duitse vereniging en ons voor de komende eeuw voorzienbare economische gewicht veel van de overige Europeanen aanleiding geeft tot bezorgdheid. Polen en Tsjechen zijn nog steeds bang voor ons, op historische gronden, en dat is volstrekt begrijpelijk.'

NRC,

Ook op een snelle verbetering van de levensstandaard hoeven de meeste Oosteuropeanen niet te rekenen. Slovenen en Tsjechen, die de meeste vooruitgang hebben geboekt, zullen in het jaar 2000 hooguit de helft van het gemiddeld inkomen van de lidstaten van de Europese Unie genieten.

NRC,

  • Hongaren, Roemenen, Oekraïeners, Tsjechen
  • Polen, Tsjechen, Slowaken en Hongaren
  • Polen, Tsjechen, Slowaken, Hongaren, Bulgaren, Roemenen, Albanezen en Joegoslaven

Het 'partnerschap voor de vrede', het voorportaal waardoor de Polen, Tsjechen, Slowaken en Hongaren binnen de NAVO kunnen worden geloodst, wordt bij voorbaat omgebouwd tot een schuurtje in de achtertuin.

NRC,

Vele miljoen Polen, Tsjechen, Slowaken, Hongaren, Bulgaren, Roemenen, Albanezen en Joegoslaven waren slachtoffer geweest van de communistische dictatuur. Het ergste leed had zich in de jaren vijftig afgespeeld tijdens het stalinisme. Maar ook daarna waren mensen vervolgd wegens hun overtuiging, geloof of nationaliteit.

http://www.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/Communisme/excommunisten.html,

De plaats van de horigen van vroeger, die het zwaarste werk kregen, het laagste loon, die hun vrijheid moesten verdienen met bloed, zweet en tranen, werd ingenomen door de Hunnen. Na de Eerste Wereldoorlog, na de Russische revolutie, na het Jahr der Wende 1917. Het steppenvolk uit het oosten, dat zich in Twente verzamelde, onder de Duitse grens. Tienduizenden Hongaren, Roemenen, Oekraïeners, Tsjechen zochten werk in de textielfabrieken, werden in de fabrieksscholen opgeleid.

De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,