berg


berg 1.0

sterke verhoging in het landschap, die zich duidelijk aftekent tegen de omgeving en die over het algemeen hoger en steiler is dan een heuvel

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een berg…

is een verhoging; is een plaats

  • [Afmeting] is hoog, gewoonlijk hoger dan een heuvel
  • [Omvang concreet] heeft een top die meer dan 200 meter boven zijn omgeving uitsteekt
  • [Uiterlijk] is vaak begroeid met struiken of bomen en is dan boven de boomgrens kaal; is op hoge hoogte en op de top vaak bedekt met eeuwige sneeuw; heeft op de hellingen soms gletjers
  • [Vorm] is min of meer kegelvormig met een spitse top, of meer koepelvormig met een afgeronde top, of blokvormig met een platte top
  • [Deel] heeft een voet, een helling of flanken, en een top
  • [Samenstelling] bestaat grotendeels uit een stenige ondergrond
  • [Geheel] kan op zichzelf in het landschap staan, maar maakt vaker deel uit van een bergketen of gebergte
  • [Ontstaan] is lang geleden ontstaan als gevolg van omhoogwerkende krachten in de aardkorst, bv. vulkanisme, en het verschuiven van de platen van de aardkorst
  • [Plaats] komt in Nederland en België niet voor in het landschap, hoewel heuvels bij ons in hun eigennaam vaak berg genoemd worden
  • [Stand] heeft steile of glooiende hellingen
  • [Betrokkene] wordt beklommen door wandelaars en bergbeklimmers

Algemene voorbeelden


Het onderzoek resulteerde in 1987 met de keuze van een site in het noorden van Chili, op de bergtop Cerro Paranal. De 2630 meter hoge berg ligt ook in de Atacama-woestijn.

http://allserv.rug.ac.be/~jvrsluys/mercurius%2017-1.pdf,

Skiën of snowboarden in eigen land, terwijl er geen "hoge" bergen zijn, om van de sneeuwzekerheid maar helemaal te zwijgen, dat kan bij ons alleen op de kunstskipiste of een enkele keer in de Ardennen.

http://www.ping.be/snownet/belgium/belgium2.htm

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een berg bedwingen
  • een berg beklimmen
  • bergen bedwingen
  • bergen beklimmen

Hij begon als rotsklimmer, maar na een tijdje wilde hij wel eens iets anders dan bergen bedwingen.

Algemeen Dagblad,

Om bepaalde gebieden in Nepal te mogen bezoeken of om een berg te mogen beklimmen, moet men een toelating aanvragen, een "permit".

De Standaard,

Ik ben niet in de wieg gelegd om bergen te beklimmen.

De Standaard,

met adjectief ervoor


  • een blauwe berg
  • een echte berg
  • een groene berg
  • een heilige berg
  • een hoge berg
  • een kale berg
  • een onderzeese berg
  • een steile berg
  • een witte berg
  • een zwarte berg

Voor de blauwe bergen in de verte hangen mistflarden en wolken.

De kus, Jan Wolkers,

Toen de volgende ochtend de eerste echte bergen in zicht kwamen begreep hij niet hoe groot ze waren.

Enkele reis moeder, Bram Vermeulen,

De zon klimt wetmatig boven de groene bergen.

Ach, mijn dal, Jan Veulemans,

Hij hoorde van een Navajo-indiaan dat er in de buurt van een heilige berg een meer is vol geneeskrachtig water.

De Standaard,

Ik voel me alsof ik een hoge berg heb beklommen en nu eindelijk op de top sta.

De Standaard,

Een stuk vlak land tussen kale bergen en een glinsterende zee.

NRC,

Seamounts zijn onderzeese bergen, waarvan de top niet tot het wateroppervlak reikt.

http://www.duiken.nl/

Beleefd luistert hij naar mijn verhaal maar al luisterend moet hij als het ware een berg beklimmen, een veel te hoge, steile berg – hij houdt het eenvoudigweg niet vol.

