ex-


ex- 1.0

( Gezegd van mensen)
voorvoegsel waarmee zelfstandige naamwoorden worden gevormd en dat aangeeft dat de in het tweede lid genoemde persoon niet langer meer is wat hij of zij in het verleden is geweest; voormalig; gewezen

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 1.1

in toepassing op iemand die een bepaalde functie bekleed heeft of een bepaald beroep professioneel uitgeoefend heeft; voormalig; gewezen
Afleidingen met ex- hebben vaak equivalenten in afleidingen met oud-. In dit geval zijn het neutrale synoniemen. Met name in toepassing op functionarissen - en in het bijzonder op hoge functionarissen - wordt de afleiding met ex- uitsluitend gebruikt als iemand heeft moeten aftreden omdat hij of zij niet voldeed, zich schuldig heeft gemaakt aan fraude, incompetent is gebleken e.d. en daarom uit een ambt is gezet of een functie heeft moeten neerleggen. In dit geval, waarin ex- een negatieve bijklank heeft, ontbreekt het equivalent met oud- en onderscheidt het voorvoegsel ex- zich van oud-.

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 1.2

in toepassing op iemand met wie men een bepaalde relatie heeft gehad; voormalig; gewezen
In toepassing op personen met wie men een liefdesrelatie heeft gehad, wordt vooral het voorvoegsel ex- en niet oud- gebruikt.

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 2.0

( Gezegd van gecastreerde mannetjesdieren)
voorvoegsel waarmee zelfstandige naamwoorden worden gevormd en dat aangeeft dat het in het tweede lid genoemde dier niet langer meer is wat hij of zij in het verleden is geweest; voormalig
Ook schertsend gebruikt.

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 3.0

( Gezegd van zaken)
voorvoegsel waarmee zelfstandige naamwoorden worden gevormd en dat aangeeft dat de in het tweede lid genoemde zaak niet meer bestaat of niet meer van toepassing is; voormalig; niet meer bestaand

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 4.0

( Gezegd van landen)
voorvoegsel dat voorafgaat aan een landnaam en dat aangeeft dat het in het tweede lid genoemde land niet langer bestaat; voormalig; niet meer bestaand

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 5.0

( Gezegd van personen)
voorvoegsel dat voorafgaat aan een eigennaam of een daarvan afgeleide soortnaam en dat aangeeft dat iemand niet langer deel uitmaakt van de in het tweede lid direct of indirect genoemde club, groep, groepering, instelling, organisatie e.d.; vroeger werkzaam of actief bij; voormalig lid van

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 5.1

( Gezegd van sporters, met name voetvallers)
voorvoegsel dat voorafgaat aan een van een eigennaam afgeleide soortnaam, waarmee aangegeven wordt dat iemand niet langer speler is van de genoemde club, met name een voetbalclub; niet meer spelend bij of als

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 6.0

voorvoegsel dat voorafgaat aan een geografische persoonsnaam en dat aangeeft dat iemand niet langer de in het tweede lid genoemde nationaliteit heeft; niet langer de nationaliteit hebbend die in het tweede lid genoemd wordt; niet langer de in het tweede lid genoemde staatsburger zijnd

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 7.0

( Gezegd van inwoners, bewoners)
voorvoegsel dat voorafgaat aan een geografische persoonsnaam en dat aangeeft dat iemand niet langer inwoner is van de in het tweede lid indirect genoemde plaats, provincie of streek; niet langer ingezetene van de (indirect) in het tweede lid genoemde plaats, provincie of streek zijnd
In deze toepassing vaker met oud- als voorvoegsel.

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 8.0

( Gezegd van personen en zaken)
voorvoegsel waarmee bijvoeglijke naamwoorden worden gevormd en dat aangeeft dat iemand of iets niet langer is wat het in het tweede lid genoemde bijvoeglijk naamwoord aangeeft; niet langer de hoedanigheid hebbend die in het tweede lid genoemd wordt; niet langer zijnd wat in het tweede lid genoemd wordt

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


ex- 9.0

(weinig gebruikt)

voorvoegsel waarmee bijvoeglijke naamwoorden worden gevormd en dat aangeeft dat iemand niet langer doet wat het in het tweede lid genoemde bijvoeglijk naamwoord aangeeft; niet langer doend wat in het tweede lid genoemd wordt

Woordfamilie


Als deel van een afleiding