Het nietigste, Marie Kessels,

Een tijdlang had ze gekeken naar het landschap met zijn golvende vlakten en zijn bolle, witte bergen aan de einder.

Blauwbaard, Pauline Slot,

In de verte, achter een heuvelig grasgebied waarop wat pony's en ezels graasden, verrees een zwarte berg.

Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • beboste bergen
  • besneeuwde bergen

Veel van het omliggende land bestaat uit bergen, waarbij Arunachal Pradesh met haar beboste bergen en rivieren in het noorden uitloopt in de besneeuwde pieken van de Himalaya.

http://www.biancatravel.luna.nl/

We bekijken de langzaam ondergaande zon die de besneeuwde bergen een roze tint geeft.

http://www.buitensport-schotland.nl/winterwalk/joerivanderkloet_cairngorms_5.asp,

in voorzetselgroep


  • boven op de berg
  • op de berg
  • tegen de berg op
  • de top van de berg

Vooral boven op de berg kan het waaien, mistig zijn en koud zijn.

http://home.introweb.nl/alpedhuez/proloog.html,

Helemaal alleen was ik daar op die berg. Mist, striemende sneeuw. Geen mens te bekennen, geen geluid te horen.

Scènes op het werk, Paul Desmedt,

En dan wandelde ik 's nachts te voet naar huis. Tegen de berg op, een uur lang.

De Standaard,

Elk jaar proberen honderden alpinisten de top van de berg te bereiken.

NRC,

met eigennaam


  • de berg Fuji

Voor haar doemde de met sneeuw bedekte berg Fuji op.

Verleidingen, Rudolf Geel,

met ander, nevengeschikt substantief


  • berg en bos
  • berg en dal
  • bergen en bossen
  • bergen en dalen
  • bergen en rivieren
  • bergen en rotsen

Ik stond te trillen van vermoeidheid en buiten verspreidde zich een zwaarmoedige nevel over berg en bos.

Een zwervend bestaan, Bob den Uyl,

Ik knikte en voegde er aan toe dat ze veel heksen verbrand hadden natuurlijk, maar lang niet allemaal. Vooral in gebieden met bergen en bossen waar niemand kwam, kon je ze nog tegenkomen want daar hadden ze zich goed kunnen verstoppen.

Het schot, Hilbert Kuik,

Na een dag rondstruinen door berg en dal, bos en weide verlangt men naar een maaltijd die dicht bij de natuur staat: de barbecue!

http://www.drielandenpunt.nl/index_2.html

Stromen en rivieren, bergen en dalen en grenzen.

Werk, Josse De Pauw,

Het geloof dat geesten wouden, bergen en rivieren bewonen, bestaat al langer dan het boeddhisme zelf.

http://www.wereldwijd.be/archief/ww298-42.html,

Goed, ze bereiken de plek, vinden het wandelpad, staan oog in oog met de uitgestrektheid van het landschap, bergen en rotsen, modder en naaldbomen.

De vrouw die alles had, Kees van Beijnum,

Vaste verbindingen


de bergen

  1. bergachtig gebied; bergachtig landschap; bergland

    Synoniem: bergland

    In de bergen is het vaak heel koud.

    http://www.broederlijkdelen.be/Denali/WebObjects/SharedPubli.woa/wa/PubliDirectAction/section?s=1002006

    Bergziekte wordt ook wel hoogteziekte genoemd. Het ontstaat door zuurstofgebrek, wanneer mensen die dat niet gewend zijn de bergen in trekken om bijvoorbeeld te gaan wandelen of klimmen.

    http://www.gezondheidsplein.nl/gp/gp.php?type=aandoeningen=toon=335,

    Van ergens achter de bergen kwam een lang, diep onweersgerommel.

    De wolvenlus, Nicholas Evans,

    We zijn twee dagen de bergen in geweest.

    http://www.sjk.nl/projecten/vaarreis_verslag2002.htm,

Spreekwoorden


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


berg 2.0

verhoging in een vlak of glooiend landschap; heuvel
Soms schertsend.

Betekenisbetrekking


generalisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Algemene voorbeelden


De Westvlaamse diensten voor toerisme prezenteren 34 daguitstappen voor groepen. Koekelare, Alveringem, Beselare, het Heuvelland met de verschillende bergen, Menen, Blankenberge, Oostende en andere lokaliteiten bereiden de ontvangsten voor.

De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


berg 3.0

grote hoeveelheid; hoop; stapel
Niet altijd is de letterlijke betekenis 'opeengestapelde hoeveelheid' te onderscheiden van de figuurlijke 'grote hoeveelheid'.

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een berg…

is een hoeveelheid

  • [Omvang abstract] is een grote hoeveelheid

    Combinatiemogelijkheden


    met adjectief ervoor


    • een enorme berg

    Omdat met Wormcams bewapende wetshandhavers ijverig aan de slag gingen met niet opgeloste gevallen, kwam er een enorme berg nieuwe zaken op de rechtbanken af.

    Het licht van vroeger dagen, Arthur C. Clarke & Stephen Baxter,

    in voorzetselgroep


    • achter een berg
    • onder een berg

    Achter een berg omgehakte jonge dennen is een kleine open plek; ernaast staat een rij dichtgeknoopte vuilniszakken.

    De open plek; Verwoesting, Willem Janssen Steenberg,

    Wanneer men stilstaat bij de overweldigende hoeveelheid onzin die er over de wereld wordt uitgestort, dagelijks, dag in dag uit, zodat alles eronder bedolven raakt als onder een berg vuilnis, is het een zaak van geestelijke hygiëne om bijtijds nee te kunnen zeggen.

    http://www.thomese.nl/ongevestigde.htm,

    met substantief erachter


    • een berg afval
    • een berg geld
    • een berg informatie
    • een berg kritiek
    • een berg papier
    • een berg puin
    • een berg schulden
    • een berg steenkool
    • een berg stenen
    • een berg werk
    • een berg zand

    Bovendien is de levensduur van de gloeilampen en halogeenlampen zo kort [...] dat het échte wegwerpproducten zijn die een berg afval veroorzaken.

    http://ecohouse.greenpeace.be/Eco_NL/huishouden/verlichting.html

    Slager Dirk van der Laan staat met kaarten dik op winst en ziet de berg geld gestaag groeien.

    Meppeler Courant,

    Nog geen etmaal nadat het speciale team was opgestart, had het laboratorium al een berg informatie over de foto's doorgestuurd naar Clifton.

    Ritueel des doods, Willem Zebregs,

    Je ziet bijvoorbeeld arme mensen die toch nog 3.000 frank uitgeven voor Sinterklaas en daar een berg kritiek voor moeten slikken.

    De Standaard,

    Voordat een medewerker van Valks met het loopbriefje op pad kan, heeft de baas zich vaak al door een flinke berg papier geworsteld om zijn bouwvergunning te krijgen.

    http://www.cannenburgh.nl/ned/home.htm

    Overleven op een berg puin waarmee je moeizaam een leven bij elkaar hoopt te puzzelen.

    Een jaar als (g)een ander, Kristien Hemmerechts,

    Een sanering van de onoverzichtelijke berg schulden.

    De Limburger,

    Op mijn bureau heeft Georges de correspondentie al klaargelegd. Een mooie stapel. Op het eerste gezicht zou je denken dat daar een berg werk ligt te wachten. Maar de boel is vlug geschift en wat er dan overblijft, kan rustig in een uurtje afgewerkt worden.

    Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

    Een berg steenkool voor de potkachel geeft aan dat zij rekenen op een lange zit.

    NRC,

    Aan de overkant van de weg wordt gebouwd, getuige een bulldozer en een berg zand en bakstenen, maar wát en wanneer is onduidelijk: het stilleven lijkt al jaren onaangeroerd.

    NRC,

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen